Yuddha Kanda Sarga 19 – యుద్ధకాండ ఏకోనవింశః సర్గః (౧౯)


|| శరతల్పసంవేశః ||

రాఘవేణాభయే దత్తే సన్నతో రావణానుజః |
విభీషణో మహాప్రాజ్ఞో భూమిం సమవలోకయన్ || ౧ ||

ఖాత్పపాతావనీం హృష్టో భక్తైరనుచరైః సహ |
స తు రామస్య ధర్మాత్మా నిపపాత విభీషణః || ౨ ||

పాదయోః శరణాన్వేషీ చతుర్భిః సహ రాక్షసైః |
అబ్రవీచ్చ తదా రామం వాక్యం తత్ర విభీషణః || ౩ ||

ధర్మయుక్తం చ యుక్తం చ సాంప్రతం సంప్రహర్షణమ్ |
అనుజో రావణస్యాహం తేన చాస్మ్యవమానితః || ౪ ||

భవంతం సర్వభూతానాం శరణ్యం శరణం గతః |
పరిత్యక్తా మయా లంకా మిత్రాణి చ ధనాని వై || ౫ ||

భవద్గతం మే రాజ్యం చ జీవితం చ సుఖాని చ |
తస్య తద్వచనం శ్రుత్వా రామో వచనమబ్రవీత్ || ౬ ||

వచసా సాంత్వయిత్వైనం లోచనాభ్యాం పిబన్నివ |
ఆఖ్యాహి మమ తత్త్వేన రాక్షసానాం బలాబలమ్ || ౭ ||

ఏవముక్తం తదా రక్షో రామేణాక్లిష్టకర్మణా |
రావణస్య బలం సర్వమాఖ్యాతుముపచక్రమే || ౮ ||

అవధ్యః సర్వభూతానాం దేవదానవరక్షసామ్ |
రాజపుత్ర దశగ్రీవో వరదానాత్స్వయంభువః || ౯ ||

రావణానంతరో భ్రాతా మమ జ్యేష్ఠశ్చ వీర్యవాన్ |
కుంభకర్ణో మహాతేజాః శక్రప్రతిబలో యుధి || ౧౦ ||

రామ సేనాపతిస్తస్య ప్రహస్తో యది వా శ్రుతః |
కైలాసే యేన సంగ్రామే మణిభద్రః పరాజితః || ౧౧ ||

బద్ధగోధాంగులిత్రాణస్త్వవధ్యకవచో యుధి |
ధనురాదాయ యస్తిష్ఠన్నదృశ్యో భవతీంద్రజిత్ || ౧౨ ||

సంగ్రామసమయవ్యూహే తర్పయిత్వా హుతాశనమ్ |
అంతర్ధానగతః శత్రూనింద్రజిద్ధంతి రాఘవ || ౧౩ ||

మహోదరమహాపార్శ్వౌ రాక్షసశ్చాప్యకంపనః |
అనీకస్థాస్తు తస్యైతే లోకపాలసమా యుధి || ౧౪ ||

దశకోటిసహస్రాణి రక్షసాం కామరూపిణామ్ |
మాంసశోణితభక్షాణాం లంకాపురనివాసినామ్ || ౧౫ ||

స తైః పరివృతో రాజా లోకపాలానయోధయత్ | [తైస్తు సహితో]
సహ దేవైస్తు తే భగ్నా రావణేన మహాత్మనా || ౧౬ ||

విభీషణవచః శ్రుత్వా రామో దృఢపరాక్రమః |
అన్వీక్ష్య మనసా సర్వమిదం వచనమబ్రవీత్ || ౧౭ ||

యాని కర్మాపదానాని రావణస్య విభీషణ |
ఆఖ్యాతాని చ తత్త్వేన హ్యవగచ్ఛామి తాన్యహమ్ || ౧౮ ||

అహం హత్వా దశగ్రీవం సప్రహస్తం సబాంధవమ్ |
రాజానం త్వాం కరిష్యామి సత్యమేతద్బ్రవీమి తే || ౧౯ ||

రసాతలం వా ప్రవిశేత్పాతాలం వాఽపి రావణః |
పితామహసకాశం వా న మే జీవన్విమోక్ష్యతే || ౨౦ ||

అహత్వా రావణం సంఖ్యే సపుత్రబలబాంధవమ్ |
అయోధ్యాం న ప్రవేక్ష్యామి త్రిభిస్తైర్భ్రాతృభిః శపే || ౨౧ ||

శ్రుత్వా తు వచనం తస్య రామస్యాక్లిష్టకర్మణః |
శిరసాఽఽవంద్య ధర్మాత్మా వక్తుమేవోపచక్రమే || ౨౨ ||

రాక్షసానాం వధే సాహ్యం లంకాయాశ్చ ప్రధర్షణే |
కరిష్యామి యథాప్రాణం ప్రవేక్ష్యామి చ వాహినీమ్ || ౨౩ ||

ఇతి బ్రువాణం రామస్తు పరిష్వజ్య విభీషణమ్ |
అబ్రవీల్లక్ష్మణం ప్రీతః సముద్రాజ్జలమానయ || ౨౪ ||

తేన చేమం మహాప్రాజ్ఞమభిషించ విభీషణమ్ |
రాజానం రక్షసాం క్షిప్రం ప్రసన్నే మయి మానద || ౨౫ ||

ఏవముక్తస్తు సౌమిత్రిరభ్యషించద్విభీషణమ్ |
మధ్యే వానరముఖ్యానాం రాజానం రామశాసనాత్ || ౨౬ ||

తం ప్రసాదం తు రామస్య దృష్ట్వా సద్యః ప్లవంగమాః |
ప్రచుక్రుశుర్మహాత్మానం సాధు సాధ్వితి చాబ్రువన్ || ౨౭ ||

అబ్రవీచ్చ హనూమాంశ్చ సుగ్రీవశ్చ విభీషణమ్ |
కథం సాగరమక్షోభ్యం తరామ వరుణాలయమ్ || ౨౮ ||

సైన్యైః పరివృతాః సర్వే వానరాణాం మహౌజసామ్ |
ఉపాయం నాధిగచ్ఛామో యథా నదనదీపతిమ్ || ౨౯ ||

తరామ తరసా సర్వే ససైన్యా వరుణాలయమ్ |
ఏవముక్తస్తు ధర్మజ్ఞః ప్రత్యువాచ విభీషణః || ౩౦ ||

సముద్రం రాఘవో రాజా శరణం గంతుమర్హతి |
ఖానితః సాగరేణాయమప్రమేయో మహోదధిః || ౩౧ ||

కర్తుమర్హతి రామస్య జ్ఞాతేః కార్యం మహోదధిః | [మహామతిః]
ఏవం విభీషణేనోక్తో రాక్షసేన విపశ్చితా || ౩౨ ||

ఆజగామాథ సుగ్రీవో యత్ర రామః సలక్ష్మణః |
తతశ్చాఖ్యాతుమారేభే విభీషణవచః శుభమ్ || ౩౩ ||

సుగ్రీవో విపులగ్రీవః సాగరస్యోపవేశనమ్ |
ప్రకృత్యా ధర్మశీలస్య రాఘవస్యాప్యరోచత || ౩౪ ||

స లక్ష్మణం మహాతేజాః సుగ్రీవం చ హరీశ్వరమ్ |
సత్క్రియార్థం క్రియాదక్షః స్మితపూర్వమువాచ హ || ౩౫ ||

విభీషణస్య మంత్రోఽయం మమ లక్ష్మణ రోచతే |
బ్రూహి త్వం సహసుగ్రీవస్తవాపి యది రోచతే || ౩౬ ||

సుగ్రీవః పండితో నిత్యం భవాన్మంత్రవిచక్షణః |
ఉభాభ్యాం సంప్రధార్యార్థం రోచతే యత్తదుచ్యతామ్ || ౩౭ ||

ఏవముక్తౌ తు తౌ వీరావుభౌ సుగ్రీవలక్ష్మణౌ |
సముదాచారసంయుక్తమిదం వచనమూచతుః || ౩౮ ||

కిమర్థం నౌ నరవ్యాఘ్ర న రోచిష్యతి రాఘవ |
విభీషణేన యచ్చోక్తమస్మిన్కాలే సుఖావహమ్ || ౩౯ ||

అబద్ధ్వా సాగరే సేతుం ఘోరేఽస్మిన్వరుణాలయే |
లంకా నాసాదితుం శక్యా సేంద్రైరపి సురాసురైః || ౪౦ ||

విభీషణస్య శూరస్య యథార్థం క్రియతాం వచః |
అలం కాలాత్యయం కృత్వా సముద్రోఽయం నియుజ్యతామ్ || ౪౧ ||

యథా సైన్యేన గచ్ఛామః పురీం రావణపాలితామ్ |
ఏవముక్తః కుశాస్తీర్ణే తీరే నదనదీపతేః |
సంవివేశ తదా రామో వేద్యామివ హుతాశనః || ౪౨ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ఏకోనవింశః సర్గః || ౧౯ ||

యుద్ధకాండ వింశః సర్గః (౨౦) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి 


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed