Yuddha Kanda Sarga 49 – యుద్ధకాండ ఏకోనపంచాశః సర్గః (౪౯)


|| రామనిర్వేదః ||

ఘోరేణ శరబంధేన బద్ధౌ దశరథాత్మజౌ |
నిఃశ్వసంతౌ యథా నాగౌ శయానౌ రుధిరోక్షితౌ || ౧ ||

సర్వే తే వానరశ్రేష్ఠాః ససుగ్రీవా మహాబలాః |
పరివార్య మహాత్మానౌ తస్థుః శోకపరిప్లుతాః || ౨ ||

ఏతస్మిన్నంతరే రామః ప్రత్యబుధ్యత వీర్యవాన్ |
స్థిరత్వాత్సత్త్వయోగాచ్చ శరైః సందానితోఽపి సన్ || ౩ ||

తతో దృష్ట్వా సరుధిరం విషణ్ణం గాఢమర్పితమ్ |
భ్రాతరం దీనవదనం పర్యదేవయదాతురః || ౪ ||

కిం ను మే సీతయా కార్యం కిం కార్యం జీవితేన వా |
శయానం యోఽద్య పశ్యామి భ్రాతరం యుధి నిర్జితమ్ || ౫ ||

శక్యా సీతాసమా నారీ మర్త్యలోకే విచిన్వతా |
న లక్ష్మణసమో భ్రాతా సచివః సాంపరాయికః || ౬ ||

పరిత్యక్ష్యామ్యహం ప్రాణం వానరాణాం తు పశ్యతామ్ |
యది పంచత్వమాపన్నః సుమిత్రానందవర్ధనః || ౭ ||

కిం ను వక్ష్యామి కౌసల్యాం మాతరం కిం ను కైకయీమ్ |
కథమంబాం సుమిత్రాం చ పుత్రదర్శనలాలసామ్ || ౮ ||

వివత్సాం వేపమానాం చ క్రోశంతీం కురరీమివ |
కథమాశ్వాసయిష్యామి యదా యాస్యామి తం వినా || ౯ ||

కథం వక్ష్యామి శత్రుఘ్నం భరతం చ యశస్వినమ్ |
మయా సహ వనం యాతో వినా తేన గతః పునః || ౧౦ ||

ఉపాలంభం న శక్ష్యామి సోఢుం బత సుమిత్రయా |
ఇహైవ దేహం త్యక్ష్యామి న హి జీవితుముత్సహే || ౧౧ ||

ధిఙ్మాం దుష్కృతకర్మాణమనార్యం యత్కృతే హ్యసౌ |
లక్ష్మణః పతితః శేతే శరతల్పే గతాసువత్ || ౧౨ ||

త్వం నిత్యం స విషణ్ణం మామాశ్వాసయసి లక్ష్మణ |
గతాసుర్నాద్య శక్నోషి మామార్తమభిభాషితుమ్ || ౧౩ ||

యేనాద్య నిహతా యుద్ధే రాక్షసా వినిపాతితాః |
తస్యామేవ క్షితౌ వీరః స శేతే నిహతః పరైః || ౧౪ ||

శయానః శరతల్పేఽస్మిన్ స్వశోణితపరిప్లుతః |
శరజాలైశ్చితో భాతి భాస్కరోఽస్తమివ వ్రజన్ || ౧౫ ||

బాణాభిహతమర్మత్వాన్న శక్నోత్యభిభాషితుమ్ |
రుజా చాబ్రువతోఽప్యస్య దృష్టిరాగేణ సూచ్యతే || ౧౬ ||

యథైవ మాం వనం యాంతమనుయాతో మహాద్యుతిః |
అహమప్యనుయాస్యామి తథైవైనం యమక్షయమ్ || ౧౭ ||

ఇష్టబంధుజనో నిత్యం మాం చ నిత్యమనువ్రతః |
ఇమామద్య గతోఽవస్థాం మమానార్యస్య దుర్నయైః || ౧౮ ||

సురుష్టేనాపి వీరేణ లక్ష్మణేన న సంస్మరే |
పరుషం విప్రియం వాఽపి శ్రావితం తు కదాచన || ౧౯ ||

విససర్జైకవేగేన పంచబాణశతాని యః |
ఇష్వస్త్రేష్వధికస్తస్మాత్కార్తవీర్యాచ్చ లక్ష్మణః || ౨౦ ||

అస్త్రైరస్త్రాణి యో హన్యాచ్ఛక్రస్యాపి మహాత్మనః |
సోఽయముర్వ్యాం హతః శేతే మహార్హశయనోచితః || ౨౧ ||

తచ్చ మిథ్యాప్రలప్తం మాం ప్రధక్ష్యతి న సంశయః || ౨౨ ||
యన్మయా న కృతో రాజా రాక్షసానాం విభీషణః |

అస్మిన్ముహూర్తే సుగ్రీవ ప్రతియాతుమితోఽర్హసి |
మత్వా హీనం మయా రాజన్రావణోఽభిద్రవేద్బలీ || ౨౩ ||

అంగదం తు పురస్కృత్య ససైన్యః ససుహృజ్జనః |
సాగరం తర సుగ్రీవ నీలేన చ నలేన చ || ౨౪ ||

కృతం హనుమతా కార్యం యదన్యైర్దుష్కరం రణే |
ఋక్షరాజేన తుష్యామి గోలాంగూలాధిపేన చ || ౨౫ ||

అంగదేన కృతం కర్మ మైందేన ద్వివిదేన చ |
యుద్ధం కేసరిణా సంఖ్యే ఘోరం సంపాతినా కృతమ్ || ౨౬ ||

గవయేన గవాక్షేణ శరభేణ గజేన చ |
అన్యైశ్చ హరిభిర్యుద్ధం మదర్థే త్యక్తజీవితైః || ౨౭ ||

న చాతిక్రమితుం శక్యం దైవం సుగ్రీవ మానుషైః |
యత్తు శక్యం వయస్యేన సుహృదా చ పరంతప || ౨౮ ||

కృతం సుగ్రీవ తత్సర్వం భవతా ధర్మభీరుణా |
మిత్రకార్యం కృతమిదం భవద్భిర్వానరర్షభాః || ౨౯ ||

అనుజ్ఞాతా మయా సర్వే యథేష్టం గంతుమర్హథ |
శుశ్రూవుస్తస్య తే సర్వే వానరాః పరిదేవనమ్ || ౩౦ ||

వర్తయాంచక్రురశ్రూణినేత్రైః కృష్ణేతరేక్షణాః |
తతః సర్వాణ్యనీకాని స్థాపయిత్వా విభీషణః || ౩౧ ||

ఆజగామ గదాపాణిస్త్వరితో యత్ర రాఘవః |
తం దృష్ట్వా త్వరితం యాంతం నీలాంజనచయోపమమ్ |
వానరా దుద్రువుః సర్వే మన్యమానాస్తు రావణిమ్ || ౩౨ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ఏకోనపంచాశః సర్గః || ౪౯ ||

యుద్ధకాండ పంచాశః సర్గః (౫౦) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed