Read in తెలుగు / ಕನ್ನಡ / தமிழ் / देवनागरी / English (IAST)
|| daśarathadiṣṭāntaḥ ||
vadhamapratirūpaṁ tu maharṣēstasya rāghavaḥ |
vilapannēva dharmātmā kausalyāṁ punarabravīt || 1 ||
tadajñānānmahatpāpaṁ kr̥tvāhaṁ saṅkulēndriyaḥ |
ēkastvacintayaṁ buddhyā kathaṁ nu sukr̥taṁ bhavēt || 2 ||
tatastaṁ ghaṭamādaya pūrṇaṁ paramavāriṇā |
āśramaṁ tamahaṁ prāpya yathākhyātapathaṁ gataḥ || 3 ||
tatrāhaṁ durbalāvandhau vr̥ddhāvapariṇāyakau |
apaśyaṁ tasya pitarau lūnapakṣāviva dvijau || 4 ||
tannimittābhirāsīnau kathābhiraparikramau |
tāmāśāṁ matkr̥tē hīnau udāsīnāvanāthavat || 5 ||
śōkōpahatacittaśca bhayasantrastacētanaḥ |
taccāśramapadaṁ gatvā bhūyaḥ śōkamahaṁ gataḥ || 6 ||
padaśabdaṁ tu mē śrutvā munirvākyamabhāṣata |
kiṁ cirāyasi mē putra pānīyaṁ kṣipramānaya || 7 ||
yannimittamidaṁ tāta salilē krīḍitaṁ tvayā |
utkaṇṭhitā tē mātēyaṁ praviśa kṣipramāśramam || 8 ||
yadvyalīkaṁ kr̥taṁ putra mātrā tē yadi vā mayā |
na tanmanasi kartavyaṁ tvayā tāta tapasvinā || 9 ||
tvaṁ gatistvagatīnāṁ ca cakṣustvaṁ hīnacakṣuṣām |
samāsaktāstvayi prāṇāḥ kiṁ tvaṁ nō nābhibhāṣasē || 10 ||
munimavyaktayā vācā tamahaṁ sajjamānayā |
hīnavyañjanayā prēkṣya bhītaḥ bhītaivābravam || 11 ||
manasaḥ karma cēṣṭābhirabhisaṁstabhya vāgbalam |
ācacakṣē tvahaṁ tasmai putravyasanajaṁ bhayam || 12 ||
kṣatriyō:’haṁ daśarathō nāhaṁ putrō mahātmanaḥ |
sajjanāvamataṁ duḥkhamidaṁ prāptaṁ svakarmajam || 13 ||
bhagavaṁścāpahastō:’haṁ sarayūtīramāgataḥ |
jighāṁsuḥ śvāpadaṁ kiñcit nipānē cāgataṁ gajam || 14 ||
tatra śrutaḥ mayā śabdō jalē kumbhasya pūryataḥ |
dvipō:’yamiti matvā:’yaṁ bāṇēnābhihataḥ mayā || 15 ||
gatvā nadyāstatastīramapaśyamiṣuṇā hr̥di |
vinirbhinnaṁ gataprāṇaṁ śayānaṁ bhuvi tāpasam || 16 ||
bhagavan śabdamālakṣya mayā gajajighāṁsunā |
visr̥ṣṭō:’mbhasi nārācastēna tē nihatassutaḥ || 17 || [tatastē]
tatastasyaiva vacanādupētya paritapyataḥ |
sa mayā sahasā baṇōddhr̥tō marmatastadā || 18 ||
sa cōddhr̥tēna bāṇēna tatraiva svargamāsthitaḥ |
bhavantau pitarau śōcannandhāviti vilapya ca || 19 ||
ajñānādbhavataḥ putraḥ sahasā:’bhihataḥ mayā |
śēṣamēvaṁ gatē yatsyāt tatprasīdatu mē muniḥ || 20 ||
sa tacchrutvā vacaḥ krūraṁ mayōktamaghaśaṁsinā |
nāśakattīvramāyāsamakartuṁ bhagavānr̥ṣiḥ || 21 ||
sa bāṣpapūrṇavadanō niḥśvasan śōkakarśitaḥ |
māmuvāca mahātējāḥ kr̥tāñjalimupasthitam || 22 ||
yadyētadaśubhaṁ karma na tvaṁ mē kathayēḥ svayam |
phalēnmūrdhā sma tē rājan sadyaḥ śatasahasradhā || 23 ||
kṣatriyēṇa vadhō rājan vānaprasthē viśēṣataḥ |
jñānapūrvaṁ kr̥taḥ sthānāt cyāvayēdapi vajriṇam || 24 ||
saptadhā tu phalēnmūrdhā munau tapasi tiṣṭhati |
jñānādvisr̥jataḥ śastraṁ tādr̥śē brahmavādini || 25 ||
ajñānāddhi kr̥taṁ yasmāt idaṁ tēnaiva jīvasi |
api hyadya kulaṁ nasyāt ikṣvākūṇāṁ kutaḥ bhavān || 26 ||
naya nau nr̥pa taṁ dēśamiti māṁ cābhyabhāṣata |
adya taṁ draṣṭumicchāvaḥ putraṁ paścimadarśanam || 27 ||
rudhirēṇāvasiktāṅgaṁ prakīrṇājina vāsasam |
śayānaṁ bhuvi nissañjñaṁ dharma rājavaśaṁ gatam || 28 ||
athāhamēkastaṁ dēśaṁ nītvā tau bhr̥śaduḥkhitau |
asparśayamahaṁ putraṁ taṁ muniṁ saha bhāryayā || 29 ||
tau putramātmanaḥ spr̥ṣṭvā tamāsādya tapasvinau |
nipētatuḥ śarīrē:’sya pitā tasyēdamabravīt || 30 ||
nābhivādayasē mā:’dya na ca māmabhibhāṣasē |
kiṁ nu śēṣē tu bhūmau tvaṁ vatsa kiṁ kupitō hyasi || 31 ||
na tvahaṁ tē priyaṁ putra mātaraṁ pasya dhārmika |
kiṁ nu nāliṅgasē putra sukumāra vacō vada || 32 ||
kasya vārātrē:’haṁ śrōṣyāmi hr̥dayaṅgamam |
adhīyānasya madhuraṁ śāstraṁ vānyadviśēṣataḥ || 33 ||
kō māṁ sandhyāmupāsyaiva snātvā hutahutāśanaḥ |
ślāghayiṣyatyupāsīnaḥ putra śōkabhayārditam || 34 ||
kandamūlaphalaṁ hr̥tvā kō māṁ priyamivātithim |
bhōjayiṣyatyakarmaṇyam apragrahamanāyakam || 35 ||
imāmandhāṁ ca vr̥ddhāṁ ca mātaraṁ tē tapasvinīm |
kathaṁ vatsa bhariṣyāmi kr̥paṇāṁ putra gardhinīm || 36 ||
tiṣṭha māṁ māgamaḥ putra yamasya sadanaṁ prati |
śvō mayā saha gantā:’si jananyā ca samēdhitaḥ || 37 ||
ubhāvapi ca śōkārtau avanāthau kr̥paṇau vanē |
kṣipramēva gamiṣyāvastvayā:’hīnau yamakṣayam || 38 ||
tataḥ vaivasvataṁ dr̥ṣṭvā taṁ pravakṣyāmi bhāratīm |
kṣamatāṁ dharmarājō mē bibhr̥yātpitarāvayam || 39 ||
dātumarhati dharmātmā lōkapālō mahāyaśāḥ |
īdr̥śasya mamākṣayyā mēkāmabhayadakṣiṇām || 40 ||
apāpō:’si yadā putra nihataḥ pāpakarmaṇā |
tēna satyēna gacchāśu yē lōkāḥ śastrayōdhinām || 41 ||
yānti śūrā gatiṁ yāṁ ca saṅgrāmēṣvanivartinaḥ |
hatāstvabhimukhāḥ putra gatiṁ tāṁ paramāṁ vraja || 42 ||
yāṁ gatiṁ sagaraḥ śaibyō dilīpō janamējayaḥ |
nahuṣō dhundhumāraśca prāptāstāṁ gaccha putraka || 43 ||
yā gatiḥ sarvasādhūnāṁ svādhyāyāttapasāca yā |
yā bhūmidasyāhitāgnēḥ ēkapatnī vratasya ca || 44 ||
gō sahasrapradātr̥̄ṇāṁ yā yā gurubhr̥tāmapi |
dēhanyāsakr̥tāṁ yā ca tāṁ gatiṁ gaccha putraka || 45 ||
na hi tvasmin kulē jātaḥ gacchatyakuśalāṁ gatim |
sa tu yāsyati yēna tvaṁ nihatō mama bāndhavaḥ || 46 ||
ēvaṁ sa kr̥paṇaṁ tatra paryadēvayatāsakr̥t |
tatō:’smai kartumudakaṁ pravr̥ttaḥ sahabhāryayā || 47 ||
sa tu divyēna rūpēṇa muniputraḥ svakarmabhiḥ |
svargamādhyāruhat kṣipraṁ śakrēṇa saha dharmavit || 48 ||
ābabhāṣē ca vr̥ddhau tau saha śakrēṇa tāpasaḥ |
āśvāsya ca muhūrtaṁ tu pitarau vākyamabravīt || 49 ||
sthānamasmi mahatprāptaḥ bhavatōḥ paricāraṇāt |
bhavantāvapi ca kṣipraṁ mama mūlamupaiṣyataḥ || 50 ||
ēvamuktvā tu divyēna vimānēna vapuṣmatā |
ārurōha divaṁ kṣipraṁ muniputraḥ jitēndriyaḥ || 51 ||
sa kr̥tvā tūdakaṁ tūrṇaṁ tāpasaḥ saha bhāryayā |
māmuvāca mahātējāḥ kr̥tāñjalimupasthitam || 52 ||
adyaiva jahi māṁ rājan maraṇē nāsti mē vyathā |
yaccharēṇaikaputraṁ māṁ tvamakarṣīraputrakam || 53 ||
tvayā tu yadavijñānāt nihataḥ mē sutaḥ śuciḥ |
tēna tvāmabhiśapsyāmi suduḥkhamatidāruṇam || 54 ||
putravyasanajaṁ duḥkhaṁ yadētanmama sāmpratam |
ēvaṁ tvaṁ putraśōkēna rājan kālaṁ kariṣyasi || 55 ||
ajñānāttu hatō yasmāt kṣatriyēṇa tvayā muniḥ |
tasmāttvāṁ nāviśatyāśu brahmahatyā narādhipa || 56 ||
tvāmapyētādr̥śō bhāvaḥ kṣipramēva gamiṣyati |
jīvitāntakarō ghōrō dātāramiva dakṣiṇā || 57 ||
ēvaṁ śāpaṁ mayi nyasya vilapya karuṇaṁ bahu |
citāmārōpya dēhaṁ tanmithunaṁ svargamabhyayāt || 58 ||
tadētacchintayānēna smr̥taṁ pāpaṁ mayā svayam |
tadā bālyātkr̥taṁ dēvi śabdavēdhyanukarṣiṇā || 59 ||
tasyāyaṁ karmaṇō dēvi vipākaḥ samupasthitaḥ |
apathyaiḥ saha sambhuktaḥ vyādhirannarasō yathā || 60 ||
tasmānmāmāgataṁ bhadrē tasyōdārasya tadvacaḥ |
yadahaṁ putraśōkēna santyakṣyāmyadya jīvitam || 61 ||
cakṣurbhyāṁ tvāṁ na paśyāmi kausalyē sādhu mā spr̥śa |
ityuktvā sa rudaṁstrastō bhāryāmāha ca bhūmipaḥ || 62 ||
ētanmē sadr̥śaṁ dēvi yanmayā rāghavē kr̥tam |
sadr̥śaṁ tattu tasyaiva yadanēna kr̥taṁ mayi || 63 ||
durvr̥ttamapi kaḥ putraṁ tyajēdbhuvi vicakṣaṇaḥ |
kaśca pravrājyamānō vā nāsūyētpitaraṁ sutaḥ || 64 ||
yadi māṁ saṁspr̥śēdrāmaḥ sakr̥dadya labhēta vā |
yamakṣayamanuprāptā drakṣyanti na hi mānavāḥ || 65 ||
cakṣuṣā tvāṁ na paśyāmi smr̥tirmama vilupyatē |
dūtā vaivasvatasyaitē kausalyē tvarayanti mām || 66 ||
atastu kiṁ duḥkhataraṁ yadahaṁ jīvitakṣayē |
na hi paśyāmi dharmajñaṁ rāmaṁ satyaparākramam || 67 ||
tasyādarśanajaḥ śōkaḥ sutasyāpratikarmaṇaḥ |
ucchōṣayati mē prāṇānvāri stōkamivātapaḥ || 68 ||
na tē manuṣyā dēvāstē yē cāruśubhakuṇḍalam |
mukhaṁ drakṣyanti rāmasya varṣē pañcadaśē punaḥ || 69 ||
padmapatrēkṣaṇaṁ subhru sudaṁṣṭraṁ cārunāsikam |
dhanyā drakṣyanti rāmasya tārādhipanibhaṁ mukham || 70 ||
sadr̥śaṁ śāradasyēndōḥ phullasya kamalasya ca |
sugandhi mama nāthasya dhanyā drakṣyanti tanmukham || 71 ||
nivr̥ttavanavāsaṁ tamayōdhyāṁ punarāgatam |
drakṣyanti sukhinō rāmaṁ śukraṁ mārgagataṁ yathā || 72 ||
kausalyē cittamōhēna hr̥dayaṁ sīdatīva mē |
vēdayē na ca samyuktān śabdasparśarasānaham || 73 ||
cittanāśādvipadyantē sarvāṇyēvēndriyāṇi mē |
kṣiṇasnēhasya dīpasya saṁsaktā raśmayō yathā || 74 ||
ayamātma bhavaḥ śōkō māmanāthamacētanam |
saṁsādayati vēgēna yathā kūlaṁ nadīrayaḥ || 75 ||
hā rāghava mahābāhō hā mamā:’yāsanāśana |
hā pitr̥priya mē nātha hā:’dya kvā:’si gataḥ suta || 76 ||
hā kausalyē naśiṣyāmi hā sumitrē tapasvini |
hā nr̥śaṁsē mamāmitrē kaikēyi kulapāṁsani || 77 ||
iti rāmasya mātuśca sumitrāyāśca sannidhau |
rājā daśarathaḥ śōcan jīvitāntamupāgamat || 78 ||
yathā tu dīnaṁ kathayannarādhipaḥ
priyasya putrasya vivāsanāturaḥ |
gatē:’rdharātrē bhr̥śaduḥkhapīḍitaḥ |
tadā jahau prāṇamudāradarśanaḥ || 79 ||
ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē ayōdhyākāṇḍē catuḥṣaṣṭhitamaḥ sargaḥ || 64 ||
ayōdhyākāṇḍa pañcaṣaṣṭhitamaḥ sargaḥ (65) >>
See more śrī rāma stōtrāṇi for chanting.
See more vālmīki rāmāyaṇam for chanting.
See vālmīki rāmāyaṇē ayōdhyakāṇḍa for chanting.
గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.
Chant other stotras in తెలుగు, ಕನ್ನಡ, தமிழ், देवनागरी, english.
Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.
