Sundarakanda Sarga (Chapter) 16 – సుందరకాండ షోడశః సర్గః (౧౬)


|| హనూమత్పరీతాపః ||

ప్రశస్య తు ప్రశస్తవ్యాం సీతాం తాం హరిపుంగవః |
గుణాభిరామం రామం చ పునశ్చింతాపరోఽభవత్ || ౧ ||

స ముహూర్తమివ ధ్యాత్వా బాష్పపర్యాకులేక్షణః |
సీతామాశ్రిత్య తేజస్వీ హనుమాన్విలలాప హ || ౨ ||

మాన్యా గురువినీతస్య లక్ష్మణస్య గురుప్రియా |
యది సీతాఽపి దుఃఖార్తా కాలో హి దురతిక్రమః || ౩ ||

రామస్య వ్యవసాయజ్ఞా లక్ష్మణస్య చ ధీమతః |
నాత్యర్థం క్షుభ్యతే దేవీ గంగేవ జలదాగమే || ౪ ||

తుల్యశీలవయోవృత్తాం తుల్యాభిజనలక్షణామ్ |
రాఘవోఽర్హతి వైదేహీం తం చేయమసితేక్షణా || ౫ ||

తాం దృష్ట్వా నవహేమాభాం లోకకాంతామివ శ్రియమ్ |
జగామ మనసా రామం వచనం చేదమబ్రవీత్ || ౬ ||

అస్యా హేతోర్విశాలాక్ష్యా హతో వాలీ మహాబలః |
రావణప్రతిమో వీర్యే కబంధశ్చ నిపాతితః || ౭ ||

విరాధశ్చ హతః సంఖ్యే రాక్షసో భీమవిక్రమః |
వనే రామేణ విక్రమ్య మహేంద్రేణేవ శంబరః || ౮ ||

చతుర్దశ సహస్రాణి రక్షసాం భీమకర్మణామ్ |
నిహతాని జనస్థానే శరైరగ్నిశిఖోపమైః || ౯ ||

ఖరశ్చ నిహతః సంఖ్యే త్రిశిరాశ్చ నిపాతితః |
దూషణశ్చ మహాతేజా రామేణ విదితాత్మనా || ౧౦ ||

ఐశ్వర్యం వానరాణాం చ దుర్లభం వాలిపాలితమ్ |
అస్యా నిమిత్తే సుగ్రీవః ప్రాప్తవాఁల్లోకసత్కృతమ్ || ౧౧ ||

సాగరశ్చ మయా క్రాంతః శ్రీమాన్నదనదీపతిః |
అస్యా హేతోర్విశాలాక్ష్యాః పురీ చేయం నిరీక్షితా || ౧౨ |

యది రామః సముద్రాంతాం మేదినీం పరివర్తయేత్ |
అస్యాః కృతే జగచ్చాపి యుక్తమిత్యేవ మే మతిః || ౧౩ ||

రాజ్యం వా త్రిషు లోకేషు సీతా వా జనకాత్మజా |
త్రైలోక్యరాజ్యం సకలం సీతాయా నాప్నుయాత్కలామ్ || ౧౪ ||

ఇయం సా ధర్మశీలస్య మైథిలస్య మహాత్మనః |
సుతా జనకరాజస్య సీతా భర్తృదృఢవ్రతా || ౧౫ ||

ఉత్థితా మేదినీం భిత్త్వా క్షేత్రే హలముఖక్షతే |
పద్మరేణునిభైః కీర్ణా శుభైః కేదారపాంసుభిః || ౧౬ ||

విక్రాంతస్యార్యశీలస్య సంయుగేష్వనివర్తినః |
స్నుషా దశరథస్యైషా జ్యేష్ఠా రాజ్ఞో యశస్వినీ || ౧౭ ||

ధర్మజ్ఞస్య కృతజ్ఞస్య రామస్య విదితాత్మనః |
ఇయం సా దయితా భార్యా రాక్షసీవశమాగతా || ౧౮ ||

సర్వాన్భోగాన్పరిత్యజ్య భర్తృస్నేహబలాత్కృతా |
అచింతయిత్వా దుఃఖాని ప్రవిష్టా నిర్జనం వనమ్ || ౧౯ ||

సంతుష్టా ఫలమూలేన భర్తృశుశ్రూషణే రతా |
యా పరాం భజతే ప్రీతిం వనేఽపి భవనే యథా || ౨౦ ||

సేయం కనకవర్ణాంగీ నిత్యం సుస్మితభాషిణీ |
సహతే యాతనామేతామనర్థానామభాగినీ || ౨౧ ||

ఇమాం తు శీలసంపన్నాం ద్రష్టుమర్హతి రాఘవః |
రావణేన ప్రమథితాం ప్రపామివ పిపాసితః || ౨౨ ||

అస్యా నూనం పునర్లాభాద్రాఘవః ప్రీతిమేష్యతి |
రాజా రాజ్యాత్పరిభ్రష్టః పునః ప్రాప్యేవ మేదినీమ్ || ౨౩ ||

కామభోగైః పరిత్యక్తా హీనా బంధుజనేన చ |
ధారయత్యాత్మనో దేహం తత్సమాగమకాంక్షిణీ || ౨౪ ||

నైషా పశ్యతి రాక్షస్యో నేమాన్పుష్పఫలద్రుమాన్ |
ఏకస్థహృదయా నూనం రామమేవానుపశ్యతి || ౨౫ ||

భర్తా నామ పరం నార్యా భూషణం భూషణాదపి |
ఏషా విరహితా తేన భూషణార్హా న శోభతే || ౨౬ || [తు రహితా]

దుష్కరం కురుతే రామో హీనో యదనయా ప్రభుః |
ధారయత్యాత్మనో దేహం న దుఃఖేనావసీదతి || ౨౭ ||

ఇమామసితకేశాంతాం శతపత్రనిభేక్షణామ్ |
సుఖార్హాం దుఃఖితాం దృష్ట్వా మమాపి వ్యథితం మనః || ౨౮ ||

క్షితిక్షమా పుష్కరసన్నిభాక్షీ
యా రక్షితా రాఘవలక్ష్మణాభ్యామ్ |
సా రాక్షసీభిర్వికృతేక్షణాభిః
సంరక్ష్యతే సంప్రతి వృక్షమూలే || ౨౯ ||

హిమహతనళినీవ నష్టశోభా
వ్యసనపరంపరయాతిపీడ్యమానా |
సహచరరహితేవ చక్రవాకీ
జనకసుతా కృపణాం దశాం ప్రపన్నా || ౩౦ ||

అస్యా హి పుష్పావనతాగ్రశాఖాః
శోకం దృఢం వై జనయంత్యశోకాః |
హిమవ్యపాయేన చ మందరశ్మి-
-రభ్యుత్థితో నైకసహస్రరశ్మిః || ౩౧ ||

ఇత్యేవమర్థం కపిరన్వవేక్ష్య
సీతేయమిత్యేవ నివిష్టబుద్ధిః |
సంశ్రిత్య తస్మిన్నిషసాద వృక్షే
బలీ హరీణామృషభస్తరస్వీ || ౩౨ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సుందరకాండే షోడశః సర్గః || ౧౬ ||

సుందరకాండ – సప్తదశః సర్గః( ౧౭)  >>


సంపూర్ణ  వాల్మీకి సుందరకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

స్పందించండి

error: Not allowed