Yuddha Kanda Sarga 14 – యుద్ధకాండ చతుర్దశః సర్గః (౧౪)


|| ప్రహస్తవిభీషణవివాదః ||

నిశాచరేంద్రస్య నిశమ్య వాక్యం
స కుంభకర్ణస్య చ గర్జితాని |
విభీషణో రాక్షసరాజముఖ్యం
ఉవాచ వాక్యం హితమర్థయుక్తమ్ || ౧ ||

వృతో హి బాహ్వంతరభోగరాశి-
-శ్చింతావిషః సుస్మితతీక్ష్ణదంష్ట్రః |
పంచాంగులీపంచశిరోతికాయః
సీతామహాహిస్తవ కేన రాజన్ || ౨ ||

యావన్న లంకాం సమభిద్రవంతి
వలీముఖాః పర్వతకూటమాత్రాః |
దంష్ట్రాయుధాశ్చైవ నఖాయుధాశ్చ
ప్రదీయతాం దాశరథాయ మైథిలీ || ౩ ||

యావన్న గృహ్ణంతి శిరాంసి బాణా
రామేరితా రాక్షసపుంగవానామ్ |
వజ్రోపమా వాయుసమానవేగాః
ప్రదీయతాం దాశరథాయ మైథిలీ || ౪ ||

[* అధికశ్లోకం –
భిత్త్వా న తావత్ప్రవిశంతి కాయం
ప్రాణాంతికాస్తేఽశనితుల్యవేగాః |
శితాః శరా రాఘవవిప్రముక్తాః
ప్రహస్త తేనైవ వికత్థసే త్వమ్ ||
*]

న కుంభకర్ణేంద్రజితౌ న రాజా
తథా మహాపార్శ్వమహోదరౌ వా |
నికుంభకుంభౌ చ తథాతికాయః
స్థాతుం న శక్తా యుధి రాఘవస్య || ౫ ||

జీవంస్తు రామస్య న మోక్ష్యసే త్వం
గుప్తః సవిత్రాఽప్యథవా మరుద్భిః |
న వాసవస్యాంకగతో న మృత్యో-
-ర్న ఖం న పాతాలమనుప్రవిష్టః || ౬ ||

నిశమ్య వాక్యం తు విభీషణస్య
తతః ప్రహస్తో వచనం బభాషే |
న నో భయం విద్మ న దైవతేభ్యో
న దానవేభ్యో హ్యథవా కుతశ్చిత్ || ౭ ||

న యక్షగంధర్వమహోరగేభ్యో
భయం న సంఖ్యే పతగోత్తమేభ్యః |
కథం ను రామాద్భవితా భయం నో
నరేంద్రపుత్రాత్సమరే కదాచిత్ || ౮ ||

ప్రహస్తవాక్యం త్వహితం నిశమ్య
విభీషణో రాజహితానుకాంక్షీ |
తతో మహాత్మా వచనం బభాషే |
ధర్మార్థకామేషు నివిష్టబుద్ధిః || ౯ ||

ప్రహస్త రాజా చ మహోదరశ్చ
త్వం కుంభకర్ణశ్చ యథార్థజాతమ్ |
బ్రవీథ రామం ప్రతి తన్న శక్యం
యథా గతిః స్వర్గమధర్మబుద్ధేః || ౧౦ ||

వధస్తు రామస్య మయా త్వయా వా
ప్రహస్త సర్వైరపి రాక్షసైర్వా |
కథం భవేదర్థవిశారదస్య
మహార్ణవం తర్తుమివాప్లవస్య || ౧౧ ||

ధర్మప్రధానస్య మహారథస్య
ఇక్ష్వాకువంశప్రభవస్య రాజ్ఞః |
ప్రహస్త దేవాశ్చ తథావిధస్య
కృత్యేషు శక్తస్య భవంతి మూఢాః || ౧౨ ||

తీక్ష్ణా నతా యత్తవ కంకపత్రా
దురాసదా రాఘవవిప్రముక్తాః |
భిత్త్వా శరీరం ప్రవిశంతి బాణాః
ప్రహస్త తేనైవ వికత్థసే త్వమ్ || ౧౩ ||

న రావణో నాతిబలస్త్రిశీర్షో
న కుంభకర్ణస్య సుతో నికుంభః |
న చేంద్రజిద్దాశరథిం ప్రసోఢుం
త్వం వా రణే శక్రసమం సమర్థాః || ౧౪ ||

దేవాంతకో వాఽపి నరాంతకో వా
తథాఽతికాయోఽతిరథో మహాత్మా |
అకంపనశ్చాద్రిసమానసారః
స్థాతుం న శక్తా యుధి రాఘవస్య || ౧౫ ||

అయం హి రాజా వ్యసనాభిభూతో
మిత్రైరమిత్రప్రతిమైర్భవద్భిః |
అన్వాస్యతే రాక్షసనాశనాయ
తీక్ష్ణః ప్రకృత్యా హ్యసమీక్ష్యకారీ || ౧౬ ||

అనంతభోగేన సహస్రమూర్ధ్నా
నాగేన భీమేన మహాబలేన |
బలాత్పరిక్షిప్తమిమం భవంతో
రాజానముత్క్షిప్య విమోచయంతు || ౧౭ ||

యావద్ధి కేశగ్రహణాం సుహృద్భిః
సమేత్య సర్వైః పరిపూర్ణకామైః |
నిగృహ్య రాజా పరిరక్షితవ్యో
భూతైర్యథా భీమబలైర్గృహీతః || ౧౮ ||

సంహారిణా రాఘవసాగరేణ
ప్రచ్ఛాద్యమానస్తరసా భవద్భిః |
యుక్తస్త్వయం తారయితుం సమేత్య
కాకుత్స్థపాతాలముఖే పతన్సః || ౧౯ ||

ఇదం పురస్యాస్య సరాక్షసస్య
రాజ్ఞశ్చ పథ్యం ససుహృజ్జనస్య |
సమ్యగ్ఘి వాక్యం స్వమతం బ్రవీమి
నరేంద్రపుత్రాయ దదామ పత్నీమ్ || ౨౦ ||

పరస్య వీర్యం స్వబలం చ బుద్ధ్వా
స్థానం క్షయం చైవ తథైవ వృద్ధిమ్ |
తథా స్వపక్షేప్యనుమృశ్య బుద్ధ్యా
వదేత్క్షమం స్వామిహితం చ మంత్రీ || ౨౧ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే చతుర్దశః సర్గః || ౧౪ ||

యుద్ధకాండ పంచదశః సర్గః (౧౫) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి 


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed