Ayodhya Kanda Sarga 74 – అయోధ్యాకాండ చతుఃసప్తతితమః సర్గః (౭౪)


|| కైకేయ్యాక్రోశః ||

తాం తథా గర్హయిత్వా తు మాతరం భరతస్తదా |
రోషేణ మహతాఽవిష్టః పునరేవాబ్రవీద్వచః || ౧ ||

రాజ్యాద్భ్రంశస్వ కైకేయి నృశంసే దుష్టచారిణి |
పరిత్యక్తా చ ధర్మేణ మా మృతం రుదతీ భవ || ౨ ||

కిం ను తేఽదూషయద్రాజా రామః వా భృశధార్మికః |
యయోః మృత్యుర్వివాసశ్చ త్వత్కృతే తుల్యమాగతౌ || ౩ ||

భ్రూణహత్యామసి ప్రాప్తా కులస్యాస్య వినాశనాత్ |
కైకేయి నరకం గచ్ఛ మా చ భర్తుః సలోకతామ్ || ౪ ||

యత్త్వయా హీదృశం పాపం కృతం ఘోరేణ కర్మణా |
సర్వలోకప్రియం హిత్వా మమాప్యాపాదితం భయమ్ || ౫ ||

త్వత్కృతే మే పితా వృత్తః రామశ్చారణ్యమాశ్రితః |
అయశో జీవలోకే చ త్వయాఽహం ప్రతిపాదితః || ౬ ||

మాతృరూపే మమామిత్రే నృశంసే రాజ్యకాముకే |
న తేఽహమభిభాష్యోఽస్మి దుర్వృత్తే పతిఘాతిని || ౭ ||

కౌసల్యా చ సుమిత్రా చ యాశ్చాన్యా మమ మాతరః |
దుఃఖేన మహతాఽవిష్టాస్త్వాం ప్రాప్య కులదూషిణీమ్ || ౮ ||

న త్వమశ్వపతేః కన్యా ధర్మరాజస్య ధీమతః |
రాక్షసీ తత్ర జాతాఽసి కులప్రధ్వంసినీ పితుః || ౯ ||

యత్త్వయా ధార్మికో రామర్నిత్యం సత్యపరాయణః |
వనం ప్రస్థాపితో దుఃఖాత్ పితా చ త్రిదివం గతః || ౧౦ ||

యత్ప్రధానాఽసి తత్పాపం మయి పిత్రా వినా కృతే |
భ్రాతృభ్యాం చ పరిత్యక్తే సర్వ లోకస్య చాప్రియే || ౧౧ ||

కౌసల్యాం ధర్మసంయుక్తాం వియుక్తాం పాపనిశ్చయే |
కృత్వా కం ప్రాప్స్యసే త్వద్య లోకం నిరయగామినీ || ౧౨ ||

కిం నావబుధ్యసే క్రూరే నియతం బంధుసంశ్రయమ్ |
జ్యేష్ఠం పితృసమం రామం కౌసల్యాయాత్మ సంభవమ్ || ౧౩ ||

అంగప్రత్యంగజః పుత్రః హృదయాచ్చాపి జాయతే |
తస్మాత్ప్రియతమో మాతుః ప్రియత్వాన్న తు బాంధవః || ౧౪ ||

అన్యదా కిల ధర్మజ్ఞా సురభిః సురసమ్మతా |
వహమానౌ దదర్శోర్వ్యాం పుత్రౌ విగతచేతసౌ || ౧౫ ||

తావర్ధదివసే శ్రాంతౌ దృష్ట్వా పుత్రౌ మహీతలే |
రురోద పుత్రశోకేన బాష్పపర్యాకులేక్షణా || ౧౬ ||

అధస్తాద్వ్రజతస్తస్యాః సురరాజ్ఞో మహాత్మనః |
బిందవః పతితా గాత్రే సూక్ష్మాః సురభిగంధినః || ౧౭ ||

ఇంద్రోఽప్యశ్రునిపాతం తం స్వగాత్రే పుణ్యగంధినమ్ |
సురభిం మన్యతే దృష్ట్వా భూయసీం తాం సురేశ్వరః || ౧౮ ||

నిరీక్షమాణః శక్రస్తాం దదర్శ సురభిం స్థితామ్ |
ఆకాశే విష్ఠితాం దీనాం రుదతీం భృశదుఃఖితామ్ || ౧౯ ||

తాం దృష్ట్వా శోకసంతప్తాం వజ్ర పాణిర్యశస్వినీమ్ |
ఇంద్రః ప్రాంజలిరుద్విగ్నః సురరాజోఽబ్రవీద్వచః || ౨౦ ||

భయం కచ్చిన్న చాస్మాసు కుతశ్చిద్విద్యతే మహత్ |
కుతర్నిమిత్తః శోకస్తే బ్రూహి సర్వ హితైషిణి || ౨౧ ||

ఏవముక్తా తు సురభిః సురరాజేన ధీమతా |
పత్యువాచ తతో ధీరా వాక్యం వాక్యవిశారదా || ౨౨ ||

శాంతం పాపం న వః కించిత్ కుతశ్చిదమరాధిప |
అహం తు మగ్నౌ శోచామి స్వపుత్రౌ విషమే స్థితౌ || ౨౩ ||

ఏతౌ దృష్ట్వా కృశౌ దీనౌ సూర్యరశ్మిప్రతాపినౌ |
అర్ద్యమానౌ బలీవర్దౌ కర్షకేణ సురాధిప || ౨౪ ||

మమ కాయాత్ ప్రసూతౌ హి దుఃఖితౌ భారపీడితౌ |
యౌ దృష్ట్వా పరితప్యేఽహం నాస్తి పుత్రసమః ప్రియః || ౨౫ ||

యస్యాః పుత్రసహస్రైస్తు కృత్స్నం వ్యాప్తమిదం జగత్ |
తాం దృష్ట్వా రుదతీం శక్రో న సుతాన్మన్యతే పరమ్ || ౨౬ ||

సదాఽప్రతిమవృత్తాయా లోకధారణకామ్యయా |
శ్రీమత్యా గుణనిత్యాయాః స్వభావపరిచేష్టయా || ౨౭ ||

యస్యాః పుత్రసహస్రాణి సాఽపి శోచతి కామధుక్ |
కిం పునర్యా వినా రామం కౌసల్యా వర్తయిష్యతి || ౨౮ ||

ఏకపుత్రా చ సాధ్వీ చ వివత్సేయం త్వయా కృతా |
తస్మాత్త్వం సతతం దుఃఖం ప్రేత్య చేహ చ లప్స్యసే || ౨౯ ||

అహం హ్యపచితిం భ్రాతుః పితుశ్చ సకలామిమామ్ |
వర్ధనం యశసశ్చాపి కరిష్యామి న సంశయః || ౩౦ ||

ఆనాయయిత్వా తనయం కౌసల్యాయా మహాబలమ్ |
స్వయమేవ ప్రవేక్ష్యామి వనం మునినిషేవితమ్ || ౩౧ ||

న హ్యహం పాపసంకల్పే పాపే పాపం త్వయా కృతమ్ |
శక్తో ధారయితుం పౌరైరశ్రుకంఠైర్నిరీక్షితః || ౩౨ ||

సా త్వమగ్నిం ప్రవిశ వా స్వయం వా దండకాన్విశ |
రజ్జుం బధాన వా కంఠే న హి తేఽన్యత్పరాయణమ్ || ౩౩ ||

అహమప్యవనిం ప్రాప్తే రామే సత్యపరాక్రమే |
కృతకృత్యో భవిష్యామి విప్రవాసితకల్మషః || ౩౪ ||

ఇతి నాగైవారణ్యే తోమరాంకుశచోదితః |
పపాత భువి సంక్రుద్ధో నిశ్శ్వసన్నివ పన్నగః || ౩౫ ||

సంరక్తనేత్రః శిథిలాంబరస్తథా
విధూత సర్వాభరణః పరంతపః |
బభూవ భూమౌ పతితో నృపాత్మజః
శచీపతేః కేతురివోత్సవక్షయే || ౩౬ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే చతుఃసప్తతితమః సర్గః || ౭౪ ||

అయోధ్యాకాండ పంచసప్తతితమః సర్గః (౭౫) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed