Yuddha Kanda Sarga 20 – యుద్ధకాండ వింశః సర్గః (౨౦)


|| సుగ్రీవభేదనోపాయః ||

తతో నివిష్టాం ధ్వజినీం సుగ్రీవేణాభిపాలితామ్ |
దదర్శ రాక్షసోఽభ్యేత్య శార్దూలో నామ వీర్యవాన్ || ౧ ||

చారో రాక్షసరాజస్య రావణస్య దురాత్మనః |
తాం దృష్ట్వా సర్వతో వ్యగ్రం ప్రతిగమ్య స రాక్షసః || ౨ ||

ప్రవిశ్య లంకాం వేగేన రావణం వాక్యమబ్రవీత్ |
ఏష వానరఋక్షౌఘో లంకాం సమభివర్తతే || ౩ ||

అగాధశ్చాప్రమేయశ్చ ద్వితీయ ఇవ సాగరః |
పుత్రౌ దశరథస్యేమౌ భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ || ౪ ||

ఉత్తమాయుధసంపన్నౌ సీతాయాః పదమాగతౌ |
ఏతౌ సాగరమాసాద్య సన్నివిష్టౌ మహాద్యుతీ || ౫ ||

బలమాకాశమావృత్య సర్వతో దశయోజనమ్ |
తత్త్వభూతం మహారజ క్షిప్రం వేదితుమర్హసి || ౬ ||

తవ దూతా మహారాజ క్షిప్రమర్హంత్యవేక్షితుమ్ |
ఉపప్రదానం సాంత్వం వా భేదో వాత్ర ప్రయుజ్యతామ్ || ౭ ||

శార్దూలస్య వచః శ్రుత్వా రావణో రాక్షసేశ్వరః |
ఉవాచ సహసా వ్యగ్రః సంప్రధార్యార్థమాత్మనః || ౮ ||

శుకం నామ తదా రక్షో వాక్యమర్థవిదాం వరమ్ |
సుగ్రీవం బ్రూహి గత్వా త్వం రాజానం వచనాన్మమ |
యథా సందేశమక్లీబం శ్లక్ష్ణయా పరయా గిరా || ౯ ||

త్వం వై మహారాజ కులప్రసూతో
మహాబలశ్చర్క్షరజఃసుతశ్చ |
న కశ్చిదర్థస్తవ నాస్త్యనర్థ-
-స్తథా హి మే భ్రాతృసమో హరీశ || ౧౦ ||

అహం యద్యహరం భార్యాం రాజపుత్రస్య ధీమతః |
కిం తత్ర తవ సుగ్రీవ కిష్కింధాం ప్రతిగమ్యతామ్ || ౧౧ ||

న హీయం హరిభిర్లంకా శక్యా ప్రాప్తుం కథంచన |
దేవైరపి సగంధర్వైః కిం పునర్నరవానరైః || ౧౨ ||

స తథా రాక్షసేంద్రేణ సందిష్టో రజనీచరః |
శుకో విహంగమో భూత్వా తూర్ణమాప్లుత్య చాంబరమ్ || ౧౩ ||

స గత్వా దూరమధ్వానముపర్యుపరి సాగరమ్ |
సంస్థితో హ్యంబరే వాక్యం సుగ్రీవమిదమబ్రవీత్ || ౧౪ ||

సర్వముక్తం యథాదిష్టం రావణేన దురాత్మనా |
తం ప్రాపయంతం వచనం తూర్ణమాప్లుత్య వానరాః || ౧౫ ||

ప్రాపద్యంత దివం క్షిప్రం లోప్తుం హంతుం చ ముష్టిభిః |
స తైః ప్లవంగైః ప్రసభం నిగృహీతో నిశాచరః || ౧౬ ||

గగనాద్భూతలే చాశు పరిగృహ్య నిపాతితః |
వానరైః పీడ్యమానస్తు శుకో వచనమబ్రవీత్ || ౧౭ ||

న దూతాన్ఘ్నంతి కాకుత్స్థ వార్యంతాం సాధు వానరాః |
యస్తు హిత్వా మతం భర్తుః స్వమతం సంప్రభాషతే || ౧౮ ||

అనుక్తవాదీ దూతః సన్స దూతో వధమర్హతి |
శుకస్య వచనం శ్రుత్వా రామస్తు పరిదేవితమ్ || ౧౯ ||

ఉవాచ మా వధిష్ఠేతి ఘ్నతః శాఖామృగర్షభాన్ |
స చ పత్రలఘుర్భూత్వా హరిభిర్దర్శితే భయే || ౨౦ ||

అంతరిక్షస్థితో భూత్వా పునర్వచనమబ్రవీత్ |
సుగ్రీవ సత్త్వసంపన్న మహాబలపరాక్రమ |
కిం మయా ఖలు వక్తవ్యో రావణో లోకరావణః || ౨౧ ||

స ఏవముక్తః ప్లవగాధిపస్తదా
ప్లవంగమానామృషభో మహాబలః |
ఉవాచ వాక్యం రజనీచరస్య
చారం శుకం దీనమదీనసత్త్వః || ౨౨ ||

న మేఽసి మిత్రం న తథాఽనుకంప్యో
న చోపకర్తాఽసి న మే ప్రియోసి |
అరిశ్చ రామస్య సహానుబంధః
స మేసి వాలీవ వధార్హ వధ్యః || ౨౩ ||

నిహన్మ్యహం త్వాం ససుతం సబంధుం
సజ్ఞాతివర్గం రజనీచరేశ |
లంకాం చ సర్వాం మహతా బలేన |
క్షిప్రం కరిష్యామి సమేత్య భస్మ || ౨౪ ||

న మోక్ష్యసే రావణ రాఘవస్య
సురైః సహేంద్రైరపి మూఢ గుప్తః |
అంతర్హితః సూర్యపథం గతో వా
నభో న పాతాలమనుప్రవిష్టః || ౨౫

[* అధికపాఠః –
గిరీశపాదాంబుజసంగతో వా
హతోఽసి రామేణ సహానుజస్త్వమ్ |
*]

తస్య తే త్రిషు లోకేషు న పిశాచం న రాక్షసమ్ |
త్రాతారమనుపశ్యామి న గంధర్వం న చాసురమ్ || ౨౭ ||

అవధీర్యజ్జరావృద్ధం గృధ్రరాజానమక్షమమ్ | [జటాయుషమ్]
కిం ను తే రామసాన్నిధ్యే సకాశే లక్ష్మణస్య వా || ౨౮ ||

హృతా సీతా విశాలాక్షీ యాం త్వం గృహ్య న బుధ్యసే |
మహాబలం మహాప్రాజ్ఞం దుర్ధర్షమమరైరపి || ౨౯ || [మహాత్మానం]

న బుధ్యసే రఘుశ్రేష్ఠం యస్తే ప్రాణాన్హరిష్యతి |
తతోఽబ్రవీద్వాలిసుతస్త్వంగదో హరిసత్తమః || ౩౦ ||

నాయం దూతో మహారాజ చారికః ప్రతిభాతి మే |
తులితం హి బలం సర్వమనేనాత్రైవ తిష్ఠతా || ౩౧ ||

గృహ్యతాం మా గమల్లంకామేతద్ధి మమ రోచతే |
తతో రాజ్ఞా సమాదిష్టాః సముత్ప్లుత్య వలీముఖాః || ౩౨ ||

జగృహుస్తం బబంధుశ్చ విలపంతమనాథవత్ |
శుకస్తు వానరైశ్చండైస్తత్ర తైః సంప్రపీడితః || ౩౩ ||

వ్యాక్రోశత మహాత్మానం రామం దశరథాత్మజమ్ |
లుప్యేతే మే బలాత్పక్షౌ భిద్యేతే మే తథాఽక్షిణీ || ౩౪ ||

యాం చ రాత్రిం మరిష్యామి జాయే రాత్రిం చ యామహమ్ |
ఏతస్మిన్నంతరే కాలే యన్మయా హ్యశుభం కృతమ్ || ౩౫ ||

సర్వం తదుపపద్యేథా జహ్యాం చేద్యది జీవితమ్ |
నాఘాతయత్తదా రామః శ్రుత్వా తత్పరిదేవనమ్ |
వానరానబ్రవీద్రామో ముచ్యతాం దూత ఆగతః || ౩౬ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే వింశః సర్గః || ౨౦ ||

యుద్ధకాండ ఏకవింశః సర్గః (౨౧) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి 


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed