Ayodhya Kanda Sarga 53 – అయోధ్యాకాండ త్రిపంచాశః సర్గః (౫౩)


|| రామసంక్షోభః ||

స తం వృక్షం సమాసాద్య సంధ్యామన్వాస్య పశ్చిమామ్ |
రామః రమయతాం శ్రేష్ఠైతి హోవాచ లక్ష్మణమ్ || ౧ ||

అద్యేయం ప్రథమా రాత్రిర్యాతా జనపదాద్బహిః |
యా సుమంత్రేణ రహితా తాం నోత్కంఠితుమర్హసి || ౨ ||

జాగర్తవ్యమతంద్రిభ్యామద్య ప్రభృతి రాత్రిషు |
యోగక్షేమం హి సీతాయాః వర్తతే లక్ష్మణావయోః || ౩ ||

రాత్రిం కథంచిదేవేమాం సౌమిత్రే వర్తయామహే |
ఉపావర్తామహే భూమౌ ఆస్తీర్య స్వయమార్జితైః || ౪ ||

స తు సంవిశ్య మేదిన్యాం మహార్హశయనోచితః |
ఇమాః సౌమిత్రయే రామః వ్యాజహార కథాః శుభాః || ౫ ||

ధ్రువమద్య మహారాజో దుఃఖం స్వపితి లక్ష్మణ |
కృతకామా తు కైకేయీ తుష్టా భవితుమర్హతి || ౬ ||

సా హి దేవీ మహారాజం కైకేయీ రాజ్య కారణాత్ |
అపి న చ్యావయేత్ ప్రాణాన్ దృష్ట్వా భరతమాగతమ్ || ౭ ||

అనాథశ్చ హి వృద్ధశ్చ మయా చైవ వినాకృతః |
కిం కరిష్యతి కామాత్మా కైకేయీ వశమాగతః || ౮ ||

ఇదం వ్యసనమాలోక్య రాజ్ఞశ్చ మతివిభ్రమమ్ |
కామ ఏవార్ధధర్మాభ్యాం గరీయానితి మే మతిః || ౯ ||

కో హ్యవిద్వానపి పుమాన్ ప్రమదాయా కృతే త్యజేత్ |
ఛందానువర్తినం పుత్రం తాతః మామివ లక్ష్మణ || ౧౦ ||

సుఖీ బత సభార్యశ్చ భరతః కేకయీసుతః |
ముదితాన్ కోసలానేకః యో భోక్ష్యత్యధిరాజవత్ || ౧౧ ||

స హి సర్వస్య రాజ్యస్య ముఖమేకం భవిష్యతి |
తాతే చ వయసాఽతీతే మయి చారణ్యమాస్థితే || ౧౨ ||

అర్థ ధర్మౌ పరిత్యజ్య యః కామమనువర్తతే |
ఏవమాపద్యతే క్షిప్రం రాజా దశరథో యథా || ౧౩ ||

మన్యే దశరథాంతాయ మమ ప్రవ్రాజనాయ చ |
కైకేయీ సౌమ్య సంప్రాప్తా రాజ్యాయ భరతస్య చ || ౧౪ ||

అపీదానీం న కైకేయీ సౌభాగ్య మదమోహితా |
కౌసల్యాం చ సుమిత్రాం చ సంప్రబాధేత మత్కృతే || ౧౫ ||

మా స్మ మత్కారణాద్దేవీ సుమిత్రా దుఃఖమావసేత్ |
అయోధ్యామిత ఏవ త్వం కాల్యే ప్రవిశ లక్ష్మణ || ౧౬ ||

అహమేకో గమిష్యామి సీతయా సహ దండకాన్ |
అనాథాయా హి నాథస్త్వం కౌసల్యాయా భవిష్యసి || ౧౭ ||

క్షుద్రకర్మా హి కైకేయీ ద్వేష్యమాన్యాయ్యమాచరేత్ |
పరిదద్యా హి ధర్మజ్ఞే భరతే మమ మాతరమ్ || ౧౮ ||

నూనం జాత్యంతరే కస్మిన్ స్త్రియః పుత్రైః వియోజితాః |
జనన్యా మమ సౌమిత్రే తస్మాదేతదుపస్థితమ్ || ౧౯ ||

మయా హి చిర పుష్టేన దుఃఖసంవర్ధితేన చ |
విప్రాయుజ్యత కౌసల్యా ఫలకాలే ధిగస్తుమామ్ || ౨౦ ||

మా స్మ సీమంతినీ కాచిజ్జనయేత్ పుత్రమీదృశమ్ |
సౌమిత్రే యోఽహమంబాయాః దద్మి శోకమనంతకమ్ || ౨౧ ||

మన్యే ప్రీతి విశిష్టా సా మత్తః లక్ష్మణ సారికా |
యస్యాస్తచ్ఛ్రూయతే వాక్యం శుక పాదమరేర్దశ || ౨౨ ||

శోచంత్యాశ్చల్పభాగ్యాయాః న కించిదుపకుర్వతా |
పుత్రేణ కిమపుత్రాయాః మయా కార్యమరిందమ || ౨౩ ||

అల్పభాగ్యా హి మే మాతా కౌసల్యా రహితా మయా |
శేతే పరమదుఃఖార్తా పతితా శోకసాగరే || ౨౪ ||

ఏకో హ్యహమయోధ్యాం చ పృథివీం చాపి లక్ష్మణ |
తరేయమిషుభిః క్రుద్ధో నను వీర్యమకారణమ్ || ౨౫ ||

అధర్మభయభీతశ్చ పరలోకస్య చానఘ |
తేన లక్ష్మణ నాద్యాహమాత్మానమభిషేచయే || ౨౬ ||

ఏతదన్యచ్చ కరుణం విలప్య విజనే వనే |
అశ్రుపూర్ణముఖో రామర్నిశి తూష్ణీముపావిశత్ || ౨౭ ||

విలప్యోపరతం రామం గతార్చిషమివానలమ్ |
సముద్రమివ నిర్వేగమాశ్వాసయత లక్ష్మణః || ౨౮ ||

ధ్రువమద్య పురీ రాజన్ అయోధ్యాఽఽయుధినాం వర |
నిష్ప్రభా త్వయి నిష్క్రాంతే గతచంద్రేవ శర్వరీ || ౨౯ ||

నైతదౌపయికం రామ యదిదం పరితప్యసే |
విషాదయసి సీతాం చ మాం చైవ పురుషర్షభ || ౩౦ ||

న చ సీతా త్వయా హీనా న చాహమపి రాఘవ |
ముహూర్తమపి జీవావో జలాన్మత్స్యావివోద్ధృతౌ || ౩౧ ||

న హి తాతం న శత్రుఘ్నం న సుమిత్రాం పరంతప |
ద్రష్టుమిచ్ఛేయమద్యాహం స్వర్గం వాఽపి త్వయా వినా || ౩౨ ||

తతస్తత్ర సుఖాసీనౌ నాతిదూరే నిరీక్ష్యతామ్ |
న్యగ్రోధే సుకృతాం శయ్యాం భేజాతే ధర్మవత్సలౌ || ౩౩ ||

స లక్ష్మణస్యోత్తమపుష్కలం వచో
నిశమ్య చైవం వనవాసమాదరాత్ |
సమాః సమస్తా విదధే పరంతపః |
ప్రపద్య ధర్మం సుచిరాయ రాఘవః || ౩౪ ||

తతస్తు తస్మిన్ విజనే వనే తదా |
మహాబలౌ రాఘవవంశవర్ధనౌ |
న తౌ భయం సంభ్రమమభ్యుపేయతు
ర్యథైవ సింహౌ గిరిసానుగోచరౌ || ౩౫ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే త్రిపంచాశః సర్గః || ౫౩ ||

అయోధ్యాకాండ చతుఃపంచాశః సర్గః (౫౪) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed