Ayodhya Kanda Sarga 57 – ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೭)


|| ಸುಮಂತ್ರೋಪಾವರ್ತನಮ್ ||

ಕಥಯಿತ್ವಾ ಸುದುಃಖಾರ್ತಃ ಸುಮಂತ್ರೇಣ ಚಿರಂ ಸಹ |
ರಾಮೇ ದಕ್ಷಿಣಕೂಲಸ್ಥೇ ಜಗಾಮ ಸ್ವಗೃಹಂ ಗುಹಃ || ೧ ||

ಭರದ್ವಾಜಾಭಿಗಮನಂ ಪ್ರಯಾಗೇ ಚ ಸಹಾಸನಮ್ |
ಆಗಿರೇರ್ಗಮನಂ ತೇಷಾಂ ತತ್ರಸ್ಥೈರಭಿಲಕ್ಷಿತಮ್ || ೨ ||

ಅನುಜ್ಞಾತಃ ಸುಮಂತ್ರೋಽಥ ಯೋಜಯಿತ್ವಾ ಹಯೋತ್ತಮಾನ್ |
ಅಯೋಧ್ಯಾಮೇವ ನಗರೀಂ ಪ್ರಯಯೌ ಗಾಢದುರ್ಮನಾಃ || ೩ ||

ಸ ವನಾನಿ ಸುಗಂಧೀನಿ ಸರಿತಶ್ಚ ಸರಾಂಸಿ ಚ |
ಪಶ್ಯನ್ನತಿಯಯೌ ಶೀಘ್ರಂ ಗ್ರಾಮಾಣಿ ನಗರಾಣಿ ಚ || ೪ ||

ತತಃ ಸಾಯಾಹ್ನ ಸಮಯೇ ತೃತೀಯೇಽಹನಿ ಸಾರಥಿಃ |
ಅಯೋಧ್ಯಾಂ ಸಮನುಪ್ರಾಪ್ಯ ನಿರಾನಂದಾಂ ದದರ್ಶ ಹ || ೫ ||

ಸ ಶೂನ್ಯಾಮಿವ ನಿಶ್ಶಬ್ದಾಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪರಮದುರ್ಮನಾಃ |
ಸುಮಂತ್ರಶ್ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಶೋಕವೇಗಸಮಾಹತಃ || ೬ ||

ಕಚ್ಚಿನ್ನ ಸಗಜಾ ಸಾಶ್ವಾ ಸಜನಾ ಸಜನಾಧಿಪಾ |
ರಾಮಸಂತಾಪದುಃಖೇನ ದಗ್ಧಾ ಶೋಕಾಗ್ನಿನಾ ಪುರೀ || ೭ ||

ಇತಿ ಚಿಂತಾಪರಃ ಸೂತಃ ವಾಜಿಭಿಃ ಶ್ರೀಘ್ರಪಾತಿಭಿಃ |
ನಗರದ್ವಾರಮಾಸಾದ್ಯ ತ್ವರಿತಃ ಪ್ರವಿವೇಶ ಹ || ೮ ||

ಸುಮಂತ್ರಮಭಿಯಾಂತಂ ತಂ ಶತಶೋಽಥ ಸಹಸ್ರಶಃ |
ಕ್ವ ರಾಮೈತಿ ಪೃಚ್ಛಂತಃ ಸೂತಮಭ್ಯದ್ರವನ್ನರಾಃ || ೯ ||

ತೇಷಾಂ ಶಶಂಸ ಗಂಗಾಯಾಮಹಮಾಪೃಚ್ಛ್ಯ ರಾಘವಮ್ |
ಅನುಜ್ಞಾತೋ ನಿವೃತ್ತೋಽಸ್ಮಿ ಧಾರ್ಮಿಕೇಣ ಮಹಾತ್ಮನಾ || ೧೦ ||

ತೇ ತೀರ್ಣಾ ಇತಿ ವಿಜ್ಞಾಯ ಬಾಷ್ಪಪೂರ್ಣಮುಖಾ ಜನಾಃ |
ಅಹೋ ಧಿಗಿತಿ ನಿಶ್ವಸ್ಯ ಹಾ ರಾಮೇತಿ ಚ ಚುಕ್ರುಶುಃ || ೧೧ ||

ಶುಶ್ರಾವ ಚ ವಚಸ್ತೇಷಾಂ ಬೃಂದಂ ಬೃಂದಂ ಚ ತಿಷ್ಠತಾಮ್ |
ಹತಾಃ ಸ್ಮ ಖಲು ಯೇ ನೇಹ ಪಶ್ಯಾಮೈತಿ ರಾಘವಮ್ || ೧೨ ||

ದಾನಯಜ್ಞವಿವಾಹೇಷು ಸಮಾಜೇಷು ಮಹತ್ಸು ಚ |
ನ ದ್ರಕ್ಷ್ಯಾಮಃ ಪುನರ್ಜಾತು ಧಾರ್ಮಿಕಂ ರಾಮಮಂತರಾ || ೧೩ ||

ಕಿಂ ಸಮರ್ಥಂ ಜನಸ್ಯಾಸ್ಯ ಕಿಂ ಪ್ರಿಯಂ ಕಿಂ ಸುಖಾವಹಮ್ |
ಇತಿ ರಾಮೇಣ ನಗರಂ ಪಿತೃವತ್ಪರಿಪಾಲಿತಮ್ || ೧೪ ||

ವಾತಾಯನಗತಾನಾಂ ಚ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮನ್ವಂತರಾಪಣಮ್ |
ರಾಮ ಶೋಕಾಭಿತಪ್ತಾನಾಂ ಶುಶ್ರಾವ ಪರಿದೇವನಮ್ || ೧೫ ||

ಸ ರಾಜಮಾರ್ಗಮಧ್ಯೇನ ಸುಮಂತ್ರಃ ಪಿಹಿತಾನನಃ |
ಯತ್ರ ರಾಜಾ ದಶರಥಸ್ತದೇವೋಪಯಯೌ ಗೃಹಮ್ || ೧೬ ||

ಸೋಽವತೀರ್ಯ ರಥಾಚ್ಛೀಘ್ರಂ ರಾಜವೇಶ್ಮ ಪ್ರವಿಶ್ಯ ಚ |
ಕಕ್ಷ್ಯಾಃ ಸಪ್ತಾಭಿಚಕ್ರಾಮ ಮಹಾ ಜನ ಸಮಾಕುಲಾಃ || ೧೭ ||

ಹರ್ಮ್ಯೈರ್ವಿಮಾನೈಃ ಪ್ರಾಸಾದೈರವೇಕ್ಷ್ಯಾಥ ಸಮಾಗತಮ್ |
ಹಾಹಾಕಾರಕೃತಾ ನಾರ್ಯೋ ರಾಮದರ್ಶನಕರ್ಶಿತಾಃ || ೧೮ ||

ಆಯತೈರ್ವಿಮಲೈರ್ನೇತ್ರೈಃ ಅಶ್ರುವೇಗಪರಿಪ್ಲುತೈಃ |
ಅನ್ಯೋನ್ಯಮಭಿವೀಕ್ಷಂತೇಽವ್ಯಕ್ತಮಾರ್ತತರಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ || ೧೯ ||

ತತೋ ದಶರಥ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪ್ರಾಸಾದೇಭ್ಯಸ್ತತಸ್ತತಃ |
ರಾಮ ಶೋಕಾಭಿತಪ್ತಾನಾಂ ಮಂದಂ ಶುಶ್ರಾವ ಜಲ್ಪಿತಮ್ || ೨೦ ||

ಸಹ ರಾಮೇಣ ನಿರ್ಯಾತಃ ವಿನಾ ರಾಮಮಿಹಾಗತಃ |
ಸೂತಃ ಕಿಂ ನಾಮ ಕೌಸಲ್ಯಾಂ ಶೋಚಂತೀಂ ಪ್ರತಿವಕ್ಷ್ಯತಿ || ೨೧ ||

ಯಥಾ ಚ ಮನ್ಯೇ ದುರ್ಜೀವಮೇವಂ ನ ಸುಕರಂ ಧ್ರುವಮ್ |
ಆಚ್ಛಿದ್ಯ ಪುತ್ರೇ ನಿರ್ಯಾತೇ ಕೌಸಲ್ಯಾ ಯತ್ರ ಜೀವತಿ || ೨೨ ||

ಸತ್ಯರೂಪಂ ತು ತದ್ವಾಕ್ಯಂ ರಾಜ್ಞಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ನಿಶಾಮಯನ್ |
ಪ್ರದೀಪ್ತಮಿವ ಶೋಕೇನ ವಿವೇಶ ಸಹಸಾ ಗೃಹಮ್ || ೨೩ ||

ಸ ಪ್ರವಿಶ್ಯಾಷ್ಟಮೀಂ ಕಕ್ಷ್ಯಾಂ ರಾಜಾನಂ ದೀನಮಾತುರಮ್ |
ಪುತ್ರ ಶೋಕ ಪರಿದ್ಯೂನಮಪಶ್ಯತ್ ಪಾಂಡರೇ ಗೃಹೇ || ೨೪ ||

ಅಭಿಗಮ್ಯ ತಮಾಸೀನಂ ನರೇಂದ್ರಮಭಿವಾದ್ಯ ಚ |
ಸುಮಂತ್ರಃ ರಾಮವಚನಂ ಯಥೋಕ್ತಂ ಪ್ರತ್ಯವೇದಯತ್ || ೨೫ ||

ಸ ತೂಷ್ಣೀಮೇವ ತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ರಾಜಾ ವಿಭ್ರಾಂತಚೇತನಃ |
ಮೂರ್ಛಿತೋ ನ್ಯಪತದ್ಭೂಮೌ ರಾಮ ಶೋಕಾಭಿಪೀಡಿತಃ || ೨೬ ||

ತತೋಽಂತಃ ಪುರಮಾವಿದ್ಧಂ ಮೂರ್ಛಿತೇ ಪೃಥಿವೀಪತೌ |
ಉದ್ಧೃತ್ಯ ಬಾಹೂ ಚುಕ್ರೋಶ ನೃಪತೌ ಪತಿತೇ ಕ್ಷಿತೌ || ೨೭ ||

ಸುಮಿತ್ರಯಾ ತು ಸಹಿತಾ ಕೌಸಲ್ಯಾ ಪತಿತಂ ಪತಿಮ್ |
ಉತ್ಥಾಪಯಾಮಾಸ ತದಾ ವಚನಂ ಚೇದಮಬ್ರವೀತ್ || ೨೮ ||

ಇಮಂ ತಸ್ಯ ಮಹಾಭಾಗ ದೂತಂ ದುಷ್ಕರಕಾರಿಣಃ |
ವನವಾಸಾದನುಪ್ರಾಪ್ತಂ ಕಸ್ಮಾನ್ನ ಪ್ರತಿಭಾಷಸೇ || ೨೯ ||

ಅದ್ಯೇಮಮನಯಂ ಕೃತ್ವಾ ವ್ಯಪತ್ರಪಸಿ ರಾಘವ |
ಉತ್ತಿಷ್ಠ ಸುಕೃತಂ ತೇಽಸ್ತು ಶೋಕೇ ನ ಸ್ಯಾತ್ ಸಹಾಯತಾ || ೩೦ ||

ದೇವ ಯಸ್ಯಾ ಭಯಾದ್ರಾಮಂ ನಾತುಪೃಚ್ಛಸಿ ಸಾರಥಿಮ್ |
ನೇಹ ತಿಷ್ಠತಿ ಕೈಕೇಯೀ ವಿಸ್ರಬ್ಧಂ ಪ್ರತಿಭಾಷ್ಯತಾಮ್ || ೩೧ ||

ಸಾ ತಥೋಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾರಾಜಂ ಕೌಸಲ್ಯಾ ಶೋಕಲಾಲಸಾ |
ಧರಣ್ಯಾಂ ನಿಪಪಾತಾಶು ಬಾಷ್ಪ ವಿಪ್ಲುತ ಭಾಷಿಣೀ || ೩೨ ||

ಏವಂ ವಿಲಪತೀಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಕೌಸಲ್ಯಾಂ ಪತಿತಾಂ ಭುವಿ |
ಪತಿಂ ಚಾವೇಕ್ಷ್ಯ ತಾಃ ಸರ್ವಾಃ ಸುಸ್ವರಂ ರುರುದುಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ || ೩೩ ||

ತತಸ್ತಮಂತಃ ಪುರ ನಾದಮುತ್ಥಿತಮ್
ಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ವೃದ್ಧಾಸ್ತರುಣಾಶ್ಚ ಮಾನವಾಃ |
ಸ್ತ್ರಿಯಶ್ಚ ಸರ್ವಾ ರುರುದುಃ ಸಮಂತತಃ
ಪುರಂ ತದಾಸೀತ್ ಪುನರೇವ ಸಂಕುಲಮ್ || ೩೪ ||

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡೇ ಸಪ್ತಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ || ೫೭ ||

ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೮) >>


ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣೇ ಅಯೋಧ್ಯಕಾಂಡ ನೋಡಿ.


గమనిక: మా రెండు పుస్తకాలు - "నవగ్రహ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ సూర్య స్తోత్రనిధి", విడుదల చేశాము. కొనుగోలుకు ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉన్నాయి.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed