Balakanda Sarga 43 – బాలకాండ త్రిచత్వారింశః సర్గః (౪౩)


|| గంగావతరణమ్ ||

దేవదేవే గతే తస్మిన్సోంగుష్ఠాగ్రనిపీడితామ్ |
కృత్వా వసుమతీం రామ సంవత్సరముపాసత || ౧ ||

ఊర్ధ్వబాహుర్నిరాలంబో వాయుభక్షో నిరాశ్రయః |
అచలః స్థాణువత్స్థిత్వా రాత్రిందివమరిందమ || ౨ ||

అథ సంవత్సరే పూర్ణే సర్వలోకనమస్కృతః |
ఉమాపతిః పశుపతీ రాజానమిదమబ్రవీత్ || ౩ ||

ప్రీతస్తేఽహం నరశ్రేష్ఠ కరిష్యామి తవ ప్రియమ్ |
శిరసా ధారయిష్యామి శైలరాజసుతామహమ్ || ౪ ||

తతో హైమవతీ జ్యేష్ఠా సర్వలోకనమస్కృతా |
తదా సా సుమహద్రూపం కృత్వా వేగం చ దుఃసహమ్ || ౫ ||

ఆకాశాదపతద్రామ శివే శివశిరస్యుత |
అచింతయచ్చ సా దేవీ గంగాం పరమదుర్ధరా || ౬ ||

విశామ్యహం హి పాతాలం స్రోతసా గృహ్య శంకరమ్ |
తస్యావలేపనం జ్ఞాత్వా క్రుద్ధస్తు భగవాన్హరః || ౭ ||

తిరోభావయితుం బుద్ధిం చక్రే త్రిణయనస్తదా |
సా తస్మిన్పతితా పుణ్యా పుణ్యే రుద్రస్య మూర్ధని || ౮ ||

హిమవత్ప్రతిమే రామ జటామండలగహ్వరే |
సా కథంచిన్మహీం గంతుం నాశక్నోద్యత్నమాస్థితా || ౯ ||

నైవ నిర్గమనం లేభే జటామండలమోహితా |
తత్రైవాబంభ్రమద్దేవీ సంవత్సరగణాన్బహూన్ || ౧౦ ||

తామపశ్యన్పునస్తత్ర తపః పరమమాస్థితః |
అనేన తోషితశ్చాభూదత్యర్థం రఘునందన || ౧౧ ||

విససర్జ తతో గంగాం హరో బిందుసరః ప్రతి |
తస్యాం విసృజ్యమానాయాం సప్త స్రోతాంసి జజ్ఞిరే || ౧౨ ||

హ్లాదినీ పావనీ చైవ నలినీ చ తథాఽపరా |
తిస్రః ప్రాచీం దిశం జగ్ముర్గంగాః శివజలాః శుభాః || ౧౩ ||

సుచక్షుశ్చైవ సీతా చ సింధుశ్చైవ మహానదీ |
తిస్రస్త్వేతా దిశం జగ్ముః ప్రతీచీం తు శుభోదకాః || ౧౪ ||

సప్తమీ చాన్వగాత్తాసాం భగీరథమథో నృపమ్ |
భగీరథోఽపి రజర్షిర్దివ్యం స్యందనమాస్థితః || ౧౫ ||

ప్రాయాదగ్రే మహాతేజా గంగా తం చాప్యనువ్రజత్ |
గగనాచ్ఛంకరశిరస్తతో ధరణిమాగతా || ౧౬ ||

వ్యసర్పత జలం తత్ర తీవ్రశబ్దపురస్కృతమ్ |
మత్స్యకచ్ఛపసంఘైశ్చ శింశుమారగణైస్తథా || ౧౭ ||

పతద్భిః పతితైశ్చాన్యైర్వ్యరోచత వసుంధరా |
తతో దేవర్షిగంధర్వా యక్షాః సిద్ధగణాస్తథా || ౧౮ ||

వ్యలోకయంత తే తత్ర గగనాద్గాం గతాం తదా |
విమానైర్నగరాకారైర్హయైర్గజవరైస్తదా || ౧౯ ||

పారిప్లవగతైశ్చాపి దేవతాస్తత్ర విష్ఠితాః |
తదద్భుతతమం లోకే గంగాపతనముత్తమమ్ || ౨౦ ||

దిదృక్షవో దేవగణాః సమీయురమితౌజసః |
సంపతద్భిః సురగణైస్తేషాం చాభరణౌజసా || ౨౧ ||

శతాదిత్యమివాభాతి గగనం గతతోయదమ్ |
శింశుమారోరగగణైర్మీనైరపి చ చంచలైః || ౨౨ ||

విద్యుద్భిరివ విక్షిప్తమాకాశమభవత్తదా |
పాండురైః సలిలోత్పీడైః కీర్యమాణైః సహస్రధా || ౨౩ ||

శారదాభ్రైరివాకీర్ణం గగనం హంససంప్లవైః |
క్వచిద్ద్రుతతరం యాతి కుటిలం క్వచిదాయతమ్ || ౨౪ ||

వినతం క్వచిదుద్భూతం క్వచిద్యాతి శనైః శనైః |
సలిలేనైవ సలిలం క్వచిదభ్యాహతం పునః || ౨౬ ||

ముహురూర్ధ్వపథం గత్వా పపాత వసుధాతలమ్ |
[* తచ్ఛంకరశిరోభ్రష్టం భ్రష్టం భూమితలే పునః | *]
వ్యరోచత తదా తోయం నిర్మలం గతకల్మషమ్ || ౨౭ ||

తత్ర దేవర్షిగంధర్వా వసుధాతలవాసినః |
భవాంగపతితం తోయం పవిత్రమితి పస్పృశుః || ౨౮ ||

శాపాత్ప్రపతితా యే చ గగనాద్వసుధాతలమ్ |
కృత్వా తత్రాభిషేకం తే బభూవుర్గతకల్మషాః || ౨౯ ||

ధూతపాపాః పునస్తేన తోయేనాథ సుభాస్వతా |
పునరాకాశమావిశ్య స్వాఁల్లోకాన్ప్రతిపేదిరే || ౩౦ ||

ముముదే ముదితో లోకస్తేన తోయేన భాస్వతా |
కృతాభిషేకో గంగాయాం బభూవ విగతక్లమః || ౩౧ ||

భగీరథోఽపి రాజర్షిర్దివ్యం స్యందనమాస్థితః |
ప్రాయాదగ్రే మహాతేజాస్తం గంగా పృష్ఠతోఽన్వగాత్ || ౩౨ ||

దేవాః సర్షిగణాః సర్వే దైత్యదానవరాక్షసాః |
గంధర్వయక్షప్రవరాః సకిన్నరమహోరగాః || ౩౩ ||

సర్వాశ్చాప్సరసో రామ భగీరథరథానుగామ్ |
గంగామన్వగమన్ప్రీతాః సర్వే జలచరాశ్చ యే || ౩౪ ||

యతో భగీరథో రాజా తతో గంగా యశస్వినీ |
జగామ సరితాం శ్రేష్ఠా సర్వపాపవినాశినీ || ౩౫ ||

తతో హి యజమానస్య జహ్నోరద్భుతకర్మణః |
గంగా సంప్లావయామాస యజ్ఞవాటం మహత్మనః || ౩౬ ||

తస్యావలేపనం జ్ఞాత్వా క్రుద్ధో జహ్నుశ్చ రాఘవ |
అపిబచ్చ జలం సర్వం గంగాయాః పరమాద్భుతమ్ || ౩౭ ||

తతో దేవాః సగంధర్వా ఋషయశ్చ సువిస్మితాః |
పూజయంతి మహాత్మానం జహ్నుం పురుషసత్తమమ్ || ౩౮ ||

గంగాం చాపి నయంతి స్మ దుహితృత్వే మహాత్మనః |
తతస్తుష్టో మహాతేజాః శ్రోత్రాభ్యామసృజత్పునః || ౩౯ ||

తస్మాజ్జహ్నుసుతా గంగా ప్రోచ్యతే జాహ్నవీతి చ |
జగామ చ పునర్గంగా భగీరథరథానుగా || ౪౦ ||

సాగరం చాపి సంప్రాప్తా సా సరిత్ప్రవరా తదా |
రసాతలముపాగచ్ఛత్ సిద్ధ్యర్థం తస్య కర్మణః || ౪౧ ||

భగీరథోఽపి రాజార్షిర్గంగామాదాయ యత్నతః |
పితామహాన్భస్మకృతానపశ్యద్దీనచేతనః || ౪౨ ||

అథ తద్భస్మనాం రాశిం గంగాసలిలముత్తమమ్ |
ప్లావయద్ధూతపాప్మానః స్వర్గం ప్రాప్తా రఘూత్తమ || ౪౩ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే బాలకాండే త్రిచత్వారింశః సర్గః || ౪౩ ||

బాలకాండ చతుశ్చత్వారింశః సర్గః (౪౪) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణే బాలకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed