Sundarakanda Sarga (Chapter) 47 – ಸುಂದರಕಾಂಡ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ (೪೭)


|| ಅಕ್ಷಕುಮಾರವಧಃ ||

ಸೇನಾಪತೀನ್ಪಂಚ ಸ ತು ಪ್ರಮಾಪಿತಾ-
-ನ್ಹನೂಮತಾ ಸಾನುಚರಾನ್ಸವಾಹನಾನ್ |
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ರಾಜಾ ಸಮರೋದ್ಧತೋನ್ಮುಖಂ
ಕುಮಾರಮಕ್ಷಂ ಪ್ರಸಮೈಕ್ಷತಾಗ್ರತಃ || ೧ ||

ಸ ತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟ್ಯರ್ಪಣಸಂಪ್ರಚೋದಿತಃ
ಪ್ರತಾಪವಾನ್ಕಾಂಚನಚಿತ್ರಕಾರ್ಮುಕಃ |
ಸಮುತ್ಪಪಾತಾಥ ಸದಸ್ಯುದೀರಿತೋ
ದ್ವಿಜಾತಿಮುಖ್ಯೈರ್ಹವಿಷೇವ ಪಾವಕಃ || ೨ ||

ತತೋ ಮಹದ್ಬಾಲದಿವಾಕರಪ್ರಭಂ
ಪ್ರತಪ್ತಜಾಂಬೂನದಜಾಲಸಂತತಮ್ |
ರಥಂ ಸಮಾಸ್ಥಾಯ ಯಯೌ ಸ ವೀರ್ಯವಾ-
-ನ್ಮಹಾಹರಿಂ ತಂ ಪ್ರತಿ ನೈರೃತರ್ಷಭಃ || ೩ ||

ತತಸ್ತಪಃ ಸಂಗ್ರಹಸಂಚಯಾರ್ಜಿತಂ
ಪ್ರತಪ್ತಜಾಂಬೂನದಜಾಲಶೋಭಿತಮ್ |
ಪತಾಕಿನಂ ರತ್ನವಿಭೂಷಿತಧ್ವಜಂ
ಮನೋಜವಾಷ್ಟಾಶ್ವವರೈಃ ಸುಯೋಜಿತಮ್ || ೪ ||

ಸುರಾಸುರಾಧೃಷ್ಯಮಸಂಗಚಾರಿಣಂ
ರವಿಪ್ರಭಂ ವ್ಯೋಮಚರಂ ಸಮಾಹಿತಮ್ |
ಸತೂಣಮಷ್ಟಾಸಿನಿಬದ್ಧಬಂಧುರಂ
ಯಥಾಕ್ರಮಾವೇಶಿತಶಕ್ತಿತೋಮರಮ್ || ೫ ||

ವಿರಾಜಮಾನಂ ಪ್ರತಿಪೂರ್ಣವಸ್ತುನಾ
ಸಹೇಮದಾಮ್ನಾ ಶಶಿಸೂರ್ಯವರ್ಚಸಾ |
ದಿವಾಕರಾಭಂ ರಥಮಾಸ್ಥಿತಸ್ತತಃ
ಸ ನಿರ್ಜಗಾಮಾಮರತುಲ್ಯವಿಕ್ರಮಃ || ೬ ||

ಸ ಪೂರಯನ್ಖಂ ಚ ಮಹೀಂ ಚ ಸಾಚಲಾಂ
ತುರಂಗಮಾತಂಗಮಹಾರಥಸ್ವನೈಃ |
ಬಲೈಃ ಸಮೇತೈಃ ಸ ಹಿ ತೋರಣಸ್ಥಿತಂ
ಸಮರ್ಥಮಾಸೀನಮುಪಾಗಮತ್ಕಪಿಮ್ || ೭ ||

ಸ ತಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಹರಿಂ ಹರೀಕ್ಷಣೋ
ಯುಗಾಂತಕಾಲಾಗ್ನಿಮಿವ ಪ್ರಜಾಕ್ಷಯೇ |
ಅವಸ್ಥಿತಂ ವಿಸ್ಮಿತಜಾತಸಂಭ್ರಮಃ
ಸಮೈಕ್ಷತಾಕ್ಷೋ ಬಹುಮಾನಚಕ್ಷುಷಾ || ೮ ||

ಸ ತಸ್ಯ ವೇಗಂ ಚ ಕಪೇರ್ಮಹಾತ್ಮನಃ
ಪರಾಕ್ರಮಂ ಚಾರಿಷು ಪಾರ್ಥಿವಾತ್ಮಜಃ |
ವಿಚಾರಯನ್ಸ್ವಂ ಚ ಬಲಂ ಮಹಾಬಲೋ
ಹಿಮಕ್ಷಯೇ ಸೂರ್ಯ ಇವಾಭಿವರ್ಧತೇ || ೯ ||

ಸ ಜಾತಮನ್ಯುಃ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ
ಸ್ಥಿರಂ ಸ್ಥಿತಃ ಸಂಯತಿ ದುರ್ನಿವಾರಣಮ್ |
ಸಮಾಹಿತಾತ್ಮಾ ಹನುಮಂತಮಾಹವೇ
ಪ್ರಚೋದಯಾಮಾಸ ಶರೈಸ್ತ್ರಿಭಿಃ ಶಿತೈಃ || ೧೦ ||

ತತಃ ಕಪಿಂ ತಂ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಗರ್ವಿತಂ
ಜಿತಶ್ರಮಂ ಶತ್ರುಪರಾಜಯೋರ್ಜಿತಮ್ |
ಅವೈಕ್ಷತಾಕ್ಷಃ ಸಮುದೀರ್ಣಮಾನಸಃ
ಸ ಬಾಣಪಾಣಿಃ ಪ್ರಗೃಹೀತಕಾರ್ಮುಕಃ || ೧೧ ||

ಸ ಹೇಮನಿಷ್ಕಾಂಗದಚಾರುಕುಂಡಲಃ
ಸಮಾಸಸಾದಾಶುಪರಾಕ್ರಮಃ ಕಪಿಮ್ |
ತಯೋರ್ಬಭೂವಾಪ್ರತಿಮಃ ಸಮಾಗಮಃ
ಸುರಾಸುರಾಣಾಮಪಿ ಸಂಭ್ರಮಪ್ರದಃ || ೧೨ ||

ರರಾಸ ಭೂಮಿರ್ನ ತತಾಪ ಭಾನುಮಾ-
-ನ್ವವೌ ನ ವಾಯುಃ ಪ್ರಚಚಾಲ ಚಾಚಲಃ |
ಕಪೇಃ ಕುಮಾರಸ್ಯ ಚ ವೀಕ್ಷ್ಯ ಸಂಯುಗಂ
ನನಾದ ಚ ದ್ಯೌರುದಧಿಶ್ಚ ಚುಕ್ಷುಭೇ || ೧೩ ||

ತತಃ ಸ ವೀರಃ ಸುಮುಖಾನ್ಪತತ್ರಿಣಃ
ಸುವರ್ಣಪುಂಖಾನ್ಸವಿಷಾನಿವೋರಗಾನ್ |
ಸಮಾಧಿಸಂಯೋಗವಿಮೋಕ್ಷತತ್ತ್ವವಿ-
-ಚ್ಛರಾನಥ ತ್ರೀನ್ಕಪಿಮೂರ್ಧ್ನ್ಯಪಾತಯತ್ || ೧೪ ||

ಸ ತೈಃ ಶರೈರ್ಮೂರ್ಧ್ನಿ ಸಮಂ ನಿಪಾತಿತೈಃ
ಕ್ಷರನ್ನಸೃಗ್ದಿಗ್ಧವಿವೃತ್ತಲೋಚನಃ |
ನವೋದಿತಾದಿತ್ಯನಿಭಃ ಶರಾಂಶುಮಾ-
-ನ್ವ್ಯರೋಚತಾದಿತ್ಯ ಇವಾಂಶುಮಾಲಿಕಃ || ೧೫ ||

ತತಃ ಸ ಪಿಂಗಾಧಿಪಮಂತ್ರಿಸತ್ತಮಃ
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ತಂ ರಾಜವರಾತ್ಮಜಂ ರಣೇ |
ಉದಗ್ರಚಿತ್ರಾಯುಧಚಿತ್ರಕಾರ್ಮುಕಂ
ಜಹರ್ಷ ಚಾಪೂರ್ಯತ ಚಾಹವೋನ್ಮುಖಃ || ೧೬ ||

ಸ ಮಂದರಾಗ್ರಸ್ಥ ಇವಾಂಶುಮಾಲಿಕೋ
ವಿವೃದ್ಧಕೋಪೋ ಬಲವೀರ್ಯಸಂಯುತಃ |
ಕುಮಾರಮಕ್ಷಂ ಸಬಲಂ ಸವಾಹನಂ
ದದಾಹ ನೇತ್ರಾಗ್ನಿಮರೀಚಿಭಿಸ್ತದಾ || ೧೭ ||

ತತಃ ಸ ಬಾಣಾಸನಚಿತ್ರಕಾರ್ಮುಕಃ
ಶರಪ್ರವರ್ಷೋ ಯುಧಿ ರಾಕ್ಷಸಾಂಬುದಃ |
ಶರಾನ್ಮುಮೋಚಾಶು ಹರೀಶ್ವರಾಚಲೇ
ಬಲಾಹಕೋ ವೃಷ್ಟಿಮಿವಾಚಲೋತ್ತಮೇ || ೧೮ ||

ತತಃ ಕಪಿಸ್ತಂ ರಣಚಂಡವಿಕ್ರಮಂ
ವಿವೃದ್ಧತೇಜೋಬಲವೀರ್ಯಸಂಯುತಮ್ |
ಕುಮಾರಮಕ್ಷಂ ಪ್ರಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಸಂಯುಗೇ
ನನಾದ ಹರ್ಷಾದ್ಘನತುಲ್ಯವಿಕ್ರಮಃ || ೧೯ ||

ಸ ಬಾಲಭಾವಾದ್ಯುಧಿ ವೀರ್ಯದರ್ಪಿತಃ
ಪ್ರವೃದ್ಧಮನ್ಯುಃ ಕ್ಷತಜೋಪಮೇಕ್ಷಣಃ |
ಸಮಾಸಸಾದಾಪ್ರತಿಮಂ ಕಪಿಂ ರಣೇ
ಗಜೋ ಮಹಾಕೂಪಮಿವಾವೃತಂ ತೃಣೈಃ || ೨೦ ||

ಸ ತೇನ ಬಾಣೈಃ ಪ್ರಸಭಂ ನಿಪಾತಿತೈ-
-ಶ್ಚಕಾರ ನಾದಂ ಘನನಾದನಿಃಸ್ವನಃ |
ಸಮುತ್ಪಪಾತಾಶು ನಭಃ ಸ ಮಾರುತಿ-
-ರ್ಭುಜೋರುವಿಕ್ಷೇಪಣಘೋರದರ್ಶನಃ || ೨೧ ||

ಸಮುತ್ಪತಂತಂ ಸಮಭಿದ್ರವದ್ಬಲೀ
ಸ ರಾಕ್ಷಸಾನಾಂ ಪ್ರವರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ |
ರಥೀ ರಥಿಶ್ರೇಷ್ಠತಮಃ ಕಿರನ್ ಶರೈಃ
ಪಯೋಧರಃ ಶೈಲಮಿವಾಶ್ಮವೃಷ್ಟಿಭಿಃ || ೨೨ ||

ಸ ತಾನ್ ಶರಾಂಸ್ತಸ್ಯ ಹರಿರ್ವಿಮೋಕ್ಷಯನ್
ಚಚಾರ ವೀರಃ ಪಥಿ ವಾಯುಸೇವಿತೇ |
ಶರಾಂತರೇ ಮಾರುತವದ್ವಿನಿಷ್ಪತನ್
ಮನೋಜವಃ ಸಂಯತಿ ಚಂಡವಿಕ್ರಮಃ || ೨೩ ||

ತಮಾತ್ತಬಾಣಾಸನಮಾಹವೋನ್ಮುಖಂ
ಖಮಾಸ್ತೃಣಂತಂ ವಿಶಿಖೈಃ ಶರೋತ್ತಮೈಃ |
ಅವೈಕ್ಷತಾಕ್ಷಂ ಬಹುಮಾನಚಕ್ಷುಷಾ
ಜಗಾಮ ಚಿಂತಾಂ ಚ ಸ ಮಾರುತಾತ್ಮಜಃ || ೨೪ ||

ತತಃ ಶರೈರ್ಭಿನ್ನಭುಜಾಂತರಃ ಕಪಿಃ
ಕುಮಾರವೀರ್ಯೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ ನದನ್ |
ಮಹಾಭುಜಃ ಕರ್ಮವಿಶೇಷತತ್ತ್ವವಿ-
-ದ್ವಿಚಿಂತಯಾಮಾಸ ರಣೇ ಪರಾಕ್ರಮಮ್ || ೨೫ ||

ಅಬಾಲವದ್ಬಾಲದಿವಾಕರಪ್ರಭಃ
ಕರೋತ್ಯಯಂ ಕರ್ಮ ಮಹನ್ಮಹಾಬಲಃ |
ನ ಚಾಸ್ಯ ಸರ್ವಾಹವಕರ್ಮಶೋಭಿನಃ
ಪ್ರಮಾಪಣೇ ಮೇ ಮತಿರತ್ರ ಜಾಯತೇ || ೨೬ ||

ಅಯಂ ಮಹಾತ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಂಶ್ಚ ವೀರ್ಯತಃ
ಸಮಾಹಿತಶ್ಚಾತಿಸಹಶ್ಚ ಸಂಯುಗೇ |
ಅಸಂಶಯಂ ಕರ್ಮಗುಣೋದಯಾದಯಂ
ಸನಾಗಯಕ್ಷೈರ್ಮುನಿಭಿಶ್ಚ ಪೂಜಿತಃ || ೨೭ ||

ಪರಾಕ್ರಮೋತ್ಸಾಹವಿವೃದ್ಧಮಾನಸಃ
ಸಮೀಕ್ಷತೇ ಮಾಂ ಪ್ರಮುಖಾಗತಃ ಸ್ಥಿತಃ |
ಪರಾಕ್ರಮೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ಮನಾಂಸಿ ಕಂಪಯೇತ್
ಸುರಾಸುರಾಣಾಮಪಿ ಶೀಘ್ರಗಾಮಿನಃ || ೨೮ ||

ನ ಖಲ್ವಯಂ ನಾಭಿಭವೇದುಪೇಕ್ಷಿತಃ
ಪರಾಕ್ರಮೋ ಹ್ಯಸ್ಯ ರಣೇ ವಿವರ್ಧತೇ |
ಪ್ರಮಾಪಣಂ ತ್ವೇವ ಮಮಾಸ್ಯ ರೋಚತೇ
ನ ವರ್ಧಮಾನೋಽಗ್ನಿರುಪೇಕ್ಷಿತುಂ ಕ್ಷಮಃ || ೨೯ ||

ಇತಿ ಪ್ರವೇಗಂ ತು ಪರಸ್ಯ ತರ್ಕಯ-
-ನ್ಸ್ವಕರ್ಮಯೋಗಂ ಚ ವಿಧಾಯ ವೀರ್ಯವಾನ್ |
ಚಕಾರ ವೇಗಂ ತು ಮಹಾಬಲಸ್ತದಾ
ಮತಿಂ ಚ ಚಕ್ರೇಽಸ್ಯ ವಧೇ ಮಹಾಕಪಿಃ || ೩೦ ||

ಸ ತಸ್ಯ ತಾನಷ್ಟಹಯಾನ್ಮಹಾಜವಾ-
-ನ್ಸಮಾಹಿತಾನ್ಭಾರಸಹಾನ್ವಿವರ್ತನೇ |
ಜಘಾನ ವೀರಃ ಪಥಿ ವಾಯುಸೇವಿತೇ
ತಲಪ್ರಹಾರೈಃ ಪವನಾತ್ಮಜಃ ಕಪಿಃ || ೩೧ ||

ತತಸ್ತಲೇನಾಭಿಹತೋ ಮಹಾರಥಃ
ಸ ತಸ್ಯ ಪಿಂಗಾಧಿಪಮಂತ್ರಿನಿರ್ಜಿತಃ |
ಪ್ರಭಗ್ನನೀಡಃ ಪರಿಮುಕ್ತಕೂಬರಃ
ಪಪಾತ ಭೂಮೌ ಹತವಾಜಿರಂಬರಾತ್ || ೩೨ ||

ಸ ತಂ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಮಹಾರಥೋ ರಥಂ
ಸಕಾರ್ಮುಕಃ ಖಡ್ಗಧರಃ ಖಮುತ್ಪತನ್ |
ತಪೋಭಿಯೋಗಾದೃಷಿರುಗ್ರವೀರ್ಯವಾ-
-ನ್ವಿಹಾಯ ದೇಹಂ ಮರುತಾಮಿವಾಲಯಮ್ || ೩೩ ||

ತತಃ ಕಪಿಸ್ತಂ ವಿಚರಂತಮಂಬರೇ
ಪತತ್ರಿರಾಜಾನಿಲಸಿದ್ಧಸೇವಿತೇ |
ಸಮೇತ್ಯ ತಂ ಮಾರುತತುಲ್ಯವಿಕ್ರಮಃ
ಕ್ರಮೇಣ ಜಗ್ರಾಹ ಸ ಪಾದಯೋರ್ದೃಢಮ್ || ೩೪ ||

ಸ ತಂ ಸಮಾವಿಧ್ಯ ಸಹಸ್ರಶಃ ಕಪಿ-
-ರ್ಮಹೋರಗಂ ಗೃಹ್ಯ ಇವಾಂಡಜೇಶ್ವರಃ |
ಮುಮೋಚ ವೇಗಾತ್ಪಿತೃತುಲ್ಯವಿಕ್ರಮೋ
ಮಹೀತಲೇ ಸಂಯತಿ ವಾನರೋತ್ತಮಃ || ೩೫ ||

ಸ ಭಗ್ನಬಾಹೂರುಕಟೀಶಿರೋಧರಃ
ಕ್ಷರನ್ನಸೃಙ್ನಿರ್ಮಥಿತಾಸ್ಥಿಲೋಚನಃ |
ಪ್ರಭಿನ್ನಸಂಧಿಃ ಪ್ರವಿಕೀರ್ಣಬಂಧನೋ
ಹತಃ ಕ್ಷಿತೌ ವಾಯುಸುತೇನ ರಾಕ್ಷಸಃ |
ಮಹಾಕಪಿರ್ಭೂಮಿತಲೇ ನಿಪೀಡ್ಯ ತಂ
ಚಕಾರ ರಕ್ಷೋಧಿಪತೇರ್ಮಹದ್ಭಯಮ್ || ೩೬ ||

ಮಹರ್ಷಿಭಿಶ್ಚಕ್ರಚರೈರ್ಮಹಾವ್ರತೈಃ
ಸಮೇತ್ಯ ಭೂತೈಶ್ಚ ಸಯಕ್ಷಪನ್ನಗೈಃ |
ಸುರೈಶ್ಚ ಸೇಂದ್ರೈರ್ಭೃಶಜಾತವಿಸ್ಮಯೈ-
-ರ್ಹತೇ ಕುಮಾರೇ ಸ ಕಪಿರ್ನಿರೀಕ್ಷಿತಃ || ೩೭ ||

ನಿಹತ್ಯ ತಂ ವಜ್ರಿಸುತೋಪಮಂ ರಣೇ
ಕುಮಾರಮಕ್ಷಂ ಕ್ಷತಜೋಪಮೇಕ್ಷಣಮ್ |
ತದೇವ ವೀರೋಽಭಿಜಗಾಮ ತೋರಣಂ
ಕೃತಕ್ಷಣಃ ಕಾಲ ಇವ ಪ್ರಜಾಕ್ಷಯೇ || ೩೮ ||

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ಸಪ್ತಚತ್ವಾರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ || ೪೭ ||

ಸುಂದರಕಾಂಡ ಅಷ್ಟಚತ್ವಾರಿಂಶಃ ಸರ್ಗಃ (೪೮)>>


ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಸುಂದರಕಾಂಡ ನೋಡಿ.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

ನಿಮ್ಮದೊಂದು ಉತ್ತರ

error: Not allowed