Yuddha Kanda Sarga 101 – యుద్ధకాండ ఏకోత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౧)


|| లక్ష్మణశక్తిక్షేపః ||

తస్మిన్ప్రతిహతేఽస్త్రే తు రావణో రాక్షసాధిపః |
క్రోధం చ ద్విగుణం చక్రే క్రోధాచ్చాస్త్రమనంతరమ్ || ౧ ||

మయేన విహితం రౌద్రమన్యదస్త్రం మహాద్యుతిః |
ఉత్స్రష్టుం రావణో ఘోరం రాఘవాయ ప్రచక్రమే || ౨ ||

తతః శూలాని నిశ్చేరుర్గదాశ్చ ముసలాని చ |
కార్ముకాద్దీప్యమానాని వజ్రసారాణి సర్వశః || ౩ ||

ముద్గరాః కూటపాశాశ్చ దీప్తాశ్చాశనయస్తథా |
నిష్పేతుర్వివిధాస్తీక్ష్ణా వాతా ఇవ యుగక్షయే || ౪ ||

తదస్త్రం రాఘవః శ్రీమానుత్తమాస్త్రవిదాం వరః |
జఘాన పరమాస్త్రేణ గాంధర్వేణ మహాద్యుతిః || ౫ ||

తస్మిన్ప్రతిహతేఽస్త్రే తు రాఘవేణ మహాత్మనా |
రావణః క్రోధతామ్రాక్షః సౌరమస్త్రముదైరయత్ || ౬ ||

తతశ్చక్రాణి నిష్పేతుర్భాస్వరాణి మహాంతి చ |
కార్ముకాద్భీమవేగస్య దశగ్రీవస్య ధీమతః || ౭ ||

తైరాసీద్గగనం దీప్తం సంపతద్భిరితస్తతః |
పతద్భిశ్చ దిశో దీప్తాశ్చంద్రసూర్యగ్రహైరివ || ౮ ||

తాని చిచ్ఛేద బాణౌఘైశ్చక్రాణి స తు రాఘవః |
ఆయుధాని చ చిత్రాణి రావణస్య చమూముఖే || ౯ ||

తదస్త్రం తు హతం దృష్ట్వా రావణో రాక్షసాధిపః |
వివ్యాధ దశభిర్బాణై రామం సర్వేషు మర్మసు || ౧౦ ||

స విద్ధో దశభిర్బాణైర్మహాకార్ముకనిఃసృతైః |
రావణేన మహాతేజా న ప్రాకంపత రాఘవః || ౧౧ ||

తతో వివ్యాధ గాత్రేషు సర్వేషు సమితింజయః |
రాఘవస్తు సుసంక్రుద్ధో రావణం బహుభిః శరైః || ౧౨ ||

ఏతస్మిన్నంతరే క్రుద్ధో రాఘవస్యానుజో బలీ |
లక్ష్మణః సాయకాన్సప్త జగ్రాహ పరవీరహా || ౧౩ ||

తైః సాయకైర్మహావేగై రావణస్య మహాద్యుతిః |
ధ్వజం మనుష్యశీర్షం తు తస్య చిచ్ఛేద నైకధా || ౧౪ ||

సారథేశ్చాపి బాణేన శిరో జ్వలితకుండలమ్ |
జహార లక్ష్మణః శ్రీమాన్నైరృతస్య మహాబలః || ౧౫ ||

తస్య బాణైశ్చ చిచ్ఛేద ధనుర్గజకరోపమమ్ |
లక్ష్మణో రాక్షసేంద్రస్య పంచభిర్నిశితైః శరైః || ౧౬ ||

నీలమేఘనిభాంశ్చాస్య సదశ్వాన్పర్వతోపమాన్ |
జఘానాప్లుత్య గదయా రావణస్య విభీషణః || ౧౭ ||

హతాశ్వాద్వేగవాన్వేగాదవప్లుత్య మహారథాత్ |
క్రోధమాహారయత్తీవ్రం భ్రాతరం ప్రతి రావణః || ౧౮ ||

తతః శక్తిం మహాశక్తిర్దీప్తాం దీప్తాశనీమివ |
విభీషణాయ చిక్షేప రాక్షసేంద్రః ప్రతాపవాన్ || ౧౯ ||

అప్రాప్తామేవ తాం బాణైస్త్రిభిశ్చిచ్ఛేద లక్ష్మణః |
అథోదతిష్ఠత్సన్నాదో వానరాణాం తదా రణే || ౨౦ ||

సా పపాత త్రిధా చ్ఛిన్నా శక్తిః కాంచనమాలినీ |
సవిస్ఫులింగా జ్వలితా మహోల్కేవ దివశ్చ్యుతా || ౨౧ ||

తతః సంభావితతరాం కాలేనాపి దురాసదామ్ |
జగ్రాహ విపులాం శక్తిం దీప్యమానాం స్వతేజసా || ౨౨ ||

సా వేగితా బలవతా రావణేన దురాసదా |
జజ్వాల సుమహాఘోరా శక్రాశనిసమప్రభా || ౨౩ ||

ఏతస్మిన్నంతరే వీరో లక్ష్మణస్తం విభీషణమ్ |
ప్రాణసంశయమాపన్నం తూర్ణమభ్యవపద్యత || ౨౪ ||

తం విమోక్షయితుం వీరశ్చాపమాయమ్య లక్ష్మణః |
రావణం శక్తిహస్తం వై శరవర్షైరవాకిరత్ || ౨౫ ||

కీర్యమాణః శరౌఘేణ విసృష్టేన మహాత్మనా |
స ప్రహర్తుం మనశ్చక్రే విముఖీకృతవిక్రమః || ౨౬ ||

మోక్షితం భ్రాతరం దృష్ట్వా లక్ష్మణేన స రావణః |
లక్ష్మణాభిముఖస్తిష్ఠన్నిదం వచనమబ్రవీత్ || ౨౭ ||

మోక్షితస్తే బలశ్లాఘిన్యస్మాదేవం విభీషణః |
విముచ్య రాక్షసం శక్తిస్త్వయీయం వినిపాత్యతే || ౨౮ ||

ఏషా తే హృదయం భిత్త్వా శక్తిర్లోహితలక్షణా |
మద్బాహుపరిఘోత్సృష్టా ప్రాణానాదాయ యాస్యతి || ౨౯ ||

ఇత్యేవముక్త్వా తాం శక్తిమష్టఘంటాం మహాస్వనామ్ |
మయేన మాయావిహితామమోఘాం శత్రుఘాతినీమ్ || ౩౦ ||

లక్ష్మణాయ సముద్దిశ్య జ్వలంతీమివ తేజసా |
రావణః పరమక్రుద్ధశ్చిక్షేప చ ననాద చ || ౩౧ ||

సా క్షిప్తా భీమవేగేన శక్రాశనిసమస్వనా |
శక్తిరభ్యపతద్వేగాల్లక్ష్మణం రణమూర్ధని || ౩౨ ||

తామనువ్యాహరచ్ఛక్తిమాపతంతీం స రాఘవః |
స్వస్త్యస్తు లక్ష్మణాయేతి మోఘా భవ హతోద్యమా || ౩౩ ||

రావణేన రణే శక్తిః క్రుద్ధేనాశీవిషోపమా |
ముక్తాఽఽశూరస్యభీతస్య లక్ష్మణస్య మమజ్జ సా || ౩౪ ||

న్యపతత్సా మహావేగా లక్ష్మణస్య మహోరసి |
జిహ్వేవోరగరాజస్య దీప్యమానా మహాద్యుతిః || ౩౫ ||

తతో రావణవేగేన సుదూరమవగాఢయా |
శక్త్యా నిర్భిన్నహృదయః పపాత భువి లక్ష్మణః || ౩౬ ||

తదవస్థం సమీపస్థో లక్ష్మణం ప్రేక్ష్య రాఘవః |
భ్రాతృస్నేహాన్మహాతేజా విషణ్ణహృదయోఽభవత్ || ౩౭ ||

స ముహూర్తమనుధ్యాయ బాష్పవ్యాకులలోచనః |
బభూవ సంరబ్ధతరో యుగాంత ఇవ పావకః || ౩౮ ||

న విషాదస్య కాలోఽయమితి సంచింత్య రాఘవః |
చక్రే సుతుములం యుద్ధం రావణస్య వధే ధృతః || ౩౯ ||

సర్వయత్నేన మహతా లక్ష్మణం సన్నిరీక్ష్య చ |
స దదర్శ తతో రామః శక్త్యా భిన్నం మహాహవే || ౪౦ ||

లక్ష్మణం రుధిరాదిగ్ధం సపన్నగమివాచలమ్ |
తామపి ప్రహితాం శక్తిం రావణేన బలీయసా || ౪౧ ||

యత్నతస్తే హరిశ్రేష్ఠా న శేకురవమర్దితుమ్ |
అర్దితాశ్చైవ బాణౌఘైః క్షిప్రహస్తేన రక్షసా || ౪౨ ||

సౌమిత్రిం సా వినిర్భిద్య ప్రవిష్టా ధరణీతలమ్ |
తాం కరాభ్యాం పరామృశ్య రామః శక్తిం భయావహామ్ || ౪౩ ||

బభంజ సమరే క్రుద్ధో బలవాన్విచకర్ష చ |
తస్య నిష్కర్షతః శక్తిం రావణేన బలీయసా || ౪౪ ||

శరాః సర్వేషు గాత్రేషు పాతితా మర్మభేదినః |
అచింతయిత్వా తాన్బాణాన్సమాశ్లిష్య చ లక్ష్మణమ్ || ౪౫ ||

అబ్రవీచ్చ హనూమంతం సుగ్రీవం చైవ రాఘవః |
లక్ష్మణం పరివార్యేహ తిష్ఠధ్వం వానరోత్తమాః || ౪౬ ||

పరాక్రమస్య కాలోఽయం సంప్రాప్తో మే చిరేప్సితః |
పాపాత్మాఽయం దశగ్రీవో వధ్యతాం పాపనిశ్చయః || ౪౭ ||

కాంక్షతః స్తోకకస్యేవ ఘర్మాంతే మేఘదర్శనమ్ |
అస్మిన్ముహూర్తే నచిరాత్సత్యం ప్రతిశృణోమి వః || ౪౮ ||

అరావణమరామం వా జగద్ద్రక్ష్యథ వానరాః |
రాజ్యనాశం వనే వాసం దండకే పరిధావనమ్ || ౪౯ ||

వైదేహ్యాశ్చ పరామర్శం రక్షోభిశ్చ సమాగమమ్ |
ప్రాప్తం దుఃఖం మహద్ఘోరం క్లేశం చ నిరయోపమమ్ || ౫౦ ||

అద్య సర్వమహం త్యక్ష్యే నిహత్వా రావణం రణే |
యదర్థం వానరం సైన్యం సమానీతమిదం మయా || ౫౧ ||

సుగ్రీవశ్చ కృతో రాజ్యే నిహత్వా వాలినం రణే |
యదర్థం సాగరః క్రాంతః సేతుర్బద్ధశ్చ సాగరే || ౫౨ ||

సోఽయమద్య రణే పాపశ్చక్షుర్విషయమాగతః |
చక్షుర్విషయమాగమ్య నాయం జీవితుమర్హతి || ౫౩ ||

దృష్టిం దృష్టివిషస్యేవ సర్పస్య మమ రావణః |
స్వస్థాః పశ్యత దుర్ధర్షా యుద్ధం వానరపుంగవాః || ౫౪ ||

ఆసీనాః పర్వతాగ్రేషు మమేదం రావణస్య చ |
అద్య రామస్య రామత్వం పశ్యంతు మమ సంయుగే || ౫౫ ||

త్రయో లోకాః సగంధర్వాః సదేవాః సర్షిచారణాః |
అద్య కర్మ కరిష్యామి యల్లోకాః సచరాచరాః || ౫౬ ||

సదేవాః కథయిష్యంతి యావద్భూమిర్ధరిష్యతి |
సమాగమ్య సదా లోకే యథా యుద్ధం ప్రవర్తితమ్ || ౫౭ ||

ఏవముక్త్వా శితైర్బాణైస్తప్తకాంచనభూషణైః |
ఆజఘాన దశగ్రీవం రణే రామః సమాహితః || ౫౮ ||

అథ ప్రదీప్తైర్నారాచైర్ముసలైశ్చాపి రావణః |
అభ్యవర్షత్తదా రామం ధారాభిరివ తోయదః || ౫౯ ||

రామరావణముక్తానామన్యోన్యమభినిఘ్నతామ్ |
శరాణాం చ శరాణాం చ బభూవ తుములః స్వనః || ౬౦ ||

తే భిన్నాశ్చ వికీర్ణాశ్చ రామరావణయోః శరాః |
అంతరిక్షాత్ప్రదీప్తాగ్రా నిపేతుర్ధరణీతలే || ౬౧ ||

తయోర్జ్యాతలనిర్ఘోషో రామరావణయోర్మహాన్ |
త్రాసనః సర్వభూతానాం సంబభూవాద్భుతోపమః || ౬౨ ||

స కీర్యమాణః శరజాలవృష్టిభిః
మహాత్మనా దీప్తధనుష్మతాఽర్దితః |
భయాత్ప్రదుద్రావ సమేత్య రావణో
యథాఽనిలేనాభిహతో బలాహకః || ౬౩ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ఏకోత్తరశతతమః సర్గః || ౧౦౧ ||

యుద్ధకాండ ద్వ్యుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౨) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


పైరసీ ప్రకటన : నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ మరియు శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు కలిసి మా రెండు పుస్తకాలను ("శ్రీ వారాహీ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ శ్యామలా స్తోత్రనిధి") ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed