Aranya Kanda Sarga 40 – అరణ్యకాండ చత్వారింశః సర్గః (౪౦)


|| మాయామృగరూపపరిగ్రహనిర్బంధః ||

మారీచేన తు తద్వాక్యం క్షమం యుక్తం నిశాచరః |
ఉక్తో న ప్రతిజగ్రాహ మర్తుకామ ఇవౌషధమ్ || ౧ ||

తం పథ్యహితవక్తారం మారీచం రాక్షసాధిపః |
అబ్రవీత్పరుషం వాక్యమయుక్తం కాలచోదితః || ౨ ||

యత్కిలైతదయుక్తార్థం మారీచ మయి కథ్యతే |
వాక్యం నిష్ఫలమత్యర్థముప్తం బీజమివోషరే || ౩ ||

త్వద్వాక్యైర్న తు మాం శక్యం భేత్తుం రామస్య సంయుగే |
పాపశీలస్య మూర్ఖస్య మానుషస్య విశేషతః || ౪ ||

యస్త్యక్త్వా సుహృదో రాజ్యం మాతరం పితరం తథా |
స్త్రీవాక్యం ప్రాకృతం శ్రుత్వా వనమేకపదే గతః || ౫ ||

అవశ్యం తు మయా తస్య సంయుగే ఖరఘాతినః |
ప్రాణైః ప్రియతరా సీతా హర్తవ్యా తవ సన్నిధౌ || ౬ ||

ఏవం మే నిశ్చితా బుద్ధిర్హృది మారీచ వర్తతే |
న వ్యావర్తయితుం శక్యా సేంద్రైరపి సురాసురైః || ౭ ||

దోషం గుణం వా సంపృష్టస్త్వమేవం వక్తుమర్హసి |
అపాయం వాఽప్యుపాయం వా కార్యస్యాస్య వినిశ్చయే || ౮ ||

సంపృష్టేన తు వక్తవ్యం సచివేన విపశ్చితా |
ఉద్యతాంజలినా రాజ్ఞే య ఇచ్ఛేద్భూతిమాత్మనః || ౯ ||

వాక్యమప్రతికూలం తు మృదుపూర్వం హితం శుభమ్ |
ఉపచారేణ యుక్తం చ వక్తవ్యో వసుధాధిపః || ౧౦ ||

సావమర్దం తు యద్వాక్యం మారీచ హితముచ్యతే |
నాభినందతి తద్రాజా మానార్హో మానవర్జితమ్ || ౧౧ ||

పంచ రూపాణి రాజానో ధారయంత్యమితౌజసః |
అగ్నేరింద్రస్య సోమస్య వరుణస్య యమస్య చ || ౧౨ ||

ఔష్ణ్యం తథా విక్రమం చ సౌమ్యం దండం ప్రసన్నతామ్ |
ధారయంతి మహాత్మానో రాజానః క్షణదాచర || ౧౩ ||

తస్మాత్సర్వాస్వవస్థాసు మాన్యాః పూజ్యాశ్చ పార్థివాః |
త్వం తు ధర్మమవిజ్ఞాయ కేవలం మోహమాస్థితః || ౧౪ ||

అభ్యాగతం మాం దౌరాత్మ్యాత్ పరుషం వక్తుమిచ్ఛసి |
గుణదోషౌ న పృచ్ఛామి క్షమం చాత్మని రాక్షస || ౧౫ ||

మయోక్తం తవ చైతావత్ సంప్రత్యమితవిక్రమ |
అస్మింస్తు త్వం మహాకృత్యే సాహాయ్యం కర్తుమర్హసి || ౧౬ ||

శృణు తత్కర్మ సాహాయ్యే యత్కార్యం వచనాన్మమ |
సౌవర్ణస్త్వం మృగో భూత్వా చిత్రో రజతబిందుభిః || ౧౭ ||

ఆశ్రమే తస్య రామస్య సీతాయాః ప్రముఖే చర |
ప్రలోభయిత్వా వైదేహీం యథేష్టం గంతుమర్హసి || ౧౮ ||

త్వాం తు మాయామృగం దృష్ట్వా కాంచనం జాతవిస్మయా |
ఆనయైనమితి క్షిప్రం రామం వక్ష్యతి మైథిలీ || ౧౯ ||

అపక్రాంతే చ కాకుత్స్థే దూరం యాత్వాప్యుదాహర |
హా సీతే లక్ష్మణేత్యేవం రామవాక్యానురూపకమ్ || ౨౦ ||

తచ్ఛ్రుత్వా రామపదవీం సీతాయా చ ప్రచోదితః |
అనుగచ్ఛతి సంభ్రాంతః సౌమిత్రిరపి సౌహృదాత్ || ౨౧ ||

అపక్రాంతే చ కాకుత్స్థే లక్ష్మణే చ యథాసుఖమ్ |
ఆనయిష్యామి వైదేహీం సహస్రాక్షః శచీమివ || ౨౨ ||

ఏవం కృత్వా త్విదం కార్యం యథేష్టం గచ్ఛ రాక్షస |
రాజ్యస్యార్ధం ప్రయచ్ఛామి మారీచ తవ సువ్రత || ౨౩ ||

గచ్ఛ సౌమ్య శివం మార్గం కార్యస్యస్య వివృద్ధయే |
అహం త్వాఽనుగమిష్యామి సరథో దండకావనమ్ || ౨౪ ||

ప్రాప్య సీతామయుద్ధేన వంచయిత్వా తు రాఘవమ్ |
లంకాం ప్రతి గమిష్యామి కృతకార్యః సహ త్వయా || ౨౫ ||

న చేత్ కరోషి మారీచ హన్మి త్వామహమద్య వై |
ఏతత్కార్యమవశ్యం మే బలాదపి కరిష్యసి |
రాజ్ఞో హి ప్రతికూలస్థో న జాతు సుఖమేధతే || ౨౬ ||

ఆసాద్య తం జీవితసంశయస్తే
మృత్యుర్ధ్రువో హ్యద్య మయా విరుద్ధ్య |
ఏతద్యథావత్ప్రతిగృహ్య బుద్ధ్యా
యదత్ర పథ్యం కురు తత్తథా త్వమ్ || ౨౭ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అరణ్యకాండే చత్వారింశః సర్గః || ౪౦ ||

అరణ్యకాండ ఏకచత్వారింశః సర్గః (౪౧) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణే అరణ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed