Read in తెలుగు / ಕನ್ನಡ / தமிழ் / देवनागरी / English (IAST)
|| కౌసల్యాక్రందః ||
తస్మింస్తు పురుషవ్యాఘ్రే నిష్క్రామతి కృతాంజలౌ |
ఆర్తశబ్దో మహాంజజ్ఞే స్త్రీణామంతఃపురే తదా || ౧ ||
కృత్యేష్వచోదితః పిత్రా సర్వస్యాంతఃపురస్య చ |
గతిర్యః శరణం చాపి స రామోఽద్య ప్రవత్స్యతి || ౨ ||
కౌసల్యాయాం యథా యుక్తో జనన్యాం వర్తతే సదా |
తథైవ వర్తతేఽస్మాసు జన్మప్రభృతి రాఘవః || ౩ ||
న క్రుధ్యత్యభిశప్తోఽపి క్రోధనీయాని వర్జయన్ |
కృద్ధాన్ప్రసాదయన్సర్వాన్స ఇతోఽద్య ప్రవత్స్యతి || ౪ ||
అబుద్ధిర్బత నో రాజా జీవలోకం చరత్యయమ్ |
యో గతిం సర్వలోకానాం పరిత్యజతి రాఘవమ్ || ౫ ||
ఇతి సర్వా మహిష్యస్తాః వివత్సా ఇవ ధేనవః |
పతిమాచుక్రుశుశ్చైవ సస్వరం చాపి చుక్రుశుః || ౬ ||
స హి చాంతః పురే ఘోరమార్తశబ్దం మహీపతిః |
పుత్రశోకాభిసంతప్తః శ్రుత్వా వ్యాలీయతాసనే || ౭ ||
రామస్తు భృశమాయస్తో నిఃశ్వసన్నివ కుంజరః |
జగామ సహితో భ్రాత్రా మాతురంతఃపురం వశీ || ౮ ||
సోఽపశ్యత్పురుషం తత్ర వృద్ధం పరమపూజితమ్ |
ఉపవిష్టం గృహద్వారి తిష్ఠతశ్చాపరాన్బహూన్ || ౯ ||
దృష్ట్వైవ తు తదా రామం తే సర్వే సహసోత్థితాః |
జయేన జయతాం శ్రేష్ఠం వర్ధయంతి స్మ రాఘవమ్ || ౧౦ ||
ప్రవిశ్య ప్రథమాం కక్ష్యాం ద్వితీయాయాం దదర్శ సః |
బ్రాహ్మణాన్వేదసంపన్నాన్వృద్ధాన్రాజ్ఞాఽభిసత్కృతాన్ || ౧౧ ||
ప్రణమ్య రామస్తాన్వృద్ధాంస్తృతీయాయాం దదర్శ సః |
స్త్రియో వృద్ధాశ్చ బాలాశ్చ ద్వారరక్షణతత్పరాః || ౧౨ ||
వర్ధయిత్వా ప్రహృష్టాస్తాః ప్రవిశ్య చ గృహం స్త్రియః |
న్యవేదయంత త్వరితాః రామమాతుః ప్రియం తదా || ౧౩ ||
కౌసల్యాఽపి తదా దేవీ రాత్రిం స్థిత్వా సమాహితా |
ప్రభాతే త్వకరోత్పూజాం విష్ణోః పుత్రహితైషిణీ || ౧౪ ||
సా క్షౌమవసనా హృష్టా నిత్యం వ్రతపరాయణా |
అగ్నిం జుహోతి స్మ తదా మంత్రవత్కృతమంగళా || ౧౫ ||
ప్రవిశ్య చ తదా రామో మాతురంతఃపురం శుభమ్ |
దదర్శ మాతరం తత్ర హావయంతీ హుతాశనమ్ || ౧౬ ||
దేవకార్యనిమిత్తం చ తత్రాపశ్యత్సముద్యతమ్ |
దధ్యక్షతం ఘృతం చైవ మోదకాన్హవిషస్తథా || ౧౭ ||
లాజాన్మాల్యాని శుక్లాని పాయసం కృసరం తథా |
సమిధః పూర్ణకుంభాంశ్చ దదర్శ రఘునందనః || ౧౮ ||
తాం శుక్లక్షౌమసంవీతాం వ్రతయోగేన కర్శితామ్ |
తర్పయంతీం దదర్శాద్భిర్దేవతాం దేవవర్ణినీమ్ || ౧౯ ||
సా చిరస్యాత్మజం దృష్ట్వా మాతృనందనమాగతమ్ |
అభిచక్రామ సంహృష్టాః కిశోరం బడవా యథా || ౨౦ ||
స మాతరమభిక్రాంతాముపసంగృహ్య రాఘవః |
పరిష్వక్తశ్చ బాహుభ్యాముపాఘ్రాతశ్చ మూర్ధని || ౨౧ ||
తమువాచ దురాధర్షం రాఘవం సుతమాత్మనః |
కౌసల్యా పుత్రవాత్సల్యాదిదం ప్రియహితం వచః || ౨౨ ||
వృద్ధానాం ధర్మశీలానాం రాజర్షీణాం మహాత్మనామ్ |
ప్రాప్నుహ్యాయుశ్చ కీర్తిం చ ధర్మం చోపహితం కులే || ౨౩ ||
సత్యప్రతిజ్ఞం పితరం రాజానం పశ్య రాఘవ |
అద్యైవ హి త్వాం ధర్మాత్మా యౌవరాజ్యేఽభిషేక్ష్యతి || ౨౪ ||
దత్తమాసనమాలభ్య భోజనేన నిమంత్రితః |
మాతరం రాఘవః కించిద్వ్రీడాత్ప్రాంజలిరబ్రవీత్ || ౨౫ ||
స స్వభావవినీతశ్చ గౌరవాచ్చ తదాఽఽనతః |
ప్రస్థితో దండకారణ్యమాప్రష్టుముపచక్రమే || ౨౬ ||
దేవి నూనం న జానీషే మహద్భయముపస్థితమ్ |
ఇదం తవ చ దుఃఖాయ వైదేహ్యా లక్ష్మణస్య చ || ౨౭ ||
గమిష్యే దండకారణ్యం కిమనేనాసనేన మే |
విష్టరాసనయోగ్యో హి కాలోఽయం మాముపస్థితః || ౨౮ ||
చతుర్దశ హి వర్షాణి వత్స్యామి విజనే వనే |
మధుమూలఫలైర్జీవన్హిత్వా మునివదామిషమ్ || ౨౯ ||
భరతాయ మహారాజో యౌవరాజ్యం ప్రయచ్ఛతి |
మాం పునర్దండకారణ్యే వివాసయతి తాపసమ్ || ౩౦ ||
స షట్ చాష్టౌ చ వర్షాణి వత్స్యామి విజనే వనే |
ఆసేవమానో వన్యాని ఫలమూలైశ్చ వర్తయన్ || ౩౧ ||
సా నికృత్తేవ సాలస్య యష్టిః పరశునా వనే |
పపాత సహసా దేవీ దేవతేవ దివశ్చ్యుతా || ౩౨ ||
తామదుఃఖోచితాం దృష్ట్వా పతితాం కదలీమివ |
రామస్తూత్థాపయామాస మాతరం గతచేతసమ్ || ౩౩ ||
ఉపావృత్యోత్థితాం దీనాం బడబామివ వాహితామ్ |
పాంసుకుంఠితసర్వాంగీం విమమర్శ చ పాణినా || ౩౪ ||
సా రాఘవముపాసీనమసుఖార్తా సుఖోచితా |
ఉవాచ పురుషవ్యాఘ్రముపశృణ్వతి లక్ష్మణే || ౩౫ ||
యది పుత్ర న జాయేథాః మమ శోకాయ రాఘవ |
న స్మ దుఃఖమతో భూయః పశ్యేయమహమప్రజాః || ౩౬ ||
ఏక ఏవ హి వంధ్యాయాః శోకో భవతి మానసః |
అప్రజాఽస్మీతి సంతాపో న హ్యన్యః పుత్ర విద్యతే || ౩౭ ||
న దృష్టపూర్వం కళ్యాణం సుఖం వా పతిపౌరుషే |
అపి పుత్రే తు పశ్యేయమితి రామస్థితం మయా || ౩౮ ||
సా బహూన్యమనోజ్ఞాని వాక్యాని హృదయచ్ఛిదామ్ |
అహం శ్రోష్యే సపత్నీనామవరాణాం వరా సతీ || ౩౯ ||
అతో దుఃఖతరం కిం ను ప్రమదానాం భవిష్యతి |
మమ శోకో విలాపశ్చ యాదృశోఽయమనంతకః || ౪౦ ||
త్వయి సన్నిహితేఽప్యేవమహమాసం నిరాకృతా |
కిం పునః ప్రోషితే తాత ధ్రువం మరణమేవ మే || ౪౧ ||
అత్యంతం నిగృహీతాఽస్మి భర్తుర్నిత్యమతంత్రితా |
పరివారేణ కైకేయ్యాః సమా వాఽప్యథవావరా || ౪౨ ||
యో హి మాం సేవతే కశ్చిదథవాఽప్యనువర్తతే |
కైకేయ్యాః పుత్రమన్వీక్ష్య స జనో నాభిభాషతే || ౪౩ ||
నిత్యక్రోధతయా తస్యాః కథం ను ఖరవాది తత్ |
కైకేయ్యా వదనం ద్రష్టుం పుత్ర శక్ష్యామి దుర్గతా || ౪౪ ||
దశ సప్త చ వర్షాణి తవ జాతస్య రాఘవ |
ఆసితాని ప్రకాంక్షంత్యా మయా దుఃఖపరిక్షయమ్ || ౪౫ ||
తదక్షయమహం దుఃఖం నోత్సహే సహితుం చిరమ్ |
విప్రకారం సపత్నీనామేవం జీర్ణాఽపి రాఘవ || ౪౬ ||
అపశ్యంతీ తవ ముఖం పరిపూర్ణశశిప్రభమ్ |
కృపణా వర్తయిష్యామి కథం కృపణజీవికామ్ || ౪౭ ||
ఉపవాసైశ్చ యోగైశ్చ బహుభిశ్చ పరిశ్రమైః |
దుఃఖసంవర్ధితో మోఘం త్వం హి దుర్గతయా మయా || ౪౮ ||
స్థిరం తు హృదయం మన్యే మమేదం యన్న దీర్యతే |
ప్రావృషీవ మహానద్యాః స్పృష్టం కూలం నవాంభసా || ౪౯ ||
మమైవ నూనం మరణం న విద్యతే
న చావకాశోఽస్తి యమక్షయే మమ |
యదంతకోఽద్యైవ న మాం జిహీర్షతి
ప్రసహ్య సింహో రుదతీం మృగీమివ || ౫౦ ||
స్థిరం హి నూనం హృదయం మమాయసం
న భిద్యతే యద్భువి నావదీర్యతే |
అనేన దుఃఖేన చ దేహమర్పితం
ధ్రువం హ్యకాలే మరణం న విద్యతే || ౫౧ ||
ఇదం తు దుఃఖం యదనర్థకాని మే
వ్రతాని దానాని చ సంయమాశ్చ హి |
తపశ్చ తప్తం యదపత్యకారణాత్
సునిష్ఫలం బీజమివోప్తమూషరే || ౫౨ ||
యది హ్యకాలే మరణం స్వయేచ్ఛయా
లభేత కశ్చిద్గురుదుఃఖకర్శితః |
గతాఽహమద్యైవ పరేతసంసదం
వినా త్వయా ధేనురివాత్మజేన వై || ౫౩ ||
అథాపి కిం జీవితమద్య మే వృథా
త్వయా వినా చంద్రనిభాననప్రభ |
అనువ్రజిష్యామి వనం త్వయైవ గౌః
సుదుర్బలా వత్సమివానుకాంక్షయా || ౫౪ ||
భృశమసుఖమమర్షితా తదా
బహు విలలాప సమీక్ష్య రాఘవమ్ |
వ్యసనముపనిశామ్య సా మహత్
సుతమివ బద్ధమవేక్ష్య కిన్నరీ || ౫౫ ||
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే వింశః సర్గః || ౨౦ ||
అయోధ్యాకాండ ఏకవింశః సర్గః (౨౧) >>
సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.
గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.
Chant other stotras in తెలుగు, ಕನ್ನಡ, தமிழ், देवनागरी, english.
Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.
