Yuddha Kanda Sarga 101 – యుద్ధకాండ ఏకోత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౧)


|| లక్ష్మణశక్తిక్షేపః ||

తస్మిన్ప్రతిహతేఽస్త్రే తు రావణో రాక్షసాధిపః |
క్రోధం చ ద్విగుణం చక్రే క్రోధాచ్చాస్త్రమనంతరమ్ || ౧ ||

మయేన విహితం రౌద్రమన్యదస్త్రం మహాద్యుతిః |
ఉత్స్రష్టుం రావణో ఘోరం రాఘవాయ ప్రచక్రమే || ౨ ||

తతః శూలాని నిశ్చేరుర్గదాశ్చ ముసలాని చ |
కార్ముకాద్దీప్యమానాని వజ్రసారాణి సర్వశః || ౩ ||

ముద్గరాః కూటపాశాశ్చ దీప్తాశ్చాశనయస్తథా |
నిష్పేతుర్వివిధాస్తీక్ష్ణా వాతా ఇవ యుగక్షయే || ౪ ||

తదస్త్రం రాఘవః శ్రీమానుత్తమాస్త్రవిదాం వరః |
జఘాన పరమాస్త్రేణ గాంధర్వేణ మహాద్యుతిః || ౫ ||

తస్మిన్ప్రతిహతేఽస్త్రే తు రాఘవేణ మహాత్మనా |
రావణః క్రోధతామ్రాక్షః సౌరమస్త్రముదైరయత్ || ౬ ||

తతశ్చక్రాణి నిష్పేతుర్భాస్వరాణి మహాంతి చ |
కార్ముకాద్భీమవేగస్య దశగ్రీవస్య ధీమతః || ౭ ||

తైరాసీద్గగనం దీప్తం సంపతద్భిరితస్తతః |
పతద్భిశ్చ దిశో దీప్తాశ్చంద్రసూర్యగ్రహైరివ || ౮ ||

తాని చిచ్ఛేద బాణౌఘైశ్చక్రాణి స తు రాఘవః |
ఆయుధాని చ చిత్రాణి రావణస్య చమూముఖే || ౯ ||

తదస్త్రం తు హతం దృష్ట్వా రావణో రాక్షసాధిపః |
వివ్యాధ దశభిర్బాణై రామం సర్వేషు మర్మసు || ౧౦ ||

స విద్ధో దశభిర్బాణైర్మహాకార్ముకనిఃసృతైః |
రావణేన మహాతేజా న ప్రాకంపత రాఘవః || ౧౧ ||

తతో వివ్యాధ గాత్రేషు సర్వేషు సమితింజయః |
రాఘవస్తు సుసంక్రుద్ధో రావణం బహుభిః శరైః || ౧౨ ||

ఏతస్మిన్నంతరే క్రుద్ధో రాఘవస్యానుజో బలీ |
లక్ష్మణః సాయకాన్సప్త జగ్రాహ పరవీరహా || ౧౩ ||

తైః సాయకైర్మహావేగై రావణస్య మహాద్యుతిః |
ధ్వజం మనుష్యశీర్షం తు తస్య చిచ్ఛేద నైకధా || ౧౪ ||

సారథేశ్చాపి బాణేన శిరో జ్వలితకుండలమ్ |
జహార లక్ష్మణః శ్రీమాన్నైరృతస్య మహాబలః || ౧౫ ||

తస్య బాణైశ్చ చిచ్ఛేద ధనుర్గజకరోపమమ్ |
లక్ష్మణో రాక్షసేంద్రస్య పంచభిర్నిశితైః శరైః || ౧౬ ||

నీలమేఘనిభాంశ్చాస్య సదశ్వాన్పర్వతోపమాన్ |
జఘానాప్లుత్య గదయా రావణస్య విభీషణః || ౧౭ ||

హతాశ్వాద్వేగవాన్వేగాదవప్లుత్య మహారథాత్ |
క్రోధమాహారయత్తీవ్రం భ్రాతరం ప్రతి రావణః || ౧౮ ||

తతః శక్తిం మహాశక్తిర్దీప్తాం దీప్తాశనీమివ |
విభీషణాయ చిక్షేప రాక్షసేంద్రః ప్రతాపవాన్ || ౧౯ ||

అప్రాప్తామేవ తాం బాణైస్త్రిభిశ్చిచ్ఛేద లక్ష్మణః |
అథోదతిష్ఠత్సన్నాదో వానరాణాం తదా రణే || ౨౦ ||

సా పపాత త్రిధా చ్ఛిన్నా శక్తిః కాంచనమాలినీ |
సవిస్ఫులింగా జ్వలితా మహోల్కేవ దివశ్చ్యుతా || ౨౧ ||

తతః సంభావితతరాం కాలేనాపి దురాసదామ్ |
జగ్రాహ విపులాం శక్తిం దీప్యమానాం స్వతేజసా || ౨౨ ||

సా వేగితా బలవతా రావణేన దురాసదా |
జజ్వాల సుమహాఘోరా శక్రాశనిసమప్రభా || ౨౩ ||

ఏతస్మిన్నంతరే వీరో లక్ష్మణస్తం విభీషణమ్ |
ప్రాణసంశయమాపన్నం తూర్ణమభ్యవపద్యత || ౨౪ ||

తం విమోక్షయితుం వీరశ్చాపమాయమ్య లక్ష్మణః |
రావణం శక్తిహస్తం వై శరవర్షైరవాకిరత్ || ౨౫ ||

కీర్యమాణః శరౌఘేణ విసృష్టేన మహాత్మనా |
స ప్రహర్తుం మనశ్చక్రే విముఖీకృతవిక్రమః || ౨౬ ||

మోక్షితం భ్రాతరం దృష్ట్వా లక్ష్మణేన స రావణః |
లక్ష్మణాభిముఖస్తిష్ఠన్నిదం వచనమబ్రవీత్ || ౨౭ ||

మోక్షితస్తే బలశ్లాఘిన్యస్మాదేవం విభీషణః |
విముచ్య రాక్షసం శక్తిస్త్వయీయం వినిపాత్యతే || ౨౮ ||

ఏషా తే హృదయం భిత్త్వా శక్తిర్లోహితలక్షణా |
మద్బాహుపరిఘోత్సృష్టా ప్రాణానాదాయ యాస్యతి || ౨౯ ||

ఇత్యేవముక్త్వా తాం శక్తిమష్టఘంటాం మహాస్వనామ్ |
మయేన మాయావిహితామమోఘాం శత్రుఘాతినీమ్ || ౩౦ ||

లక్ష్మణాయ సముద్దిశ్య జ్వలంతీమివ తేజసా |
రావణః పరమక్రుద్ధశ్చిక్షేప చ ననాద చ || ౩౧ ||

సా క్షిప్తా భీమవేగేన శక్రాశనిసమస్వనా |
శక్తిరభ్యపతద్వేగాల్లక్ష్మణం రణమూర్ధని || ౩౨ ||

తామనువ్యాహరచ్ఛక్తిమాపతంతీం స రాఘవః |
స్వస్త్యస్తు లక్ష్మణాయేతి మోఘా భవ హతోద్యమా || ౩౩ ||

రావణేన రణే శక్తిః క్రుద్ధేనాశీవిషోపమా |
ముక్తాఽఽశూరస్యభీతస్య లక్ష్మణస్య మమజ్జ సా || ౩౪ ||

న్యపతత్సా మహావేగా లక్ష్మణస్య మహోరసి |
జిహ్వేవోరగరాజస్య దీప్యమానా మహాద్యుతిః || ౩౫ ||

తతో రావణవేగేన సుదూరమవగాఢయా |
శక్త్యా నిర్భిన్నహృదయః పపాత భువి లక్ష్మణః || ౩౬ ||

తదవస్థం సమీపస్థో లక్ష్మణం ప్రేక్ష్య రాఘవః |
భ్రాతృస్నేహాన్మహాతేజా విషణ్ణహృదయోఽభవత్ || ౩౭ ||

స ముహూర్తమనుధ్యాయ బాష్పవ్యాకులలోచనః |
బభూవ సంరబ్ధతరో యుగాంత ఇవ పావకః || ౩౮ ||

న విషాదస్య కాలోఽయమితి సంచింత్య రాఘవః |
చక్రే సుతుములం యుద్ధం రావణస్య వధే ధృతః || ౩౯ ||

సర్వయత్నేన మహతా లక్ష్మణం సన్నిరీక్ష్య చ |
స దదర్శ తతో రామః శక్త్యా భిన్నం మహాహవే || ౪౦ ||

లక్ష్మణం రుధిరాదిగ్ధం సపన్నగమివాచలమ్ |
తామపి ప్రహితాం శక్తిం రావణేన బలీయసా || ౪౧ ||

యత్నతస్తే హరిశ్రేష్ఠా న శేకురవమర్దితుమ్ |
అర్దితాశ్చైవ బాణౌఘైః క్షిప్రహస్తేన రక్షసా || ౪౨ ||

సౌమిత్రిం సా వినిర్భిద్య ప్రవిష్టా ధరణీతలమ్ |
తాం కరాభ్యాం పరామృశ్య రామః శక్తిం భయావహామ్ || ౪౩ ||

బభంజ సమరే క్రుద్ధో బలవాన్విచకర్ష చ |
తస్య నిష్కర్షతః శక్తిం రావణేన బలీయసా || ౪౪ ||

శరాః సర్వేషు గాత్రేషు పాతితా మర్మభేదినః |
అచింతయిత్వా తాన్బాణాన్సమాశ్లిష్య చ లక్ష్మణమ్ || ౪౫ ||

అబ్రవీచ్చ హనూమంతం సుగ్రీవం చైవ రాఘవః |
లక్ష్మణం పరివార్యేహ తిష్ఠధ్వం వానరోత్తమాః || ౪౬ ||

పరాక్రమస్య కాలోఽయం సంప్రాప్తో మే చిరేప్సితః |
పాపాత్మాఽయం దశగ్రీవో వధ్యతాం పాపనిశ్చయః || ౪౭ ||

కాంక్షతః స్తోకకస్యేవ ఘర్మాంతే మేఘదర్శనమ్ |
అస్మిన్ముహూర్తే నచిరాత్సత్యం ప్రతిశృణోమి వః || ౪౮ ||

అరావణమరామం వా జగద్ద్రక్ష్యథ వానరాః |
రాజ్యనాశం వనే వాసం దండకే పరిధావనమ్ || ౪౯ ||

వైదేహ్యాశ్చ పరామర్శం రక్షోభిశ్చ సమాగమమ్ |
ప్రాప్తం దుఃఖం మహద్ఘోరం క్లేశం చ నిరయోపమమ్ || ౫౦ ||

అద్య సర్వమహం త్యక్ష్యే నిహత్వా రావణం రణే |
యదర్థం వానరం సైన్యం సమానీతమిదం మయా || ౫౧ ||

సుగ్రీవశ్చ కృతో రాజ్యే నిహత్వా వాలినం రణే |
యదర్థం సాగరః క్రాంతః సేతుర్బద్ధశ్చ సాగరే || ౫౨ ||

సోఽయమద్య రణే పాపశ్చక్షుర్విషయమాగతః |
చక్షుర్విషయమాగమ్య నాయం జీవితుమర్హతి || ౫౩ ||

దృష్టిం దృష్టివిషస్యేవ సర్పస్య మమ రావణః |
స్వస్థాః పశ్యత దుర్ధర్షా యుద్ధం వానరపుంగవాః || ౫౪ ||

ఆసీనాః పర్వతాగ్రేషు మమేదం రావణస్య చ |
అద్య రామస్య రామత్వం పశ్యంతు మమ సంయుగే || ౫౫ ||

త్రయో లోకాః సగంధర్వాః సదేవాః సర్షిచారణాః |
అద్య కర్మ కరిష్యామి యల్లోకాః సచరాచరాః || ౫౬ ||

సదేవాః కథయిష్యంతి యావద్భూమిర్ధరిష్యతి |
సమాగమ్య సదా లోకే యథా యుద్ధం ప్రవర్తితమ్ || ౫౭ ||

ఏవముక్త్వా శితైర్బాణైస్తప్తకాంచనభూషణైః |
ఆజఘాన దశగ్రీవం రణే రామః సమాహితః || ౫౮ ||

అథ ప్రదీప్తైర్నారాచైర్ముసలైశ్చాపి రావణః |
అభ్యవర్షత్తదా రామం ధారాభిరివ తోయదః || ౫౯ ||

రామరావణముక్తానామన్యోన్యమభినిఘ్నతామ్ |
శరాణాం చ శరాణాం చ బభూవ తుములః స్వనః || ౬౦ ||

తే భిన్నాశ్చ వికీర్ణాశ్చ రామరావణయోః శరాః |
అంతరిక్షాత్ప్రదీప్తాగ్రా నిపేతుర్ధరణీతలే || ౬౧ ||

తయోర్జ్యాతలనిర్ఘోషో రామరావణయోర్మహాన్ |
త్రాసనః సర్వభూతానాం సంబభూవాద్భుతోపమః || ౬౨ ||

స కీర్యమాణః శరజాలవృష్టిభిః
మహాత్మనా దీప్తధనుష్మతాఽర్దితః |
భయాత్ప్రదుద్రావ సమేత్య రావణో
యథాఽనిలేనాభిహతో బలాహకః || ౬౩ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ఏకోత్తరశతతమః సర్గః || ౧౦౧ ||

యుద్ధకాండ ద్వ్యుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౨) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed