Yuddha Kanda Sarga 40 – యుద్ధకాండ చత్వారింశః సర్గః (౪౦)


|| రావణసుగ్రీవనియుద్ధమ్ ||

తతో రామః సువేలాగ్రం యోజనద్వయమండలమ్ |
ఆరురోహ ససుగ్రీవో హరియూథపసంవృతః || ౧ ||

స్థిత్వా ముహూర్తం తత్రైవ దిశో దశ విలోకయన్ |
త్రికూటశిఖరే రమ్యే నిర్మితాం విశ్వకర్మణా || ౨ ||

దదర్శ లంకాం సున్యస్తాం రమ్యకాననశోభితామ్ |
తస్యాం గోపురశృంగస్థం రాక్షసేంద్రం దురాసదమ్ || ౩ ||

శ్వేతచామరపర్యంతం విజయచ్ఛత్రశోభితమ్ |
రక్తచందనసంలిప్తం రత్నాభరణభూషితమ్ || ౪ ||

నీలజీమూతసంకాశం హేమసంఛాదితాంబరమ్ |
ఐరావతవిషాణాగ్రైరుత్కృష్టకిణవక్షసమ్ || ౫ ||

శశలోహితరాగేణ సంవీతం రక్తవాససా |
సంధ్యాతపేన సంవీతం మేఘరాశిమివాంబరే || ౬ ||

పశ్యతాం వానరేంద్రాణాం రాఘవస్యాపి పశ్యతః |
దర్శనాద్రాక్షసేంద్రస్య సుగ్రీవః సహసోత్థితః || ౭ ||

క్రోధవేగేన సంయుక్తః సత్త్వేన చ బలేన చ |
అచలాగ్రాదథోత్థాయ పుప్లువే గోపురస్థలే || ౮ ||

స్థిత్వా ముహూర్తం సంప్రేక్ష్య నిర్భయేనాంతరాత్మనా |
తృణీకృత్య చ తద్రక్షః సోఽబ్రవీత్పరుషం వచః || ౯ ||

లోకనాథస్య రామస్య సఖా దాసోఽస్మి రాక్షస |
న మయా మోక్ష్యసేఽద్య త్వం పార్థివేంద్రస్య తేజసా || ౧౦ ||

ఇత్యుక్త్వా సహసోత్పత్య పుప్లువే తస్య చోపరి |
ఆకృష్య ముకుటం చిత్రం పాతయిత్వాఽపతద్భువి || ౧౧ ||

సమీక్ష్య తూర్ణమాయాంతమాబభాషే నిశాచరః |
సుగ్రీవస్త్వం పరోక్షం మే హీనగ్రీవో భవిష్యసి || ౧౨ ||

ఇత్యుక్త్వోత్థాయ తం క్షిప్రం బాహుభ్యామాక్షిపత్తలే |
కంతువత్తం సముత్థాయ బాహుభ్యామాక్షిపద్ధరిః || ౧౩ ||

పరస్పరం స్వేదవిదిగ్ధగాత్రౌ
పరస్పరం శోణితదిగ్ధదేహౌ |
పరస్పరం శ్లిష్టనిరుద్ధచేష్టౌ
పరస్పరం శాల్మలికింశుకౌ యథా || ౧౪ ||

ముష్టిప్రహారైశ్చ తలప్రహారై-
-రరత్నిఘాతైశ్చ కరాగ్రఘాతైః |
తౌ చక్రతుర్యుద్ధమసహ్యరూపం
మహాబలౌ వానరరాక్షసేంద్రౌ || ౧౫ ||

కృత్వా నియుద్ధం భృశముగ్రవేగౌ
కాలం చిరం గోపురవేదిమధ్యే |
ఉత్క్షిప్య చాక్షిప్య వినమ్య దేహౌ
పాదక్రమాద్గోపురవేదిలగ్నౌ || ౧౬ ||

అన్యోన్యమావిధ్య విలగ్నదేహౌ
తౌ పేతతుః సాలనిఖాతమధ్యే |
ఉత్పేతతుర్భూతలమస్పృశంతౌ
స్థిత్వా ముహూర్తం త్వభినిశ్వసంతౌ || ౧౭ ||

ఆలింగ్య చావల్గ్య చ బాహుయోక్త్రైః
సంయోజయామాసతురాహవే తౌ |
సంరంభశిక్షాబలసంప్రయుక్తౌ
సంచేరతుః సంప్రతి యుద్ధమార్గైః || ౧౮ ||

శార్దూలసింహావివ జాతదర్పౌ
గజేంద్రపోతావివ సంప్రయుక్తౌ |
సంహత్య చాపీడ్య చ తావురోభ్యాం
నిపేతతుర్వై యుగపద్ధరణ్యామ్ || ౧౯ ||

ఉద్యమ్య చాన్యోన్యమధిక్షిపంతౌ
సంచక్రమాతే బహుయుద్ధమార్గైః |
వ్యాయామశిక్షాబలసంప్రయుక్తౌ
క్లమం న తౌ జగ్మతురాశు వీరౌ || ౨౦ ||

బాహూత్తమైర్వారణవారణాభై-
-ర్నివారయంతౌ వరవారణాభౌ |
చిరేణ కాలేన తు సంప్రయుక్తో
సంచేరతుర్మండలమార్గమాశు || ౨౧ ||

తౌ పరస్పరమాసాద్య యత్తావన్యోన్యసూదనే |
మార్జారావివ భక్షార్థే వితస్థాతే ముహుర్ముహుః || ౨౨ ||

మండలాని విచిత్రాణి స్థానాని వివిధాని చ |
గోమూత్రికాణి చిత్రాణి గతప్రత్యాగతాని చ || ౨౩ ||

తిరశ్చీనగతాన్యేవ తథా వక్రగతాని చ |
పరిమోక్షం ప్రహారాణాం వర్జనం పరిధావనమ్ || ౨౪ ||

అభిద్రవణమాప్లావమాస్థానం చ సవిగ్రహమ్ |
పరావృత్తమపావృత్తమవద్రుతమవప్లుతమ్ || ౨౫ ||

ఉపన్యస్తమపన్యస్తం యుద్ధమార్గవిశారదౌ |
తౌ సంచేరతురన్యోన్యం వానరేంద్రశ్చ రావణః || ౨౬ ||

ఏతస్మిన్నంతరే రక్షో మాయాబలమథాత్మనః |
ఆరబ్ధుముపసంపేదే జ్ఞాత్వా తం వానరాధిపః || ౨౭ ||

ఉత్పపాత తదాకాశం జితకాశీ జితక్లమః |
రావణః స్థిత ఏవాత్ర హరిరాజేన వంచితః || ౨౮ ||

అథ హరివరనాథః ప్రాప్య సంగ్రామకీర్తిః
నిశిచరపతిమాజౌ యోజయిత్వా శ్రమేణ |
గగనమతివిశాలం లంఘయిత్వాఽర్కసూను-
-ర్హరివరగణమధ్యే రామపార్శ్వం జగామ || ౨౯ ||

ఇతి స సవితృసూనుస్తత్ర తత్కర్మ కృత్వా
పవనగతిరనీకం ప్రావిశత్సంప్రహృష్టః |
రఘువరనృపసూనోర్వర్ధయన్యుద్ధహర్షం
తరుమృగగణముఖ్యైః పూజ్యమానో హరీంద్రః || ౩౦ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే చత్వారింశః సర్గః || ౪౦ ||

యుద్ధకాండ ఏకచత్వారింశః సర్గః (౪౧) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed