Aranya Kanda Sarga 56 – అరణ్యకాండ షట్పంచాశః సర్గః (౫౬)


|| వత్సరావధికరణమ్ ||

సా తథోక్తా తు వైదేహీ నిర్భయా శోకకర్శితా |
తృణమంతరతః కృత్వా రావణం ప్రత్యభాషత || ౧ ||

రాజా దశరథో నామ ధర్మసేతురివాచలః |
సత్యసంధః పరిజ్ఞాతో యస్య పుత్రః స రాఘవః || ౨ ||

రామో నామ స ధర్మాత్మా త్రిషు లోకేషు విశ్రుతః |
దీర్ఘబాహుర్విశాలాక్షో దైవతం హి పతిర్మమ || ౩ ||

ఇక్ష్వాకూణాం కులే జాతః సింహస్కంధో మహాద్యుతిః |
లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా యస్తే ప్రాణాన్ హరిష్యతి || ౪ ||

ప్రత్యక్షం యద్యహం తస్య త్వయా స్యాం ధర్షితా బలాత్ |
శయితా త్వం హతః సంఖ్యే జనస్థానే యథా ఖరః || ౫ ||

య ఏతే రాక్షసాః ప్రోక్తా ఘోరరూపా మహాబలాః |
రాఘవే నిర్విషాః సర్వే సుపర్ణే పన్నగా యథా || ౬ ||

తస్య జ్యావిప్రముక్తాస్తే శరాః కాంచనభూషణాః |
శరీరం విధమిష్యంతి గంగాకూలమివోర్మయః || ౭ ||

అసురైర్వా సురైర్వా త్వం యద్యవధ్యోఽసి రావణ |
ఉత్పాద్య సుమహద్వైరం జీవంస్తస్య న మోక్ష్యసే || ౮ ||

స తే జీవితశేషస్య రాఘవోంతకరో బలీ |
పశోర్యూపగతస్యేవ జీవితం తవ దుర్లభమ్ || ౯ ||

యది పశ్యేత్ స రామస్త్వాం రోషదీప్తేన చక్షుషా |
రక్షస్త్వమద్య నిర్దగ్ధో గచ్ఛేః సద్యః పరాభవమ్ || ౧౦ ||

యశ్చంద్రం నభసో భూమౌ పాతయేన్నాశయేత వా |
సాగరం శోషయేద్వాపి స సీతాం మోచయేదిహ || ౧౧ ||

గతాయుస్త్వం గతశ్రీకో గతసత్త్వో గతేంద్రియః |
లంకా వైధవ్యసంయుక్తా త్వత్కృతేన భవిష్యతి || ౧౨ ||

న తే పాపమిదం కర్మ సుఖోదర్కం భవిష్యతి |
యాఽహం నీతా వినాభావం పతిపార్శ్వాత్త్వయా వనే || ౧౩ ||

స హి దైవతసంయుక్తో మమ భర్తా మహాద్యుతిః |
నిర్భయో వీర్యమాశ్రిత్య శూన్యో వసతి దండకే || ౧౪ ||

స తే దర్పం బలం వీర్యముత్సేకం చ తథావిధమ్ |
అపనేష్యతి గాత్రేభ్యః శరవర్షేణ సంయుగే || ౧౫ ||

యదా వినాశో భూతానాం దృశ్యతే కాలచోదితః |
తదా కార్యే ప్రమాద్యంతి నరాః కాలవశం గతాః || ౧౬ ||

మాం ప్రధృష్య స తే కాలః ప్రాప్తోఽయం రాక్షసాధమ |
ఆత్మనో రాక్షసానాం చ వధాయాంతఃపురస్య చ || ౧౭ ||

న శక్యా యజ్ఞమధ్యస్థా వేదిః స్రుగ్భాండమండితా |
ద్విజాతిమంత్రపూతా చ చండాలేనావమర్దితుమ్ || ౧౮ ||

తథాఽహం ధర్మనిత్యస్య ధర్మపత్నీ పతివ్రతా |
త్వయా స్ప్రష్టుం న శక్యాఽస్మి రాక్షసాధమ పాపినా || ౧౯ ||

క్రీడంతీ రాజహంసేన పద్మషండేషు నిత్యదా |
హంసీ సా తృణషండస్థం కథం పశ్యేత మద్గుకమ్ || ౨౦ ||

ఇదం శరీరం నిస్సంజ్ఞం బంధ వా ఖాదయస్వ వా |
నేదం శరీరం రక్ష్యం మే జీవితం వాపి రాక్షస || ౨౧ ||

న తు శక్ష్యామ్యుపక్రోశం పృథివ్యాం దాతుమాత్మనః |
ఏవముక్త్వా తు వైదేహీ క్రోధాత్ సుపరుషం వచః || ౨౨ ||

రావణం మైథిలీ తత్ర పునర్నోవాచ కించన |
సీతాయా వచనం శ్రుత్వా పరుషం రోమహర్షణమ్ || ౨౩ ||

ప్రత్యువాచ తతః సీతాం భయసందర్శనం వచః |
శృణు మైథిలి మద్వాక్యం మాసాన్ ద్వాదశ భామిని || ౨౪ ||

కాలేనానేన నాభ్యేషి యది మాం చారుహాసిని |
తతస్త్వాం ప్రాతరాశార్థం సూదాశ్ఛేత్స్యంతి లేశశః || ౨౫ ||

ఇత్యుక్త్వా పరుషం వాక్యం రావణః శత్రురావణః |
రాక్షసీశ్చ తతః క్రుద్ధ ఇదం వచనమబ్రవీత్ || ౨౬ ||

శీఘ్రమేవ హి రాక్షస్యో వికృతా ఘోరదర్శనాః |
దర్పమస్యా వినేష్యధ్వం మాంసశోణితభోజనాః || ౨౭ ||

వచనాదేవ తాస్తస్య సుఘోరా రాక్షసీగణాః |
కృతప్రాంజలయో భూత్వా మైథిలీం పర్యవారయన్ || ౨౮ ||

స తాః ప్రోవాచ రాజా తు రావణో ఘోరదర్శనః |
ప్రచాల్య చరణోత్కర్షైర్దారయన్నివ మేదినీమ్ || ౨౯ ||

అశోకవనికామధ్యే మైథిలీ నీయతామియమ్ |
తత్రేయం రక్ష్యతాం గూఢం యుష్మాభిః పరివారితా || ౩౦ ||

తత్రైనాం తర్జనైర్ఘోరైః పునః సాంత్వైశ్చ మైథిలీమ్ |
ఆనయధ్వం వశం సర్వా వన్యాం గజవధూమివ || ౩౧ ||

ఇతి ప్రతిసమాదిష్టా రాక్షస్యో రావణేన తాః |
అశోకవనికాం జగ్ముర్మైథిలీం ప్రతిగృహ్య తు || ౩౨ ||

సర్వకాలఫలైర్వృక్షైర్నానాపుష్పఫలైర్వృతామ్ |
సర్వకాలమదైశ్చాపి ద్విజైః సముపసేవితామ్ || ౩౩ ||

సా తు శోకపరీతాంగీ మైథిలీ జనకాత్మజా |
రాక్షసీవశమాపన్నా వ్యాఘ్రీణాం హరిణీ యథా || ౩౪ ||

శోకేన మహతా గ్రస్తా మైథిలీ జనకాత్మజా |
న శర్మ లభతే భీరుః పాశబద్ధా మృగీ యథా || ౩౫ ||

న విందతే తత్ర తు శర్మ మైథిలీ
విరూపనేత్రాభిరతీవ తర్జితా |
పతిం స్మరంతీ దయితం చ దైవతం
విచేతనాఽభూద్భయశోకపీడితా || ౩౬ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అరణ్యకాండే షట్పంచాశః సర్గః || ౫౬ ||

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed