Sundarakanda Sarga (Chapter) 13 – సుందరకాండ త్రయోదశ సర్గః (౧౩)


|| హనూమన్నిర్వేదః ||

విమానాత్తు సుసంక్రమ్య ప్రాకారం హరిపుంగవః | [యూథపః]
హనుమాన్వేగవానాసీద్యథా విద్యుద్ఘనాంతరే || ౧ ||

సంపరిక్రమ్య హనుమాన్రావణస్య నివేశనాత్ |
అదృష్ట్వా జానకీం సీతామబ్రవీద్వచనం కపిః || ౨ ||

భూయిష్ఠం లోలితా లంకా రామస్య చరతా ప్రియమ్ |
న హి పశ్యామి వైదేహీం సీతాం సర్వాంగశోభనామ్ || ౩ ||

పల్వలాని తటాకాని సరాంసి సరితస్తథా |
నద్యోఽనూపవనాంతాశ్చ దుర్గాశ్చ ధరణీధరాః || ౪ ||

లోలితా వసుధా సర్వా న తు పశ్యామి జానకీమ్ |
ఇహ సంపాతినా సీతా రావణస్య నివేశనే || ౫ ||

ఆఖ్యాతా గృధ్రరాజేన న చ పశ్యామి తామహమ్ |
కిం ను సీతాఽథ వైదేహీ మైథిలీ జనకాత్మజా || ౬ ||

ఉపతిష్ఠేత వివశా రావణం దుష్టచారిణమ్ |
క్షిప్రముత్పతతో మన్యే సీతామాదాయ రక్షసః || ౭ ||

బిభ్యతో రామబాణానామంతరా పతితా భవేత్ |
అథవా హ్రియమాణాయాః పథి సిద్ధనిషేవితే || ౮ ||

మన్యే పతితమార్యాయా హృదయం ప్రేక్ష్య సాగరమ్ |
రావణస్యోరువేగేన భుజాభ్యాం పీడితేన చ || ౯ ||

తయా మన్యే విశాలాక్ష్యా త్యక్తం జీవితమార్యయా |
ఉపర్యుపరి వా నూనం సాగరం క్రమతస్తదా || ౧౦ ||

వివేష్టమానా పతితా సముద్రే జనకాత్మజా |
అహో క్షుద్రేణ వాఽనేన రక్షంతీ శీలమాత్మనః || ౧౧ ||

అబంధుర్భక్షితా సీతా రావణేన తపస్వినీ |
అథవా రాక్షసేంద్రస్య పత్నీభిరసితేక్షణా || ౧౨ ||

అదుష్టా దుష్టభావాభిర్భక్షితా సా భవిష్యతి |
సంపూర్ణచంద్రప్రతిమం పద్మపత్రనిభేక్షణమ్ || ౧౩ ||

రామస్య ధ్యాయతీ వక్త్రం పంచత్వం కృపణా గతా |
హా రామ లక్ష్మణేత్యేవం హాయోధ్యే చేతి మైథిలీ || ౧౪ ||

విలప్య బహు వైదేహీ న్యస్తదేహా భవిష్యతి |
అథవా నిహితా మన్యే రావణస్య నివేశనే || ౧౫ ||

నూనం లాలప్యతే సీతా పంజరస్థేవ శారికా |
జనకస్య సుతా సీతా రామపత్నీ సుమధ్యమా || ౧౬ ||

కథముత్పలపత్రాక్షీ రావణస్య వశం వ్రజేత్ |
వినష్టా వా ప్రణష్టా వా మృతా వా జనకాత్మజా || ౧౭ ||

రామస్య ప్రియభార్యస్య న నివేదయితుం క్షమమ్ |
నివేద్యమానే దోషః స్యాద్దోషః స్యాదనివేదనే || ౧౮ ||

కథం ను ఖలు కర్తవ్యం విషమం ప్రతిభాతి మే |
అస్మిన్నేవం గతే కార్యే ప్రాప్తకాలం క్షమం చ కిమ్ || ౧౯ ||

భవేదితి మతం భూయో హనుమాన్ప్రవిచారయన్ |
యది సీతామదృష్ట్వాహం వానరేంద్రపురీమితః || ౨౦ ||

గమిష్యామి తతః కో మే పురుషార్థో భవిష్యతి |
మమేదం లంఘనం వ్యర్థం సాగరస్య భవిష్యతి || ౨౧ ||

ప్రవేశశ్చైవ లంకాయా రాక్షసానాం చ దర్శనమ్ |
కిం మాం వక్ష్యతి సుగ్రీవో హరయో వా సమాగతాః || ౨౨ ||

కిష్కింధాం సమనుప్రాప్తం తౌ వా దశరథాత్మజౌ |
గత్వా తు యది కాకుత్స్థం వక్ష్యామి పరమప్రియమ్ || ౨౩ ||

న దృష్టేతి మయా సీతా తతస్త్యక్ష్యతి జీవితమ్ |
పరుషం దారుణం క్రూరం తీక్ష్ణమింద్రియతాపనమ్ || ౨౪ ||

సీతానిమిత్తం దుర్వాక్యం శ్రుత్వా స న భవిష్యతి |
తం తు కృచ్ఛ్రగతం దృష్ట్వా పంచత్వగతమానసమ్ || ౨౫ ||

భృశానురక్తో మేధావీ న భవిష్యతి లక్ష్మణః |
వినష్టౌ భ్రాతరౌ శ్రుత్వా భరతోఽపి మరిష్యతి || ౨౬ ||

భరతం చ మృతం దృష్ట్వా శత్రుఘ్నో న భవిష్యతి |
పుత్రాన్మృతాన్సమీక్ష్యాథ న భవిష్యంతి మాతరః || ౨౭ ||

కౌసల్యా చ సుమిత్రా చ కైకేయీ చ న సంశయః |
కృతజ్ఞః సత్యసంధశ్చ సుగ్రీవః ప్లవగాధిపః || ౨౮ ||

రామం తథాగతం దృష్ట్వా తతస్త్యక్ష్యతి జీవితమ్ |
దుర్మనా వ్యథితా దీనా నిరానందా తపస్వినీ || ౨౯ ||

పీడితా భర్తృశోకేన రుమా త్యక్ష్యతి జీవితమ్ |
వాలిజేన తు దుఃఖేన పీడితా శోకకర్శితా || ౩౦ ||

పంచత్వం చ గతే రాజ్ఞి తారాపి న భవిష్యతి |
మాతాపిత్రోర్వినాశేన సుగ్రీవవ్యసనేన చ || ౩౧ ||

కుమారోఽప్యంగదః కస్మాద్ధారయిష్యతి జీవితమ్ |
భర్తృజేన తు దుఃఖేన హ్యభిభూతా వనౌకసః || ౩౨ ||

శిరాంస్యభిహనిష్యంతి తలైర్ముష్టిభిరేవ చ |
సాంత్వేనానుప్రదానేన మానేన చ యశస్వినా || ౩౩ ||

లాలితాః కపిరాజేన ప్రాణాంస్త్యక్ష్యంతి వానరాః |
న వనేషు న శైలేషు న నిరోధేషు వా పునః || ౩౪ ||

క్రీడామనుభవిష్యంతి సమేత్య కపికుంజరాః |
సపుత్రదారాః సామాత్యా భర్తృవ్యసనపీడితాః || ౩౫ ||

శైలాగ్రేభ్యః పతిష్యంతి సమేత్య విషమేషు చ |
విషముద్బంధనం వాపి ప్రవేశం జ్వలనస్య వా || ౩౬ ||

ఉపవాసమథో శస్త్రం ప్రచరిష్యంతి వానరాః |
ఘోరమారోదనం మన్యే గతే మయి భవిష్యతి || ౩౭ ||

ఇక్ష్వాకుకులనాశశ్చ నాశశ్చైవ వనౌకసామ్ |
సోఽహం నైవ గమిష్యామి కిష్కింధాం నగరీమితః || ౩౮ ||

న చ శక్ష్యామ్యహం ద్రష్టుం సుగ్రీవం మైథిలీం వినా |
మయ్యగచ్ఛతి చేహస్థే ధర్మాత్మానౌ మహారథౌ || ౩౯ ||

ఆశయా తౌ ధరిష్యేతే వానరాశ్చ మనస్వినః |
హస్తాదానో ముఖాదానో నియతో వృక్షమూలికః || ౪౦ ||

వానప్రస్థో భవిష్యామి హ్యదృష్ట్వా జనకాత్మజామ్ |
సాగరానూపజే దేశే బహుమూలఫలోదకే || ౪౧ ||

చితాం కృత్వా ప్రవేక్ష్యామి సమిద్ధమరణీసుతమ్ |
ఉపవిష్టస్య వా సమ్యగ్లింగినీం సాధయిష్యతః || ౪౨ ||

శరీరం భక్షయిష్యంతి వాయసాః శ్వాపదాని చ |
ఇదం మహర్షిభిర్దృష్టం నిర్యాణమితి మే మతిః || ౪౩ ||

సమ్యగాపః ప్రవేక్ష్యామి న చేత్పశ్యామి జానకీమ్ |
సుజాతమూలా సుభగా కీర్తిమాలా యశస్వినీ || ౪౪ ||

ప్రభగ్నా చిరరాత్రీయం మమ సీతామపశ్యతః |
తాపసో వా భవిష్యామి నియతో వృక్షమూలికః || ౪౫ ||

నేతః ప్రతిగమిష్యామి తామదృష్ట్వాసితేక్షణామ్ |
యదీతః ప్రతిగచ్ఛామి సీతామనధిగమ్య తామ్ || ౪౬ ||

అంగదః సహ తైః సర్వైర్వానరైర్న భవిష్యతి |
వినాశే బహవో దోషా జీవన్భద్రాణి పశ్యతి || ౪౭ ||

తస్మాత్ప్రాణాన్ధరిష్యామి ధ్రువో జీవిత సంగమః |
ఏవం బహువిధం దుఃఖం మనసా ధారయన్ముహుః || ౪౮ ||

నాధ్యగచ్ఛత్తదా పారం శోకస్య కపికుంజరః |
రావణం వా వధిష్యామి దశగ్రీవం మహాబలమ్ || ౪౯ ||

కామమస్తు హృతా సీతా ప్రత్యాచీర్ణం భవిష్యతి |
అథ వైనం సముత్‍క్షిప్య ఉపర్యుపరి సాగరమ్ || ౫౦ ||

రామాయోపహరిష్యామి పశుం పశుపతేరివ |
ఇతి చింతాం సమాపన్నః సీతామనధిగమ్యతామ్ || ౫౧ ||

ధ్యానశోకపరీతాత్మా చింతయామాస వానరః |
యావత్సీతాం హి పశ్యామి రామపత్నీం యశస్వినీమ్ || ౫౨ ||

తావదేతాం పురీం లంకాం విచినోమి పునః పునః |
సంపాతివచనాచ్చాపి రామం యద్యానయామ్యహమ్ || ౫౩ ||

అపశ్యన్రాఘవో భార్యాం నిర్దహేత్సర్వవానరాన్ |
ఇహైవ నియతాహారో వత్స్యామి నియతేంద్రియః || ౫౪ ||

న మత్కృతే వినశ్యేయుః సర్వే తే నరవానరాః |
అశోకవనికా చేయం దృశ్యతే యా మహాద్రుమా || ౫౫ ||

ఇమామధిగమిష్యామి న హీయం విచితా మయా |
వసూన్రుద్రాంస్తథాదిత్యానశ్వినౌ మరుతోఽపి చ || ౫౬ ||

నమస్కృత్వా గమిష్యామి రక్షసాం శోకవర్ధనః |
జిత్వా తు రాక్షసాన్సర్వానిక్ష్వాకుకులనందినీమ్ || ౫౭ ||

సంప్రదాస్యామి రామాయ యథా సిద్ధిం తపస్వినే |
స ముహూర్తమివ ధ్యాత్వా చింతావగ్రథితేంద్రియః |
ఉదతిష్ఠన్మహాతేజా హనూమాన్మారుతాత్మజః || ౫౮ ||

నమోఽస్తు రామాయ సలక్ష్మణాయ
దేవ్యై చ తస్యై జనకాత్మజాయై |
నమోఽస్తు రుద్రేంద్రయమానిలేభ్యో
నమోఽస్తు చంద్రార్కమరుద్గణేభ్యః || ౫౯ ||

స తేభ్యస్తు నమస్కృత్వా సుగ్రీవాయ చ మారుతిః |
దిశః సర్వాః సమాలోక్య హ్యశోకవనికాం ప్రతి || ౬౦ ||

స గత్వా మనసా పూర్వమశోకవనికాం శుభామ్ |
ఉత్తరం చింతయామాస వానరో మారుతాత్మజః || ౬౧ ||

ధ్రువం తు రక్షో బహులా భవిష్యతి వనాకులా |
అశోకవనికాఽచింత్యా సర్వసంస్కారసంస్కృతా || ౬౨ ||

రక్షిణశ్చాత్ర విహితా నూనం రక్షంతి పాదపాన్ |
భగవానపి సర్వాత్మా నాతిక్షోభం ప్రవాతి వై || ౬౩ ||

సంక్షిప్తోఽయం మయాత్మా చ రామార్థే రావణస్య చ |
సిద్ధిం మే సంవిధాస్యంతి దేవాః సర్షిగణాస్త్విహ || ౬౪ ||

బ్రహ్మా స్వయంభూర్భగవాన్దేవాశ్చైవ దిశంతు మే |
సిద్ధిమగ్నిశ్చ వాయుశ్చ పురుహూతశ్చ వజ్రభృత్ || ౬౫ ||

వరుణః పాశహస్తశ్చ సోమాదిత్యౌ తథైవ చ |
అశ్వినౌ చ మహాత్మానౌ మరుతః శర్వ ఏవ చ || ౬౬ ||

సిద్ధిం సర్వాణి భూతాని భూతానాం చైవ యః ప్రభుః |
దాస్యంతి మమ యే చాన్యే హ్యదృష్టాః పథిగోచరాః || ౬౭ ||

తదున్నసం పాండురదంతమవ్రణం
శుచిస్మితం పద్మపలాశలోచనమ్ |
ద్రక్ష్యే తదార్యావదనం కదాన్వహం
ప్రసన్నతారాధిపతుల్యదర్శనమ్ || ౬౮ ||

క్షుద్రేణ పాపేన నృశంసకర్మణా
సుదారుణాలంకృతవేషధారిణా |
బలాభిభూతా హ్యబలా తపస్వినీ
కథం ను మే దృష్టిపథేఽద్య సా భవేత్ || ౬౯ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సుందరకాండే త్రయోదశః సర్గః || ౧౩ ||

సుందరకాండ – చతుర్దశః సర్గః(౧౪)  >>


సంపూర్ణ  వాల్మీకి సుందరకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

స్పందించండి

error: Not allowed