Ayodhya Kanda Sarga 15 – అయోధ్యాకాండ పంచదశః సర్గః (౧౫)


|| సుమంత్రప్రేషణమ్ ||

తే తు తాం రజనీముష్య బ్రాహ్మణా వేదపారగాః |
ఉపతస్థురుపస్థానం సహ రాజపురోహితాః || ౧ ||

అమాత్యా బలముఖ్యాశ్చ ముఖ్యా యే నిగమస్య చ |
రాఘవస్యాభిషేకార్థే ప్రీయమాణాస్తు సంగతాః || ౨ ||

ఉదితే విమలే సూర్యే పుష్యే చాభ్యాగతేఽహని |
లగ్నే కర్కటకే ప్రాప్తే జన్మ రామస్య చ స్థితే || ౩ ||

అభిషేకాయ రామస్య ద్విజేంద్రైరుపకల్పితమ్ |
కాంచనా జలకుంభాశ్చ భద్రపీఠం స్వలంకృతమ్ || ౪ ||

రథశ్చ సమ్యగాస్తీర్ణో భాస్వతా వ్యాఘ్రచర్మణా |
గంగాయమునయోః పుణ్యాత్సంగమాదాహృతం జలమ్ || ౫ ||

యాశ్చాన్యాః సరితః పుణ్యా హ్రదాః కూపాః సరాంసి చ |
ప్రాగ్వాహాశ్చోర్ధ్వవాహాశ్చ తిర్యగ్వాహాః సమాహితాః || ౬ ||

తాభ్యశ్చైవాహృతం తోయం సముద్రేభ్యశ్చ సర్వశః |
సలాజాః క్షీరిభిశ్ఛన్నాః ఘటాః కాంచనరాజతాః || ౭ ||

పద్మోత్పలయుతా భాంతి పూర్ణాః పరమవారిణా |
క్షౌద్రం దధి ఘృతం లాజాః దర్భాః సుమనసః పయః || ౮ ||

వేశ్యాశ్చైవ శుభాచారాః సర్వాభరణభూషితాః |
చంద్రాంశువికచప్రఖ్యం కాంచనం రత్నభుషితమ్ || ౯ ||

సజ్జం తిష్ఠతి రామస్య వాలవ్యజనముత్తమమ్ |
చంద్రమండలసంకాశమాతపత్రం చ పాండరమ్ || ౧౦ ||

సజ్జం ద్యుతికరం శ్రీమదభిషేకపురస్కృతమ్ |
పాండరశ్చ వృషః సజ్జః పాండరోఽశ్వశ్చ సుస్థితః || ౧౧ || [సంస్థితః]

ప్రసృతశ్చ గజః శ్రీమానౌపవాహ్యః ప్రతీక్షతే |
అష్టౌ చ కన్యా రుచిరాః సర్వాభరణభూషితాః || ౧౨ || [మాంగళ్యాః]

వాదిత్రాణి చ సర్వాణి వందినశ్చ తథాఽపరే |
ఇక్ష్వాకూణాం యథా రాజ్యే సంభ్రియేతాభిషేచనమ్ || ౧౩ ||

తథా జాతీయమాదాయ రాజపుత్రాభిషేచనమ్ |
తే రాజవచనాత్తత్ర సమవేతా మహీపతిమ్ || ౧౪ ||

అపశ్యంతోఽబ్రువన్కో ను రాజ్ఞో నః ప్రతివేదయేత్ |
న పశ్యామశ్చ రాజానముదితశ్చ దివాకరః || ౧౫ ||

యౌవరాజ్యాభిషేకశ్చ సజ్జో రామస్య ధీమతః |
ఇతి తేషు బ్రువాణేషు సార్వభౌమాన్మహీపతీన్ || ౧౬ ||

అబ్రవీత్తానిదం వాక్యం సుమంత్రో రాజసత్కృతః | [సర్వాన్]
రామం రాజ్ఞో నియోగేన త్వరయా ప్రస్థితోఽస్మ్యహమ్ || ౧౭ ||

పూజ్యా రాజ్ఞో భవంతస్తు రామస్య చ విశేషతః |
అహం పృచ్ఛామి వచనాత్సుఖమాయుష్మతామహమ్ || ౧౮ ||

రాజ్ఞః సంప్రతిబుధ్యస్య యచ్చాగమనకారణమ్ |
ఇత్యుక్త్వాంతఃపురద్వారమాజగామ పురాణవిత్ || ౧౯ ||

సదాఽసక్తం చ తద్వేశ్మ సుమంత్రః ప్రవివేశ హ |
తుష్టావాస్య తదా వంశం ప్రవిశ్య స విశాంపతేః || ౨౦ ||

శయనీయం నరేంద్రస్య తదసాద్య వ్యతిష్ఠత |
సోఽత్యాసాద్య తు తద్వేశ్మ తిరస్కరణిమంతరా || ౨౧ ||

ఆశీర్భిర్గుణయుక్తాభిరభితుష్టావ రాఘవమ్ |
సోమసూర్యౌ చ కాకుత్స్థ శివవైశ్రవణావపి || ౨౨ ||

వరుణశ్చాగ్నిరింద్రశ్చ విజయం ప్రదిశంతు తే |
గతా భగవతీ రాత్రిః కృతం కృత్యమిదం తవ || ౨౩ ||

బుధ్యస్వ నృపశార్దూల కురు కార్యమనంతరమ్ |
బ్రాహ్మణా బలముఖ్యాశ్చ నైగమాశ్చాగతా నృప || ౨౪ ||

దర్శనం ప్రతికాంక్షంతే ప్రతిబుధ్యస్వ రాఘవ |
స్తువంతం తం తదా సూతం సుమంత్రం మంత్రకోవిదమ్ || ౨౫ ||

ప్రతిబుధ్య తతో రాజా ఇదం వచనమబ్రవీత్ |
రామమానయ సూతేతి యదస్యభిహితోఽనయా || ౨౬ ||

కిమిదం కారణం యేన మమాజ్ఞా ప్రతిహన్యతే |
న చైవ సంప్రసుప్తోఽహమానయేహాశు రాఘవమ్ || ౨౭ ||

ఇతి రాజా దశరథః సూతం తత్రాన్వశాత్పునః |
స రాజవచనం శ్రుత్వా శిరసా ప్రణిపత్య తమ్ || ౨౮ || [ప్రతిపూజ్య]

నిర్జగామ నృపావాసాన్మన్యమానః ప్రియం మహత్ |
ప్రపన్నో రాజమార్గం చ పతాకాధ్వజశోభితమ్ || ౨౯ ||

హృష్టః ప్రముదితః సూతో జగామాశు విలోకయన్ |
స సూతస్తత్ర శుశ్రావ రామాధికరణాః కథాః || ౩౦ ||

అభిషేచనసంయుక్తాః సర్వలోకస్య హృష్టవత్ |
తతో దదర్శ రుచిరం కైలాసశిఖరప్రభమ్ || ౩౧ ||

రామవేశ్మ సుమంత్రస్తు శక్రవేశ్మసమప్రభమ్ |
మహాకవాటవిహితం వితర్దిశతశోభితమ్ || ౩౨ ||

కాంచనప్రతిమైకాగ్రం మణివిద్రుమశోభితమ్ | [తోరణమ్]
శారదాభ్రఘనప్రఖ్యం దీప్తం మేరుగుహోపమమ్ || ౩౩ ||

మణిభిర్వరమాల్యానాం సుమహద్భిరలంకృతమ్ |
ముక్తామణిభిరాకీర్ణం చందనాగరుధూపితమ్ || ౩౪ ||

గంధాన్మనోజ్ఞాన్విసృజద్దార్దురం శిఖరం యథా |
సారసైశ్చ మయూరైశ్చ నినదద్భిర్విరాజితమ్ || ౩౫ ||

సుకృతేహామృగాకీర్ణం సుకీర్ణం భిత్తిభిస్తథా |
మనశ్చక్షుశ్చ భూతానామాదదత్తిగ్మతేజసా || ౩౬ ||

చంద్రభాస్కరసంకాశం కుబేరభవనోపమమ్ |
మహేంద్రధామప్రతిమం నానాపక్షిసమాకులమ్ || ౩౭ ||

మేరుశృంగసమం సూతో రామవేశ్మ దదర్శ హ |
ఉపస్థితైః సమాకీర్ణం జనైరంజలికారిభిః || ౩౮ ||

ఉపాదాయ సమాక్రాంతైస్తథా జానపదైర్జనైః |
రామాభిషేకసుముఖైరున్ముఖైః సమలంకృతమ్ || ౩౯ ||

మహామేఘసమప్రఖ్యముదగ్రం సువిభూషితమ్ |
నానారత్నసమాకీర్ణం కుబ్జకైరాతకావృతమ్ || ౪౦ ||

స వాజియుక్తేన రథేన సారథి-
-ర్నరాకులం రాజకులం విలోకయన్ |
వరూథినా రామగృహాభిపాతినా
పురస్య సర్వస్య మనాంసి హర్షయన్ || ౪౧ || [రంజయత్]

తతః సమాసాద్య మహాధనం మహ-
-త్ప్రహృష్టరోమా స బభూవ సారథిః |
మృగైర్మయూరైశ్చ సమాకులోల్బణం
గృహం వరార్హస్య శచీపతేరివ || ౪౨ ||

స తత్ర కైలాసనిభాః స్వలంకృతాః
ప్రవిశ్య కక్ష్యాస్త్రిదశాలయోపమాః |
ప్రియాన్నరాన్రామమతే స్థితాన్బహూ-
-నపోహ్య శుద్ధాంతముపస్థితో రథీ || ౪౩ ||

స తత్ర శుశ్రావ చ హర్షయుక్తాః
రామాభిషేకార్థయుతా జనానామ్ |
నరేంద్రసూనోరభిమంగళార్థాః
సర్వస్య లోకస్య గిరః ప్రహృష్టః || ౪౪ ||

మహేంద్రసద్మప్రతిమం తు వేశ్మ
రామస్య రమ్యం మృగపక్షిజుష్టమ్ |
దదర్శ మేరోరివ శృంగముచ్చం
విభ్రాజమానం ప్రభయా సుమంత్రః || ౪౫ ||

ఉపస్థితైరంజలికారకైశ్చ
సోపాయనైర్జానపదైశ్చ మర్త్యః |
కోట్యా పరార్ధైశ్చ విముక్తయానైః
సమాకులం ద్వారపథం దదర్శ || ౪౬ ||

తతో మహామేఘమహీధరాభం
ప్రభిన్నమత్యంకుశమప్రసహ్యమ్ |
రామౌపవాహ్యం రుచిరం దదర్శ
శత్రుం‍జయం నాగముదగ్రకాయమ్ || ౪౭ ||

స్వలంకృతాన్సాశ్వరథాన్సకుంజరా-
-నమాత్యముఖ్యాన్ శతశశ్చ వల్లభాన్ |
వ్యపోహ్య సూతః సహితాన్సమంతతః
సమృద్ధమంతఃపురమావివేశ || ౪౮ ||

తదద్రికూటాచలమేఘసన్నిభం
మహావిమానోత్తమవేశ్మసంఘవత్ |
అవార్యమాణః ప్రవివేశ సారథిః
ప్రభూతరత్నం మకరో యథాఽర్ణవమ్ || ౪౯ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే పంచదశః సర్గః || ౧౫ ||

అయోధ్యాకాండ షోడశః సర్గః (౧౬) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed