Read in తెలుగు / ಕನ್ನಡ / தமிழ் / देवनागरी / English (IAST)
|| కుంభకర్ణప్రబోధః ||
స ప్రవిశ్య పురీం లంకాం రామబాణభయార్దితః |
భగ్నదర్పస్తదా రాజా బభూవ వ్యథితేంద్రియః || ౧ ||
మాతంగ ఇవ సింహేన గరుడేనేవ పన్నగః |
అభిభూతోఽభవద్రాజా రాఘవేణ మహాత్మనా || ౨ ||
బ్రహ్మదండప్రకాశానాం విద్యుత్సదృశవర్చసామ్ |
స్మరన్రాఘవబాణానాం వివ్యథే రాక్షసేశ్వరః || ౩ ||
స కాంచనమయం దివ్యమాశ్రిత్య పరమాసనమ్ |
విప్రేక్షమాణో రక్షాంసి రావణో వాక్యమబ్రవీత్ || ౪ ||
సర్వం తత్ఖలు మే మోఘం యత్తప్తం పరమం తపః |
యత్సమానో మహేంద్రేణ మానుషేణాస్మి నిర్జితః || ౫ ||
ఇదం తద్బ్రహ్మణో ఘోరం వాక్యం మామభ్యుపస్థితమ్ |
మానుషేభ్యో విజానీహి భయం త్వమితి తత్తథా || ౬ ||
దేవదానవగంధర్వైర్యక్షరాక్షసపన్నగైః |
అవధ్యత్వం మయా ప్రాప్తం మానుషేభ్యో న యాచితమ్ || ౭ ||
తమిమం మానుషం మన్యే రామం దశరథాత్మజమ్ | [విదితం]
ఇక్ష్వాకుకులనాథేన అనరణ్యేన యత్పురా || ౮ ||
ఉత్పత్స్యతే హి మద్వంశే పురుషో రాక్షసాధమ |
యస్త్వాం సపుత్రం సామాత్యం సబలం సాశ్వసారథిమ్ || ౯ ||
నిహనిష్యతి సంగ్రామే త్వాం కులాధమ దుర్మతే |
శప్తోఽహం వేదవత్యా చ యదా సా ధర్షితా పురా || ౧౦ ||
సేయం సీతా మహాభాగా జాతా జనకనందినీ |
ఉమా నందీశ్వరశ్చాపి రంభా వరుణకన్యకా || ౧౧ ||
యథోక్తాస్తపసా ప్రాప్తం న మిథ్యా ఋషిభాషితమ్ |
ఏతదేవాభ్యుపాగమ్య యత్నం కర్తుమిహార్హథ || ౧౨ ||
రాక్షసాశ్చాపి తిష్ఠంతు చర్యాగోపురమూర్ధసు |
స చాప్రతిమగంభీరో దేవదానవదర్పహా || ౧౩ ||
బ్రహ్మశాపాభిభూతస్తు కుంభకర్ణో విబోధ్యతామ్ |
స పరాజితమాత్మానం ప్రహస్తం చ నిషూదితమ్ || ౧౪ ||
జ్ఞాత్వా రక్షోబలం భీమమాదిదేశ మహాబలః |
ద్వారేషు యత్నః క్రియతాం ప్రాకారశ్చాధిరుహ్యతామ్ || ౧౫ ||
నిద్రావశసమావిష్టః కుంభకర్ణో విబోధ్యతామ్ |
సుఖం స్వపితి నిశ్చింతః కాలోపహతచేతనః || ౧౬ ||
నవ షట్ సప్త చాష్టౌ చ మాసాన్ స్వపితి రాక్షసః |
మంత్రయిత్వా ప్రసుప్తోఽయమితస్తు నవమేఽహని || ౧౭ ||
తం తు బోధయత క్షిప్రం కుంభకర్ణం మహాబలమ్ |
స తు సంఖ్యే మహాబాహుః కకుదః సర్వరక్షసామ్ || ౧౮ ||
వానరాన్రాజపుత్రౌ చ క్షిప్రమేవ వధిష్యతి |
ఏష కేతుః పరః సంఖ్యే ముఖ్యో వై సర్వరక్షసామ్ || ౧౯ ||
కుంభకర్ణః సదా శేతే మూఢో గ్రామ్యసుఖే రతః |
రామేణ హి నిరస్తస్య సంగ్రామేస్మిన్సుదారుణే || ౨౦ ||
భవిష్యతి న మే శోకః కుంభకర్ణే విబోధితే |
కిం కరిష్యామ్యహం తేన శక్రతుల్యబలేన హి || ౨౧ ||
ఈదృశే వ్యసనే ప్రాప్తే యో న సాహ్యాయ కల్పతే |
తే తు తద్వచనం శ్రుత్వా రాక్షసేంద్రస్య రాక్షసాః || ౨౨ ||
జగ్ముః పరమసంభ్రాంతాః కుంభకర్ణనివేశనమ్ |
తే రావణ సమాదిష్టా మాంసశోణితభోజనాః || ౨౩ ||
గంధమాల్యాంస్తథా భక్ష్యానాదాయ సహసా యయుః |
తాం ప్రవిశ్య మహాద్వారాం సర్వతో యోజనాయతామ్ || ౨౪ ||
కుంభకర్ణగుహాం రమ్యాం సర్వగంధప్రవాహినీమ్ |
కుంభకర్ణస్య నిఃశ్వాసాదవధూతా మహాబలాః || ౨౫ ||
ప్రతిష్ఠమానః కృచ్ఛ్రేణ యత్నాత్ప్రవివిశుర్గుహామ్ |
తాం ప్రవిశ్య గుహాం రమ్యాం శుభాం కాంచనకుట్టిమామ్ || ౨౬ ||
దదృశుర్నైరృతవ్యాఘ్రం శయానం భీమదర్శనమ్ |
తే తు తం వికృతం సుప్తం వికీర్ణమివ పర్వతమ్ || ౨౭ ||
కుంభకర్ణం మహానిద్రం సహితాః ప్రత్యబోధయన్ |
ఊర్ధ్వరోమాంచితతనుం శ్వసంతమివ పన్నగమ్ || ౨౮ ||
త్రాసయంతం మహాశ్వాసైః శయానం భీమదర్శనమ్ |
భీమనాసాపుటం తం తు పాతాలవిపులాననమ్ || ౨౯ ||
శయ్యాయాం న్యస్తసర్వాంగం మేదోరుధిరగంధినమ్ |
కాంచనాంగదనద్ధాంగం కిరీటినమరిందమమ్ || ౩౦ ||
దదృశుర్నైరృతవ్యాఘ్రం కుంభకర్ణం మహాబలమ్ |
తతశ్చక్రుర్మహాత్మానః కుంభకర్ణాగ్రతస్తదా || ౩౧ ||
మాంసానాం మేరుసంకాశం రాశిం పరమతర్పణమ్ |
మృగాణాం మహిషాణాం చ వరాహాణాం చ సంచయాన్ || ౩౨ ||
చక్రుర్నైరృతశార్దూలా రాశిమన్నస్య చాద్భుతమ్ |
తతః శోణితకుంభాంశ్చ మద్యాని వివిధాని చ || ౩౩ ||
పురస్తాత్కుంభకర్ణస్య చక్రుస్త్రిదశశత్రవః |
లిలిపుశ్చ పరార్ధ్యేన చందనేన పరంతపమ్ || ౩౪ ||
దివ్యైరాచ్ఛాదయామాసుర్మాల్యైర్గంధైః సుగంధిభిః |
ధూపం సుగంధం ససృజుస్తుష్టువుశ్చ పరంతపమ్ || ౩౫ ||
జలదా ఇవ చోన్నేదుర్యాతుధానాస్తతస్తతః |
శంఖానాపూరయామాసుః శశాంకసదృశప్రభాన్ || ౩౬ ||
తుములం యుగపచ్చాపి వినేదుశ్చాప్యమర్షితాః |
నేదురాస్ఫోటయామాసుశ్చిక్షిపుస్తే నిశాచరాః |
కుంభకర్ణవిబోధార్థం చక్రుస్తే విపులం స్వనమ్ || ౩౭ ||
సశంఖభేరీపణవప్రణాద-
-మాస్ఫోటితక్ష్వేలితసింహనాదమ్ |
దిశో ద్రవంతస్త్రిదివం కిరంతః
శ్రుత్వా విహంగాః సహసా నిపేతుః || ౩౮ ||
యదా భృశం తైర్నినదైర్మహాత్మా
న కుంభకర్ణో బుబుధే ప్రసుప్తః |
తతో ముసుంఠీర్ముసలాని సర్వే
రక్షోగణాస్తే జగృహుర్గదాశ్చ || ౩౯ ||
తం శైలశృంగైర్ముసలైర్గదాభి-
-ర్వృక్షైస్తలైర్ముద్గరముష్టిభిశ్చ |
సుఖప్రసుప్తం భువి కుంభకర్ణం
రక్షాంస్యుదగ్రాణి తదా నిజఘ్నుః || ౪౦ ||
తస్య నిఃశ్వాసవాతేన కుంభకర్ణస్య రక్షసః |
రాక్షసా బలవంతోఽపి స్థాతుం నాశక్నువన్పురః || ౪౧ ||
తతః పరిహితా గాఢం రాక్షసా భీమవిక్రమాః |
మృదంగపణవాన్భేరీః శంఖకుంభగణాంస్తదా || ౪౨ ||
దశరాక్షససాహస్రా యుగపత్పర్యవాదయన్ |
నీలాంజనచయాకారాస్తే తు తం ప్రత్యబోధయన్ || ౪౩ ||
అభిఘ్నంతో నదంతశ్చ నైవ సంవివిదే తు సః |
యదా చైనం న శేకుస్తే ప్రతిబోధయితుం తదా || ౪౪ ||
తతో గురుతరం యత్నం దారుణం సముపాక్రమన్ |
అశ్వానుష్ట్రాన్ఖరాన్నాగాన్ జఘ్నుర్దండకశాంకుశైః || ౪౫ ||
భేరీశంఖమృదంగాంశ్చ సర్వప్రాణైరవాదయన్ |
నిజఘ్నుశ్చాస్య గాత్రాణి మహాకాష్ఠకటంకరైః || ౪౬ ||
ముద్గరైర్ముసలైశ్చైవ సర్వప్రాణసముద్యతైః |
తేన శబ్దేన మహతా లంకా సమభిపూరితా || ౪౭ ||
సపర్వతవనా సర్వా సోఽపి నైవ ప్రబుధ్యతే |
తతః సహస్రం భేరీణాం యుగపత్సమహన్యత || ౪౮ ||
మృష్టకాంచనకోణానామాసక్తానాం సమంతతః |
ఏవమప్యతినిద్రస్తు యదా నైవ ప్రబుధ్యతే || ౪౯ ||
శాపస్య వశమాపన్నస్తతః క్రుద్ధా నిశాచరాః |
మహాక్రోధసమావిష్టాః సర్వే భీమపరాక్రమాః || ౫౦ ||
తద్రక్షో బోధయిష్యంతశ్చక్రురన్యే పరాక్రమమ్ |
అన్యే భేరీః సమాజఘ్నురన్యే చక్రుర్మహాస్వనమ్ || ౫౧ ||
కేశానన్యే ప్రలులుపుః కర్ణావన్యే దశంతి చ |
ఉదకుంభశతాన్యన్యే సమసించంత కర్ణయోః || ౫౨ ||
న కుంభకర్ణః పస్పందే మహానిద్రావశం గతః |
అన్యే చ బలినస్తస్య కూటముద్గరపాణయః || ౫౩ ||
మూర్ధ్ని వక్షసి గాత్రేషు పాతయన్కూటముద్గరాన్ |
రజ్జుబంధనబద్ధాభిః శతఘ్నీభిశ్చ సర్వతః || ౫౪ ||
వధ్యమానో మహాకాయో న ప్రాబుధ్యత రాక్షసః |
వారణానాం సహస్రం తు శరీరేఽస్య ప్రధావితమ్ |
కుంభకర్ణస్తతో బుద్ధః స్పర్శం పరమబుధ్యత || ౫౫ ||
స పాత్యమానైర్గిరిశృంగవృక్షై-
-రచింతయంస్తాన్విపులాన్ప్రహారాన్ |
నిద్రాక్షయాత్ క్షుద్భయపీడితశ్చ
విజృంభమాణః సహసోత్పపాత || ౫౬ ||
స నాగభోగాచలశృంగకల్పౌ
విక్షిప్య బాహూ గిరిశృంగసారౌ |
వివృత్య వక్త్రం బడబాముఖాభం
నిశాచరోఽసౌ వికృతం జజృంభే || ౫౭ ||
తస్య జాజృంభమాణస్య వక్త్రం పాతాలసన్నిభమ్ |
దదృశే మేరుశృంగాగ్రే దివాకర ఇవోదితః || ౫౮ ||
స జృంభమాణోఽతిబలః ప్రతిబుద్ధో నిశాచరః |
నిఃశ్వాసశ్చాస్య సంజజ్ఞే పర్వతాదివ మారుతః || ౫౯ ||
రూపముత్తిష్ఠతస్తస్య కుంభకర్ణస్య తద్బభౌ |
తపాంతే సబలాకస్య మేఘస్యేవ వివర్షతః || ౬౦ ||
తస్య దీప్తాగ్నిసదృశే విద్యుత్సదృశవర్చసీ |
దదృశాతే మహానేత్రే దీప్తావివ మహాగ్రహౌ || ౬౧ ||
తతస్త్వదర్శయన్సర్వాన్భక్ష్యాంశ్చ వివిధాన్బహూన్ |
వరాహాన్మహిషాంశ్చైవ స బభక్ష మహాబలః || ౬౨ ||
అదన్బుభుక్షితో మాంసం శోణితం తృషితః పిబన్ |
మేదః కుంభాంశ్చ మద్యం చ పపౌ శక్రరిపుస్తదా || ౬౩ ||
తతస్తృప్త ఇతి జ్ఞాత్వా సముత్పేతుర్నిశాచరాః |
శిరోభిశ్చ ప్రణమ్యైనం సర్వతః పర్యవారయన్ || ౬౪ ||
నిద్రావిశదనేత్రస్తు కలుషీకృతలోచనః |
చారయన్సర్వతో దృష్టిం తాన్దదర్శ నిశాచరాన్ || ౬౫ ||
స సర్వాన్సాంత్వయామాస నైరృతాన్నైరృతర్షభః |
బోధనాద్విస్మితశ్చాపి రాక్షసానిదమబ్రవీత్ || ౬౬ ||
కిమర్థమహమాదృత్య భవద్భిః ప్రతిబోధితః |
కచ్చిత్సుకుశలం రాజ్ఞో భయవానేష వా న కిమ్ || ౬౭ ||
అథవా ధ్రువమన్యేభ్యో భయం పరముపస్థితమ్ |
యదర్థమేవం త్వరితైర్భవద్భిః ప్రతిబోధితః || ౬౮ ||
అద్య రాక్షసరాజస్య భయముత్పాటయామ్యహమ్ |
పాతయిష్యే మహేంద్రం వా శాతయిష్యే తథాఽనలమ్ || ౬౯ ||
న హ్యల్పకారణే సుప్తం బోధయిష్యతి మాం గురుః |
తదాఖ్యాతార్థతత్త్వేన మత్ప్రబోధనకారణమ్ || ౭౦ ||
ఏవం బ్రువాణం సంరబ్ధం కుంభకర్ణం మహాబలమ్ |
యూపాక్షః సచివో రాజ్ఞః కృతాంజలిరువాచ హ || ౭౧ ||
న నో దైవకృతం కించిద్భయమస్తి కదాచన |
మానుషాన్నో భయం రాజంస్తుములం సంప్రబాధతే || ౭౨ ||
న దైత్యదానవేభ్యో వా భయమస్తి హి తాదృశమ్ |
యాదృశం మానుషం రాజన్భయమస్మానుపస్థితమ్ || ౭౩ ||
వానరైః పర్వతాకారైర్లంకేయం పరివారితా |
సీతాహరణసంతప్తాద్రామాన్నస్తుములం భయమ్ || ౭౪ ||
ఏకేన వానరేణేయం పూర్వం దగ్ధా మహాపురీ |
కుమారో నిహతశ్చాక్షః సానుయాత్రః సకుంజరః || ౭౫ ||
స్వయం రక్షోధిపశ్చాపి పౌలస్త్యో దేవకంటకః |
మృతేతి సంయుగే ముక్తో రామేణాదిత్యతేజసా || ౭౬ ||
యన్న దేవైః కృతో రాజా నాపి దైత్యైర్న దానవైః |
కృతః స ఇహ రామేణ విముక్తః ప్రాణసంశయాత్ || ౭౭ ||
స యూపాక్షవచః శ్రుత్వా భ్రాతుర్యుధి పరాజయమ్ |
కుంభకర్ణో వివృత్తాక్షో యూపాక్షమిదమబ్రవీత్ || ౭౮ ||
సర్వమద్యైవ యూపాక్ష హరిసైన్యం సలక్ష్మణమ్ |
రాఘవం చ రణే హత్వా పశ్చాద్ద్రక్ష్యామి రావణమ్ || ౭౯ ||
రాక్షసాంస్తర్పయిష్యామి హరీణాం మాంసశోణితైః |
రామలక్ష్మణయోశ్చాపి స్వయం పాస్యామి శోణితమ్ || ౮౦ ||
తత్తస్య వాక్యం బ్రువతో నిశమ్య
సగర్వితం రోషవివృద్ధదోషమ్ |
మహోదరో నైరృతయోధముఖ్యః
కృతాంజలిర్వాక్యమిదం బభాషే || ౮౧ ||
రావణస్య వచః శ్రుత్వా గుణదోషౌ విమృశ్య చ |
పశ్చాదపి మహాబాహో శత్రూన్యుధి విజేష్యసి || ౮౨ ||
మహోదరవచః శ్రుత్వా రాక్షసైః పరివారితః |
కుంభకర్ణో మహాతేజాః సంప్రతస్థే మహాబలః || ౮౩ ||
తం సముత్థాప్య భీమాక్షం భీమరూపపరాక్రమమ్ |
రాక్షసాస్త్వరితా జగ్ముర్దశగ్రీవనివేశనమ్ || ౮౪ ||
తతో గత్వా దశగ్రీవమాసీనం పరమాసనే |
ఊచుర్బద్ధాంజలిపుటాః సర్వ ఏవ నిశాచరాః || ౮౫ ||
ప్రబుద్ధః కుంభకర్ణోఽయం భ్రాతా తే రాక్షసర్షభ |
కథం తత్రైవ నిర్యాతు ద్రక్ష్యస్యేనమిహాగతమ్ || ౮౬ ||
రావణస్త్వబ్రవీద్ధృష్టో రాక్షసాంస్తానుపస్థితాన్ |
ద్రష్టుమేనమిహేచ్ఛామి యథాన్యాయం చ పూజ్యతామ్ || ౮౭ ||
తథేత్యుక్త్వా తు తే సర్వే పునరాగమ్య రాక్షసాః |
కుంభకర్ణమిదం వాక్యమూచూ రావణచోదితాః || ౮౮ ||
ద్రష్టుం త్వాం కాంక్షతే రాజా సర్వరాక్షసపుంగవః |
గమనే క్రియతాం బుద్ధిర్భ్రాతరం సంప్రహర్షయ || ౮౯ ||
కుంభకర్ణస్తు దుర్ధర్షో భ్రాతురాజ్ఞాయ శాసనమ్ |
తథేత్యుక్త్వా మహాబాహుః శయనాదుత్పపాత హ || ౯౦ ||
ప్రక్షాల్య వదనం హృష్టః స్నాతః పరమభూషితః |
పిపాసుస్త్వరయామాస పానం బలసమీరణమ్ || ౯౧ ||
తతస్తే త్వరితాస్తస్య రాక్షసా రావణాజ్ఞయా |
మద్యకుంభాంశ్చ వివిధాన్ క్షిప్రమేవోపహారయన్ || ౯౨ ||
పీత్వా ఘటసహస్రే ద్వే గమనాయోపచక్రమే |
ఈషత్సముత్కటో మత్తస్తేజోబలసమన్వితః || ౯౩ ||
కుంభకర్ణో బభౌ హృష్టః కాలాంతకయమోపమః |
భ్రాతుః స భవనం గచ్ఛన్రక్షోగణసమన్వితః |
కుంభకర్ణః పదన్యాసైరకంపయత మేదినీమ్ || ౯౪ ||
స రాజమార్గం వపుషా ప్రకాశయన్
సహస్రరశ్మిర్ధరణీమివాంశుభిః |
జగామ తత్రాంజలిమాలయా వృతః
శతక్రతుర్గేహమివ స్వయంభువః || ౯౫ ||
తం రాజమార్గస్థమమిత్రఘాతినం
వనౌకసస్తే సహసా బహిః స్థితాః |
దృష్ట్వాప్రమేయం గిరిశృంగకల్పం
వితత్రసుస్తే హరియూథపాలాః || ౯౬ ||
కేచిచ్ఛరణ్యం శరణం స్మ రామం
వ్రజంతి కేచిద్వ్యథితాః పతంతి |
కేచిద్దిశః స్మ వ్యథితాః ప్రయాంతి
కేచిద్భయార్తా భువి శేరతే స్మ || ౯౭ ||
తమద్రిశృంగప్రతిమం కిరీటినం
స్పృశంతమాదిత్యమివాత్మతేజసా |
వనౌకసః ప్రేక్ష్య వివృద్ధమద్భుతం
భయార్దితా దుద్రువిరే తతస్తతః || ౯౮ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే షష్టితమః సర్గః || ౬౦ ||
యుద్ధకాండ ఏకషష్టితమః సర్గః (౬౧) >>
సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.
గమనిక: ఇటివలి ప్రచురణలు "శ్రీ కృష్ణ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ ఆంజనేయ స్తోత్రనిధి"
Chant other stotras in తెలుగు, ಕನ್ನಡ, தமிழ், देवनागरी, english.
Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.
