Sundarakanda Sarga (Chapter) 52 – ಸುಂದರಕಾಂಡ ದ್ವಿಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೨)


|| ದೂತವಧನಿವಾರಣಮ್ ||

ತಸ್ಯ ತದ್ವಚನಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ವಾನರಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ |
ಆಜ್ಞಾಪಯತ್ತಸ್ಯ ವಧಂ ರಾವಣಃ ಕ್ರೋಧಮೂರ್ಛಿತಃ || ೧ ||

ವಧೇ ತಸ್ಯ ಸಮಾಜ್ಞಪ್ತೇ ರಾವಣೇನ ದುರಾತ್ಮನಾ |
ನಿವೇದಿತವತೋ ದೌತ್ಯಂ ನಾನುಮೇನೇ ವಿಭೀಷಣಃ || ೨ ||

ತಂ ರಕ್ಷೋಽಧಿಪತಿಂ ಕ್ರುದ್ಧಂ ತಚ್ಚ ಕಾರ್ಯಮುಪಸ್ಥಿತಮ್ |
ವಿದಿತ್ವಾ ಚಿಂತಯಾಮಾಸ ಕಾರ್ಯಂ ಕಾರ್ಯವಿಧೌ ಸ್ಥಿತಃ || ೩ ||

ನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥಸ್ತತಃ ಸಾಮ್ನಾ ಪೂಜ್ಯಂ ಶತ್ರುಜಿದಗ್ರಜಮ್ |
ಉವಾಚ ಹಿತಮತ್ಯರ್ಥಂ ವಾಕ್ಯಂ ವಾಕ್ಯವಿಶಾರದಃ || ೪ ||

ಕ್ಷಮಸ್ವ ರೋಷಂ ತ್ಯಜ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರ
ಪ್ರಸೀದ ಮದ್ವಾಕ್ಯಮಿದಂ ಶೃಣುಷ್ವ |
ವಧಂ ನ ಕುರ್ವಂತಿ ಪರಾವರಜ್ಞಾ
ದೂತಸ್ಯ ಸಂತೋ ವಸುಧಾಧಿಪೇಂದ್ರಾಃ || ೫ ||

ರಾಜಧರ್ಮವಿರುದ್ಧಂ ಚ ಲೋಕವೃತ್ತೇಶ್ಚ ಗರ್ಹಿತಮ್ |
ತವ ಚಾಸದೃಶಂ ವೀರ ಕಪೇರಸ್ಯ ಪ್ರಮಾಪಣಮ್ || ೬ ||

ಧರ್ಮಜ್ಞಶ್ಚ ಕೃತಜ್ಞಶ್ಚ ರಾಜಧರ್ಮವಿಶಾರದಃ |
ಪರಾವರಜ್ಞೋ ಭೂತಾನಾಂ ತ್ವಮೇವ ಪರಮಾರ್ಥವಿತ್ || ೭ ||

ಗೃಹ್ಯಂತೇ ಯದಿ ರೋಷೇಣ ತ್ವಾದೃಶೋಪಿ ವಿಪಶ್ಚಿತಃ |
ತತಃ ಶಾಸ್ತ್ರವಿಪಶ್ಚಿತ್ತ್ವಂ ಶ್ರಮ ಏವ ಹಿ ಕೇವಲಮ್ || ೮ ||

ತಸ್ಮಾತ್ಪ್ರಸೀದ ಶತ್ರುಘ್ನ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರ ದುರಾಸದ |
ಯುಕ್ತಾಯುಕ್ತಂ ವಿನಿಶ್ಚಿತ್ಯ ದೂತೇ ದಂಡೋ ವಿಧೀಯತಾಮ್ || ೯ ||

ವಿಭೀಷಣವಚಃ ಶ್ರುತ್ವಾ ರಾವಣೋ ರಾಕ್ಷಸೇಶ್ವರಃ |
ರೋಷೇಣ ಮಹತಾವಿಷ್ಟೋ ವಾಕ್ಯಮುತ್ತರಮಬ್ರವೀತ್ || ೧೦ ||

ನ ಪಾಪಾನಾಂ ವಧೇ ಪಾಪಂ ವಿದ್ಯತೇ ಶತ್ರುಸೂದನ |
ತಸ್ಮಾದೇನಂ ವಧಿಷ್ಯಾಮಿ ವಾನರಂ ಪಾಪಕಾರಿಣಮ್ || ೧೧ ||

ಅಧರ್ಮಮೂಲಂ ಬಹುದೋಷಯುಕ್ತ-
-ಮನಾರ್ಯಜುಷ್ಟಂ ವಚನಂ ನಿಶಮ್ಯ |
ಉವಾಚ ವಾಕ್ಯಂ ಪರಮಾರ್ಥತತ್ತ್ವಂ
ವಿಭೀಷಣೋ ಬುದ್ಧಿಮತಾಂ ವರಿಷ್ಠಃ || ೧೨ ||

ಪ್ರಸೀದ ಲಂಕೇಶ್ವರ ರಾಕ್ಷಸೇಂದ್ರ
ಧರ್ಮಾರ್ಥಯುಕ್ತಂ ವಚನಂ ಶೃಣುಷ್ವ |
ದೂತಾ ನ ವಧ್ಯಾಃ ಸಮಯೇಷು ರಾಜ-
-ನ್ಸರ್ವೇಷು ಸರ್ವತ್ರ ವದಂತಿ ಸಂತಃ || ೧೩ ||

ಅಸಂಶಯಂ ಶತ್ರುರಯಂ ಪ್ರವೃದ್ಧಃ
ಕೃತಂ ಹ್ಯನೇನಾಪ್ರಿಯಮಪ್ರಮೇಯಮ್ |
ನ ದೂತವಧ್ಯಾಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಸಂತೋ
ದೂತಸ್ಯ ದೃಷ್ಟಾ ಬಹವೋ ಹಿ ದಂಡಾಃ || ೧೪ ||

ವೈರೂಪ್ಯಮಂಗೇಷು ಕಶಾಭಿಘಾತೋ
ಮೌಂಡ್ಯಂ ತಥಾ ಲಕ್ಷಣಸನ್ನಿಪಾತಃ |
ಏತಾನ್ಹಿ ದೂತೇ ಪ್ರವದಂತಿ ದಂಡಾ-
-ನ್ವಧಸ್ತು ದೂತಸ್ಯ ನ ನಃ ಶ್ರುತೋಽಪಿ || ೧೫ ||

ಕಥಂ ಚ ಧರ್ಮಾರ್ಥವಿನೀತಬುದ್ಧಿಃ
ಪರಾವರಪ್ರತ್ಯಯನಿಶ್ಚಿತಾರ್ಥಃ |
ಭವದ್ವಿಧಃ ಕೋಪವಶೇ ಹಿ ತಿಷ್ಠೇ-
-ತ್ಕೋಪಂ ನಿಯಚ್ಛಂತಿ ಹಿ ಸತ್ತ್ವವಂತಃ || ೧೬ ||

ನ ಧರ್ಮವಾದೇ ನ ಚ ಲೋಕವೃತ್ತೇ
ನ ಶಾಸ್ತ್ರಬುದ್ಧಿಗ್ರಹಣೇಷು ಚಾಪಿ |
ವಿದ್ಯೇತ ಕಶ್ಚಿತ್ತವ ವೀರ ತುಲ್ಯ-
-ಸ್ತ್ವಂ ಹ್ಯುತ್ತಮಃ ಸರ್ವಸುರಾಸುರಾಣಾಮ್ || ೧೭ ||

[* ಅಧಿಕಪಾಠಃ –
ಪರಾಕ್ರಮೋತ್ಸಾಹಮನಸ್ವಿನಾಂ ಚ
ಸುರಾಸುರಾಣಾಮಪಿ ದುರ್ಜಯೇನ |
ತ್ವಯಾಪ್ರಮೇಯೇನ ಸುರೇಂದ್ರಸಂಘಾ
ಜಿತಾಶ್ಚ ಯುದ್ಧೇಷ್ವಸಕೃನ್ನರೇಂದ್ರಾಃ || ೧೮ ||
ಇತ್ಥಂ ವಿಧಸ್ಯಾಮರದೈತ್ಯಶತ್ರೋಃ
ಶೂರಸ್ಯ ವೀರಸ್ಯ ತವಾಜಿತಸ್ಯ |
ಕುರ್ವಂತಿ ಮೂಢಾ ಮನಸೋ ವ್ಯಲೀಕಂ
ಪ್ರಾಣೈರ್ವಿಯುಕ್ತಾ ನನು ಯೇ ಪುರಾ ತೇ || ೧೯ ||
*]

ನ ಚಾಪ್ಯಸ್ಯ ಕಪೇರ್ಘಾತೇ ಕಂಚಿತ್ಪಶ್ಯಾಮ್ಯಹಂ ಗುಣಮ್ |
ತೇಷ್ವಯಂ ಪಾತ್ಯತಾಂ ದಂಡೋ ಯೈರಯಂ ಪ್ರೇಷಿತಃ ಕಪಿಃ || ೨೦ ||

ಸಾಧುರ್ವಾ ಯದಿ ವಾಸಾಧುಃ ಪರೈರೇಷ ಸಮರ್ಪಿತಃ |
ಬ್ರುವನ್ಪರಾರ್ಥಂ ಪರವಾನ್ನ ದೂತೋ ವಧಮರ್ಹತಿ || ೨೧ ||

ಅಪಿ ಚಾಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ರಾಜನ್ನಾನ್ಯಂ ಪಶ್ಯಾಮಿ ಖೇಚರಮ್ |
ಇಹ ಯಃ ಪುನರಾಗಚ್ಛೇತ್ಪರಂ ಪಾರಂ ಮಹೋದಧೇಃ || ೨೨ ||

ತಸ್ಮಾನ್ನಾಸ್ಯ ವಧೇ ಯತ್ನಃ ಕಾರ್ಯಃ ಪರಪುರಂಜಯ |
ಭವಾನ್ಸೇಂದ್ರೇಷು ದೇವೇಷು ಯತ್ನಮಾಸ್ಥಾತುಮರ್ಹತಿ || ೨೩ ||

ಅಸ್ಮಿನ್ವಿನಷ್ಟೇ ನ ಹಿ ದೂತಮನ್ಯಂ
ಪಶ್ಯಾಮಿ ಯಸ್ತೌ ನರರಾಜಪುತ್ರೌ |
ಯುದ್ಧಾಯ ಯುದ್ಧಪ್ರಿಯ ದುರ್ವಿನೀತಾ-
-ವುದ್ಯೋಜಯೇದ್ದೀರ್ಘಪಥಾವರುದ್ಧೌ || ೨೪ ||

ಅಸ್ಮಿನ್ಹತೇ ವಾನರಯೂಥಮುಖ್ಯೇ
ಸರ್ವಾಪವಾದಂ ಪ್ರವದಂತಿ ಸರ್ವೇ |
ನ ಹಿ ಪ್ರಪಶ್ಯಾಮಿ ಗುಣಾನ್ಯಶೋ ವಾ
ಲೋಕಾಪವಾದೋ ಭವತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಃ || ೨೫ ||

ಪರಾಕ್ರಮೋತ್ಸಾಹಮನಸ್ವಿನಾಂ ಚ
ಸುರಾಸುರಾಣಾಮಪಿ ದುರ್ಜಯೇನ |
ತ್ವಯಾ ಮನೋನಂದನ ನೈರೃತಾನಾಂ
ಯುದ್ಧಾಯತಿರ್ನಾಶಯಿತುಂ ನ ಯುಕ್ತಾ || ೨೬ ||

ಹಿತಾಶ್ಚ ಶೂರಾಶ್ಚ ಸಮಾಹಿತಾಶ್ಚ
ಕುಲೇಷು ಜಾತಾಶ್ಚ ಮಹಾಗುಣೇಷು |
ಮನಸ್ವಿನಃ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಾಃ
ಕೋಟ್ಯಗ್ರತಸ್ತೇ ಸುಭೃತಾಶ್ಚ ಯೋಧಾಃ || ೨೭ ||

ತದೇಕದೇಶೇನ ಬಲಸ್ಯ ತಾವ-
-ತ್ಕೇಚಿತ್ತವಾದೇಶಕೃತೋಽಭಿಯಾಂತು |
ತೌ ರಾಜಪುತ್ರೌ ವಿನಿಗೃಹ್ಯ ಮೂಢೌ
ಪರೇಷು ತೇ ಭಾವಯಿತುಂ ಪ್ರಭಾವಮ್ || ೨೮ ||

ನಿಶಾಚರಾಣಾಮಧಿಪೋಽನುಜಸ್ಯ
ವಿಭೀಷಣಸ್ಯೋತ್ತಮವಾಕ್ಯಮಿಷ್ಟಮ್ |
ಜಗ್ರಾಹ ಬುದ್ಧ್ಯಾ ಸುರಲೋಕಶತ್ರು-
-ರ್ಮಹಾಬಲೋ ರಾಕ್ಷಸರಾಜಮುಖ್ಯಃ || ೨೯ ||

ಕ್ರೋಧಂ ಚ ಜಾತಂ ಹೃದಯೇ ನಿರುಧ್ಯ
ವಿಭೀಷಣೋಕ್ತಂ ವಚನಂ ಸುಪೂಜ್ಯ |
ಉವಾಚ ರಕ್ಷೋಽಧಿಪತಿರ್ಮಹಾತ್ಮಾ
ವಿಭೀಷಣಂ ಶಸ್ತ್ರಭೃತಾಂ ವರಿಷ್ಠಮ್ || ೩೦ ||

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಸುಂದರಕಾಂಡೇ ದ್ವಿಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ || ೫೨ ||

ಸುಂದರಕಾಂಡ ತ್ರಿಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೩)>>


ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಸುಂದರಕಾಂಡ ನೋಡಿ.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

ನಿಮ್ಮದೊಂದು ಉತ್ತರ

error: Not allowed