Yuddha Kanda Sarga 51 – యుద్ధకాండ ఏకపంచాశః సర్గః (౫౧)


|| ధూమ్రాక్షాభిషేణనమ్ ||

తేషాం సుతుములం శబ్దం వానరాణాం తరస్వినామ్ |
నర్దతాం రాక్షసైః సార్ధం తదా శుశ్రావ రావణః || ౧ ||

స్నిగ్ధగంభీరనిర్ఘోషం శ్రుత్వా స నినదం భృశమ్ |
సచివానాం తతస్తేషాం మధ్యే వచనమబ్రవీత్ || ౨ ||

యథాఽసౌ సంప్రహృష్టానాం వానరాణాం సముత్థితః |
బహూనాం సుమహానాదో మేఘానామివ గర్జతామ్ || ౩ ||

వ్యక్తం సుమహతీ ప్రీతిరేతేషాం నాత్ర సంశయః |
తథా హి విపులైర్నాదైశ్చుక్షుభే వరుణాలయః || ౪ ||

తౌ తు బద్ధౌ శరైస్తీక్ష్ణైర్భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ |
అయం చ సుమహాన్నాదః శంకాం జనయతీవ మే || ౫ ||

ఏతత్తు వచనం చోక్త్వా మంత్రిణో రాక్షసేశ్వరః |
ఉవాచ నైరృతాంస్తత్ర సమీపపరివర్తినః || ౬ ||

జ్ఞాయతాం తూర్ణమేతేషాం సర్వేషాం వనచారిణామ్ |
శోకకాలే సముత్పన్నే హర్షకారణముత్థితమ్ || ౭ ||

తథోక్తాస్తేన సంభ్రాంతాః ప్రాకారమధిరుహ్య తే |
దదృశుః పాలితాం సేనాం సుగ్రీవేణ మహాత్మనా || ౮ ||

తౌ చ ముక్తౌ సుఘోరేణ శరబంధేన రాఘవౌ |
సముత్థితౌ మహావేగౌ విషేదుః ప్రేక్ష్య రాక్షసాః || ౯ ||

సంత్రస్తహృదయాః సర్వే ప్రాకారాదవరుహ్య తే |
విషణ్ణవదనా ఘోరా రాక్షసేంద్రముపస్థితాః || ౧౦ ||

తదప్రియం దీనముఖా రావణస్య నిశాచరాః |
కృత్స్నం నివేదయామాసుర్యథావద్వాక్యకోవిదాః || ౧౧ ||

యౌ తావింద్రజితా యుద్ధే భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ |
నిబద్ధౌ శరబంధేన నిష్ప్రకంపభుజౌ కృతౌ || ౧౨ ||

విముక్తౌ శరబంధేన తౌ దృశ్యేతే రణాజిరే |
పాశానివ గజౌ ఛిత్త్వా గజేంద్రసమవిక్రమౌ || ౧౩ ||

తచ్ఛ్రుత్వా వచనం తేషాం రాక్షసేంద్రో మహాబలః |
చింతాశోకసమాక్రాంతో విషణ్ణవదనోఽబ్రవీత్ || ౧౪ ||

ఘోరైర్దత్తవరైర్బద్ధౌ శరైరాశీవిషోపమైః |
అమోఘైః సూర్యసంకాశైః ప్రమథ్యేంద్రజితా యుధి || ౧౫ ||

తదస్త్రబంధమాసాద్య యది ముక్తౌ రిపూ మమ |
సంశయస్థమిదం సర్వమనుపశ్యామ్యహం బలమ్ || ౧౬ ||

నిష్ఫలాః ఖలు సంవృత్తాః శరా పావకతేజసః | [వాసుకి]
ఆదత్తం యైస్తు సంగ్రామే రిపూణాం మమ జీవితమ్ || ౧౭ ||

ఏవముక్త్వా తు సంక్రుద్ధో నిఃశ్వసన్నురగో యథా |
అబ్రవీద్రక్షసాం మధ్యే ధూమ్రాక్షం నామ రాక్షసమ్ || ౧౮ ||

బలేన మహతా యుక్తో రక్షసాం భీమవిక్రమ |
త్వం వధాయాభినిర్యాహి రామస్య సహ వానరైః || ౧౯ ||

ఏవముక్తస్తు ధూమ్రాక్షో రాక్షసేంద్రేణ ధీమతా |
కృత్వా ప్రణామం సంహృష్టో నిర్జగామ నృపాలయాత్ || ౨౦ ||

అభినిష్క్రమ్య తద్ద్వారం బలాధ్యక్షమువాచ హ |
త్వరయస్వ బలం తూర్ణం కిం చిరేణ యుయుత్సతః || ౨౧ ||

ధూమ్రాక్షవచనం శ్రుత్వా బలాధ్యక్షో బలానుగః |
బలముద్యోజయామాస రావణస్యాజ్ఞయా ద్రుతమ్ || ౨౨ ||

తే బద్ధఘంటా బలినో ఘోరరూపా నిశాచరాః |
విగర్జమానాః సంహృష్టా ధూమ్రాక్షం పర్యవారయన్ || ౨౩ ||

వివిధాయుధహస్తాశ్చ శూలముద్గరపాణయః |
గదాభిః పట్టిశైర్దండైరాయసైర్ముసలైర్భృశమ్ || ౨౪ ||

పరిఘైర్భిందిపాలైశ్చ భల్లైః ప్రాసైః పరశ్వధైః |
నిర్యయూ రాక్షసా దిగ్భ్యో నర్దంతో జలదా యథా || ౨౫ ||

రథైః కవచినస్త్వన్యే ధ్వజైశ్చ సమలంకృతైః |
సువర్ణజాలవిహితైః ఖరైశ్చ వివిధాననైః || ౨౬ ||

హయైః పరమశీఘ్రైశ్చ గజైంద్రైశ్చ మదోత్కటైః |
నిర్యయూ రాక్షసవ్యాఘ్రా వ్యాఘ్రా ఇవ దురాసదాః || ౨౭ ||

వృకసింహముఖైర్యుక్తం ఖరైః కనకభూషణైః |
ఆరురోహ రథం దివ్యం ధూమ్రాక్షః ఖరనిఃస్వనః || ౨౮ ||

స నిర్యాతో మహావీర్యో ధూమ్రాక్షో రాక్షసైర్వృతః |
ప్రహసన్పశ్చిమద్వారం హనూమాన్యత్ర యూథపః || ౨౯ ||

రథప్రవరమాస్థాయ ఖరయుక్తం ఖరస్వనమ్ |
ప్రయాంతం తు మహాఘోరం రాక్షసం భీమవిక్రమమ్ || ౩౦ ||

అంతరిక్షగతా ఘోరాః శకునాః ప్రత్యవారయన్ |
రథశీర్షే మహాన్భీమో గృధ్రశ్చ నిపపాత హ || ౩౧ ||

ధ్వజాగ్రే గ్రథితాశ్చైవ నిపేతుః కుణపాశనాః |
రుధిరార్ద్రో మహాన్ శ్వేతః కబంధః పతితో భువి || ౩౨ ||

విస్వరం చోత్సృజన్నాదం ధూమ్రాక్షస్య సమీపతః |
వవర్ష రుధిరం దేవః సంచచాల చ మేదినీ || ౩౩ ||

ప్రతిలోమం వవౌ వాయుర్నిర్ఘాతసమనిఃస్వనః |
తిమిరౌఘావృతాస్తత్ర దిశశ్చ న చకాశిరే || ౩౪ ||

స తూత్పాతాంస్తదా దృష్ట్వా రాక్షసానాం భయావహాన్ |
ప్రాదుర్భూతాన్ సుఘోరాంశ్చ ధూమ్రాక్షో వ్యథితోఽభవత్ |
ముముహూ రాక్షసాః సర్వే ధూమ్రాక్షస్య పురఃసరాః || ౩౫ ||

తతః సుభీమో బహుభిర్నిశాచరై-
-ర్వృతోఽభినిష్క్రమ్య రణోత్సుకో బలీ |
దదర్శ తాం రాఘవబాహుపాలితాం
మహౌఘకల్పాం బహువానరీం చమూమ్ || ౩౬ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ఏకపంచాశః సర్గః || ౫౧ ||

యుద్ధకాండ ద్విపంచాశః సర్గః (౫౨) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed