Yuddha Kanda Sarga 95 – యుద్ధకాండ పంచనవతితమః సర్గః (౯౫)


|| రాక్షసీవిలాపః ||

తాని తాని సహస్రాణి సారోహాణాం చ వాజినామ్ |
రథానాం త్వగ్నివర్ణానాం సధ్వజానాం సహస్రశః || ౧ ||

రాక్షసానాం సహస్రాణి గదాపరిఘయోధినామ్ |
కాంచనధ్వజచిత్రాణాం శూరాణాం కామరూపిణామ్ || ౨ ||

నిహతాని శరైస్తీక్ష్ణైస్తప్తకాంచనభూషణైః |
రావణేన ప్రయుక్తాని రామేణాక్లిష్టకర్మణా || ౩ ||

దృష్ట్వా శ్రుత్వా చ సంభ్రాంతా హతశేషా నిశాచరాః |
రాక్షసీశ్చ సమాగమ్య దీనాశ్చింతాపరిప్లుతాః || ౪ ||

విధవా హతపుత్రాశ్చ క్రోశంత్యో హతబాంధవాః |
రాక్షస్యః సహ సంగమ్య దుఃఖార్తాః పర్యదేవయన్ || ౫ ||

కథం శూర్పణఖా వృద్ధా కరాళా నిర్ణతోదరీ |
ఆససాద వనే రామం కందర్పమివ రూపిణమ్ || ౬ ||

సుకుమారం మహాసత్త్వం సర్వభూతహితే రతమ్ |
తం దృష్ట్వా లోకనింద్యా సా హీనరూపా ప్రకామితా || ౭ ||

కథం సర్వగుణైర్హీనా గుణవంతం మహౌజసమ్ |
సుముఖం దుర్ముఖీ రామం కామయామాస రాక్షసీ || ౮ ||

జనస్యాస్యాల్పభాగ్యత్వాద్వలినీ శ్వేతమూర్ధజా |
అకార్యమపహాస్యం చ సర్వలోకవిగర్హితమ్ || ౯ ||

రాక్షసానాం వినాశాయ దూషణస్య ఖరస్య చ |
చకారాప్రతిరూపా సా రాఘవస్య ప్రధర్షణమ్ || ౧౦ ||

తన్నిమిత్తమిదం వైరం రావణేన కృతం మహత్ |
వధాయ సీతా సానీతా దశగ్రీవేణ రక్షసా || ౧౧ ||

న చ సీతాం దశగ్రీవః ప్రాప్నోతి జనకాత్మజామ్ |
బద్ధం బలవతా వైరమక్షయం రాఘవేణ చ || ౧౨ ||

వైదేహీం ప్రార్థయానం తం విరాధం ప్రేక్ష్య రాక్షసమ్ |
హతమేకేన రామేణ పర్యాప్తం తన్నిదర్శనమ్ || ౧౩ ||

చతుర్దశసహస్రాణి రక్షసాం భీమకర్మణామ్ |
నిహతాని జనస్థానే శరైరగ్నిశిఖోపమైః || ౧౪ ||

ఖరశ్చ నిహతః సంఖ్యే దూషణస్త్రిశిరాస్తథా |
శరైరాదిత్యసంకాశైః పర్యాప్తం తన్నిదర్శనమ్ || ౧౫ ||

హతో యోజనబాహుశ్చ కబంధో రుధిరాశనః |
క్రోధాన్నాదం నదన్సోఽథ పర్యాప్తం తన్నిదర్శనమ్ || ౧౬ ||

జఘాన బలినం రామః సహస్రనయనాత్మజమ్ |
వాలినం మేరుసంకాశం పర్యాప్తం తన్నిదర్శనమ్ || ౧౭ ||

ఋశ్యమూకే వసన్ శైలే దీనో భగ్నమనోరథః |
సుగ్రీవః స్థాపితో రాజ్యే పర్యాప్తం తన్నిదర్శనమ్ || ౧౮ ||

[* అధికపాఠః –
ఏకో వాయుసుతః ప్రాప్య లంకాం హత్వా చ రాక్షసాన్ |
దగ్ధ్వా తాం చ పునర్యాతః పర్యాప్తం తన్నిదర్శనమ్ |
నిగృహ్య సాగరం తస్మిన్సేతుం బధ్వా ప్లవంగమైః |
వృతోఽతరత్తం యద్రామః పర్యాప్తం తన్నిదర్శనమ్ |
*]

ధర్మార్థసహితం వాక్యం సర్వేషాం రక్షసాం హితమ్ |
యుక్తం విభీషణేనోక్తం మోహాత్తస్య న రోచతే || ౧౯ ||

విభీషణవచః కుర్యాద్యది స్మ ధనదానుజః |
శ్మశానభూతా దుఃఖార్తా నేయం లంకా పురీ భవేత్ || ౨౦ ||

కుంభకర్ణం హతం శ్రుత్వా రాఘవేణ మహాబలమ్ |
అతికాయం చ దుర్ధర్షం లక్ష్మణేన హతం పునః || ౨౧ ||

ప్రియం చేంద్రజితం పుత్రం రావణో నావబుధ్యతే |
మమ పుత్రో మమ భ్రాతా మమ భర్తా రణే హతః || ౨౨ ||

ఇత్యేవం శ్రూయతే శబ్దో రాక్షసానాం కులే కులే |
రథాశ్చాశ్వాశ్చ నాగాశ్చ హతాః శతసహస్రశః || ౨౩ ||

రణే రామేణ శూరేణ రాక్షసాశ్చ పదాతయః |
రుద్రో వా యది వా విష్ణుర్మహేంద్రో వా శతక్రతుః || ౨౪ ||

హంతి నో రామరూపేణ యది వా స్వయమంతకః |
హతప్రవీరా రామేణ నిరాశా జీవితే వయమ్ || ౨౫ ||

అపశ్యంతో భయస్యాంతమనాథా విలపామహే |
రామహస్తాద్దశగ్రీవః శూరో దత్తమహావరః || ౨౬ ||

ఇదం భయం మహాఘోరముత్పన్నం నావబుధ్యతే |
న దేవా న చ గంధర్వా న పిశాచా న రాక్షసాః || ౨౭ ||

ఉపసృష్టం పరిత్రాతుం శక్తా రామేణ సంయుగే |
ఉత్పాతాశ్చాపి దృశ్యంతే రావణస్య రణే రణే || ౨౮ ||

కథయిష్యంతి రామేణ రావణస్య నిబర్హణమ్ |
పితామహేన ప్రీతేన దేవదానవరాక్షసైః || ౨౯ ||

రావణస్యాభయం దత్తం మానుషేభ్యో న యాచితమ్ |
తదిదం మానుషం మన్యే ప్రాప్తం నిఃసంశయం భయమ్ || ౩౦ ||

జీవితాంతకరం ఘోరం రక్షసాం రావణస్య చ |
పీడ్యమానాస్తు బలినా వరదానేన రక్షసా || ౩౧ ||

దీప్తైస్తపోభిర్విబుధాః పితామహమపూజయన్ |
దేవతానాం హితార్థాయ మహాత్మా వై పితామహః || ౩౨ ||

ఉవాచ దేవతాః సర్వా ఇదం తుష్టో మహద్వచః |
అద్యప్రభృతి లోకాంస్త్రీన్సర్వే దానవరాక్షసాః || ౩౩ ||

భయేన ప్రావృతా నిత్యం విచరిష్యంతి శాశ్వతమ్ |
దైవతైస్తు సమాగమ్య సర్వైశ్చేంద్రపురోగమైః || ౩౪ ||

వృషధ్వజస్త్రిపురహా మహాదేవః ప్రసాదితః |
ప్రసన్నస్తు మహాదేవో దేవానేతద్వచోఽబ్రవీత్ || ౩౫ ||

ఉత్పత్స్యతి హితార్థం వో నారీ రక్షఃక్షయావహా |
ఏషా దేవైః ప్రయుక్తా తు క్షుద్యథా దానవాన్పురా || ౩౬ ||

భక్షయిష్యతి నః సీతా రాక్షసఘ్నీ సరావణాన్ |
రావణస్యాపనీతేన దుర్వినీతస్య దుర్మతేః || ౩౭ ||

అయం నిష్ఠానకో ఘోరః శోకేన సమభిప్లుతః |
తం న పశ్యామహే లోకే యో నః శరణదో భవేత్ || ౩౮ ||

రాఘవేణోపసృష్టానాం కాలేనేవ యుగక్షయే |
నాస్తి నః శరణం కశ్చిద్భయే మహతి తిష్ఠతామ్ || ౩౯ ||

దవాగ్నివేష్టితానాం హి కరేణూనాం యథా వనే |
ప్రాప్తకాలం కృతం తేన పౌలస్త్యేన మహాత్మనా |
యత ఏవ భయం దృష్టం తమేవ శరణం గతః || ౪౦ ||

ఇతీవ సర్వా రజనీచరస్త్రియః
పరస్పరం సంపరిరభ్య బాహుభిః |
విషేదురార్తా భయభారపీడితాః
వినేదురుచ్చైశ్చ తదా సుదారుణమ్ || ౪౧ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే పంచనవతితమః సర్గః || ౯౫ ||

యుద్ధకాండ షణ్ణవతితమః సర్గః (౯౬) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed