Ayodhya Kanda Sarga 118 – అయోధ్యాకాండ అష్టాదశోత్తరశతతమః సర్గః (౧౧౮)


|| దివ్యాలంకారగ్రహణమ్ ||

సా త్వేవముక్తా వైదేహీ త్వనసూయాఽనసూయయా |
ప్రతిపూజ్య వచో మందం ప్రవక్తుముపచక్రమే || ౧ ||

నైతదాశ్చర్య్యమార్యాయాః యన్మాం త్వమనుభాషసే |
విదితం తు మమాప్యేతద్యథా నార్యాః పతిర్గురుః || ౨ ||

యద్యప్యేష భవేద్భర్తా మమార్యే వృత్తవర్జితః |
అద్వైధముపచర్తవ్యస్తథాప్యేష మయా భవేత్ || ౩ ||

కిం పునర్యో గుణశ్లాఘ్యః సానుక్రోశో జితేంద్రియః |
స్థిరానురాగో ధర్మాత్మా మాతృవత్పితృవత్ప్రియః || ౪ ||

యాం వృత్తిం వర్తతే రామః కౌసల్యాయాం మహాబలః |
తామేవ నృపనారీణామన్యాసామపి వర్తతే || ౫ ||

సకృద్దృష్టాస్వపి స్త్రీషు నృపేణ నృపవత్సలః |
మాతృవద్వర్తతే వీరో మానముత్సృజ్య ధర్మవిత్ || ౬ ||

ఆగచ్ఛంత్యాశ్చ విజనం వనమేవం భయావహమ్ |
సమాహితం మే శ్వశ్ర్వా చ హృదయే తద్ధృతం మహత్ || ౭ ||

పాణిప్రదానకాలే చ యత్పురా త్వగ్నిసన్నిధౌ |
అనుశిష్టా జనన్యాఽస్మి వాక్యం తదపి మే ధృతమ్ || ౮ ||

నవీకృతం చ తత్సర్వం వాక్యైస్తే ధర్మచారిణి |
పతిశుశ్రూషణాన్నార్యాస్తపో నాన్యద్విధీయతే || ౯ ||

సావిత్రీ పతిశుశ్రూషాం కృత్వా స్వర్గే మహీయతే |
తథావృత్తిశ్చ యాతా త్వం పతిశుశ్రూషయా దివమ్ || ౧౦ ||

వరిష్ఠా సర్వనారీణామేషా చ దివి దేవతా |
రోహిణీ న వినా చంద్రం ముహూర్తమపి దృశ్యతే || ౧౧ ||

ఏవంవిధాశ్చ ప్రవరాః స్త్రియో భర్తృదృఢవ్రతాః |
దేవలోకే మహీయంతే పుణ్యేన స్వేన కర్మణా || ౧౨ ||

తతోఽనసూయా సంహృష్టా శ్రుత్వోక్తం సీతయా వచః |
శిరస్యాఘ్రాయ చోవాచ మైథిలీం హర్షయంత్యుత || ౧౩ ||

నియమైర్వివిధైరాప్తం తపో హి మహదస్తి మే |
తత్సంశ్రిత్య బలం సీతే ఛందయే త్వాం శుచిస్మితే || ౧౪ ||

ఉపపన్నం మనోజ్ఞం చ వచనం తవ మైథిలి |
ప్రీతా చాస్మ్యుచితం కిం తే కరవాణి బ్రవీహి మే || ౧౫ ||

తస్యాస్తద్వచనం శ్రుత్వా విస్మితా మందవిస్మయా
కృతమిత్యబ్రవీత్సీతా తపోబలసమన్వితామ్ || ౧౬ ||

సా త్వేవముక్తా ధర్మజ్ఞా తయా ప్రీతతరాఽభవత్ |
సఫలం చ ప్రహర్షం తే హంత సీతే కరోమ్యహమ్ || ౧౭ ||

ఇదం దివ్యం వరం మాల్యం వస్త్రమాభరణాని చ |
అంగరాగం చ వైదేహి మహార్హం చానులేపనమ్ || ౧౮ ||

మయా దత్తమిదం సీతే తవ గాత్రాణి శోభయేత్ |
అనురూపమసంక్లిష్టం నిత్యమేవ భవిష్యతి || ౧౯ ||

అంగరాగేణ దివ్యేన లిప్తాంగీ జనకాత్మజే |
శోభయిష్యసి భర్తారం యథా శ్రీర్విష్ణుమవ్యయమ్ || ౨౦ ||

సా వస్త్రమంగరాగం చ భూషణాని స్రజస్తథా |
మైథిలీ ప్రతిజగ్రాహ ప్రీతిదానమనుత్తమమ్ || ౨౧ ||

ప్రతిగృహ్య చ తత్ సీతా ప్రీతిదానం యశస్వినీ |
శ్లిష్టాంజలిపుటా తత్ర సముపాస్త తపోధనామ్ || ౨౨ ||

తథా సీతాసుపాసీనామనసూయా దృఢవ్రతా |
వచనం ప్రష్టుమారేభే కాంచిత్ ప్రియకథామను || ౨౩ ||

స్వయంవరే కిల ప్రాప్తా త్వమనేన యశస్వినా |
రాఘవేణేతి మే సీతే కథా శ్రుతిముపాగతా || ౨౪ ||

తాం కథాం శ్రోతుమిచ్ఛామి విస్తరేణ చ మైథిలి |
యథానుభూతం కార్త్స్న్యేన తన్మే త్వం వక్తుమర్హసి || ౨౫ ||

ఏవముక్తా తు సా సీతా తాం తతో ధర్మచారిణీమ్ |
శ్రూయతామితి చోక్త్వా వై కథయామాస తాం కథామ్ || ౨౬ ||

మిథిలాఽధిపతిర్వీరో జనకో నామ ధర్మవిత్ |
క్షత్రధర్మే హ్యభిరతో న్యాయతః శాస్తి మేదినీమ్ || ౨౭ ||

తస్య లాంగలహస్తస్య కర్షతః క్షేత్రమండలమ్ |
అహం కిలోత్థితా భిత్త్వా జగతీం నృపతేః సుతా || ౨౮ ||

స మాం దృష్ట్వా నరపతిర్ముష్టివిక్షేపతత్పరః |
పాంసుకుంఠితసర్వాంగీం జనకో విస్మితోఽభవత్ || ౨౯ ||

అనపత్యేన చ స్నేహాదంకమారోప్య చ స్వయమ్ |
మమేయం తనయేత్యుక్త్వా స్నేహో మయి నిపాతితః || ౩౦ ||

అంతరిక్షే చ వాగుక్తా ప్రతి మాఽమానుషీ కిల |
ఏవమేతన్నరపతే ధర్మేణ తనయా తవ || ౩౧ ||

తతః ప్రహృష్టో ధర్మాత్మా పితా మే మిథిలాఽధిపః |
అవాప్తో విపులామృద్ధిం మామవాప్య నరాధిపః || ౩౨ ||

దత్తా చాస్మీష్టవద్దేవ్యై జ్యేష్ఠాయై పుణ్యకర్మణా |
తయా సంభావితా చాస్మి స్నిగ్ధయా మాతృసౌహృదాత్ || ౩౩ ||

పతిసంయోగసులభం వయో దృష్ట్వా తు మే పితా |
చింతామభ్యగమద్దీనో విత్తనాశాదివాధనః || ౩౪ ||

సదృశాచ్చాపకృష్టాచ్చ లోకే కన్యాపితా జనాత్ |
ప్రధర్షణమవాప్నోతి శక్రేణాపి సమో భువి || ౩౫ ||

తాం ధర్షణామదూరస్థాం దృష్ట్వా చాత్మని పార్థివః |
చింతాఽర్ణవగతః పారం నాససాదాప్లవో యథా || ౩౬ ||

అయోనిజాం హి మాం జ్ఞాత్వా నాధ్యగచ్ఛద్విచింతయన్ |
సదృశం చానురూపం చ మహీపాలః పతిం మమ || ౩౭ ||

తస్య బుద్ధిరియం జాతా చింతయానస్య సంతతమ్ |
స్వయం వరం తనూజాయాః కరిష్యామీతి ధీమతః || ౩౮ ||

మహాయజ్ఞే తదా తస్య వరుణేన మహాత్మనా |
దత్తం ధనుర్వరం ప్రీత్యా తూణీ చాక్షయసాయకౌ || ౩౯ ||

అసంచాల్యం మనుష్యైశ్చ యత్నేనాపి చ గౌరవాత్ |
తన్న శక్తా నమయితుం స్వప్నేష్వపి నరాధిపాః || ౪౦ ||

తద్ధనుః ప్రాప్య మే పిత్రా వ్యాహృతం సత్యవాదినా |
సమవాయే నరేంద్రాణాం పూర్వమామంత్ర్య పార్థివాన్ || ౪౧ ||

ఇదం చ ధనురుద్యమ్య సజ్యం యః కురుతే నరః |
తస్య మే దుహితా భార్యా భవిష్యతి న సంశయః || ౪౨ ||

తచ్చ దృష్ట్వా ధనుః శ్రేష్ఠం గౌరవాద్గిరిసన్నిభమ్ |
అభివాద్య నృపా జగ్మురశక్తాస్తస్య తోలనే || ౪౩ ||

సుదీర్ఘస్య తు కాలస్య రాఘవోఽయం మహాద్యుతిః |
విశ్వామిత్రేణ సహితో యజ్ఞం ద్రష్టుం సమాగతః || ౪౪ ||

లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా రామః సత్యపరాక్రమః |
విశ్వామిత్రస్తు ధర్మాత్మా మమ పిత్రా సుపూజితః || ౪౫ ||

ప్రోవాచ పితరం తత్ర భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ |
సుతౌ దశరథస్యేమౌ ధనుర్దర్శనకాంక్షిణౌ || ౪౬ ||

ధనుర్దర్శయ రామాయ రాజపుత్రాయ దైవికమ్ |
ఇత్యుక్తస్తేన విప్రేణ తద్ధనుః సముపానయత్ || ౪౭ ||

నిమేషాంతరమాత్రేణ తదానమ్య స వీర్యవాన్ |
జ్యాం సమారోప్య ఝటితి పూరయామాస వీర్యవత్ || ౪౮ ||

తేన పూరయతా వేగాన్మధ్యే భగ్నం ద్విధా ధనుః |
తస్య శబ్దోఽభవద్భీమః పతితస్యాశనేరివ || ౪౯ ||

తతోఽహం తత్ర రామాయ పిత్రా సత్యాభిసంధినా |
నిశ్చితా దాతుముద్యమ్య జలభాజనముత్తమమ్ || ౫౦ ||

దీయమానాం న తు తదా ప్రతిజగ్రాహ రాఘవః |
అవిజ్ఞాయ పితుశ్ఛందమయోధ్యాఽధిపతేః ప్రభోః || ౫౧ ||

తతః శ్వశురమామంత్ర్య వృద్ధం దశరథం నృపమ్ |
మమ పిత్రా త్వహం దత్తా రామాయ విదితాత్మనే || ౫౨ ||

మమ చైవానుజా సాధ్వీ ఊర్మిళా ప్రియదర్శనా |
భార్యాఽర్థే లక్ష్మణస్యాపి దత్తా పిత్రా మమ స్వయమ్ || ౫౩ ||

ఏవం దత్తాఽస్మి రామాయ తదా తస్మిన్ స్వయంవరే |
అనురక్తాఽస్మి ధర్మేణ పతిం వీర్యవతాం వరమ్ || ౫౪ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే అష్టాదశోత్తరశతతమః సర్గః || ౧౧౮ ||

అయోధ్యాకాండ ఏకోనవింశతిశతతమః సర్గః (౧౧౯) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed