Yuddha Kanda Sarga 65 – యుద్ధకాండ పంచషష్టితమః సర్గః (౬౫)


|| కుంభకర్ణాభిషేణనమ్ ||

స తథోక్తస్తు నిర్భర్త్స్య కుంభకర్ణో మహోదరమ్ |
అబ్రవీద్రాక్షసశ్రేష్ఠం భ్రాతరం రావణం తతః || ౧ ||

సోఽహం తవ భయం ఘోరం వధాత్తస్య దురాత్మనః |
రామస్యాద్య ప్రమార్జామి నిర్వైరో హి సుఖీ భవ || ౨ ||

గర్జంతి న వృథా శూరా నిర్జలా ఇవ తోయదాః |
పశ్య సంపాద్యమానం తు గర్జితం యుధి కర్మణా || ౩ ||

న మర్షయతి చాత్మానం సంభావయతి నాత్మనా |
అదర్శయిత్వా శూరాస్తు కర్మ కుర్వంతి దుష్కరమ్ || ౪ ||

విక్లవానామబుద్ధీనాం రాజ్ఞా పండితమానినామ్ |
శృణ్వతా సాదితమిదం త్వద్విధానాం మహోదర || ౫ ||

యుద్ధే కాపురుషైర్నిత్యం భవద్భిః ప్రియవాదిభిః |
రాజానమనుగచ్ఛద్భిః కృత్యమేతద్ధి సాదితమ్ || ౬ ||

రాజశేషా కృతా లంకా క్షీణః కోశో బలం హతమ్ |
రాజానమిమమాసాద్య సుహృచ్చిహ్నమమిత్రకమ్ || ౭ ||

ఏష నిర్యామ్యహం యుద్ధముద్యతః శత్రునిర్జయే |
దుర్నయం భవతామద్య సమీకర్తుమిహాహవే || ౮ ||

ఏవముక్తవతో వాక్యం కుంభకర్ణస్య ధీమతః |
ప్రత్యువాచ తతో వాక్యం ప్రహసన్రాక్షసాధిపః || ౯ ||

మహోదరోఽయం రామాత్తు పరిత్రస్తో న సంశయః |
న హి రోచయతే తాత యుద్ధం యుద్ధవిశారద || ౧౦ ||

కశ్చిన్మే త్వత్సమో నాస్తి సౌహృదేన బలేన చ |
గచ్ఛ శత్రువధాయ త్వం కుంభకర్ణ జయాయ చ || ౧౧ ||

తస్మాత్తు భయనాశార్థం భవాన్సంబోధితో మయా |
అయం హి కాలః సుహృదాం రాక్షసానామరిందమ || ౧౨ ||

తద్గచ్ఛ శూలమాదాయ పాశహస్త ఇవాంతకః |
వానరాన్రాజపుత్రౌ చ భక్షయాదిత్యతేజసౌ || ౧౩ ||

సమాలోక్య తు తే రూపం విద్రవిష్యంతి వానరాః |
రామలక్ష్మణయోశ్చాపి హృదయే ప్రస్ఫుటిష్యతః || ౧౪ ||

ఏవముక్త్వా మహారాజః కుంభకర్ణం మహాబలమ్ |
పునర్జాతమివాత్మానం మేనే రాక్షసపుంగవః || ౧౫ ||

కుంభకర్ణబలాభిజ్ఞో జానంస్తస్య పరాక్రమమ్ |
బభూవ ముదితో రాజా శశాంక ఇవ నిర్మలః || ౧౬ ||

ఇత్యేవముక్తః సంహృష్టో నిర్జగామ మహాబలః |
రాజ్ఞస్తు వచనం శ్రుత్వా కుంభకర్ణః సముద్యతః || ౧౭ ||

ఆదదే నిశితం శూలం వేగాచ్ఛత్రునిబర్హణమ్ |
సర్వకాలాయసం దీప్తం తప్తకాంచనభూషణమ్ || ౧౮ ||

ఇంద్రాశనిసమం భీమం వజ్రప్రతిమగౌరవమ్ |
దేవదానవగంధర్వయక్షకిన్నరసూదనమ్ || ౧౯ ||

రక్తమాల్యం మహాధామ స్వతశ్చోద్గతపావకమ్ |
ఆదాయ నిశితం శూలం శత్రుశోణితరంజితమ్ || ౨౦ ||

కుంభకర్ణో మహాతేజా రావణం వాక్యమబ్రవీత్ |
గమిష్యామ్యహమేకాకీ తిష్ఠత్విహ బలం మహత్ || ౨౧ || [మమ]

అద్య తాన్ క్షుభితాన్క్రుద్ధో భక్షయిష్యామి వానరాన్ |
కుంభకర్ణవచః శ్రుత్వా రావణో వాక్యమబ్రవీత్ || ౨౨ ||

సైన్యైః పరివృతో గచ్ఛ శూలముద్గరపాణిభిః |
వానరా హి మహాత్మానః శీఘ్రాః సువ్యవసాయినః || ౨౩ ||

ఏకాకినం ప్రమత్తం వా నయేయుర్దశనైః క్షయమ్ |
తస్మాత్పరమదుర్ధర్షైః సైన్యైః పరివృతో వ్రజ || ౨౪ ||

రక్షసామహితం సర్వం శత్రుపక్షం నిషూదయ |
అథాసనాత్సముత్పత్య స్రజం మణికృతాంతరామ్ || ౨౫ ||

ఆబబంధ మహాతేజాః కుంభకర్ణస్య రావణః |
అంగదాన్యంగులీవేష్టాన్వరాణ్యాభరణాని చ || ౨౬ ||

హారం చ శశిసంకాశమాబబంధ మహాత్మనః |
దివ్యాని చ సుగంధీని మాల్యదామాని రావణః || ౨౭ ||

శ్రోత్రే చాసంజయామాస శ్రీమతీ చాస్య కుండలే |
కాంచనాంగదకేయూరనిష్కాభరణభూషితః || ౨౮ ||

కుంభకర్ణో బృహత్కర్ణః సుహతోఽగ్నిరివాబభౌ |
శ్రోణీసూత్రేణ మహతా మేచకేన వ్యరాజత |
అమృతోత్పాదనే నద్ధో భుజంగేనేవ మందరః || ౨౯ ||

స కాంచనం భారసహం నివాతం
విద్యుత్ప్రభం దీప్తమివాత్మభాసా |
ఆబధ్యమానః కవచం రరాజ
సంధ్యాభ్రసంవీత ఇవాద్రిరాజః || ౩౦ ||

సర్వాభరణసర్వాంగః శూలపాణిః స రాక్షసః |
త్రివిక్రమకృతోత్సాహో నారాయణ ఇవాబభౌ || ౩౧ ||

భ్రాతరం సంపరిష్వజ్య కృత్వా చాభిప్రదక్షిణమ్ |
ప్రణమ్య శిరసా తస్మై సంప్రతస్థే మహాబలః || ౩౨ ||

నిష్పతంతం మహాకాయం మహానాదం మహాబలమ్ |
తమాశీర్భిః ప్రశస్తాభిః ప్రేషయామాస రావణః || ౩౩ ||

శంఖదుందుభినిర్ఘోషైః సైన్యైశ్చాపి వరాయుధైః |
తం గజైశ్చ తురంగైశ్చ స్యందనైశ్చాంబుదస్వనైః || ౩౪ ||

అనుజగ్ముర్మహాత్మానం రథినో రథినాం వరమ్ |
సర్పైరుష్ట్రైః ఖరైరశ్వైః సింహద్విపమృగద్విజైః |
అనుజగ్ముశ్చ తం ఘోరం కుంభకర్ణం మహాబలమ్ || ౩౫ ||

స పుష్పవర్షైరవకీర్యమాణో
ధృతాతపత్రః శితశూలపాణిః |
మదోత్కటః శోణితగంధమత్తో
వినిర్యయౌ దానవదేవశత్రుః || ౩౬ ||

పదాతయశ్చ బహవో మహానాదా మహాబలాః |
అన్వయూ రాక్షసా భీమా భీమాక్షాః శస్త్రపాణయః || ౩౭ ||

రక్తాక్షాః సుమహాకాయా నీలాంజనచయోపమాః |
శూలానుద్యమ్య ఖడ్గాంశ్చ నిశితాంశ్చ పరశ్వధాన్ || ౩౮ ||

భిందిపాలాంశ్చ పరిఘాన్గదాశ్చ ముసలాని చ | [బహువ్యామాంశ్చ]
తాలస్కంధాంశ్చ విపులాన్ క్షేపణీయాన్దురాసదాన్ || ౩౯ ||

అథాన్యద్వపురాదాయ దారుణం రోమహర్షణమ్ |
నిష్పపాత మహాతేజాః కుంభకర్ణో మహాబలః || ౪౦ ||

ధనుఃశతపరీణాహః స షట్ శతసముచ్ఛ్రితః |
రౌద్రః శకటచక్రాక్షో మహాపర్వతసన్నిభః || ౪౧ ||

సన్నిపత్య చ రక్షాంసి దగ్ధశైలోపమో మహాన్ |
కుంభకర్ణో మహావక్త్రః ప్రహసన్నిదమబ్రవీత్ || ౪౨ ||

అద్య వానరముఖ్యానాం తాని యూథాని భాగశః |
నిర్దహిష్యామి సంక్రుద్ధః శలభానివ పావకః || ౪౩ ||

నాపరాధ్యంతి మే కామం వానరా వనచారిణః |
జాతిరస్మద్విధానాం సా పురోద్యానవిభూషణమ్ || ౪౪ ||

పురరోధస్య మూలం తు రాఘవః సహలక్ష్మణః |
హతే తస్మిన్హతం సర్వం తం వధిష్యామి సంయుగే || ౪౫ ||

ఏవం తస్య బ్రువాణస్య కుంభకర్ణస్య రాక్షసాః |
నాదం చక్రుర్మహాఘోరం కంపయంత ఇవార్ణవమ్ || ౪౬ ||

తస్య నిష్పతతస్తూర్ణం కుంభకర్ణస్య ధీమతః |
బభూవుర్ఘోరరూపాణి నిమిత్తాని సమంతతః || ౪౭ ||

ఉల్కాశనియుతా మేఘా బభూవుర్గర్దభారుణాః |
ససాగరవనా చైవ వసుధా సమకంపత || ౪౮ ||

ఘోరరూపాః శివా నేదుః సజ్వాలకవలైర్ముఖైః |
మండలాన్యపసవ్యాని బబంధుశ్చ విహంగమాః || ౪౯ ||

నిష్పపాత చ గృధ్రోఽస్య శూలే వై పథి గచ్ఛతః | [మాలేవ]
ప్రాస్ఫురన్నయనం చాస్య సవ్యో బాహుశ్చ కంపతే || ౫౦ ||

నిపపాత తదా చోల్కా జ్వలంతీ భీమనిఃస్వనా |
ఆదిత్యో నిష్ప్రభశ్చాసీన్న ప్రవాతి సుఖోఽనిలః || ౫౧ ||

అచింతయన్మహోత్పాతానుత్థితాన్రోమహర్షణాన్ |
నిర్యయౌ కుంభకర్ణస్తు కృతాంతబలచోదితః || ౫౨ ||

స లంఘయిత్వా ప్రాకారం పద్భ్యాం పర్వతసన్నిభః |
దదర్శాభ్రఘనప్రఖ్యం వానరానీకమద్భుతమ్ || ౫౩ ||

తే దృష్ట్వా రాక్షసశ్రేష్ఠం వానరాః పర్వతోపమమ్ |
వాయునున్నా ఇవ ఘనా యయుః సర్వా దిశస్తదా || ౫౪ ||

తద్వానరానీకమతిప్రచండం
దిశో ద్రవద్భిన్నమివాభ్రజాలమ్ |
స కుంభకర్ణః సమవేక్ష్య హర్షాన్
ననాద భూయో ఘనవద్ఘనాభః || ౫౫ ||

తే తస్య ఘోరం నినదం నిశమ్య
యథా నినాదం దివి వారిదస్య |
పేతుర్ధరణ్యాం బహవః ప్లవంగా
నికృత్తమూలా ఇవ సాలవృక్షాః || ౫౬ ||

విపులపరిఘవాన్స కుంభకర్ణో
రిపునిధనాయ వినిఃసృతో మహాత్మా |
కపిగణభయమాదదత్సుభీమం
ప్రభురివ కింకరదండవాన్యుగాంతే || ౫౭ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే పంచషష్టితమః సర్గః || ౬౫ ||

యుద్ధకాండ షట్షష్టితమః సర్గః (౬౬) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed