Sundarakanda Sarga (Chapter) 37 – సుందరకాండ సప్తత్రింశః సర్గః (౩౭)


|| సీతాప్రత్యానయనానౌచిత్యమ్ ||

సీతా తద్వచనం శ్రుత్వా పూర్ణచంద్రనిభాననా |
హనూమంతమువాచేదం ధర్మార్థసహితం వచః || ౧ ||

అమృతం విషసంసృష్టం త్వయా వానర భాషితమ్ |
యచ్చ నాన్యమనా రామో యచ్చ శోకపరాయణః || ౨ ||

ఐశ్వర్యే వా సువిస్తీర్ణే వ్యసనే వా సుదారుణే |
రజ్జ్వేవ పురుషం బద్ధ్వా కృతాంతః పరికర్షతి || ౩ ||

విధిర్నూనమసంహార్యః ప్రాణినాం ప్లవగోత్తమ |
సౌమిత్రిం మాం చ రామం చ వ్యసనైః పశ్య మోహితాన్ || ౪ ||

శోకస్యాస్య కదా పారం రాఘవోఽధిగమిష్యతి |
ప్లవమానః పరిశ్రాంతో హతనౌః సాగరే యథా || ౫ ||

రాక్షసానాం వధం కృత్వా సూదయిత్వా చ రావణమ్ |
లంకామున్మూలితాం కృత్వా కదా ద్రక్ష్యతి మాం పతిః || ౬ ||

స వాచ్యః సంత్వరస్వేతి యావదేవ న పూర్యతే |
అయం సంవత్సరః కాలస్తావద్ధి మమ జీవితమ్ || ౭ ||

వర్తతే దశమో మాసో ద్వౌ తు శేషౌ ప్లవంగమ |
రావణేన నృశంసేన సమయో యః కృతో మమ || ౮ ||

విభీషణేన చ భ్రాత్రా మమ నిర్యాతనం ప్రతి |
అనునీతః ప్రయత్నేన న చ తత్కురుతే మతిమ్ || ౯ ||

మమ ప్రతిప్రదానం హి రావణస్య న రోచతే |
రావణం మార్గతే సంఖ్యే మృత్యుః కాలవశం గతమ్ || ౧౦ ||

జ్యేష్ఠా కన్యానలా నామ విభీషణసుతా కపే |
తయా మమేదమాఖ్యాతం మాత్రా ప్రహితయా స్వయమ్ || ౧౧ ||

[* అధికపాఠః –
అవింధ్యో నామ మేధావీ విద్వాన్రాక్షసపుంగవః |
ద్యుతిమాన్ శీలవాన్వృద్ధో రావణస్య సుసం‍మతః ||
రామక్షయమనుప్రాప్తం రక్షసాం ప్రత్యచోదయత్ |
న చ తస్య స దుష్టాత్మా శృణోతి వచనం హితమ్ ||
*]

ఆసంశేయం హరిశ్రేష్ఠ క్షిప్రం మాం ప్రాప్స్యతే పతిః |
అంతరాత్మా హి మే శుద్ధస్తస్మింశ్చ బహవో గుణాః || ౧౨ ||

ఉత్సాహః పౌరుషం సత్త్వమానృశంస్యం కృతజ్ఞతా |
విక్రమశ్చ ప్రభావశ్చ సంతి వానర రాఘవే || ౧౩ ||

చతుర్దశ సహస్రాణి రాక్షసానాం జఘాన యః |
జనస్థానే వినా భ్రాత్రా శత్రుః కస్తస్య నోద్విజేత్ || ౧౪ ||

న స శక్యస్తులయితుం వ్యసనైః పురుషర్షభః |
అహం తస్య ప్రభావజ్ఞా శక్రస్యేవ పులోమజా || ౧౫ ||

శరజాలాంశుమాఞ్ఛూరః కపే రామదివాకరః |
శత్రురక్షోమయం తోయముపశోషం నయిష్యతి || ౧౬ ||

ఇతి సంజల్పమానాం తాం రామార్థే శోకకర్శితామ్ |
అశ్రుసంపూర్ణనయనామువాచ వచనం కపిః || ౧౭ ||

శ్రుత్వైవ తు వచో మహ్యం క్షిప్రమేష్యతి రాఘవః |
చమూం ప్రకర్షన్మహతీం హర్యృక్షగణసం‍కులామ్ || ౧౮ ||

అథవా మోచయిష్యామి త్వామద్యైవ వరాననే |
అస్మాద్దుఃఖాదుపారోహ మమ పృష్ఠమనిందితే || ౧౯ ||

త్వాం తు పృష్ఠగతాం కృత్వా సంతరిష్యామి సాగరమ్ |
శక్తిరస్తి హి మే వోఢుం లంకామపి సరావణామ్ || ౨౦ ||

అహం ప్రస్రవణస్థాయ రాఘవాయాద్య మైథిలి |
ప్రాపయిష్యామి శక్రాయ హవ్యం హుతమివానలః || ౨౧ ||

ద్రక్ష్యస్యద్యైవ వైదేహి రాఘవం సహలక్ష్మణమ్ |
వ్యవసాయసమాయుక్తం విష్ణుం దైత్యవధే యథా || ౨౨ ||

త్వద్దర్శనకృతోత్సాహమాశ్రమస్థం మహాబలమ్ |
పురందరమివాసీనం నాకరాజస్య మూర్ధని || ౨౩ ||

పృష్ఠమారోహ మే దేవి మా వికాంక్షస్వ శోభనే |
యోగమన్విచ్ఛ రామేణ శశాంకేనేవ రోహిణీ || ౨౪ ||

కథయంతీవ చంద్రేణ సూర్యేణ చ మహార్చిషా |
మత్పృష్ఠమధిరుహ్య త్వం తరాకాశమహార్ణవౌ || ౨౫ ||

న హి మే సంప్రయాతస్య త్వామితో నయతోంగనే |
అనుగంతుం గతిం శక్తాః సర్వే లంకానివాసినః || ౨౬ ||

యథైవాహమిహ ప్రాప్తస్తథైవాహమసంశయమ్ |
యాస్యామి పశ్య వైదేహి త్వాముద్యమ్య విహాయసమ్ || ౨౭ ||

మైథిలీ తు హరిశ్రేష్ఠాచ్ఛ్రుత్వా వచనమద్భుతమ్ |
హర్షవిస్మితసర్వాంగీ హనుమంతమథాబ్రవీత్ || ౨౮ ||

హనుమన్దూరమధ్వానం కథం మాం వోఢుమిచ్ఛసి |
తదేవ ఖలు తే మన్యే కపిత్వం హరియూథప || ౨౯ ||

కథం వాల్పశరీరస్త్వం మామితో నేతుమిచ్ఛసి |
సకాశం మానవేంద్రస్య భర్తుర్మే ప్లవగర్షభ || ౩౦ ||

సీతాయా వచనం శ్రుత్వా హనుమాన్మారుతాత్మజః |
చింతయామాస లక్ష్మీవాన్నవం పరిభవం కృతమ్ || ౩౧ ||

న మే జానాతి సత్త్వం వా ప్రభావం వాఽసితేక్షణా |
తస్మాత్పశ్యతు వైదేహీ యద్రూపం మమ కామతః || ౩౨ ||

ఇతి సంచింత్య హనుమాంస్తదా ప్లవగసత్తమః |
దర్శయామాస వైదేహ్యాః స్వరూపమరిమర్దనః || ౩౩ ||

స తస్మాత్పాదపాద్ధీమానాప్లుత్య ప్లవగర్షభః |
తతో వర్ధితుమారేభే సీతాప్రత్యయకారణాత్ || ౩౪ ||

మేరుమందరసంకాశో బభౌ దీప్తానలప్రభః |
అగ్రతో వ్యవతస్థే చ సీతాయా వానరోత్తమః || ౩౫ ||

హరిః పర్వతసంకాశస్తామ్రవక్త్రో మహాబలః |
వజ్రదంష్ట్రనఖో భీమో వైదేహీమిదమబ్రవీత్ || ౩౬ ||

సపర్వతవనోద్దేశాం సాట్టప్రాకారతోరణామ్ |
లంకామిమాం సనాథాం వా నయితుం శక్తిరస్తి మే || ౩౭ ||

తదవస్థాప్యతాం బుద్ధిరలం దేవి వికాంక్షయా |
విశోకం కురు వైదేహి రాఘవం సహలక్ష్మణమ్ || ౩౮ ||

తం దృష్ట్వాచలసంకాశమువాచ జనకాత్మజా | [భీమ]
పద్మపత్రవిశాలాక్షీ మారుతస్యౌరసం సుతమ్ || ౩౯ ||

తవ సత్త్వం బలం చైవ విజానామి మహాకపే |
వాయోరివ గతిం చాపి తేజశ్చాగ్నేరివాద్భుతమ్ || ౪౦ ||

ప్రాకృతోఽన్యః కథం చేమాం భూమిమాగంతుమర్హతి |
ఉదధేరప్రమేయస్య పారం వానరపుంగవ || ౪౧ ||

జానామి గమనే శక్తిం నయనే చాపి తే మమ |
అవశ్యం సంప్రధార్యాశు కార్యసిద్ధిర్మహాత్మనః || ౪౨ ||

అయుక్తం తు కపిశ్రేష్ఠ మమ గంతుం త్వయానఘ |
వాయువేగసవేగస్య వేగో మాం మోహయేత్తవ || ౪౩ ||

అహమాకాశమాపన్నా హ్యుపర్యుపరి సాగరమ్ |
ప్రపతేయం హి తే పృష్ఠాద్భయాద్వేగేన గచ్ఛతః || ౪౪ ||

పతితా సాగరే చాహం తిమినక్రఝషాకులే |
భవేయమాశు వివశా యాదసామన్నముత్తమమ్ || ౪౫ ||

న చ శక్ష్యే త్వయా సార్ధం గంతుం శత్రువినాశన |
కలత్రవతి సందేహస్త్వయ్యపి స్యాదసంశయః || ౪౬ ||

హ్రియమాణాం తు మాం దృష్ట్వా రాక్షసా భీమవిక్రమాః |
అనుగచ్ఛేయురాదిష్టా రావణేన దురాత్మనా || ౪౭ ||

తైస్త్వం పరివృతః శూరైః శూలముద్గరపాణిభిః |
భవేస్త్వం సంశయం ప్రాప్తో మయా వీర కలత్రవాన్ || ౪౮ ||

సాయుధా బహవో వ్యోమ్ని రాక్షసాస్త్వం నిరాయుధః |
కథం శక్ష్యసి సంయాతుం మాం చైవ పరిరక్షితుమ్ || ౪౯ ||

యుధ్యమానస్య రక్షోభిస్తవ తైః క్రూరకర్మభిః |
ప్రపతేయం హి తే పృష్ఠాద్భయార్తా కపిసత్తమ || ౫౦ ||

అథ రక్షాంసి భీమాని మహాంతి బలవంతి చ |
కథంచిత్సాంపరాయే త్వాం జయేయుః కపిసత్తమ || ౫౧ ||

అథవా యుధ్యమానస్య పతేయం విముఖస్య తే |
పతితాం చ గృహీత్వా మాం నయేయుః పాపరాక్షసాః || ౫౨ ||

మాం వా హరేయుస్త్వద్ధస్తాద్విశసేయురథాపి వా |
అవ్యవస్థౌ హి దృశ్యేతే యుద్ధే జయపరాజయౌ || ౫౩ ||

అహం వాఽపి విపద్యేయం రక్షోభిరభితర్జితా |
త్వత్ప్రయత్నో హరిశ్రేష్ఠ భవేన్నిష్ఫల ఏవ తు || ౫౪ ||

కామం త్వమసి పర్యాప్తో నిహంతుం సర్వరాక్షసాన్ |
రాఘవస్య యశో హీయేత్త్వయా శస్తైస్తు రాక్షసైః || ౫౫ ||

అథవాదాయ రక్షాంసి న్యసేయుః సంవృతే హి మామ్ |
యత్ర తే నాభిజానీయుర్హరయో నాపి రాఘవౌ || ౫౬ ||

ఆరంభస్తు మదర్థోఽయం తతస్తవ నిరర్థకః |
త్వయా హి సహ రామస్య మహానాగమనే గుణః || ౫౭ ||

మయి జీవితమాయత్తం రాఘవస్య మహాత్మనః |
భ్రాతౄణాం చ మహాబాహో తవ రాజకులస్య చ || ౫౮ ||

తౌ నిరాశౌ మదర్థం తు శోకసం‍తాపకర్శితౌ |
సహ సర్వర్క్షహరిభిస్త్యక్ష్యతః ప్రాణసంగ్రహమ్ || ౫౯ ||

భర్తృభక్తిం పురస్కృత్య రామాదన్యస్య వానర |
న స్పృశామి శరీరం తు పుంసో వానరపుంగవ || ౬౦ ||

యదహం గాత్రసంస్పర్శం రావణస్య బలాద్గతా |
అనీశా కిం కరిష్యామి వినాథా వివశా సతీ || ౬౧ ||

యది రామో దశగ్రీవమిహ హత్వా సబాంధవమ్ |
మామితో గృహ్య గచ్ఛేత తత్తస్య సదృశం భవేత్ || ౬౨ ||

శ్రుతా హి దృష్టాశ్చ మయా పరాక్రమా
మహాత్మనస్తస్య రణావమర్దినః |
న దేవగంధర్వభుజంగరాక్షసా
భవంతి రామేణ సమా హి సం‍యుగే || ౬౩ ||

సమీక్ష్య తం సంయతి చిత్రకార్ముకం
మహాబలం వాసవతుల్యవిక్రమమ్ |
సలక్ష్మణం కో విషహేత రాఘవం
హుతాశనం దీప్తమివానిలేరితమ్ || ౬౪ ||

సలక్ష్మణం రాఘవమాజిమర్దనం
దిశాగజం మత్తమివ వ్యవస్థితమ్ |
సహేత కో వానరముఖ్య సంయుగే
యుగాంతసూర్యప్రతిమం శరార్చిషమ్ || ౬౫ ||

స మే హరిశ్రేష్ఠ సలక్ష్మణం పతిం
సయూథపం క్షిప్రమిహోపపాదయ |
చిరాయ రామం ప్రతి శోకకర్శితాం
కురుష్వ మాం వానరముఖ్య హర్షితామ్ || ౬౬ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సుందరకాండే సప్తత్రింశః సర్గః || ౩౭ ||

సుందరకాండ – అష్టత్రింశః సర్గః (౩౮) >>


సంపూర్ణ  వాల్మీకి సుందరకాండ చూడండి.


పైరసీ ప్రకటన : నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ మరియు శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు కలిసి మా రెండు పుస్తకాలను ("శ్రీ వారాహీ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ శ్యామలా స్తోత్రనిధి") ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

స్పందించండి

error: Not allowed