Yuddha Kanda Sarga 70 – యుద్ధకాండ సప్తతితమః సర్గః (౭౦)


|| దేవాంతకాదివధః ||

నరాంతకం హతం దృష్ట్వా చుక్రుశుర్నైరృతర్షభాః |
దేవాంతకస్త్రిమూర్ధా చ పౌలస్త్యశ్చ మహోదరః || ౧ ||

ఆరూఢో మేఘసంకాశం వారణేంద్రం మహోదరః |
వాలిపుత్రం మహావీర్యమభిదుద్రావ వీర్యవాన్ || ౨ ||

భ్రాతృవ్యసనసంతప్తస్తథా దేవాంతకో బలీ |
ఆదాయ పరిఘం దీప్తమంగదం సమభిద్రవత్ || ౩ ||

రథమాదిత్యసంకాశం యుక్తం పరమవాజిభిః |
ఆస్థాయ త్రిశిరా వీరో వాలిపుత్రమథాభ్యయాత్ || ౪ ||

స త్రిభిర్దేవదర్పఘ్నైర్నైరృతేంద్రైరభిద్రుతః |
వృక్షముత్పాటయామాస మహావిటపమంగదః || ౫ ||

దేవాంతకాయ తం వీరశ్చిక్షేప సహసాఽంగదః |
మహావృక్షం మహాశాఖం శక్రో దీప్తమివాశనిమ్ || ౬ ||

త్రిశిరాస్తం ప్రచిచ్ఛేద శరైరాశీవిషోపమైః |
స వృక్షం కృత్తమాలోక్య ఉత్పపాత తదాఽంగదః || ౭ ||

స వవర్ష తతో వృక్షాన్ శైలాంశ్చ కపికుంజరః |
తాన్ప్రచిచ్ఛేద సంక్రుద్ధస్త్రిశిరా నిశితైః శరైః || ౮ ||

పరిఘాగ్రేణ తాన్వృక్షాన్బభంజ చ సురాంతకః |
త్రిశిరాశ్చాంగదం వీరమబిదుద్రావ సాయకైః || ౯ ||

గజేన సమభిద్రుత్య వాలిపుత్రం మహోదరః |
జఘానోరసి సంక్రుద్ధస్తోమరైర్వజ్రసన్నిభైః || ౧౦ ||

దేవాంతకశ్చ సంక్రుద్ధః పరిఘేణ తదాఽంగదమ్ |
ఉపగమ్యాభిహత్యాశు వ్యపచక్రామ వేగవాన్ || ౧౧ ||

స త్రిభిర్నైరృతశ్రేష్ఠైర్యుగపత్సమభిద్రుతః |
న వివ్యథే మహాతేజా వాలిపుత్రః ప్రతాపవాన్ || ౧౨ ||

స వేగవాన్మహావేగం కృత్వా పరమదుర్జయః |
తలేన భృశముత్పత్య జఘానాస్య మహాగజమ్ || ౧౩ ||

తస్య తేన ప్రహారేణ నాగరాజస్య సంయుగే |
పేతతుర్లోచనే తస్య విననాద స వారణః || ౧౪ ||

విషాణం చాస్య నిష్కృష్య వాలిపుత్రో మహాబలః |
దేవాంతకమభిప్లుత్య తాడయామాస సంయుగే || ౧౫ ||

స విహ్వలితసర్వాంగో వాతోద్ధూత ఇవ ద్రుమః |
లాక్షారససవర్ణం చ సుస్రావ రుధిరం ముఖాత్ || ౧౬ ||

అథాశ్వాస్య మహాతేజాః కృచ్ఛ్రాద్దేవాంతకో బలీ |
ఆవిధ్య పరిఘం ఘోరమాజఘాన తదాఽంగదమ్ || ౧౭ ||

పరిఘాభిహతశ్చాపి వానరేంద్రాత్మజస్తదా |
జానుభ్యాం పతితో భూమౌ పునరేవోత్పపాత హ || ౧౮ ||

తముత్పతంతం త్రిశిరాస్త్రిభిర్బాణైరజిహ్మగైః |
ఘోరైర్హరిపతేః పుత్రం లలాటేఽభిజఘాన హ || ౧౯ ||

తతోఽంగదం పరిక్షిప్తం త్రిభిర్నైరృతపుంగవైః |
హనుమానపి విజ్ఞాయ నీలశ్చాపి ప్రతస్థతుః || ౨౦ ||

తతశ్చిక్షేప శేలాగ్రం నీలస్త్రిశిరసే తదా |
తద్రావణసుతో ధీమాన్బిభేద నిశితైః శరైః || ౨౧ ||

తద్బాణశతనిర్భిన్నం విదారితశిలాతలమ్ |
సవిస్ఫులింగం సజ్వాలం నిపపాత గిరేః శిరః || ౨౨ ||

తతో జృంభితమాలోక్య హర్షాద్దేవాంతకస్తదా |
పరిఘేణాభిదుద్రావ మారుతాత్మజమాహవే || ౨౩ ||

తమాపతంతముత్ప్లుత్య హనుమాన్మారుతాత్మజః |
ఆజఘాన తదా మూర్ధ్ని వజ్రకల్పేన ముష్టినా || ౨౪ ||

శిరసి ప్రహరన్వీరస్తదా వాయుసుతో బలీ |
నాదేనాకంపయచ్చైవ రాక్షసాన్స మహాకపిః || ౨౫ ||

స ముష్టినిష్పిష్టవికీర్ణమూర్ధా
నిర్వాంతదంతాక్షివిలంబిజిహ్వః |
దేవాంతకో రాక్షసరాజసూనుః
గతాసురుర్వ్యాం సహసా పపాత || ౨౬ ||

తస్మిన్హతే రాక్షసయోధముఖ్యే
మహాబలే సంయతి దేవశత్రౌ |
క్రుద్ధస్త్రిమూర్ధా నిశితాగ్రముగ్రం
వవర్ష నీలోరసి బాణవర్షమ్ || ౨౭ ||

మహోదరస్తు సంక్రుద్ధః కుంజరం పర్వతోపమమ్ |
భూయః సమధిరుహ్యాశు మందరం రశ్మిమానివ || ౨౮ ||

తతో బాణమయం వర్షం నీలస్యోరస్యపాతయత్ |
గిరౌ వర్షం తడిచ్చక్రచాపవానివ తోయదః || ౨౯ ||

తతః శరౌఘైరభివర్ష్యమాణో
విభిన్నగాత్రః కపిసైన్యపాలః |
నీలో బభూవాథ నిసృష్టగాత్రో
విష్టంభితస్తేన మహాబలేన || ౩౦ ||

తతస్తు నీలః ప్రతిలభ్య సంజ్ఞాం
శైలం సముత్పాట్య సవృక్షషండమ్ |
తతః సముత్పత్య భృశోగ్రవేగో
మహోదరం తేన జఘాన మూర్ధ్ని || ౩౧ ||

తతః స శైలేంద్రనిపాతభగ్నో
మహోదరస్తేన మహాద్విపేన |
విపోథితో భూమితలే గతాసుః
పపాత వజ్రాభిహతో యథాద్రిః || ౩౨ ||

పితృవ్యం నిహతం దృష్ట్వా త్రిశిరాశ్చాపమాదదే |
హనుమంతం చ సంక్రుద్ధో వివ్యాధ నిశితైః శరైః || ౩౩ ||

స వాయుసూనుః కుపితశ్చిక్షేప శిఖరం గిరేః |
త్రిశిరాస్తచ్ఛరైస్తీక్ష్ణైర్బిభేద బహుధా బలీ || ౩౪ ||

తద్వ్యర్థం శిఖరం దృష్ట్వా ద్రుమవర్షం మహాకపిః |
విససర్జ రణే తస్మిన్రావణస్య సుతం ప్రతి || ౩౫ ||

తమాపతంతమాకాశే ద్రుమవర్షం ప్రతాపవాన్ |
త్రిశిరా నిశితైర్బాణైశ్చిచ్ఛేద చ ననాద చ || ౩౬ ||

తతో హనూమానుత్ప్లుత్య హయాంస్త్రిశిరసస్తదా |
విదదార నఖైః క్రుద్ధో గజేంద్రం మృగరాడివ || ౩౭ ||

అథ శక్తిం సమాదాయ కాలరాత్రిమివాంతకః |
చిక్షేపానిలపుత్రాయ త్రిశిరా రావణాత్మజః || ౩౮ ||

దివః క్షిప్తామివోల్కాం తాం శక్తిం క్షిప్తామసంగతామ్ |
గృహీత్వా హరిశార్దూలో బభంజ చ ననాద చ || ౩౯ ||

తాం దృష్ట్వా ఘోరసంకాశాం శక్తిం భగ్నాం హనూమతా |
ప్రహృష్టా వానరగణా వినేదుర్జలదా ఇవ || ౪౦ ||

తతః ఖడ్గం సముద్యమ్య త్రిశిరా రాక్షసోత్తమః |
నిజఘాన తదా వ్యూఢే వాయుపుత్రస్య వక్షసి || ౪౧ ||

ఖడ్గప్రహారాభిహతో హనూమాన్మారుతాత్మజః |
ఆజఘాన త్రిశిరసం తలేనోరసి వీర్యవాన్ || ౪౨ ||

స తలాభిహతస్తేన స్రస్తహస్తాయుధో భువి |
నిపపాత మహాతేజాస్త్రిశిరాస్త్యక్తచేతనః || ౪౩ ||

స తస్య పతతః ఖడ్గం సమాచ్ఛిద్య మహాకపిః |
ననాద గిరిసంకాశస్త్రాసయన్సర్వనైరృతాన్ || ౪౪ ||

అమృష్యమాణస్తం ఘోషముత్పపాత నిశాచరః |
ఉత్పత్య చ హనూమంతం తాడయామాస ముష్టినా || ౪౫ ||

తేన ముష్టిప్రహారేణ సంచుకోప మహాకపిః |
కుపితశ్చ నిజగ్రాహ కిరీటే రాక్షసర్షభమ్ || ౪౬ ||

స తస్య శీర్షాణ్యసినా శితేన
కిరీటజుష్టాని సకుండలాని |
క్రుద్ధః ప్రచిచ్ఛేద సుతోఽనిలస్య
త్వష్టుః సుతస్యేవ శిరాంసి శక్రః || ౪౭ ||

తాన్యాయతాక్షాణ్యగసన్నిభాని
ప్రదీప్తవైశ్వానరలోచనాని |
పేతుః శిరాంసీంద్రరిపోర్ధరణ్యాం
జ్యోతీంషి ముక్తాని యథాఽర్కమార్గాత్ || ౪౮ ||

తస్మిన్హతే దేవరిపౌ త్రిశీర్షే
హనూమతా శక్రపరాక్రమేణ |
నేదుః ప్లవంగాః ప్రచచాల భూమీ
రక్షాంస్యథో దుద్రువిరే సమంతాత్ || ౪౯ ||

హతం త్రిశిరసం దృష్ట్వా తథైవ చ మహోదరమ్ |
హతౌ ప్రేక్ష్య దురాధర్షౌ దేవాంతకనరాంతకౌ || ౫౦ ||

చుకోప పరమామర్షీ మత్తో రాక్షసపుంగవః |
జగ్రాహార్చిష్మతీం ఘోరాం గదాం సర్వాయసీం శుభామ్ || ౫౧ ||

హేమపట్టపరిక్షిప్తాం మాంసశోణితఫేనిలామ్ |
విరాజమానాం వపుషా శత్రుశోణితరంజితామ్ || ౫౨ ||

తేజసా సంప్రదీప్తాగ్రాం రక్తమాల్యావిభూషితామ్ |
ఐరావతమహాపద్మసార్వభౌమభయావహామ్ || ౫౩ ||

గదామాదాయ సంక్రుద్ధో మత్తో రాక్షసపుంగవః |
హరీన్సమభిదుద్రావ యుగాంతాగ్నిరివ జ్వలన్ || ౫౪ ||

అథర్షభః సముత్పత్య వానరో రావణానుజమ్ |
మత్తానీకముపాగమ్య తస్థౌ తస్యాగ్రతో బలీ || ౫౫ ||

తం పురస్తాత్స్థితం దృష్ట్వా వానరం పర్వతోపమమ్ |
ఆజఘానోరసి క్రుద్ధో గదయా వజ్రకల్పయా || ౫౬ ||

స తయాఽభిహతస్తేన గదయా వానరర్షభః |
భిన్నవక్షాః సమాధూతః సుస్రావ రుధిరం బహు || ౫౭ ||

స సంప్రాప్య చిరాత్సంజ్ఞామృషభో వానరర్షభః |
అభిదుద్రావ వేగేన గదాం తస్య మహాత్మనః || ౫౮ || [జగ్రాహ]

గృహీత్వా తాం గదాం భీమామావిధ్య చ పునః పునః |
మత్తానీకం మహాత్మానం జఘాన రణమూర్ధని || ౫౯ ||

స స్వయా గదయా భగ్నో విశీర్ణదశనేక్షణః |
నిపపాత తతో మత్తో వజ్రాహత ఇవాచలః || ౬౦ ||

విశీర్ణనయనే భూమౌ గతసత్త్వే గతాయుషి |
పతితే రాక్షసే తస్మిన్విద్రుతం రాక్షసం బలమ్ || ౬౧ ||

తస్మిన్హతే భ్రాతరి రావణస్య
తన్నైరృతానాం బలమర్ణవాభమ్ |
త్యక్తాయుధం కేవలజీవితార్థం
దుద్రావ భిన్నార్ణవసన్నికాశమ్ || ౬౨ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే సప్తతితమః సర్గః || ౭౦ ||

యుద్ధకాండ ఏకసప్తతితమః సర్గః (౭౧) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed