Yuddha Kanda Sarga 54 – ಯುದ್ಧಕಾಂಡ ಚತುಃಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೪)

ಸ್ತೋತ್ರನಿಧಿ → ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣಂ → ಯುದ್ಧಕಾಂಡ → ಚತುಃಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೪)

|| ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರವಧಃ ||

ಬಲಸ್ಯ ಚ ನಿಘಾತೇನ ಅಂಗದಸ್ಯ ಜಯೇನ ಚ |
ರಾಕ್ಷಸಃ ಕ್ರೋಧಮಾವಿಷ್ಟೋ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರೋ ಮಹಾಬಲಃ || ೧ ||

ಸ ವಿಸ್ಫಾರ್ಯ ಧನುರ್ಘೋರಂ ಶಕ್ರಾಶನಿಸಮಸ್ವನಮ್ |
ವಾನರಾಣಾಮನೀಕಾನಿ ಪ್ರಾಕಿರಚ್ಛರವೃಷ್ಟಿಭಿಃ || ೨ ||

ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚಾಪಿ ಮುಖ್ಯಾಸ್ತೇ ರಥೇಷು ಸಮವಸ್ಥಿತಾಃ |
ನಾನಾಪ್ರಹರಣಾಃ ಶೂರಾಃ ಪ್ರಾಯುಧ್ಯಂತ ತದಾ ರಣೇ || ೩ ||

ವಾನರಾಣಾಂ ತು ಶೂರಾ ಯೇ ಸರ್ವೇ ತೇ ಪ್ಲವಗರ್ಷಭಾಃ |
ಆಯುಧ್ಯಂತ ಶಿಲಾಹಸ್ತಾಃ ಸಮವೇತಾಃ ಸಮಂತತಃ || ೪ ||

ತತ್ರಾಯುಧಸಹಸ್ರಾಣಿ ತಸ್ಮಿನ್ನಾಯೋಧನೇ ಭೃಶಮ್ |
ರಾಕ್ಷಸಾ ಕಪಿಮುಖ್ಯೇಷು ಪಾತಯಾಂಶ್ಚಕ್ರಿರೇ ತದಾ || ೫ ||

ವಾನರಾಶ್ಚಾಪಿ ರಕ್ಷಸ್ಸು ಗಿರೀನ್ವೃಕ್ಷಾನ್ಮಹಾಶಿಲಾಃ |
ಪ್ರವೀರಾಃ ಪಾತಯಾಮಾಸುರ್ಮತ್ತವಾರಣಸನ್ನಿಭಾಃ || ೬ ||

ಶೂರಾಣಾಂ ಯುಧ್ಯಮಾನಾನಾಂ ಸಮರೇಷ್ವನಿವರ್ತಿನಾಮ್ |
ತದ್ರಾಕ್ಷಸಗಣಾನಾಂ ಚ ಸುಯುದ್ಧಂ ಸಮವರ್ತತ || ೭ ||

ಪ್ರಭಿನ್ನಶಿರಸಃ ಕೇಚಿದ್ಭಿನ್ನೈಃ ಪಾದೈಶ್ಚ ಬಾಹುಭಿಃ |
ಶಸ್ತ್ರೈರರ್ಪಿತದೇಹಾಸ್ತು ರುಧಿರೇಣ ಸಮುಕ್ಷಿತಾಃ || ೮ ||

ಹರಯೋ ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚೈವ ಶೇರತೇ ಗಾಂ ಸಮಾಶ್ರಿತಾಃ |
ಕಂಕಗೃಧ್ರಬಲೈರಾಢ್ಯಾ ಗೋಮಾಯುಗಣಸಂಕುಲಾಃ || ೯ ||

ಕಬಂಧಾನಿ ಸಮುತ್ಪೇತುರ್ಭೀರೂಣಾಂ ಭೀಷಣಾನಿ ವೈ |
ಭುಜಪಾಣಿಶಿರಶ್ಛಿನ್ನಾಶ್ಛಿನ್ನಕಾಯಾಶ್ಚ ಭೂತಲೇ || ೧೦ ||

ವಾನರಾ ರಾಕ್ಷಸಾಶ್ಚಾಪಿ ನಿಪೇತುಸ್ತತ್ರ ವೈ ರಣೇ |
ತತೋ ವಾನರಸೈನ್ಯೇನ ಹನ್ಯಮಾನಂ ನಿಶಾಚರಮ್ || ೧೧ ||

ಪ್ರಾಭಜ್ಯತ ಬಲಂ ಸರ್ವಂ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಪಶ್ಯತಃ |
ರಾಕ್ಷಸಾನ್ಭಯವಿತ್ರಸ್ತಾನ್ಹನ್ಯಮಾನಾನ್ ಪ್ಲವಂಗಮೈಃ || ೧೨ ||

ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಸ ರೋಷತಾಮ್ರಾಕ್ಷೋ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ |
ಪ್ರವಿವೇಶ ಧನುಷ್ಪಾಣಿಸ್ತ್ರಾಸಯನ್ಹರಿವಾಹಿನೀಮ್ || ೧೩ ||

ಶರೈರ್ವಿದಾರಯಾಮಾಸ ಕಂಕಪತ್ರೈರಜಿಹ್ಮಗೈಃ |
ಬಿಭೇದ ವಾನರಾಂಸ್ತತ್ರ ಸಪ್ತಾಷ್ಟೌ ನವ ಪಂಚ ಚ || ೧೪ ||

ವಿವ್ಯಾಧ ಪರಮಕ್ರುದ್ಧೋ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ |
ತ್ರಸ್ತಾಃ ಸರ್ವೇ ಹರಿಗಣಾಃ ಶರೈಃ ಸಂಕೃತ್ತದೇಹಿನಃ || ೧೫ || [ಕಂಧರಾಃ]

ಅಂಗದಂ ಸಂಪ್ರಧಾವಂತಿ ಪ್ರಜಾಪತಿಮಿವ ಪ್ರಜಾಃ |
ತತೋ ಹರಿಗಣಾನ್ಭಗ್ನಾನ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಾಲಿಸುತಸ್ತದಾ || ೧೬ ||

ಕ್ರೋಧೇನ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಂ ತಮುದೀಕ್ಷಂತಮುದೈಕ್ಷತ |
ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರೋಂಗದಶ್ಚೋಭೌ ಸಂಗತೌ ಹರಿರಾಕ್ಷಸೌ || ೧೭ ||

ಚೇರತುಃ ಪರಮಕ್ರುದ್ಧೌ ಹರಿಮತ್ತಗಜಾವಿವ |
ತತಃ ಶರಸಹಸ್ರೇಣ ವಾಲಿಪುತ್ರಂ ಮಹಾಬಲಃ || ೧೮ ||

ಜಘಾನ ಮರ್ಮದೇಶೇಷು ಮಾತಂಗಮಿವ ತೋಮರೈಃ |
ರುಧಿರೋಕ್ಷಿತಸರ್ವಾಂಗೋ ವಾಲಿಸೂನುರ್ಮಹಾಬಲಃ || ೧೯ ||

ಚಿಕ್ಷೇಪ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಾಯ ವೃಕ್ಷಂ ಭೀಮಪರಾಕ್ರಮಃ |
ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಪತಂತಂ ತಂ ವೃಕ್ಷಮಸಂಭ್ರಾಂತಶ್ಚ ರಾಕ್ಷಸಃ || ೨೦ ||

ಚಿಚ್ಛೇದ ಬಹುಧಾ ಸೋಽಪಿ ನಿಕೃತ್ತಃ ಪತಿತೋ ಭುವಿ |
ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ವಿಕ್ರಮಂ ಪ್ಲವಗರ್ಷಭಃ || ೨೧ ||

ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ವಿಪುಲಂ ಶೈಲಂ ಚಿಕ್ಷೇಪ ಚ ನನಾದ ಚ |
ಸಮಾಪತಂತಂ ತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಥಾದಾಪ್ಲುತ್ಯ ವೀರ್ಯವಾನ್ || ೨೨ ||

ಗದಾಪಾಣಿರಸಂಭ್ರಾಂತಃ ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ ಸಮತಿಷ್ಠತ |
ಸಾಂಗದೇನ ಗದಾಽಽಕ್ಷಿಪ್ತಾ ಗತ್ವಾ ತು ರಣಮೂರ್ಧನಿ || ೨೩ ||

ಸ ಚಕ್ರಕೂಬರಂ ಸಾಶ್ವಂ ಪ್ರಮಮಾಥ ರಥಂ ತದಾ |
ತತೋಽನ್ಯಂ ಗಿರಿಮಾಕ್ಷಿಪ್ಯ ವಿಪುಲಂ ದ್ರುಮಭೂಷಿತಮ್ || ೨೪ ||

ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ಶಿರಸಿ ಪಾತಯಾಮಾಸ ಸೋಂಗದಃ |
ಅಭವಚ್ಛೋಣಿತೋದ್ಗಾರೀ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಃ ಸ ಮೂರ್ಛಿತಃ || ೨೫ ||

ಮುಹೂರ್ತಮಭವನ್ಮೂಢೋ ಗದಾಮಾಲಿಂಗ್ಯ ನಿಃಶ್ವಸನ್ |
ಸ ಲಬ್ಧಸಂಜ್ಞೋ ಗದಯಾ ವಾಲಿಪುತ್ರಮವಸ್ಥಿತಮ್ || ೨೬ ||

ಜಘಾನ ಪರಮಕ್ರುದ್ಧೋ ವಕ್ಷೋದೇಶೇ ನಿಶಾಚರಃ |
ಗದಾಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ತತಸ್ತತ್ರ ಮುಷ್ಟಿಯುದ್ಧಮವರ್ತತ || ೨೭ ||

ಅನ್ಯೋನ್ಯಂ ಜಘ್ನತುಸ್ತತ್ರ ತಾವುಭೌ ಹರಿರಾಕ್ಷಸೌ |
ರುಧಿರೋದ್ಗಾರಿಣೌ ತೌ ತು ಪ್ರಹರೈರ್ಜನಿತಶ್ರಮೌ || ೨೮ ||

ಬಭೂವತುಃ ಸುವಿಕ್ರಾಂತಾವಂಗಾರಕಬುಧಾವಿವ |
ತತಃ ಪರಮತೇಜಸ್ವೀ ಅಂಗದಃ ಕಪಿಕುಂಜರಃ || ೨೯ ||

ಉತ್ಪಾಟ್ಯ ವೃಕ್ಷಂ ಸ್ಥಿತವಾನ್ಬಹುಪುಷ್ಪಫಲಾನ್ವಿತಮ್ |
ಜಗ್ರಾಹ ಚಾರ್ಷಭಂ ಚರ್ಮ ಖಡ್ಗಂ ಚ ವಿಪುಲಂ ಶುಭಮ್ || ೩೦ ||

ಕಿಂಕಿಣೀಜಾಲಸಂಛನ್ನಂ ಚರ್ಮಣಾ ಚ ಪರಿಷ್ಕೃತಮ್ |
[* ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರೋಽಥ ಜಗ್ರಾಹ ಸೋಂಗದೋಽಪ್ಯಸಿ ಚರ್ಮಣೀ | *]
ವಿಚಿತ್ರಾಂಶ್ಚೇರತುರ್ಮಾರ್ಗಾನ್ರುಷಿತೌ ಕಪಿರಾಕ್ಷಸೌ || ೩೧ ||

ಜಘ್ನತುಶ್ಚ ತದಾಽನ್ಯೋನ್ಯಂ ನಿರ್ದಯಂ ಜಯಕಾಂಕ್ಷಿಣೌ |
ವ್ರಣೈಃ ಸಾಸ್ರೈರಶೋಭೇತಾಂ ಪುಷ್ಪಿತಾವಿವ ಕಿಂಶುಕೌ || ೩೨ ||

ಯುಧ್ಯಮಾನೌ ಪರಿಶ್ರಾಂತೌ ಜಾನುಭ್ಯಾಮವನೀಂ ಗತೌ |
ನಿಮೇಷಾಂತರಮಾತ್ರೇಣ ಅಂಗದಃ ಕಪಿಕುಂಜರಃ || ೩೩ ||

ಉದತಿಷ್ಠತ ದೀಪ್ತಾಕ್ಷೋ ದಂಡಾಹತ ಇವೋರಗಃ |
ನಿರ್ಮಲೇನ ಸುಧೌತೇನ ಖಡ್ಗೇನಾಸ್ಯ ಮಹಚ್ಛಿರಃ || ೩೪ ||

ಜಘಾನ ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಸ್ಯ ವಾಲಿಸೂನುರ್ಮಹಾಬಲಃ |
ರುಧಿರೋಕ್ಷಿತಗಾತ್ರಸ್ಯ ಬಭೂವ ಪತಿತಂ ದ್ವಿಧಾ || ೩೫ ||

ಸ ರೋಷಪರಿವೃತ್ತಾಕ್ಷಂ ಶುಭಂ ಖಡ್ಗಹತಂ ಶಿರಃ |
ವಜ್ರದಂಷ್ಟ್ರಂ ಹತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ರಾಕ್ಷಸಾ ಭಯಮೋಹಿತಾಃ || ೩೬ ||

ತ್ರಸ್ತಾಃ ಪ್ರತ್ಯಪತಂಲ್ಲಂಕಾಂ ವಧ್ಯಮಾನಾಃ ಪ್ಲವಂಗಮೈಃ |
ವಿಷಣ್ಣವದನಾ ದೀನಾ ಹ್ರಿಯಾ ಕಿಂಚಿದವಾಙ್ಮುಖಾಃ || ೩೭ ||

ನಿಹತ್ಯ ತಂ ವಜ್ರಧರಪ್ರಭಾವಃ
ಸ ವಾಲಿಸೂನುಃ ಕಪಿಸೈನ್ಯಮಧ್ಯೇ |
ಜಗಾಮ ಹರ್ಷಂ ಮಹಿತೋ ಮಹಾಬಲಃ
ಸಹಸ್ರನೇತ್ರಸ್ತ್ರಿದಶೈರಿವಾವೃತಃ || ೩೮ ||

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಯುದ್ಧಕಾಂಡೇ ಚತುಃಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ || ೫೪ ||

ಯುದ್ಧಕಾಂಡ ಪಂಚಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೫) >>

---

ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣೇ ಯುದ್ಧಕಾಂಡ ನೋಡಿ.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.