Yuddha Kanda Sarga 61 – యుద్ధకాండ ఏకషష్టితమః సర్గః (౬౧)


|| కుంభకర్ణవృత్తకథనమ్ ||

తతో రామో మహాతేజా ధనురాదాయ వీర్యవాన్ |
కిరీటినం మహాకాయం కుంభకర్ణం దదర్శ హ || ౧ ||

తం దృష్ట్వా రాక్షసశ్రేష్ఠం పర్వతాకారదర్శనమ్ |
క్రమమాణమివాకాశం పురా నారాయణం ప్రభుమ్ || ౨ ||

సతోయాంబుదసంకాశం కాంచనాంగదభూషణమ్ |
దృష్ట్వా పునః ప్రదుద్రావ వానరాణాం మహాచమూః || ౩ ||

విద్రుతాం వాహినీం దృష్ట్వా వర్ధమానం చ రాక్షసమ్ |
సవిస్మయమిదం రామో విభీషణమువాచ హ || ౪ ||

కోఽసౌ పర్వతసంకాశః కిరీటీ హరిలోచనః |
లంకాయాం దృశ్యతే వీర సవిద్యుదివ తోయదః || ౫ ||

పృథివ్యాః కేతుభూతోఽసౌ మహానేకోఽత్ర దృశ్యతే |
యం దృష్ట్వా వానరాః సర్వే విద్రవంతి తతస్తతః || ౬ ||

ఆచక్ష్వ మే మహాన్కోఽసౌ రక్షో వా యది వాఽసురః |
న మయైవంవిధం భూతం దృష్టపూర్వం కదాచన || ౭ ||

స పృష్టో రాజపుత్రేణ రామేణాక్లిష్టకర్మణా |
విభీషణో మహాప్రాజ్ఞః కాకుత్స్థమిదమబ్రవీత్ || ౮ ||

యేన వైవస్వతో యుద్ధే వాసవశ్చ పరాజితః |
సైష విశ్రవసః పుత్రః కుంభకర్ణః ప్రతాపవాన్ |
అస్య ప్రమాణాత్సదృశో రాక్షసోఽన్యో న విద్యతే || ౯ ||

ఏతేన దేవా యుధి దానవాశ్చ
యక్షా భుజంగాః పిశితాశనాశ్చ |
గంధర్వవిద్యాధరకిన్నరాశ్చ
సహస్రశో రాఘవ సంప్రభగ్నాః || ౧౦ ||

శూలపాణిం విరూపాక్షం కుంభకర్ణం మహాబలమ్ |
హంతుం న శేకుస్త్రిదశాః కాలోఽయమితి మోహితాః || ౧౧ ||

ప్రకృత్యా హ్యేష తేజస్వీ కుంభకర్ణో మహాబలః |
అన్యేషాం రాక్షసేంద్రాణాం వరదానకృతం బలమ్ || ౧౨ ||

ఏతేన జాతమాత్రేణ క్షుధార్తేన మహాత్మనా |
భక్షితాని సహస్రాణి సత్త్వానాం సుబహూన్యపి || ౧౩ ||

తేషు సంభక్ష్యమాణేషు ప్రజా భయనిపీడితాః |
యాంతిస్మ శరణం శక్రం తమప్యర్థం న్యవేదయన్ || ౧౪ ||

స కుంభకర్ణం కుపితో మహేంద్రో
జఘాన వజ్రేణ శితేన వజ్రీ |
స శక్రవజ్రాభిహతో మహాత్మా
చచాల కోపాచ్చ భృశం ననాద || ౧౫ ||

తస్య నానద్యమానస్య కుంభకర్ణస్య ధీమతః |
శ్రుత్వాఽతినాదం విత్రస్తా భూయో భూమిర్వితత్రసే || ౧౬ ||

తత్ర కోపాన్మహేంద్రస్య కుంభకర్ణో మహాబలః |
వికృష్యైరావతాద్దంతం జఘానోరసి వాసవమ్ || ౧౭ ||

కుంభకర్ణప్రహారార్తో విజజ్వాల స వాసవః |
తతో విషేదుః సహసా దేవబ్రహ్మర్షిదానవాః || ౧౮ ||

ప్రజాభిః సహ శక్రశ్చ యయౌ స్థానం స్వయంభువః |
కుంభకర్ణస్య దౌరాత్మ్యం శశంసుస్తే ప్రజాపతేః || ౧౯ ||

ప్రజానాం భక్షణం చాపి దేవానాం చాపి ధర్షణమ్ |
ఆశ్రమధ్వంసనం చాపి పరస్త్రీహరణం భృశమ్ || ౨౦ ||

ఏవం ప్రజా యది త్వేష భక్షయిష్యతి నిత్యశః |
అచిరేణైవ కాలేన శూన్యో లోకో భవిష్యతి || ౨౧ ||

వాసవస్య వచః శ్రుత్వా సర్వలోకపితామహః |
రక్షాంస్యావాహయామాస కుంభకర్ణం దదర్శ హ || ౨౨ ||

కుంభకర్ణం సమీక్ష్యైవ వితత్రాస ప్రజాపతిః |
దృష్ట్వా విశ్వాస్య చైవేదం స్వయంభూరిదమబ్రవీత్ || ౨౩ ||

ధ్రువం లోకవినాశాయ పౌలస్త్యేనాసి నిర్మితః |
తస్మాత్త్వమద్యప్రభృతి మృతకల్పః శయిష్యసే || ౨౪ ||

బ్రహ్మశాపాభిభూతోఽథ నిపపాతాగ్రతః ప్రభోః |
తతః పరమసంభ్రాంతో రావణో వాక్యమబ్రవీత్ || ౨౫ ||

వివృద్ధః కాంచనో వృక్షః ఫలకాలే నికృత్యతే |
న నప్తారం స్వకం న్యాయ్యం శప్తుమేవం ప్రజాపతే || ౨౬ ||

న మిథ్యావచనశ్చ త్వం స్వప్స్యత్యేష న సంశయః |
కాలస్తు క్రియతామస్య శయనే జాగరే తథా || ౨౭ ||

రావణస్య వచః శ్రుత్వా స్వయంభూరిదమబ్రవీత్ || ౨౮ ||
శయితా హ్యేష షణ్మాసానేకాహం జాగరిష్యతి |

ఏకేనాహ్నా త్వసౌ వీరశ్చరన్భూమిం బుభుక్షితః |
వ్యాత్తాస్యో భక్షయేల్లోకాన్సంక్రుద్ధ ఇవ పావకః || ౨౯ ||

సోఽసౌ వ్యసనమాపన్నః కుంభకర్ణమబోధయత్ |
త్వత్పరాక్రమభీతశ్చ రాజా సంప్రతి రావణః || ౩౦ ||

స ఏష నిర్గతో వీరః శిబిరాద్భీమవిక్రమః |
వానరాన్భృశసంక్రుద్ధో భక్షయన్పరిధావతి || ౩౧ ||

కుంభకర్ణం సమీక్ష్యైవ హరయోఽద్య ప్రవిద్రుతాః |
కథమేనం రణే క్రుద్ధం వారయిష్యంతి వానరాః || ౩౨ ||

ఉచ్యంతాం వానరాః సర్వే యంత్రమేతత్సముచ్ఛ్రితమ్ |
ఇతి విజ్ఞాయ హరయో భవిష్యంతీహ నిర్భయాః || ౩౩ ||

విభీషణవచః శ్రుత్వా హేతుమత్సుముఖేరితమ్ |
ఉవాచ రాఘవో వాక్యం నీలం సేనాపతిం తదా || ౩౪ ||

గచ్ఛ సైన్యాని సర్వాణి వ్యూహ్య తిష్ఠస్వ పావకే |
ద్వారాణ్యాదాయ లంకాయాశ్చర్యాశ్చాప్యథ సంక్రమాన్ || ౩౫ ||

శైలశృంగాణి వృక్షాంశ్చ శిలాశ్చాప్యుపసంహర |
తిష్ఠంతు వానరాః సర్వే సాయుధాః శైలపాణయః || ౩౬ ||

రాఘవేణ సమాదిష్టో నీలో హరిచమూపతిః |
శశాస వానరానీకం యథావత్కపికుంజరః || ౩౭ ||

తతో గవాక్షః శరభో హనుమానంగదస్తదా |
శైలశృంగాణి శైలాభా గృహీత్వా ద్వారమభ్యయుః || ౩౮ ||

రామవాక్యముపశ్రుత్య హరయో జితకాశినః |
పాదపైరర్దయన్వీరా వానరాః పరవాహినీమ్ || ౩౯ ||

తతో హరీణాం తదనీకముగ్రం
రరాజ శైలోద్యతదీప్తహస్తమ్ |
గిరేః సమీపానుగతం యథైవ
మహన్మహాంభోధరజాలముగ్రమ్ || ౪౦ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ఏకషష్టితమః సర్గః || ౬౧ ||

యుద్ధకాండ ద్విషష్టితమః సర్గః (౬౨) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed