Sundarakanda Sarga (Chapter) 14 – సుందరకాండ చతుర్దశః సర్గః (౧౪)


|| అశోకవనికావిచయః ||

స ముహూర్తమివ ధ్యాత్వా మనసా చాధిగమ్య తామ్ |
అవప్లుతో మహాతేజాః ప్రాకారం తస్య వేశ్మనః || ౧ ||

స తు సంహృష్టసర్వాంగః ప్రాకారస్థో మహాకపిః |
పుష్పితాగ్రాన్వసంతాదౌ దదర్శ వివిధాన్ద్రుమాన్ || ౨ ||

సాలానశోకాన్భవ్యాంశ్చ చంపకాంశ్చ సుపుష్పితాన్ |
ఉద్దాలకాన్నాగవృక్షాంశ్చూతాన్కపిముఖానపి || ౩ ||

అథామ్రవణసంఛన్నాం లతాశతసమావృతామ్ |
జ్యాముక్త ఇవ నారాచః పుప్లువే వృక్షవాటికామ్ || ౪ ||

స ప్రవిశ్య విచిత్రాం తాం విహగైరభినాదితామ్ |
రాజతైః కాంచనైశ్చైవ పాదపైః సర్వతో వృతామ్ || ౫ ||

విహగైర్మృగసంఘైశ్చ విచిత్రాం చిత్రకాననామ్ |
ఉదితాదిత్యసంకాశాం దదర్శ హనుమాన్కపిః || ౬ ||

వృతాం నానావిధైర్వృక్షైః పుష్పోపగఫలోపగైః |
కోకిలైర్భృంగరాజైశ్చ మత్తైర్నిత్యనిషేవితామ్ || ౭ ||

ప్రహృష్టమనుజే కాలే మృగపక్షిసమాకులే |
మత్తబర్హిణసంఘుష్టాం నానాద్విజగణాయుతామ్ || ౮ ||

మార్గమాణో వరారోహాం రాజపుత్రీమనిందితామ్ |
సుఖప్రసుప్తాన్విహగాన్బోధయామాస వానరః || ౯ ||

ఉత్పతద్భిర్ద్విజగణైః పక్షైః సాలాః సమాహతాః |
అనేకవర్ణా వివిధా ముముచుః పుష్పవృష్టయః || ౧౦ ||

పుష్పావకీర్ణః శుశుభే హనుమాన్మారుతాత్మజః |
అశోకవనికామధ్యే యథా పుష్పమయో గిరిః || ౧౧ ||

దిశః సర్వాః ప్రధావంతం వృక్షషండగతం కపిమ్ |
దృష్ట్వా సర్వాణి భూతాని వసంత ఇతి మేనిరే || ౧౨ ||

వృక్షేభ్యః పతితైః పుష్పైరవకీర్ణా పృథగ్విధైః |
రరాజ వసుధా తత్ర ప్రమదేవ విభూషితా || ౧౩ ||

తరస్వినా తే తరవస్తరసాభిప్రకంపితాః |
కుసుమాని విచిత్రాణి ససృజుః కపినా తదా || ౧౪ ||

నిర్ధూతపత్రశిఖరాః శీర్ణపుష్పఫలా ద్రుమాః |
నిక్షిప్తవస్త్రాభరణా ధూర్తా ఇవ పరాజితాః || ౧౫ ||

హనూమతా వేగవతా కంపితాస్తే నగోత్తమాః |
పుష్పపర్ణఫలాన్యాశు ముముచుః పుష్పశాలినః || ౧౬ ||

విహంగసంఘైర్హీనాస్తే స్కంధమాత్రాశ్రయా ద్రుమాః |
బభూవురగమాః సర్వే మారుతేనేవ నిర్ధుతాః || ౧౭ ||

నిర్ధూతకేశీ యువతిర్యథా మృదితవర్ణకా |
నిష్పీతశుభదంతోష్ఠీ నఖైర్దంతైశ్చ విక్షతా || ౧౮ ||

తథా లాంగూలహస్తైశ్చ చరణాభ్యాం చ మర్దితా |
బభూవాశోకవనికా ప్రభగ్నవరపాదపా || ౧౯ ||

మహాలతానాం దామాని వ్యధమత్తరసా కపిః |
యథా ప్రావృషి వింధ్యస్య మేఘజాలాని మారుతః || ౨౦ ||

స తత్ర మణిభూమీశ్చ రాజతీశ్చ మనోరమాః |
తథా కాంచనభూమీశ్చ దదర్శ విచరన్కపిః || ౨౧ ||

వాపీశ్చ వివిధాకారాః పూర్ణాః పరమవారిణా |
మహార్హైర్మణిసోపానైరుపపన్నాస్తతస్తతః || ౨౨ ||

ముక్తాప్రవాలసికతాః స్ఫాటికాంతరకుట్టిమాః |
కాంచనైస్తరుభిశ్చిత్రైస్తీరజైరుపశోభితాః || ౨౩ ||

ఫుల్లపద్మోత్పలవనాశ్చక్రవాకోపకూజితాః |
నత్యూహరుతసంఘుష్టా హంససారసనాదితాః || ౨౪ ||

దీర్ఘాభిర్ద్రుమయుక్తాభిః సరిద్భిశ్చ సమంతతః |
అమృతోపమతోయాభిః శివాభిరుపసంస్కృతాః || ౨౫ ||

లతాశతైరవతతాః సంతానకుసుమావృతాః |
నానాగుల్మావృతఘనాః కరవీరకృతాంతరాః || ౨౬ ||

తతోఽమ్బుధరసంకాశం ప్రవృద్ధశిఖరం గిరిమ్ |
విచిత్రకూటం కూటైశ్చ సర్వతః పరివారితమ్ || ౨౭ ||

శిలాగృహైరవతతం నానావృక్షైః సమాకులమ్ | [సమావృతమ్]
దదర్శ హరిశార్దూలో రమ్యం జగతి పర్వతమ్ || ౨౮ ||

దదర్శ చ నగాత్తస్మాన్నదీం నిపతితాం కపిః |
అంకాదివ సముత్పత్య ప్రియస్య పతితాం ప్రియామ్ || ౨౯ ||

జలే నిపతితాగ్రైశ్చ పాదపైరుపశోభితామ్ |
వార్యమాణామివ క్రుద్ధాం ప్రమదాం ప్రియబంధుభిః || ౩౦ ||

పునరావృత్తతోయాం చ దదర్శ స మహాకపిః |
ప్రసన్నామివ కాంతస్య కాంతాం పునరుపస్థితామ్ || ౩౧ ||

తస్యాదూరాచ్చ పద్మిన్యో నానా ద్విజగణాయుతాః | [-స]
దదర్శ హరిశార్దూలో హనుమాన్మారుతాత్మజః || ౩౨ ||

కృత్రిమాం దీర్ఘికాం చాపి పూర్ణాం శీతేన వారిణా |
మణిప్రవరసోపానాం ముక్తాసికతశోభితామ్ || ౩౩ ||

వివిధైర్మృగసంఘైశ్చ విచిత్రాం చిత్రకాననామ్ |
ప్రాసాదైః సుమహద్భిశ్చ నిర్మితైర్విశ్వకర్మణా || ౩౪ ||

కాననైః కృత్రిమైశ్చాపి సర్వతః సమలంకృతామ్ |
యే కేచిత్పాదపాస్తత్ర పుష్పోపగఫలోపగాః || ౩౫ ||

సచ్ఛత్రాః సవితర్దీకాః సర్వే సౌవర్ణవేదికాః |
లతాప్రతానైర్బహుభిః పర్ణైశ్చ బహుభిర్వృతామ్ || ౩౬ ||

కాంచనీం శింశుపామేకాం దదర్శ హనుమాన్కపిః |
వృతాం హేమమయీభిస్తు వేదికాభిః సమంతతః || ౩౭ ||

సోఽపశ్యద్భూమిభాగాంశ్చ గర్తప్రస్రవణాని చ |
సువర్ణవృక్షానపరాన్దదర్శ శిఖిసన్నిభాన్ || ౩౮ ||

తేషాం ద్రుమాణాం ప్రభయా మేరోరివ దివాకరః |
అమన్యత తదా వీరః కాంచనోఽస్మీతి వానరః || ౩౯ ||

తాం కాంచనైస్తరుగణైర్మారుతేన చ వీజితామ్ |
కింకిణీశతనిర్ఘోషాం దృష్ట్వా విస్మయమాగమత్ || ౪౦ ||

స పుష్పితాగ్రాం రుచిరాం తరుణాంకురపల్లవామ్ |
తామారుహ్య మహాబాహుః శింశుపాం పర్ణసంవృతామ్ || ౪౧ ||

ఇతో ద్రక్ష్యామి వైదేహీం రామదర్శనలాలసామ్ |
ఇతశ్చేతశ్చ దుఃఖార్తాం సంపతంతీం యదృచ్ఛయా || ౪౨ ||

అశోకవనికా చేయం దృఢం రమ్యా దురాత్మనః |
చంపకైశ్చందనైశ్చాపి వకులైశ్చ విభూషితా || ౪౩ ||

ఇయం చ నలినీ రమ్యా ద్విజసంఘనిషేవితా |
ఇమాం సా రామమహిషీ ధ్రువమేష్యతి జానకీ || ౪౪ || [నూనం]

సా రామా రామమహిషీ రాఘవస్య ప్రియా సతీ |
వనసంచారకుశలా ధ్రువమేష్యతి జానకీ || ౪౫ || [నూనం]

అథవా మృగశాబాక్షీ వనస్యాస్య విచక్షణా |
వనమేష్యతి సార్యేహ రామచింతానుకర్శితా || ౪౬ ||

రామశోకాభిసంతప్తా సా దేవీ వామలోచనా |
వనవాసే రతా నిత్యమేష్యతే వనచారిణీ || ౪౭ ||

వనేచరాణాం సతతం నూనం స్పృహయతే పురా |
రామస్య దయితా భార్యా జనకస్య సుతా సతీ || ౪౮ ||

సంధ్యాకాలమనాః శ్యామా ధ్రువమేష్యతి జానకీ |
నదీం చేమాం శివజలాం సంధ్యార్థే వరవర్ణినీ || ౪౯ ||

తస్యాశ్చాప్యనురూపేయమశోకవనికా శుభా |
శుభా యా పార్థివేంద్రస్య పత్నీ రామస్య సమ్మతా || ౫౦ ||

యది జీవతి సా దేవీ తారాధిపనిభాననా |
ఆగమిష్యతి సాఽవశ్యమిమాం శివజలాం నదీమ్ || ౫౧ ||

ఏవం తు మత్వా హనుమాన్మహాత్మా
ప్రతీక్షమాణో మనుజేంద్రపత్నీమ్ |
అవేక్షమాణశ్చ దదర్శ సర్వం
సుపుష్పితే పర్ణఘనే నిలీనః || ౫౨ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సుందరకాండే చతుర్దశః సర్గః || ౧౪ ||

సుందరకాండ – పంచదశః సర్గః(౧౫)  >>


సంపూర్ణ  వాల్మీకి సుందరకాండ చూడండి.


పైరసీ ప్రకటన : నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ మరియు శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు కలిసి మా రెండు పుస్తకాలను ("శ్రీ వారాహీ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ శ్యామలా స్తోత్రనిధి") ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

స్పందించండి

error: Not allowed