Mahanyasam 14. Purusha Suktam – ೧೪) ಪುರುಷಸೂಕ್ತಮ್


(ತೈ.ಆ.೩-೧೨-೩೩)

ಸ॒ಹಸ್ರ॑ಶೀರ್ಷಾ॒ ಪುರು॑ಷಃ । ಸ॒ಹ॒ಸ್ರಾ॒ಕ್ಷಃ ಸ॒ಹಸ್ರ॑ಪಾತ್ । ಸ ಭೂಮಿಂ॑ ವಿ॒ಶ್ವತೋ॑ ವೃ॒ತ್ವಾ । ಅತ್ಯ॑ತಿಷ್ಠದ್ದಶಾಙ್ಗು॒ಲಮ್ । ಪುರು॑ಷ ಏ॒ವೇದಗ್ಂ ಸರ್ವ᳚ಮ್ । ಯದ್ಭೂ॒ತಂ ಯಚ್ಚ॒ ಭವ್ಯ᳚ಮ್ । ಉ॒ತಾಮೃ॑ತ॒ತ್ವಸ್ಯೇಶಾ॑ನಃ । ಯ॒ದನ್ನೇ॑ನಾತಿ॒ರೋಹ॑ತಿ । ಏ॒ತಾವಾ॑ನಸ್ಯ ಮಹಿ॒ಮಾ । ಅತೋ॒ ಜ್ಯಾಯಾಗ್॑ಶ್ಚ॒ ಪೂರು॑ಷಃ ॥ ೧ ॥

// ಸಹಸ್ರ-ಶೀರ್ಷಾ, ಪುರುಷಃ, ಸಹಸ್ರ-ಅಕ್ಷಃ, ಸಹಸ್ರ-ಪಾತ್, ಸಃ, ಭೂಮಿಂ, ವಿಶ್ವತಃ, ವೃತ್ವಾ, ಅತಿ, ಅತಿಷ್ಠತ್, ದಶ-ಅಙ್ಗುಲಂ, ಪುರುಷಃ, ಏವ, ಇದಂ, ಸರ್ವಂ, ಯತ್, ಭೂತಂ, ಯತ್, ಚ, ಭವ್ಯಂ, ಉತ, ಅಮೃತ-ತ್ವಸ್ಯ, ಈಶಾನಃ, ಯತ್, ಅನ್ನೇನ, ಅತಿ-ರೋಹತಿ, ಏತಾವಾನ್, ಅಸ್ಯ, ಮಹಿಮಾ, ಅತಃ, ಜ್ಯಾಯಾನ್, ಚ, ಪುರುಷಃ //

ಪಾದೋ᳚ಽಸ್ಯ॒ ವಿಶ್ವಾ॑ ಭೂ॒ತಾನಿ॑ । ತ್ರಿ॒ಪಾದ॑ಸ್ಯಾ॒ಮೃತಂ॑ ದಿ॒ವಿ । ತ್ರಿ॒ಪಾದೂ॒ರ್ಧ್ವ ಉದೈ॒ತ್ಪುರು॑ಷಃ । ಪಾದೋ᳚ಽಸ್ಯೇ॒ಹಾಭ॑ವಾ॒ತ್ಪುನ॑: । ತತೋ॒ ವಿಷ್ವ॒ಙ್ವ್ಯ॑ಕ್ರಾಮತ್ । ಸಾ॒ಶ॒ನಾ॒ನ॒ಶ॒ನೇ ಅ॒ಭಿ । ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ವಿ॒ರಾಡ॑ಜಾಯತ । ವಿ॒ರಾಜೋ॒ ಅಧಿಪೂರು॑ಷಃ । ಸ ಜಾ॒ತೋ ಅತ್ಯ॑ರಿಚ್ಯತ । ಪ॒ಶ್ಚಾದ್ಭೂಮಿ॒ಮಥೋ॑ ಪು॒ರಃ ॥ ೨ ॥

// ಪಾದಃ, ಅಸ್ಯ, ವಿಶ್ವಾ, ಭೂತಾನಿ, ತ್ರಿ-ಪಾತ್, ಅಸ್ಯ, ಅಮೃತಂ, ದಿವಿ, ತ್ರಿ-ಪಾತ್, ಊರ್ಧ್ವ, ಉತ, ಐತ್, ಪುರುಷಃ, ಪಾದಃ, ಅಸ್ಯ, ಇಹ, ಅಭವತ್, ಪುನಃ, ತತಃ, ವಿಷ್ವಙ್, ವಿ, ಅಕ್ರಾಮತ್, ಸಾಶನಾನಶನೇ, ಅಭಿ, ತಸ್ಮಾತ್, ವಿರಾಟ್, ಅಜಾಯತ, ವಿ-ರಾಜಃ, ಅಧಿ, ಪುರುಷಃ, ಸಃ, ಜಾತಃ, ಅತಿ, ಅರಿಚ್ಯತ, ಪಶ್ಚಾತ್, ಭೂಮಿಂ, ಅಥೋ, ಪುರಃ //

ಯತ್ಪುರು॑ಷೇಣ ಹ॒ವಿಷಾ᳚ । ದೇ॒ವಾ ಯ॒ಜ್ಞಮತ॑ನ್ವತ । ವ॒ಸ॒ನ್ತೋ ಅ॑ಸ್ಯಾಸೀ॒ದಾಜ್ಯ᳚ಮ್ । ಗ್ರೀ॒ಷ್ಮ ಇ॒ಧ್ಮಃ ಶ॒ರದ್ಧ॒ವಿಃ । ಸ॒ಪ್ತಾಸ್ಯಾ॑ಸನ್ಪರಿ॒ಧಯ॑: । ತ್ರಿಃ ಸ॒ಪ್ತ ಸ॒ಮಿಧ॑: ಕೃ॒ತಾಃ । ದೇ॒ವಾ ಯದ್ಯ॒ಜ್ಞಂ ತ॑ನ್ವಾ॒ನಾಃ । ಅಬ॑ಧ್ನ॒ನ್ಪುರು॑ಷಂ ಪ॒ಶುಮ್ । ತಂ ಯ॒ಜ್ಞಂ ಬ॒ರ್ಹಿಷಿ॒ ಪ್ರೌಕ್ಷನ್॑ । ಪುರು॑ಷಂ ಜಾ॒ತಮ॑ಗ್ರ॒ತಃ ॥ ೩ ॥

// ಯತ್, ಪುರುಷೇಣ, ಹವಿಷಾ, ದೇವಾಃ, ಯಜ್ಞಂ, ಅತನ್ವತ, ವಸನ್ತಃ, ಅಸ್ಯ, ಆಸೀತ್, ಆಜ್ಯಂ, ಗ್ರೀಷ್ಮಃ, ಇಧ್ಮಃ, ಶರತ್, ಹವಿಃ, ಸಪ್ತ, ಅಸ್ಯ, ಆಸನ್, ಪರಿ-ಧಯಃ, ತ್ರಿಃ, ಸಪ್ತ, ಸಂ-ಇಧಃ, ಕೃತಾಃ, ದೇವಾ, ಯತ್, ಯಜ್ಞಂ, ತನ್ವಾನಾಃ, ಅ-ಬಧ್ನನ್, ಪುರುಷಂ, ಪಶುಂ, ತಂ, ಯಜ್ಞಂ, ಬರ್ಹಿಷಿ, ಪ್ರ, ಔಕ್ಷನ್, ಪುರುಷಂ, ಜಾತಂ, ಅಗ್ರತಃ //

ತೇನ॑ ದೇ॒ವಾ ಅಯ॑ಜನ್ತ । ಸಾ॒ಧ್ಯಾ ಋಷ॑ಯಶ್ಚ॒ ಯೇ । ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ಯ॒ಜ್ಞಾಥ್ಸ॑ರ್ವ॒ಹುತ॑: । ಸಂಭೃ॑ತಂ ಪೃಷದಾ॒ಜ್ಯಮ್ । ಪ॒ಶೂಗ್ಸ್ತಾಗ್ಶ್ಚ॑ಕ್ರೇ ವಾಯ॒ವ್ಯಾನ್॑ । ಆ॒ರ॒ಣ್ಯಾನ್ಗ್ರಾ॒ಮ್ಯಾಶ್ಚ॒ ಯೇ । ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ಯ॒ಜ್ಞಾಥ್ಸ॑ರ್ವ॒ಹುತ॑: । ಋಚ॒: ಸಾಮಾ॑ನಿ ಜಜ್ಞಿರೇ । ಛನ್ದಾಗ್ಂ॑ಸಿ ಜಜ್ಞಿರೇ॒ ತಸ್ಮಾ᳚ತ್ । ಯಜು॒ಸ್ತಸ್ಮಾ॑ದಜಾಯತ ॥ ೪ ॥

// ತೇನ, ದೇವಾ, ಅಯಜನ್ತ, ಸಾಧ್ಯಾ, ಋಷಯಃ, ಚ, ಯೇ, ತಸ್ಮಾತ್, ಯಜ್ಞಾತ್, ಸರ್ವ-ಹುತಃ, ಸಂ-ಭೃತಂ, ಪೃಷತ್-ಆಜ್ಯಂ, ಪಶೂನ್, ತಾನ್, ಚಕ್ರೇ, ವಾಯವ್ಯಾನ್, ಆರಣ್ಯಾನ್, ಗ್ರಾಮ್ಯಾಃ, ಚ, ಯೇ, ತಸ್ಮಾತ್, ಯಜ್ಞಾತ್, ಸರ್ವ-ಹುತಃ, ಋಚಃ, ಸಾಮಾನಿ, ಜಜ್ಞಿರೇ, ಛನ್ದಾಂಸಿ, ಜಜ್ಞಿರೇ, ತಸ್ಮಾತ್, ಯಜುಃ, ತಸ್ಮಾತ್, ಅಜಾಯತ //

ತಸ್ಮಾ॒ದಶ್ವಾ॑ ಅಜಾಯನ್ತ । ಯೇ ಕೇ ಚೋ॑ಭ॒ಯಾದ॑ತಃ । ಗಾವೋ॑ ಹ ಜಜ್ಞಿರೇ॒ ತಸ್ಮಾ᳚ತ್ । ತಸ್ಮಾ᳚ಜ್ಜಾ॒ತಾ ಅ॑ಜಾ॒ವಯ॑: । ಯತ್ಪುರು॑ಷಂ॒ ವ್ಯ॑ದಧುಃ । ಕ॒ತಿ॒ಧಾ ವ್ಯ॑ಕಲ್ಪಯನ್ । ಮುಖಂ॒ ಕಿಮ॑ಸ್ಯ॒ ಕೌ ಬಾ॒ಹೂ । ಕಾವೂ॒ರೂ ಪಾದಾ॑ವುಚ್ಯೇತೇ । ಬ್ರಾ॒ಹ್ಮ॒ಣೋ᳚ಽಸ್ಯ॒ ಮುಖ॑ಮಾಸೀತ್ । ಬಾ॒ಹೂ ರಾ॑ಜ॒ನ್ಯ॑: ಕೃ॒ತಃ ॥ ೫ ॥

// ತಸ್ಮಾತ್, ಅಶ್ವಾಃ, ಅಜಾಯನ್ತ, ಯೇ, ಕೇ, ಚ, ಉಭಯಾದತಃ, ಗಾವಃ, ಹ, ಜಜ್ಞಿರೇ, ತಸ್ಮಾತ್, ತಸ್ಮಾತ್, ಜಾತಾಃ, ಅಜಾವಯಃ, ಯತ್, ಪುರುಷಂ, ವಿ, ಅದಧುಃ, ಕತಿಧಾ, ವಿ, ಅಕಲ್ಪಯನ್, ಮುಖಂ, ಕಿಂ, ಅಸ್ಯ, ಕೌ, ಬಾಹೂ, ಕೌ, ಊರೂ, ಪಾದೌ, ಉಚ್ಯೇತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಃ, ಅಸ್ಯ, ಮುಖಂ, ಆಸೀತ್, ಬಾಹೂ, ರಾಜನ್ಯಃ, ಕೃತಃ //

ಊ॒ರೂ ತದ॑ಸ್ಯ॒ ಯದ್ವೈಶ್ಯ॑: । ಪ॒ದ್ಭ್ಯಾಗ್ಂ ಶೂ॒ದ್ರೋ ಅ॑ಜಾಯತ । ಚ॒ನ್ದ್ರಮಾ॒ ಮನ॑ಸೋ ಜಾ॒ತಃ । ಚಕ್ಷೋ॒: ಸೂರ್ಯೋ॑ ಅಜಾಯತ । ಮುಖಾ॒ದಿನ್ದ್ರ॑ಶ್ಚಾ॒ಗ್ನಿಶ್ಚ॑ । ಪ್ರಾ॒ಣಾದ್ವಾ॒ಯುರ॑ಜಾಯತ । ನಾಭ್ಯಾ॑ ಆಸೀದ॒ನ್ತರಿ॑ಕ್ಷಮ್ । ಶೀ॒ರ್ಷ್ಣೋ ದ್ಯೌಃ ಸಮ॑ವರ್ತತ । ಪ॒ದ್ಭ್ಯಾಂ ಭೂಮಿ॒ರ್ದಿಶ॒: ಶ್ರೋತ್ರಾ᳚ತ್ । ತಥಾ॑ ಲೋ॒ಕಾಗ್ಂ ಅ॑ಕಲ್ಪಯನ್ ॥ ೬ ॥

// ಊರೂ, ತತ್, ಅಸ್ಯ, ಯತ್, ವೈಶ್ಯಃ, ಪತ್-ಭ್ಯಾಂ, ಶೂದ್ರಃ, ಅಜಾಯತ, ಚನ್ದ್ರಮಾ, ಮನಸಃ, ಜಾತಃ, ಚಕ್ಷೋಃ, ಸೂರ್ಯಃ, ಅಜಾಯತ, ಮುಖಾತ್, ಇನ್ದ್ರಃ, ಚ, ಅಗ್ನಿಃ, ಚ, ಪ್ರಾಣಾತ್, ವಾಯುಃ, ಅಜಾಯತ, ನಾಭ್ಯಾಃ, ಆಸೀತ್, ಅನ್ತರಿಕ್ಷಂ, ಶೀರ್ಷ್ಣಃ, ದ್ಯೌಃ, ಸಂ-ಅವರ್ತತ, ಪತ್-ಭ್ಯಾಂ, ಭೂಮಿಃ, ದಿಶಃ, ಶ್ರೋತ್ರಾತ್, ತಥಾ, ಲೋಕಾನ್, ಅಕಲ್ಪಯನ್ //

ವೇದಾ॒ಹಮೇ॒ತಂ ಪುರು॑ಷಂ ಮ॒ಹಾನ್ತ᳚ಮ್ । ಆ॒ದಿ॒ತ್ಯವ॑ರ್ಣಂ॒ ತಮ॑ಸ॒ಸ್ತು ಪಾ॒ರೇ । ಸರ್ವಾ॑ಣಿ ರೂ॒ಪಾಣಿ॑ ವಿ॒ಚಿತ್ಯ॒ ಧೀರ॑: । ನಾಮಾ॑ನಿ ಕೃ॒ತ್ವಾಽಭಿ॒ವದ॒ನ್॒ ಯದಾಸ್ತೇ᳚ । ಧಾ॒ತಾ ಪು॒ರಸ್ತಾ॒ದ್ಯಮು॑ದಾಜ॒ಹಾರ॑ । ಶ॒ಕ್ರಃ ಪ್ರವಿ॒ದ್ವಾನ್ಪ್ರ॒ದಿಶ॒ಶ್ಚತ॑ಸ್ರಃ । ತಮೇ॒ವಂ ವಿ॒ದ್ವಾನ॒ಮೃತ॑ ಇ॒ಹ ಭ॑ವತಿ । ನಾನ್ಯಃ ಪನ್ಥಾ॒ ಅಯ॑ನಾಯ ವಿದ್ಯತೇ । ಯ॒ಜ್ಞೇನ॑ ಯ॒ಜ್ಞಮ॑ಯಜನ್ತ ದೇ॒ವಾಃ । ತಾನಿ॒ ಧರ್ಮಾ॑ಣಿ ಪ್ರಥ॒ಮಾನ್ಯಾ॑ಸನ್ । ತೇ ಹ॒ ನಾಕಂ॑ ಮಹಿ॒ಮಾನ॑: ಸಚನ್ತೇ । ಯತ್ರ॒ ಪೂರ್ವೇ॑ ಸಾ॒ಧ್ಯಾಃ ಸನ್ತಿ॑ ದೇ॒ವಾಃ ॥ ೭ ॥

// ವೇದ, ಅಹಂ, ಏತಂ, ಪುರುಷಂ, ಮಹಾನ್ತಂ, ಆದಿತ್ಯ-ವರ್ಣಂ, ತಮಸಃ, ತು, ಪಾರೇ, ಸರ್ವಾಣಿ, ರೂಪಾಣಿ, ವಿಚಿತ್ಯ, ಧೀರಃ, ನಾಮಾನಿ, ಕೃತ್ವಾ, ಅಭಿವದನ್, ಯತ್, ಆಸ್ತೇ, ಧಾತಾ, ಪುರಃ-ತಾತ್, ಯಂ, ಉದಾಜಹಾರ, ಶಕ್ರಃ, ಪ್ರ-ವಿದ್ರಾನ್, ಪ್ರ-ದಿಶಃ, ಚತಸ್ರಃ, ತಂ, ಏವಂ, ವಿದ್ವಾನ್, ಅಮೃತಃ, ಇಹ, ಭವತಿ, ನ, ಅನ್ಯಃ, ಪನ್ಥಾಃ, ಅಯನಾಯ, ವಿದ್ಯತೇ, ಯಜ್ಞೇನ, ಯಜ್ಞಂ, ಅಯಜನ್ತ, ದೇವಾಃ, ತಾನಿ, ಧರ್ಮಾಣಿ, ಪ್ರಥಮಾನಿ, ಆಸನ್, ತೇ, ಹ, ನಾಕಂ, ಮಹಿಮಾನಃ, ಸಚನ್ತೇ, ಯತ್ರ, ಪೂರ್ವೇ, ಸಾಧ್ಯಾಃ, ಸನ್ತಿ, ದೇವಾಃ //

ಓಂ ನಮೋ ಭಗವತೇ॑ ರುದ್ರಾ॒ಯ । ಪುರುಷಸೂಕ್ತಗ್ಂ ಶಿರಸೇ ಸ್ವಾಹಾ ॥


గమనిక (15-May) : "శ్రీ దక్షిణామూర్తి స్తోత్రనిధి" ప్రింటింగు పూర్తి అయినది. కొనుగోలు చేయుటకు ఈ లింకు క్లిక్ చేయండి - Click here to buy.

పైరసీ ప్రకటన : శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు మరియు నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ కలిసి స్తోత్రనిధి పుస్తకాలను ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

ನಿಮ್ಮದೊಂದು ಉತ್ತರ

error: Not allowed