Yuddha Kanda Sarga 102 – యుద్ధకాండ ద్వ్యుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౨)


|| లక్ష్మణసంజీవనమ్ ||

శక్త్యా వినిహతం దృష్ట్వా రావణేన బలీయసా |
లక్ష్మణం సమరే శూరం రుధిరౌఘపరిప్లుతమ్ || ౧ ||

స దత్త్వా తుములం యుద్ధం రావణస్య దురాత్మనః |
విసృజన్నేవ బాణౌఘాన్సుషేణం వాక్యమబ్రవీత్ || ౨ ||

ఏష రావణవీర్యేణ లక్ష్మణః పతితః క్షితౌ |
సర్పవద్వేష్టతే వీరో మమ శోకముదీరయన్ || ౩ ||

శోణితార్ద్రమిమం వీరం ప్రాణైరిష్టతమం మమ |
పశ్యతో మమ కా శక్తిర్యోద్ధుం పర్యాకులాత్మనః || ౪ ||

అయం స సమరశ్లాఘీ భ్రాతా మే శుభలక్షణః |
యది పంచత్వమాపన్నః ప్రాణైర్మే కిం సుఖేన చ || ౫ ||

లజ్జతీవ హి మే వీర్యం భ్రశ్యతీవ కరాద్ధనుః |
సాయకా వ్యవసీదంతి దృష్టిర్బాష్పవశం గతా || ౬ ||

అవసీదంతి గాత్రాణి స్వప్నయానే నృణామివ |
చింతా మే వర్ధతే తీవ్రా ముమూర్షా చోపజాయతే || ౭ ||

భ్రాతరం నిహతం దృష్ట్వా రావణేన దురాత్మనా |
వినిష్టనంతం దుఃఖార్థం మర్మణ్యభిహతం భృశమ్ || ౮ ||

రాఘవో భ్రాతరం దృష్ట్వా ప్రియం ప్రాణం బహిశ్చరమ్ |
దుఃఖేన మహతాఽఽవిష్టో ధ్యానశోకపరాయణః || ౯ ||

పరం విషాదమాపన్నో విలలాపాకులేంద్రియః |
న హి యుద్ధేన మే కార్యం నైవ ప్రాణైర్న సీతయా || ౧౦ ||

భ్రాతరం నిహతం దృష్ట్వా లక్ష్మణం రణపాంసుషు |
కిం మే రాజ్యేన కిం ప్రాణైర్యుద్ధే కార్యం న విద్యతే || ౧౧ ||

యత్రాయం నిహతః శేతే రణమూర్ధని లక్ష్మణః |
దేశే దేశే కలత్రాణి దేశే దేశే చ బాంధవాః || ౧౨ ||

తం తు దేశం న పశ్యామి యత్ర భ్రాతా సహోదరః |
ఇత్యేవం విలపంతం తం శోకవిహ్వలితేంద్రియమ్ || ౧౩ ||

వివేష్టమానం కరుణముచ్ఛ్వసంతం పునః పునః |
రామమాశ్వాసయన్వీరః సుషేణో వాక్యమబ్రవీత్ || ౧౪ ||

న మృతోఽయం మహాబాహో లక్ష్మణో లక్ష్మివర్ధనః |
న చాస్య వికృతం వక్త్రం నాపి శ్యావం న నిష్ప్రభమ్ || ౧౫ ||

సుప్రభం చ ప్రసన్నం చ ముఖమస్యాభిలక్ష్యతే |
పద్మరక్తతలౌ హస్తౌ సుప్రసన్నే చ లోచనే || ౧౬ ||

ఏవం న విద్యతే రూపం గతాసూనాం విశాంపతే |
దీర్ఘాయుషస్తు యే మర్త్యాస్తేషాం తు ముఖమీదృశమ్ || ౧౭ ||

నాయం ప్రేతత్వమాపన్నో లక్ష్మణో లక్ష్మివర్ధనః |
మా విషాదం కృథా వీర సప్రాణోఽయమరిందమః || ౧౮ ||

ఆఖ్యాస్యతే ప్రసుప్తస్య స్రస్తగాత్రస్య భూతలే |
సోచ్ఛ్వాసం హృదయం వీర కంపమానం ముహుర్ముహుః || ౧౯ ||

ఏవముక్త్వా తు వాక్యజ్ఞః సుషేణో రాఘవం వచః |
హనుమంతమువాచేదం హనుమంతమభిత్వరన్ || ౨౦ ||

సౌమ్య శీఘ్రమితో గత్వా శైలమోషధిపర్వతమ్ |
పూర్వం తే కథితో యోసౌ వీర జాంబవతా శుభః || ౨౧ ||

దక్షిణే శిఖరే తస్య జాతమోషధిమానయ |
విశల్యకరణీం నామ విశల్యకరణీం శుభామ్ || ౨౨ ||

సవర్ణకరణీం చాపి తథా సంజీవనీమపి |
సంధానకరణీం చాపి గత్వా శీఘ్రమిహానయ || ౨౩ ||

సంజీవనార్థం వీరస్య లక్ష్మణస్య మహాత్మనః |
ఇత్యేవముక్తో హనుమాన్గత్వా చౌషధిపర్వతమ్ || ౨౪ ||

చింతామభ్యగమచ్ఛ్రీమానజానంస్తాం మహౌషధిమ్ |
తస్య బుద్ధిః సముత్పన్నా మారుతేరమితౌజసః || ౨౫ ||

ఇదమేవ గమిష్యామి గృహీత్వా శిఖరం గిరేః |
అస్మిన్హి శిఖరే జాతామోషధీం తాం సుఖావహామ్ || ౨౬ ||

ప్రతర్కేణావగచ్ఛామి సుషేణోఽప్యేవమబ్రవీత్ |
అగృహ్య యది గచ్ఛామి విశల్యకరణీమహమ్ || ౨౭ ||

కాలాత్యయేన దోషః స్యాద్వైక్లవ్యం చ మహద్భవేత్ |
ఇతి సంచింత్య హనుమాన్గత్వా క్షిప్రం మహాబలః || ౨౮ ||

ఆసాద్య పర్వతశ్రేష్ఠం త్రిః ప్రకంప్య గిరేః శిరః |
ఫుల్లనానాతరుగణం సముత్పాట్య మహాబలః || ౨౯ ||

గృహీత్వా హరిశార్దూలో హస్తాభ్యాం సమతోలయత్ |
స నీలమివ జీమూతం తోయపూర్ణం నభఃస్థలాత్ || ౩౦ ||

ఆపపాత గృహీత్వా తు హనుమాన్ శిఖరం గిరేః |
సమాగమ్య మహావేగః సంన్యస్య శిఖరం గిరేః || ౩౧ ||

విశ్రమ్య కించిద్ధనుమాన్సుషేణమిదమబ్రవీత్ |
ఓషధిం నావగచ్ఛామి తామహం హరిపుంగవ || ౩౨ ||

తదిదం శిఖరం కృత్స్నం గిరేస్తస్యాహృతం మయా |
ఏవం కథయమానం తం ప్రశస్య పవనాత్మజమ్ || ౩౩ ||

సుషేణో వానరశ్రేష్ఠో జగ్రాహోత్పాట్య చౌషధీమ్ |
విస్మితాస్తు బభూవుస్తే రణే వానరరాక్షసాః || ౩౪ ||

దృష్ట్వా హనుమతః కర్మ సురైరపి సుదుష్కరమ్ |
తతః సంక్షోదయిత్వా తామోషధీం వానరోత్తమః || ౩౫ ||

లక్ష్మణస్య దదౌ నస్తః సుషేణః సుమహాద్యుతేః |
సశల్యస్తాం సమాఘ్రాయ లక్ష్మణః పరవీరహా || ౩౬ ||

విశల్యో విరుజః శీఘ్రముదతిష్ఠన్మహీతలాత్ |
తముత్థితం తే హరయో భూతలాత్ప్రేక్ష్య లక్ష్మణమ్ || ౩౭ ||

సాధుసాధ్వితి సుప్రీతాః సుషేణం ప్రత్యపూజయన్ |
ఏహ్యేహీత్యబ్రవీద్రామో లక్ష్మణం పరవీరహా || ౩౮ ||

సస్వజే స్నేహగాఢం చ బాష్పపార్యాకులేక్షణః |
అబ్రవీచ్చ పరిష్వజ్య సౌమిత్రిం రాఘవస్తదా || ౩౯ ||

దిష్ట్యా త్వాం వీర పశ్యామి మరణాత్పునరాగతమ్ |
న హి మే జీవితేనార్థః సీతయా చాపి లక్ష్మణ || ౪౦ ||

కో హి మే విజయేనార్థస్త్వయి పంచత్వమాగతే |
ఇత్యేవం వదతస్తస్య రాఘవస్య మహాత్మనః || ౪౧ ||

ఖిన్నః శిథిలయా వాచా లక్ష్మణో వాక్యమబ్రవీత్ |
తాం ప్రతిజ్ఞాం ప్రతిజ్ఞాయ పురా సత్యపరాక్రమ || ౪౨ ||

లఘుః కశ్చిదివాసత్త్వో నైవం వక్తుమిహార్హసి |
న హి ప్రతిజ్ఞాం కుర్వంతి వితథాం సాధవోఽనఘ || ౪౩ ||

లక్షణం హి మహత్త్వస్య ప్రతిజ్ఞాపరిపాలనమ్ |
నైరాశ్యముపగంతుం తే తదలం మత్కృతేఽనఘ || ౪౪ ||

వధేన రావణస్యాద్య ప్రతిజ్ఞామనుపాలయ |
న జీవన్యాస్యతే శత్రుస్తవ బాణపథం గతః || ౪౫ ||

నర్దతస్తీక్ష్ణదంష్ట్రస్య సింహస్యేవ మహాగజః |
అహం తు వధమిచ్ఛామి శీఘ్రమస్య దురాత్మనః |
యావదస్తం న యాత్యేష కృతకర్మా దివాకరః || ౪౬ ||

యది వధమిచ్ఛసి రావణస్య సంఖ్యే
యది చ కృతాం త్వమిహేచ్ఛసి ప్రతిజ్ఞామ్ |
యది తవ రాజవరాత్మజాభిలాషః
కురు చ వచో మమ శీఘ్రమద్య వీర || ౪౭ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ద్వ్యుత్తరశతతమః సర్గః || ౧౦౨ ||

యుద్ధకాండ త్ర్యుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౩) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed