Yuddha Kanda Sarga 129 – యుద్ధకాండ ఏకోనత్రింశదుత్తరశతతమః సర్గః (౧౨౯)


|| హనూమద్భరతసంభాషణమ్ ||

బహూని నామ వర్షాణి గతస్య సుమహద్వనమ్ |
శృణోమ్యహం ప్రీతికరం మమ నాథస్య కీర్తనమ్ || ౧ ||

కల్యాణీ బత గాథేయం లౌకికీ ప్రతిభాతి మే |
ఏతి జీవంతమానందో నరం వర్షశతాదపి || ౨ ||

రాఘవస్య హరీణాం చ కథమాసీత్సమాగమః |
కస్మిన్దేశే కిమాశ్రిత్య తత్త్వమాఖ్యాహి పృచ్ఛతః || ౩ ||

స పృష్టో రాజపుత్రేణ బృస్యాం సముపవేశితః |
ఆచచక్షే తతః సర్వం రామస్య చరితం వనే || ౪ ||

యథా ప్రవ్రాజితో రామో మాతుర్దత్తో వరస్తవ |
యథా చ పుత్రశోకేన రాజా దశరథో మృతః || ౫ ||

యథా దూతైస్త్వమానీతస్తూర్ణం రాజగృహాత్ప్రభో |
త్వయాఽయోధ్యాం ప్రవిష్టేన యథా రాజ్యం న చేప్సితమ్ || ౬ ||

చిత్రకూటం గిరిం గత్వా రాజ్యేనామిత్రకర్శనః |
నిమంత్రితస్త్వయా భ్రాతా ధర్మమాచరితా సతామ్ || ౭ ||

స్థితేన రాజ్ఞో వచనే యథా రాజ్యం విసర్జితమ్ |
ఆర్యస్య పాదుకే గృహ్య యథాఽసి పునరాగతః || ౮ ||

సర్వమేతన్మహాబాహో యథావద్విదితం తవ |
త్వయి ప్రతిప్రయాతే తు యద్వృత్తం తన్నిబోధ మే || ౯ ||

అపయాతే త్వయి తదా సముద్భ్రాంతమృగద్విజమ్ |
పరిద్యూనమివాత్యర్థం తద్వనం సమపద్యత || ౧౦ ||

తద్ధస్తిమృదితం ఘోరం సింహవ్యాఘ్రమృగాయుతమ్ |
ప్రవివేశాథ విజనం సుమహద్దండకావనమ్ || ౧౧ ||

తేషాం పురస్తాద్బలవాన్గచ్ఛతాం గహనే వనే |
నినదన్సుమహానాదం విరాధః ప్రత్యదృశ్యత || ౧౨ ||

తముత్క్షిప్య మహానాదమూర్ధ్వబాహుమధోముఖమ్ |
నిఖాతే ప్రక్షిపంతి స్మ నదంతమివ కుంజరమ్ || ౧౩ ||

తత్కృత్వా దుష్కరం కర్మ భ్రాతరౌ రామలక్ష్మణౌ |
సాయాహ్నే శరభంగస్య రమ్యమాశ్రమమీయతుః || ౧౪ ||

శరభంగే దివం ప్రాప్తే రామః సత్యపరాక్రమః |
అభివాద్య మునీన్సర్వాంజనస్థానముపాగమత్ || ౧౫ ||

తతః పశ్చాచ్ఛూర్పణఖా రామపార్శ్వముపాగతా |
తతో రామేణ సందిష్టో లక్ష్మణః సహసోత్థితః || ౧౬ ||

ప్రగృహ్య ఖడ్గం చిచ్ఛేద కర్ణనాసం మహాబలః |
చతుర్దశ సహస్రాణి రక్షసాం భీమకర్మణామ్ || ౧౭ ||

హతాని వసతా తత్ర రాఘవేణ మహాత్మనా |
ఏకేన సహ సంగమ్య రణే రామేణ సంగతాః || ౧౮ ||

అహ్నశ్చతుర్థభాగేన నిఃశేషా రాక్షసాః కృతాః |
మహాబలా మహావీర్యాస్తపసో విఘ్నకారిణః || ౧౯ ||

నిహతా రాఘవేణాజౌ దండకారణ్యవాసినః |
రాక్షసాశ్చ వినిష్పిష్టాః ఖరశ్చ నిహతో రణే || ౨౦ ||

తతస్తేనార్దితా బాలా రావణం సముపాగతా |
రావణానుచరో ఘోరో మారీచో నామ రాక్షసః || ౨౧ ||

లోభయామాస వైదేహీం భూత్వా రత్నమయో మృగః |
అథైనమబ్రవీద్రామం వైదేహీ గృహ్యతామితి || ౨౨ ||

అహో మనోహరః కాంత ఆశ్రమో నో భవిష్యతి |
తతో రామో ధనుష్పాణిర్ధావంతమనుధావతి || ౨౩ ||

స తం జఘాన ధావంతం శరేణానతపర్వణా |
అథ సౌమ్య దశగ్రీవో మృగం యాతే తు రాఘవే || ౨౪ ||

లక్ష్మణే చాపి నిష్క్రాంతే ప్రవివేశాశ్రమం తదా |
జగ్రాహ తరసా సీతాం గ్రహః ఖే రోహిణీమివ || ౨౫ ||

త్రాతుకామం తతో యుద్ధే హత్వా గృధ్రం జటాయుషమ్ |
ప్రగృహ్య సీతాం సహసా జగామాశు స రావణః || ౨౬ ||

తతస్త్వద్భుతసంకాశాః స్థితాః పర్వతమూర్ధని |
సీతాం గృహీత్వా గచ్ఛంతం వానరాః పర్వతోపమాః || ౨౭ ||

దదృశుర్విస్మితాస్తత్ర రావణం రాక్షసాధిపమ్ |
ప్రవివేశ తతో లంకాం రావణో లోకరావణః || ౨౮ ||

తాం సువర్ణపరిక్రాంతే శుభే మహతి వేశ్మని |
ప్రవేశ్య మైథిలీం వాక్యైః సాంత్వయామాస రావణః || ౨౯ ||

తృణవద్భాషితం తస్య తం చ నైరృతపుంగవమ్ |
అచింతయంతీ వైదేహీ అశోకవనికాం గతా || ౩౦ ||

న్యవర్తత తతో రామో మృగం హత్వా మహావనే |
నివర్తమానః కాకుత్స్థోఽదృష్ట్వా గృధ్రం ప్రవివ్యథే || ౩౧ ||

గృధ్రం హతం తతో దగ్ధ్వా రామః ప్రియసఖం పితుః |
మార్గమాణస్తు వైదేహీం రాఘవః సహలక్ష్మణః || ౩౨ ||

గోదావరీమన్వచరద్వనోద్దేశాంశ్చ పుష్పితాన్ |
ఆసేదతుర్మహారణ్యే కబంధం నామ రాక్షసమ్ || ౩౩ ||

తతః కబంధవచనాద్రామః సత్యపరాక్రమః |
ఋశ్యమూకం గిరిం గత్వా సుగ్రీవేణ సమాగతః || ౩౪ ||

తయోః సమాగమః పూర్వం ప్రీత్యా హార్దో వ్యజాయత |
భ్రాత్రా నిరస్తః కృద్ధేన సూగ్రీవో వాలినా పురా || ౩౫ ||

ఇతరేతరసంవాదాత్ప్రగాఢః ప్రణయస్తయోః |
రామస్య బాహువీర్యేణ స్వరాజ్యం ప్రత్యపాదయత్ || ౩౬ ||

వాలినం సమరే హత్వా మహాకాయం మహాబలమ్ |
సుగ్రీవః స్థాపితో రాజ్యే సహితః సర్వవానరైః || ౩౭ ||

రామాయ ప్రతిజానీతే రాజపుత్ర్యాశ్చ మార్గణమ్ |
ఆదిష్టా వానరేంద్రేణ సుగ్రీవేణ మహాత్మనా || ౩౮ ||

దశ కోట్యః ప్లవంగానాం సర్వాః ప్రస్థాపితా దిశః |
తేషాం నో విప్రకృష్టానాం వింధ్యే పర్వతసత్తమే || ౩౯ ||

భృశం శోకాభితప్తానాం మహాన్కాలోఽత్యవర్తత |
భ్రాతా తు గృధ్రరాజస్య సంపాతిర్నామ వీర్యవాన్ || ౪౦ ||

సమాఖ్యాతి స్మ వసతిం సీతాయా రావణాలయే |
సోఽహం దుఃఖపరీతానాం దుఃఖం తజ్జ్ఞాతినాం నుదన్ || ౪౧ ||

ఆత్మవీర్యం సమాస్థాయ యోజనానాం శతం ప్లుతః |
తత్రాహమేకామద్రాక్షమశోకవనికాం గతామ్ || ౪౨ ||

కౌశేయవస్త్రాం మలినాం నిరానందాం దృఢవ్రతామ్ |
తయా సమేత్య విధివత్పృష్ట్వా సర్వమనిందితామ్ || ౪౩ ||

అభిజ్ఞానం చ మే దత్తమర్చిష్మాన్స మహామణిః |
అభిజ్ఞానం మణిం లబ్ధ్వా చరితార్థోఽహమాగతః || ౪౪ ||

మయా చ పునరాగమ్య రామస్యాక్లిష్టకర్మణః |
అభిజ్ఞానం మయా దత్తమర్చిష్మాన్స మహామణిః || ౪౫ ||

శ్రుత్వా తాం మైథిలీం హృష్టస్త్వాశశంసే స జీవితమ్ |
జీవితాంతమనుప్రాప్తః పీత్వాఽమృతమివాతురః || ౪౬ ||

ఉద్యోజయిష్యన్నుద్యోగం దధ్రే కామం వధే మనః |
జిఘాంసురివ లోకాంతే సర్వాంల్లోకాన్విభావసుః || ౪౭ ||

తతః సముద్రమాసాద్య నలం సేతుమకారయత్ |
అతరత్కపివీరాణాం వాహినీ తేన సేతునా || ౪౮ ||

ప్రహస్తమవధీన్నీలః కుంభకర్ణం తు రాఘవః |
లక్ష్మణో రావణసుతం స్వయం రామస్తు రావణమ్ || ౪౯ ||

స శక్రేణ సమాగమ్య యమేన వరుణేన చ |
మహేశ్వరస్వయంభూభ్యాం తథా దశరథేన చ || ౫౦ ||

తైశ్చ దత్తవరః శ్రీమానృషిభిశ్చ సమాగతః |
సురర్షిభిశ్చ కాకుత్స్థో వరాఁల్లేభే పరంతపః || ౫౧ ||

స తు దత్తవరః ప్రీత్యా వానరైశ్చ సమాగతః |
పుష్పకేణ విమానేన కిష్కింధామభ్యుపాగమత్ || ౫౨ ||

తం గంగాం పునరాసాద్య వసంతం మునిసన్నిధౌ |
అవిఘ్నం పుష్యయోగేన శ్వో రామం ద్రష్టుమర్హసి || ౫౩ ||

తతస్తు సత్యం హనుమద్వచో మహ-
-న్నిశమ్య హృష్టో భరతః కృతాంజలిః |
ఉవాచ వాణీం మనసః ప్రహర్షిణీం
చిరస్య పూర్ణః ఖలు మే మనోరథః || ౫౪ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ఏకోనత్రింశదుత్తరశతతమః సర్గః || ౧౨౯ ||

యుద్ధకాండ త్రింశదుత్తరశతతమః సర్గః (౧౩౦) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed