Ayodhya Kanda Sarga 71 – ayōdhyākāṇḍa ēkasaptatitamaḥ sargaḥ (71)


|| ayōdhyāgamanam ||

sa prāṅmukhō rājagr̥hādabhiniryāya vīryavān | [rāghavaḥ]
tatassudāmāṁ dyutimān santīryāvēkṣya tāṁ nadīm || 1 ||

hlādinīṁ dūrapārāṁ ca pratyak srōtastaraṅgiṇīm |
śatadrūmataracchrīmān nadīmikṣvākunandanaḥ || 2 ||

ēlādhānē nadīṁ tīrtvā prāpya cāparaparpaṭān |
śilāmākurvatīṁ tīrtvā āgnēyaṁ śalyakartanam || 3 ||

satya sandhaḥ śuciḥ śrīmān prēkṣamāṇaḥ śilāvahām |
atyayāt sa mahāśailān vanaṁ caitrarathaṁ prati || 4 ||

sarasvatīṁ ca gaṅgāṁ ca yugmēna pratipadya ca | [pratyapadyata]
uttaraṁ vīramatsyānāṁ bhāruṇḍaṁ prāviśadvanam || 5 ||

vēginīṁ ca kuliṅgākhyāṁ hrādinīṁ parvatāvr̥tām |
yamunāṁ prāpya santīrṇō balamāśvāsayattadā || 6 ||

śītīkr̥tya tu gātrāṇi klāntānāśvāsya vājinaḥ |
tatra snātvā ca pītvā ca prāyādādāya cōdakam || 7 ||

rājaputraḥ mahāraṇyamanabhīkṣṇōpasēvitam |
bhadraḥ bhadrēṇa yānēna mārutaḥ khamivātyayāt || 8 ||

bhāgīrathīṁ duṣpratarāmaṁśudhānē mahānadīm |
upāyādrāghavastūrṇaṁ prāgvaṭē viśrutē purē || 9 ||

sa gaṅgāṁ prāgvaṭē tīrtvā samāyātkuṭikōṣṭhikām |
sabalastāṁ sa tīrtvā:’tha samāyāddharmavardhanam || 10 ||

tōraṇaṁ dakṣiṇārdhēna jambūprasthamupāgamat |
varūthaṁ ca yayau ramyaṁ grāmaṁ daśarathātmajaḥ || 11 ||

tatra ramyē vanē vāsaṁ kr̥tvā:’sau prāṅmukhō yayau |
udyānamujjihānāyāḥ priyakā yatra pādapāḥ || 12 ||

sālāṁstu priyakānprāpya śīghrānāsthāya vājinaḥ |
anujñāpyātha bharataḥ vāhinīṁ tvaritaḥ yayau || 13 ||

vāsaṁ kr̥tvā sarvatīrthē tīrtvā cōttānakāṁ nadīm |
anyā nadīśca vividhāḥ pārvatīyaisturaṅgamaiḥ || 14 ||

hasti pr̥ṣṭhakamāsādya kuṭikāmatyavartata |
tatāra ca naravyāghraḥ lauhityē sa kapīvatīm || 15 ||

ēkasālē sthāṇumatīṁ vinatē gōmatīṁ nadīm |
[* vyapāyādrāghastūrṇaṁ tīrtvā śōṇāṁ mahānadīm |*]
kaliṅganagarē cāpi prāpya sālavanaṁ tadā || 16 ||

bharataḥ kṣipramāgaccat supariśrāntavāhanaḥ |
vanaṁ ca samatītyāśu śarvaryāmaruṇōdayē || 17 ||

ayōdhyāṁ manunā rājñā nirmitāṁ sandadarśa ha |
tāṁ purīṁ puruṣavyāghraḥ saptarātrōṣitaḥ pathi || 18 ||

ayōdhyāmagratardr̥ṣṭvā sārathiṁ vākyamabravīt |
ēṣā nātipratītā mē puṇyōdyānā yaśasvinī || 19 ||

ayōdhyā dr̥śyatē dūrāt sārathē pāṇḍumr̥ttikā |
yajvabhirguṇasampannaiḥ brāhmaṇaiḥ vēdapāragaiḥ || 20 ||

bhūyiṣṭhamr̥ddhairākīrṇā rājarṣiparipālitā |
ayōdhyāyāṁ purā śabdaḥ śrūyatē tumulō mahān || 21 ||

samantānnaranārīṇāṁ tamadya na śr̥ṇōmyaham |
udyānāni hi sāyāhnē krīḍitvōparatairnaraiḥ || 22 ||

samantādvipradhāvadbhiḥ prakāśantē mamānyadā |
tānyadyānurudantīva parityaktāni kāmibhiḥ || 23 ||

araṇya bhūtēva purī sārathē pratibhāti mē |
na hyatra yānairdr̥śyantē na gajairna ca vājibhiḥ || 24 ||

niryāntaḥ vā:’bhiyāntaḥ vā naramukhyā yathāpuram |
udyānāni purā bhānti mattapramuditāni ca || 25 ||

janānāṁ ratisamyōgēṣvatyantaguṇavanti ca |
tānyētānyadya vaśyāmi nirānandāni sarvaśaḥ || 26 ||

srastaparṇairanupathaṁ vikrōśadbhiriva drumaiḥ |
nādyāpi śrūyatē śabdō mattānāṁ mr̥gapakṣiṇām || 27 ||

saṁraktāṁ madhurāṁ vāṇīṁ kalaṁ vyāharatāṁ bahu |
candanāgarusampr̥ktō dhūpasammūrcitō:’tulaḥ || 28 ||

pravāti pavanaḥ śrīmān kiṁ nu nādya yathāpuram |
bhērīmr̥daṅgavīṇānāṁ kōṇasaṅghaṭ-ṭitaḥ punaḥ || 29 ||

kimadya śabdō virataḥ sadā:’dīnagatiḥ purā |
aniṣṭāni ca pāpāni paśyāmi vividhāni ca || 30 ||

nimittānyamanōjñāni tēna sīdati tē manaḥ |
sarvathā kuśalaṁ sūta durlabhaṁ mama bandhuṣu || 31 ||

tathā hyasati sammōhē hr̥dayaṁ sīdatīva mē |
viṣaṇṇaḥ śāntahr̥dayastrastaḥ saṁlulitēndriyaḥ || 32 ||

bharataḥ pravivēśāśu purīmikṣvākupālitām |
dvārēṇa vaijayantēna prāviśacchrāntavāhanaḥ || 33 ||

dvāssthairutthāya vijayaṁ pr̥ṣṭastaiḥ sahitō yayau |
sa tvanēkāgrahr̥dayō dvāssthaṁ pratyarcya taṁ janam || 34 ||

sūtamaśvapatēḥ klāntamabravīttatra rāghavaḥ |
kimahaṁ tvarayā:’:’nītaḥ kāraṇēna vinā:’nagha || 35 ||

aśubhāśaṅki hr̥dayaṁ śīlaṁ ca patatīva mē |
śrutā nō yādr̥śāḥ pūrvaṁ nr̥patīnāṁ vināśanē || 36 ||

ākārāṁstānahaṁ sarvān ihapaśyāmi sārathē |
sammārjanavihīnāni paruṣāṇyupalakṣayē || 37 ||

asamyatakavāṭāni śrīvihīnāni sarvaśaḥ |
balikarmavihīnāni dhūpasammōdanēna ca || 38 ||

anāśitakuṭumbāni prabhāhīnajanāni ca |
alakṣmīkāni paśyāmi kuṭumbibhavanānyaham || 39 ||

apētamālyaśōbhānyapyasaṁmr̥ṣṭājirāṇi ca |
dēvāgārāṇi śūnyāni na cābhānti yathāpuram || 40 ||

dēvatārcāḥ praviddhāśca yajñagōṣṭhyastathāvidhāḥ |
mālyāpaṇēṣu rājantē nādya paṇyāni vā tathā || 41 ||

dr̥śyantē vaṇijō:’pyadya na yathāpūrvamatra vai |
dhyānasaṁvignahr̥dayāḥ naṣṭavyāpārayantritāḥ || 42 ||

dēvāyatanacaityēṣudīnāḥ pakṣigaṇāstathā |
malinaṁ cāśru pūrṇākṣaṁ dīnaṁ dhyānaparaṁ kr̥śam || 43 ||

sastrīpuṁsaṁ ca paśyāmi janamutkaṇṭhitaṁ purē |
ityēvamuktvā bharataḥ sūtaṁ taṁ dīnamānasaḥ |
tānyariṣṭānyayōdhyāyāṁ prēkṣya rājagr̥haṁ yayau || 44 ||

tāṁ śūnyaśr̥ṅgāṭakavēśmarathyām
rajō:’ruṇa dvārakavāṭayantrām |
dr̥ṣṭvā purīmindrapuraprakāśām
duḥkhēna sampūrṇataraḥ babhūva || 45 ||

bahūni paśyan manasō:’priyāṇi
yānyanyadā nāsya purē babhūvuḥ |
avākchirā dīnamanā nahr̥ṣṭaḥ
piturmahātmā pravivēśa vēśma || 46 ||

ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē ayōdhyākāṇḍē ēkasaptatitamaḥ sargaḥ || 71 ||

ayōdhyākāṇḍa dvisaptatitamaḥ sargaḥ (72) >>


See more śrī rāma stōtrāṇi for chanting.
See more vālmīki rāmāyaṇam for chanting.
See vālmīki rāmāyaṇē ayōdhyakāṇḍa for chanting.


పైరసీ ప్రకటన : నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ మరియు శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు కలిసి మా రెండు పుస్తకాలను ("శ్రీ వారాహీ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ శ్యామలా స్తోత్రనిధి") ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed