Ayodhya Kanda Sarga 53 – ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡ ತ್ರಿಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೩)


|| ರಾಮಸಂಕ್ಷೋಭಃ ||

ಸ ತಂ ವೃಕ್ಷಂ ಸಮಾಸಾದ್ಯ ಸಂಧ್ಯಾಮನ್ವಾಸ್ಯ ಪಶ್ಚಿಮಾಮ್ |
ರಾಮಃ ರಮಯತಾಂ ಶ್ರೇಷ್ಠೈತಿ ಹೋವಾಚ ಲಕ್ಷ್ಮಣಮ್ || ೧ ||

ಅದ್ಯೇಯಂ ಪ್ರಥಮಾ ರಾತ್ರಿರ್ಯಾತಾ ಜನಪದಾದ್ಬಹಿಃ |
ಯಾ ಸುಮಂತ್ರೇಣ ರಹಿತಾ ತಾಂ ನೋತ್ಕಂಠಿತುಮರ್ಹಸಿ || ೨ ||

ಜಾಗರ್ತವ್ಯಮತಂದ್ರಿಭ್ಯಾಮದ್ಯ ಪ್ರಭೃತಿ ರಾತ್ರಿಷು |
ಯೋಗಕ್ಷೇಮಂ ಹಿ ಸೀತಾಯಾಃ ವರ್ತತೇ ಲಕ್ಷ್ಮಣಾವಯೋಃ || ೩ ||

ರಾತ್ರಿಂ ಕಥಂಚಿದೇವೇಮಾಂ ಸೌಮಿತ್ರೇ ವರ್ತಯಾಮಹೇ |
ಉಪಾವರ್ತಾಮಹೇ ಭೂಮೌ ಆಸ್ತೀರ್ಯ ಸ್ವಯಮಾರ್ಜಿತೈಃ || ೪ ||

ಸ ತು ಸಂವಿಶ್ಯ ಮೇದಿನ್ಯಾಂ ಮಹಾರ್ಹಶಯನೋಚಿತಃ |
ಇಮಾಃ ಸೌಮಿತ್ರಯೇ ರಾಮಃ ವ್ಯಾಜಹಾರ ಕಥಾಃ ಶುಭಾಃ || ೫ ||

ಧ್ರುವಮದ್ಯ ಮಹಾರಾಜೋ ದುಃಖಂ ಸ್ವಪಿತಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣ |
ಕೃತಕಾಮಾ ತು ಕೈಕೇಯೀ ತುಷ್ಟಾ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ || ೬ ||

ಸಾ ಹಿ ದೇವೀ ಮಹಾರಾಜಂ ಕೈಕೇಯೀ ರಾಜ್ಯ ಕಾರಣಾತ್ |
ಅಪಿ ನ ಚ್ಯಾವಯೇತ್ ಪ್ರಾಣಾನ್ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಭರತಮಾಗತಮ್ || ೭ ||

ಅನಾಥಶ್ಚ ಹಿ ವೃದ್ಧಶ್ಚ ಮಯಾ ಚೈವ ವಿನಾಕೃತಃ |
ಕಿಂ ಕರಿಷ್ಯತಿ ಕಾಮಾತ್ಮಾ ಕೈಕೇಯೀ ವಶಮಾಗತಃ || ೮ ||

ಇದಂ ವ್ಯಸನಮಾಲೋಕ್ಯ ರಾಜ್ಞಶ್ಚ ಮತಿವಿಭ್ರಮಮ್ |
ಕಾಮ ಏವಾರ್ಧಧರ್ಮಾಭ್ಯಾಂ ಗರೀಯಾನಿತಿ ಮೇ ಮತಿಃ || ೯ ||

ಕೋ ಹ್ಯವಿದ್ವಾನಪಿ ಪುಮಾನ್ ಪ್ರಮದಾಯಾ ಕೃತೇ ತ್ಯಜೇತ್ |
ಛಂದಾನುವರ್ತಿನಂ ಪುತ್ರಂ ತಾತಃ ಮಾಮಿವ ಲಕ್ಷ್ಮಣ || ೧೦ ||

ಸುಖೀ ಬತ ಸಭಾರ್ಯಶ್ಚ ಭರತಃ ಕೇಕಯೀಸುತಃ |
ಮುದಿತಾನ್ ಕೋಸಲಾನೇಕಃ ಯೋ ಭೋಕ್ಷ್ಯತ್ಯಧಿರಾಜವತ್ || ೧೧ ||

ಸ ಹಿ ಸರ್ವಸ್ಯ ರಾಜ್ಯಸ್ಯ ಮುಖಮೇಕಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ |
ತಾತೇ ಚ ವಯಸಾಽತೀತೇ ಮಯಿ ಚಾರಣ್ಯಮಾಸ್ಥಿತೇ || ೧೨ ||

ಅರ್ಥ ಧರ್ಮೌ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಯಃ ಕಾಮಮನುವರ್ತತೇ |
ಏವಮಾಪದ್ಯತೇ ಕ್ಷಿಪ್ರಂ ರಾಜಾ ದಶರಥೋ ಯಥಾ || ೧೩ ||

ಮನ್ಯೇ ದಶರಥಾಂತಾಯ ಮಮ ಪ್ರವ್ರಾಜನಾಯ ಚ |
ಕೈಕೇಯೀ ಸೌಮ್ಯ ಸಂಪ್ರಾಪ್ತಾ ರಾಜ್ಯಾಯ ಭರತಸ್ಯ ಚ || ೧೪ ||

ಅಪೀದಾನೀಂ ನ ಕೈಕೇಯೀ ಸೌಭಾಗ್ಯ ಮದಮೋಹಿತಾ |
ಕೌಸಲ್ಯಾಂ ಚ ಸುಮಿತ್ರಾಂ ಚ ಸಂಪ್ರಬಾಧೇತ ಮತ್ಕೃತೇ || ೧೫ ||

ಮಾ ಸ್ಮ ಮತ್ಕಾರಣಾದ್ದೇವೀ ಸುಮಿತ್ರಾ ದುಃಖಮಾವಸೇತ್ |
ಅಯೋಧ್ಯಾಮಿತ ಏವ ತ್ವಂ ಕಾಲ್ಯೇ ಪ್ರವಿಶ ಲಕ್ಷ್ಮಣ || ೧೬ ||

ಅಹಮೇಕೋ ಗಮಿಷ್ಯಾಮಿ ಸೀತಯಾ ಸಹ ದಂಡಕಾನ್ |
ಅನಾಥಾಯಾ ಹಿ ನಾಥಸ್ತ್ವಂ ಕೌಸಲ್ಯಾಯಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ || ೧೭ ||

ಕ್ಷುದ್ರಕರ್ಮಾ ಹಿ ಕೈಕೇಯೀ ದ್ವೇಷ್ಯಮಾನ್ಯಾಯ್ಯಮಾಚರೇತ್ |
ಪರಿದದ್ಯಾ ಹಿ ಧರ್ಮಜ್ಞೇ ಭರತೇ ಮಮ ಮಾತರಮ್ || ೧೮ ||

ನೂನಂ ಜಾತ್ಯಂತರೇ ಕಸ್ಮಿನ್ ಸ್ತ್ರಿಯಃ ಪುತ್ರೈಃ ವಿಯೋಜಿತಾಃ |
ಜನನ್ಯಾ ಮಮ ಸೌಮಿತ್ರೇ ತಸ್ಮಾದೇತದುಪಸ್ಥಿತಮ್ || ೧೯ ||

ಮಯಾ ಹಿ ಚಿರ ಪುಷ್ಟೇನ ದುಃಖಸಂವರ್ಧಿತೇನ ಚ |
ವಿಪ್ರಾಯುಜ್ಯತ ಕೌಸಲ್ಯಾ ಫಲಕಾಲೇ ಧಿಗಸ್ತುಮಾಮ್ || ೨೦ ||

ಮಾ ಸ್ಮ ಸೀಮಂತಿನೀ ಕಾಚಿಜ್ಜನಯೇತ್ ಪುತ್ರಮೀದೃಶಮ್ |
ಸೌಮಿತ್ರೇ ಯೋಽಹಮಂಬಾಯಾಃ ದದ್ಮಿ ಶೋಕಮನಂತಕಮ್ || ೨೧ ||

ಮನ್ಯೇ ಪ್ರೀತಿ ವಿಶಿಷ್ಟಾ ಸಾ ಮತ್ತಃ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ಸಾರಿಕಾ |
ಯಸ್ಯಾಸ್ತಚ್ಛ್ರೂಯತೇ ವಾಕ್ಯಂ ಶುಕ ಪಾದಮರೇರ್ದಶ || ೨೨ ||

ಶೋಚಂತ್ಯಾಶ್ಚಲ್ಪಭಾಗ್ಯಾಯಾಃ ನ ಕಿಂಚಿದುಪಕುರ್ವತಾ |
ಪುತ್ರೇಣ ಕಿಮಪುತ್ರಾಯಾಃ ಮಯಾ ಕಾರ್ಯಮರಿಂದಮ || ೨೩ ||

ಅಲ್ಪಭಾಗ್ಯಾ ಹಿ ಮೇ ಮಾತಾ ಕೌಸಲ್ಯಾ ರಹಿತಾ ಮಯಾ |
ಶೇತೇ ಪರಮದುಃಖಾರ್ತಾ ಪತಿತಾ ಶೋಕಸಾಗರೇ || ೨೪ ||

ಏಕೋ ಹ್ಯಹಮಯೋಧ್ಯಾಂ ಚ ಪೃಥಿವೀಂ ಚಾಪಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣ |
ತರೇಯಮಿಷುಭಿಃ ಕ್ರುದ್ಧೋ ನನು ವೀರ್ಯಮಕಾರಣಮ್ || ೨೫ ||

ಅಧರ್ಮಭಯಭೀತಶ್ಚ ಪರಲೋಕಸ್ಯ ಚಾನಘ |
ತೇನ ಲಕ್ಷ್ಮಣ ನಾದ್ಯಾಹಮಾತ್ಮಾನಮಭಿಷೇಚಯೇ || ೨೬ ||

ಏತದನ್ಯಚ್ಚ ಕರುಣಂ ವಿಲಪ್ಯ ವಿಜನೇ ವನೇ |
ಅಶ್ರುಪೂರ್ಣಮುಖೋ ರಾಮರ್ನಿಶಿ ತೂಷ್ಣೀಮುಪಾವಿಶತ್ || ೨೭ ||

ವಿಲಪ್ಯೋಪರತಂ ರಾಮಂ ಗತಾರ್ಚಿಷಮಿವಾನಲಮ್ |
ಸಮುದ್ರಮಿವ ನಿರ್ವೇಗಮಾಶ್ವಾಸಯತ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ || ೨೮ ||

ಧ್ರುವಮದ್ಯ ಪುರೀ ರಾಜನ್ ಅಯೋಧ್ಯಾಽಽಯುಧಿನಾಂ ವರ |
ನಿಷ್ಪ್ರಭಾ ತ್ವಯಿ ನಿಷ್ಕ್ರಾಂತೇ ಗತಚಂದ್ರೇವ ಶರ್ವರೀ || ೨೯ ||

ನೈತದೌಪಯಿಕಂ ರಾಮ ಯದಿದಂ ಪರಿತಪ್ಯಸೇ |
ವಿಷಾದಯಸಿ ಸೀತಾಂ ಚ ಮಾಂ ಚೈವ ಪುರುಷರ್ಷಭ || ೩೦ ||

ನ ಚ ಸೀತಾ ತ್ವಯಾ ಹೀನಾ ನ ಚಾಹಮಪಿ ರಾಘವ |
ಮುಹೂರ್ತಮಪಿ ಜೀವಾವೋ ಜಲಾನ್ಮತ್ಸ್ಯಾವಿವೋದ್ಧೃತೌ || ೩೧ ||

ನ ಹಿ ತಾತಂ ನ ಶತ್ರುಘ್ನಂ ನ ಸುಮಿತ್ರಾಂ ಪರಂತಪ |
ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛೇಯಮದ್ಯಾಹಂ ಸ್ವರ್ಗಂ ವಾಽಪಿ ತ್ವಯಾ ವಿನಾ || ೩೨ ||

ತತಸ್ತತ್ರ ಸುಖಾಸೀನೌ ನಾತಿದೂರೇ ನಿರೀಕ್ಷ್ಯತಾಮ್ |
ನ್ಯಗ್ರೋಧೇ ಸುಕೃತಾಂ ಶಯ್ಯಾಂ ಭೇಜಾತೇ ಧರ್ಮವತ್ಸಲೌ || ೩೩ ||

ಸ ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ಯೋತ್ತಮಪುಷ್ಕಲಂ ವಚೋ
ನಿಶಮ್ಯ ಚೈವಂ ವನವಾಸಮಾದರಾತ್ |
ಸಮಾಃ ಸಮಸ್ತಾ ವಿದಧೇ ಪರಂತಪಃ |
ಪ್ರಪದ್ಯ ಧರ್ಮಂ ಸುಚಿರಾಯ ರಾಘವಃ || ೩೪ ||

ತತಸ್ತು ತಸ್ಮಿನ್ ವಿಜನೇ ವನೇ ತದಾ |
ಮಹಾಬಲೌ ರಾಘವವಂಶವರ್ಧನೌ |
ನ ತೌ ಭಯಂ ಸಂಭ್ರಮಮಭ್ಯುಪೇಯತು
ರ್ಯಥೈವ ಸಿಂಹೌ ಗಿರಿಸಾನುಗೋಚರೌ || ೩೫ ||

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡೇ ತ್ರಿಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ || ೫೩ ||

ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡ ಚತುಃಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೪) >>


ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣೇ ಅಯೋಧ್ಯಕಾಂಡ ನೋಡಿ.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed