Sundarakanda Sarga (Chapter) 37 – సుందరకాండ సప్తత్రింశః సర్గః (౩౭)


|| సీతాప్రత్యానయనానౌచిత్యమ్ ||

సీతా తద్వచనం శ్రుత్వా పూర్ణచంద్రనిభాననా |
హనూమంతమువాచేదం ధర్మార్థసహితం వచః || ౧ ||

అమృతం విషసంసృష్టం త్వయా వానర భాషితమ్ |
యచ్చ నాన్యమనా రామో యచ్చ శోకపరాయణః || ౨ ||

ఐశ్వర్యే వా సువిస్తీర్ణే వ్యసనే వా సుదారుణే |
రజ్జ్వేవ పురుషం బద్ధ్వా కృతాంతః పరికర్షతి || ౩ ||

విధిర్నూనమసంహార్యః ప్రాణినాం ప్లవగోత్తమ |
సౌమిత్రిం మాం చ రామం చ వ్యసనైః పశ్య మోహితాన్ || ౪ ||

శోకస్యాస్య కదా పారం రాఘవోఽధిగమిష్యతి |
ప్లవమానః పరిశ్రాంతో హతనౌః సాగరే యథా || ౫ ||

రాక్షసానాం వధం కృత్వా సూదయిత్వా చ రావణమ్ |
లంకామున్మూలితాం కృత్వా కదా ద్రక్ష్యతి మాం పతిః || ౬ ||

స వాచ్యః సంత్వరస్వేతి యావదేవ న పూర్యతే |
అయం సంవత్సరః కాలస్తావద్ధి మమ జీవితమ్ || ౭ ||

వర్తతే దశమో మాసో ద్వౌ తు శేషౌ ప్లవంగమ |
రావణేన నృశంసేన సమయో యః కృతో మమ || ౮ ||

విభీషణేన చ భ్రాత్రా మమ నిర్యాతనం ప్రతి |
అనునీతః ప్రయత్నేన న చ తత్కురుతే మతిమ్ || ౯ ||

మమ ప్రతిప్రదానం హి రావణస్య న రోచతే |
రావణం మార్గతే సంఖ్యే మృత్యుః కాలవశం గతమ్ || ౧౦ ||

జ్యేష్ఠా కన్యానలా నామ విభీషణసుతా కపే |
తయా మమేదమాఖ్యాతం మాత్రా ప్రహితయా స్వయమ్ || ౧౧ ||

[* అధికపాఠః –
అవింధ్యో నామ మేధావీ విద్వాన్రాక్షసపుంగవః |
ద్యుతిమాన్ శీలవాన్వృద్ధో రావణస్య సుసం‍మతః ||
రామక్షయమనుప్రాప్తం రక్షసాం ప్రత్యచోదయత్ |
న చ తస్య స దుష్టాత్మా శృణోతి వచనం హితమ్ ||
*]

ఆసంశేయం హరిశ్రేష్ఠ క్షిప్రం మాం ప్రాప్స్యతే పతిః |
అంతరాత్మా హి మే శుద్ధస్తస్మింశ్చ బహవో గుణాః || ౧౨ ||

ఉత్సాహః పౌరుషం సత్త్వమానృశంస్యం కృతజ్ఞతా |
విక్రమశ్చ ప్రభావశ్చ సంతి వానర రాఘవే || ౧౩ ||

చతుర్దశ సహస్రాణి రాక్షసానాం జఘాన యః |
జనస్థానే వినా భ్రాత్రా శత్రుః కస్తస్య నోద్విజేత్ || ౧౪ ||

న స శక్యస్తులయితుం వ్యసనైః పురుషర్షభః |
అహం తస్య ప్రభావజ్ఞా శక్రస్యేవ పులోమజా || ౧౫ ||

శరజాలాంశుమాఞ్ఛూరః కపే రామదివాకరః |
శత్రురక్షోమయం తోయముపశోషం నయిష్యతి || ౧౬ ||

ఇతి సంజల్పమానాం తాం రామార్థే శోకకర్శితామ్ |
అశ్రుసంపూర్ణనయనామువాచ వచనం కపిః || ౧౭ ||

శ్రుత్వైవ తు వచో మహ్యం క్షిప్రమేష్యతి రాఘవః |
చమూం ప్రకర్షన్మహతీం హర్యృక్షగణసం‍కులామ్ || ౧౮ ||

అథవా మోచయిష్యామి త్వామద్యైవ వరాననే |
అస్మాద్దుఃఖాదుపారోహ మమ పృష్ఠమనిందితే || ౧౯ ||

త్వాం తు పృష్ఠగతాం కృత్వా సంతరిష్యామి సాగరమ్ |
శక్తిరస్తి హి మే వోఢుం లంకామపి సరావణామ్ || ౨౦ ||

అహం ప్రస్రవణస్థాయ రాఘవాయాద్య మైథిలి |
ప్రాపయిష్యామి శక్రాయ హవ్యం హుతమివానలః || ౨౧ ||

ద్రక్ష్యస్యద్యైవ వైదేహి రాఘవం సహలక్ష్మణమ్ |
వ్యవసాయసమాయుక్తం విష్ణుం దైత్యవధే యథా || ౨౨ ||

త్వద్దర్శనకృతోత్సాహమాశ్రమస్థం మహాబలమ్ |
పురందరమివాసీనం నాకరాజస్య మూర్ధని || ౨౩ ||

పృష్ఠమారోహ మే దేవి మా వికాంక్షస్వ శోభనే |
యోగమన్విచ్ఛ రామేణ శశాంకేనేవ రోహిణీ || ౨౪ ||

కథయంతీవ చంద్రేణ సూర్యేణ చ మహార్చిషా |
మత్పృష్ఠమధిరుహ్య త్వం తరాకాశమహార్ణవౌ || ౨౫ ||

న హి మే సంప్రయాతస్య త్వామితో నయతోంగనే |
అనుగంతుం గతిం శక్తాః సర్వే లంకానివాసినః || ౨౬ ||

యథైవాహమిహ ప్రాప్తస్తథైవాహమసంశయమ్ |
యాస్యామి పశ్య వైదేహి త్వాముద్యమ్య విహాయసమ్ || ౨౭ ||

మైథిలీ తు హరిశ్రేష్ఠాచ్ఛ్రుత్వా వచనమద్భుతమ్ |
హర్షవిస్మితసర్వాంగీ హనుమంతమథాబ్రవీత్ || ౨౮ ||

హనుమన్దూరమధ్వానం కథం మాం వోఢుమిచ్ఛసి |
తదేవ ఖలు తే మన్యే కపిత్వం హరియూథప || ౨౯ ||

కథం వాల్పశరీరస్త్వం మామితో నేతుమిచ్ఛసి |
సకాశం మానవేంద్రస్య భర్తుర్మే ప్లవగర్షభ || ౩౦ ||

సీతాయా వచనం శ్రుత్వా హనుమాన్మారుతాత్మజః |
చింతయామాస లక్ష్మీవాన్నవం పరిభవం కృతమ్ || ౩౧ ||

న మే జానాతి సత్త్వం వా ప్రభావం వాఽసితేక్షణా |
తస్మాత్పశ్యతు వైదేహీ యద్రూపం మమ కామతః || ౩౨ ||

ఇతి సంచింత్య హనుమాంస్తదా ప్లవగసత్తమః |
దర్శయామాస వైదేహ్యాః స్వరూపమరిమర్దనః || ౩౩ ||

స తస్మాత్పాదపాద్ధీమానాప్లుత్య ప్లవగర్షభః |
తతో వర్ధితుమారేభే సీతాప్రత్యయకారణాత్ || ౩౪ ||

మేరుమందరసంకాశో బభౌ దీప్తానలప్రభః |
అగ్రతో వ్యవతస్థే చ సీతాయా వానరోత్తమః || ౩౫ ||

హరిః పర్వతసంకాశస్తామ్రవక్త్రో మహాబలః |
వజ్రదంష్ట్రనఖో భీమో వైదేహీమిదమబ్రవీత్ || ౩౬ ||

సపర్వతవనోద్దేశాం సాట్టప్రాకారతోరణామ్ |
లంకామిమాం సనాథాం వా నయితుం శక్తిరస్తి మే || ౩౭ ||

తదవస్థాప్యతాం బుద్ధిరలం దేవి వికాంక్షయా |
విశోకం కురు వైదేహి రాఘవం సహలక్ష్మణమ్ || ౩౮ ||

తం దృష్ట్వాచలసంకాశమువాచ జనకాత్మజా | [భీమ]
పద్మపత్రవిశాలాక్షీ మారుతస్యౌరసం సుతమ్ || ౩౯ ||

తవ సత్త్వం బలం చైవ విజానామి మహాకపే |
వాయోరివ గతిం చాపి తేజశ్చాగ్నేరివాద్భుతమ్ || ౪౦ ||

ప్రాకృతోఽన్యః కథం చేమాం భూమిమాగంతుమర్హతి |
ఉదధేరప్రమేయస్య పారం వానరపుంగవ || ౪౧ ||

జానామి గమనే శక్తిం నయనే చాపి తే మమ |
అవశ్యం సంప్రధార్యాశు కార్యసిద్ధిర్మహాత్మనః || ౪౨ ||

అయుక్తం తు కపిశ్రేష్ఠ మమ గంతుం త్వయానఘ |
వాయువేగసవేగస్య వేగో మాం మోహయేత్తవ || ౪౩ ||

అహమాకాశమాపన్నా హ్యుపర్యుపరి సాగరమ్ |
ప్రపతేయం హి తే పృష్ఠాద్భయాద్వేగేన గచ్ఛతః || ౪౪ ||

పతితా సాగరే చాహం తిమినక్రఝషాకులే |
భవేయమాశు వివశా యాదసామన్నముత్తమమ్ || ౪౫ ||

న చ శక్ష్యే త్వయా సార్ధం గంతుం శత్రువినాశన |
కలత్రవతి సందేహస్త్వయ్యపి స్యాదసంశయః || ౪౬ ||

హ్రియమాణాం తు మాం దృష్ట్వా రాక్షసా భీమవిక్రమాః |
అనుగచ్ఛేయురాదిష్టా రావణేన దురాత్మనా || ౪౭ ||

తైస్త్వం పరివృతః శూరైః శూలముద్గరపాణిభిః |
భవేస్త్వం సంశయం ప్రాప్తో మయా వీర కలత్రవాన్ || ౪౮ ||

సాయుధా బహవో వ్యోమ్ని రాక్షసాస్త్వం నిరాయుధః |
కథం శక్ష్యసి సంయాతుం మాం చైవ పరిరక్షితుమ్ || ౪౯ ||

యుధ్యమానస్య రక్షోభిస్తవ తైః క్రూరకర్మభిః |
ప్రపతేయం హి తే పృష్ఠాద్భయార్తా కపిసత్తమ || ౫౦ ||

అథ రక్షాంసి భీమాని మహాంతి బలవంతి చ |
కథంచిత్సాంపరాయే త్వాం జయేయుః కపిసత్తమ || ౫౧ ||

అథవా యుధ్యమానస్య పతేయం విముఖస్య తే |
పతితాం చ గృహీత్వా మాం నయేయుః పాపరాక్షసాః || ౫౨ ||

మాం వా హరేయుస్త్వద్ధస్తాద్విశసేయురథాపి వా |
అవ్యవస్థౌ హి దృశ్యేతే యుద్ధే జయపరాజయౌ || ౫౩ ||

అహం వాఽపి విపద్యేయం రక్షోభిరభితర్జితా |
త్వత్ప్రయత్నో హరిశ్రేష్ఠ భవేన్నిష్ఫల ఏవ తు || ౫౪ ||

కామం త్వమసి పర్యాప్తో నిహంతుం సర్వరాక్షసాన్ |
రాఘవస్య యశో హీయేత్త్వయా శస్తైస్తు రాక్షసైః || ౫౫ ||

అథవాదాయ రక్షాంసి న్యసేయుః సంవృతే హి మామ్ |
యత్ర తే నాభిజానీయుర్హరయో నాపి రాఘవౌ || ౫౬ ||

ఆరంభస్తు మదర్థోఽయం తతస్తవ నిరర్థకః |
త్వయా హి సహ రామస్య మహానాగమనే గుణః || ౫౭ ||

మయి జీవితమాయత్తం రాఘవస్య మహాత్మనః |
భ్రాతౄణాం చ మహాబాహో తవ రాజకులస్య చ || ౫౮ ||

తౌ నిరాశౌ మదర్థం తు శోకసం‍తాపకర్శితౌ |
సహ సర్వర్క్షహరిభిస్త్యక్ష్యతః ప్రాణసంగ్రహమ్ || ౫౯ ||

భర్తృభక్తిం పురస్కృత్య రామాదన్యస్య వానర |
న స్పృశామి శరీరం తు పుంసో వానరపుంగవ || ౬౦ ||

యదహం గాత్రసంస్పర్శం రావణస్య బలాద్గతా |
అనీశా కిం కరిష్యామి వినాథా వివశా సతీ || ౬౧ ||

యది రామో దశగ్రీవమిహ హత్వా సబాంధవమ్ |
మామితో గృహ్య గచ్ఛేత తత్తస్య సదృశం భవేత్ || ౬౨ ||

శ్రుతా హి దృష్టాశ్చ మయా పరాక్రమా
మహాత్మనస్తస్య రణావమర్దినః |
న దేవగంధర్వభుజంగరాక్షసా
భవంతి రామేణ సమా హి సం‍యుగే || ౬౩ ||

సమీక్ష్య తం సంయతి చిత్రకార్ముకం
మహాబలం వాసవతుల్యవిక్రమమ్ |
సలక్ష్మణం కో విషహేత రాఘవం
హుతాశనం దీప్తమివానిలేరితమ్ || ౬౪ ||

సలక్ష్మణం రాఘవమాజిమర్దనం
దిశాగజం మత్తమివ వ్యవస్థితమ్ |
సహేత కో వానరముఖ్య సంయుగే
యుగాంతసూర్యప్రతిమం శరార్చిషమ్ || ౬౫ ||

స మే హరిశ్రేష్ఠ సలక్ష్మణం పతిం
సయూథపం క్షిప్రమిహోపపాదయ |
చిరాయ రామం ప్రతి శోకకర్శితాం
కురుష్వ మాం వానరముఖ్య హర్షితామ్ || ౬౬ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సుందరకాండే సప్తత్రింశః సర్గః || ౩౭ ||

సుందరకాండ – అష్టత్రింశః సర్గః (౩౮) >>


సంపూర్ణ  వాల్మీకి సుందరకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

స్పందించండి

error: Not allowed