Ayodhya Kanda Sarga 106 – అయోధ్యాకాండ షడుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౬)


|| భరతవచనమ్ ||

ఏవముక్త్వా తు విరతే రామే వచనమర్థవత్ |
తతో మందాకినీ తీరే రామం ప్రకృతివత్సలమ్ |
ఉవాచ భరతశ్చిత్రం ధార్మికో ధార్మికం వచః || ౧ ||

కో హి స్యాదీదృశో లోకే యాదృశస్త్వమరిందమ |
న త్వాం ప్రవ్యథయేద్దుఃఖం ప్రీతిర్వా న ప్రహర్షయేత్ || ౨ ||

సమ్మతశ్చాసి వృద్ధానాం తాంశ్చ పృచ్ఛసి సంశయాన్ |
యథా మృతస్తథా జీవన్ యథాఽసతి తథా సతి || ౩ ||

యస్యైష బుద్ధిలాభః స్యాత్పరితప్యేత కేన సః |
పరావరజ్ఞో యశ్చ స్యాత్తథా త్వం మనుజాధిప || ౪ ||

సైవం వ్యసనం ప్రాప్య న విషీదితుమర్హతి |
అమరోపమ సత్త్వస్త్వం మహాత్మా సత్యసంగరః || ౫ ||

సర్వజ్ఞః సర్వదర్శీ చ బుద్ధిమాంశ్చాసి రాఘవ |
న త్వామేవంగుణైర్యుక్తం ప్రభవాభవకోవిదమ్ || ౬ ||

అవిషహ్యతమం దుఃఖమాసాదయితుమర్హతి |
ప్రోషితే మయి యత్పాపం మాత్రా మత్కారణాత్కృతమ్ || ౭ ||

క్షుద్రయా తదనిష్టం మే ప్రసీదతు భవాన్మమ |
ధర్మబంధేన బద్ధోఽస్మి తేనేమాం నేహ మాతరమ్ || ౮ ||

హన్మి తీవ్రేణ దండేన దండార్హాం పాపకారిణీమ్ |
కథం దశరథాజ్జాతః శుద్ధాభిజనకర్మణః || ౯ ||

జానన్ ధర్మమధర్మిష్ఠం కుర్యాం కర్మ జుగుప్సితమ్ |
గురుః క్రియావాన్ వృద్ధశ్చ రాజా ప్రేతః పితేతి చ || ౧౦ ||

తాతం న పరిగర్హేయం దైవతం చేతి సంసది |
కో హి ధర్మార్థయోర్హీనమీదృశం కర్మ కిల్బిషమ్ || ౧౧ ||

స్త్రియాః ప్రియం చికీర్షుః సన్ కుర్యాద్ధర్మజ్ఞ ధర్మవిత్ |
అంతకాలే హి భూతాని ముహ్యంతీతి పురాశ్రుతిః || ౧౨ ||

రాజ్ఞైవం కుర్వతా లోకే ప్రత్యక్షం సా శ్రుతిః కృతా |
సాధ్వర్థమభిసంధాయ క్రోధాన్మోహాచ్చ సాహసాత్ || ౧౩ ||

తాతస్య యదతిక్రాంతం ప్రత్యాహరతు తద్భవాన్ |
పితుర్హి యదతిక్రాంతం పుత్రో యస్సాధు మన్యతే || ౧౪ ||

తదపత్యం మతం లోకే విపరీతమతోఽన్యథా |
అభిపత్తా కృతం కర్మ లోకే ధీరవిగర్హితమ్ || ౧౫ ||

కైకేయీం మాం చ తాతం చ సుహృదో బాంధవాంశ్చ నః |
పౌరజానపదాన్ సర్వాంస్త్రాతు సర్వమిదం భవాన్ || ౧౬ ||

క్వ చారణ్యం క్వ చ క్షాత్త్రం క్వ జటాః క్వ చ పాలనమ్ |
ఈదృశం వ్యాహతం కర్మ న భవాన్ కర్తుమర్హతి || ౧౭ ||

ఏష హి ప్రథమో ధర్మః క్షత్రియస్యాభిషేచనమ్ |
యేన శక్యం మహాప్రాజ్ఞ ప్రజానాం పరిపాలనమ్ || ౧౮ ||

కశ్చ ప్రత్యక్షముత్సృజ్య సంశయస్థమలక్షణమ్ |
ఆయతిస్థం చరేద్ధర్మం క్షత్త్రబంధురనిశ్చితమ్ || ౧౯ ||

అథ క్లేశజమేవ త్వం ధర్మం చరితుమిచ్ఛసి |
ధర్మేణ చతురో వర్ణాన్ పాలయన్ క్లేశమాప్నుహి || ౨౦ ||

చతుర్ణామాశ్రమాణాం హి గార్హస్థ్యం శ్రేష్ఠమాశ్రమమ్ |
ప్రాహుర్ధర్మజ్ఞ ధర్మజ్ఞాస్తం కథం త్యక్తుమర్హసి || ౨౧ ||

శ్రుతేన బాలః స్థానేన జన్మనా భవతో హ్యహమ్ |
స కథం పాలయిష్యామి భూమిం భవతి తిష్ఠతి || ౨౨ ||

హీనబుద్ధిగుణో బాలో హీనః స్థానేన చాప్యహమ్ |
భవతా చ వినాభూతో న వర్తయితుముత్సహే || ౨౩ ||

ఇదం నిఖిలమవ్యగ్రం రాజ్యం పిత్ర్యమకణ్టకమ్ |
అనుశాధి స్వధర్మేణ ధర్మజ్ఞ సహ బాంధవైః || ౨౪ ||

ఇహైవ త్వాఽభిషించంతు సర్వాః ప్రకృతయః సహ |
ఋత్విజః సవసిష్ఠాశ్చ మంత్రవన్మంత్రకోవిదాః || ౨౫ ||

అభిషిక్తస్త్వమస్మాభిరయోధ్యాం పాలనే వ్రజ |
విజిత్య తరసా లోకాన్ మరుద్భిరివ వాసవః || ౨౬ ||

ఋణాని త్రీణ్యపాకుర్వన్ దుర్హృదః సాధు నిర్దహన్ |
సుహృదస్తర్పయన్ కామైస్త్వమేవాత్రానుశాధి మామ్ || ౨౭ ||

అద్యార్య ముదితాః సంతు సుహృదస్తేఽభిషేచనే |
అద్య భీతాః పలాయంతాం దుర్హృదస్తే దిశో దశ || ౨౮ ||

ఆక్రోశం మమ మాతుశ్చ ప్రమృజ్య పురుషర్షభ |
అద్య తత్రభవంతం చ పితరం రక్ష కిల్బిషాత్ || ౨౯ ||

శిరసా త్వాఽభియాచేఽహం కురుష్వ కరుణాం మయి |
బాంధవేషు చ సర్వేషు భూతేష్వివ మహేశ్వరః || ౩౦ ||

అథైతత్ పృష్ఠతః కృత్వా వనమేవ భవానితః |
గమిష్యతి గమిష్యామి భవతా సార్ధమప్యహమ్ || ౩౧ ||

తథా హి రామో భరతేన తామ్యతా
ప్రసాద్యమానః శిరసా మహీపతిః |
న చైవ చక్రే గమనాయ సత్త్వవాన్
మతిం పితుస్తద్వచనే వ్యవస్థితః || ౩౨ ||

తదద్భుతం స్థైర్యమవేక్ష్య రాఘవే
సమం జనో హర్షమవాప దుఃఖితః |
న యాత్యయోధ్యామితి దుఃఖితోఽభవత్
స్థిరప్రతిజ్ఞత్వమవేక్ష్య హర్షితః || ౩౩ ||

తమృత్విజో నైగమయూథవల్లభాః
తదా విసంజ్ఞాశ్రుకలాశ్చ మాతరః |
తథా బ్రువాణం భరతం ప్రతుష్టువుః
ప్రణమ్య రామం చ యయాచిరే సహ || ౩౫ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే షడుత్తరశతతమః సర్గః || ౧౦౬ ||

అయోధ్యాకాండ సప్తోత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౭) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed