Ayodhya Kanda Sarga 59 – అయోధ్యాకాండ ఏకోనషష్ఠితమః సర్గః (౫౯)


|| దశరథవిలాపః ||

మమ త్వశ్వా నివృత్తస్య న ప్రావర్తంత వర్త్మని |
ఉష్ణమశ్రు విముంచంతః రామే సంప్రస్థితే వనమ్ || ౧ ||

ఉభాభ్యాం రాజ పుత్రాభ్యామథ కృత్వాఽహమంజలిమ్ |
ప్రస్థితః రథమాస్థాయ తద్దుఃఖమపి ధారయన్ || ౨ ||

గుహేన సార్ధం తత్రైవ స్థితోఽస్మి దివసాన్ బహూన్ |
ఆశయా యది మాం రామః పునః శబ్దాపయేదితి || ౩ ||

విషయే తే మహారాజ రామవ్యసనకర్శితాః |
అపి వృక్షాః పరిమ్లానః సపుష్పాంకుర కోరకాః || ౪ ||

ఉపతప్తోదకా నద్యః పల్వలాని సరాంసి చ |
పరిశుష్కుపలాశాని వనాన్యుపవనాని చ || ౫ ||

న చ సర్పంతి సత్త్వాని వ్యాలా న ప్రసరంతి చ |
రామ శోకాభిభూతం తన్నిష్కూజమభవద్వనమ్ || ౬ ||

లీన పుష్కరపత్రాశ్చ నరేంద్ర కలుషోదకాః |
సంతప్త పద్మాః పద్మిన్యో లీనమీనవిహంగమాః || ౭ ||

జలజాని చ పుష్పాణి మాల్యాని స్థలజాని చ |
నాద్య భాంత్యల్పగంధీని ఫలాని చ యథాపురమ్ || ౮ ||

అత్రోద్యానాని శూన్యాని ప్రలీనవిహగాని చ |
న చాభిరామానారామాన్ పశ్యామి మనుజర్షభ || ౯ ||

ప్రవిశంతమయోధ్యాం మాం న కశ్చిదభినందతి |
నరా రామమపశ్యంతర్నిశ్వసంతి ముహుర్ముహుః || ౧౦ ||

దేవ రాజరథం దృష్ట్వా వినా రామమిహాగతమ్ |
దుఃఖాదశ్రుముఖః సర్వో రాజమార్గగతో జనః || ౧౧ ||

హర్మ్యైః విమానైః ప్రాసాదైః అవేక్ష్య రథమాగతమ్ |
హాహాకారకృతా నార్యో రామాదర్శన కర్శితాః || ౧౨ ||

ఆయతైః విమలైర్నేత్రైః అశ్రువేగపరిప్లుతైః |
అన్యోన్యమభివీక్షంతే వ్యక్తమార్తతరాః స్త్రియః || ౧౩ ||

నామిత్రాణాం న మిత్రాణాముదాసీన జనస్య చ |
అహమార్తతయా కంచిత్ విశేషముపలక్షయే || ౧౪ ||

అప్రహృష్ట మనుష్యా చ దీననాగతురంగమా |
ఆర్తస్వరపరిమ్లానా వినిశ్వసితనిస్వనా || ౧౫ ||

నిరానందా మహారాజ రామ ప్రవ్రాజనాతురా |
కౌసల్యా పుత్రహీనేవ అయోధ్యా ప్రతిభాతి మా || ౧౬ ||

సూతస్య వచనం శ్రుత్వా వాచా పరమదీనయా |
బాష్పోపహతయా రాజా తం సూతమిదమబ్రవీత్ || ౧౭ ||

కైకేయ్యా వినియుక్తేన పాపాభిజన భావయా |
మయా న మంత్రకుశలైః వృద్ధైః సహ సమర్థితమ్ || ౧౮ ||

న సుహృద్భిర్న చామాత్యైః మంత్రయిత్వా చ నైగమైః |
మయాఽయమర్థః సమ్మోహాత్ స్త్రీ హేతోః సహసా కృతః || ౧౯ ||

భవితవ్యతయా నూనమిదం వా వ్యసనం మహత్ |
కులస్యాస్య వినాశాయ ప్రాప్తం సూత యదృచ్ఛయా || ౨౦ ||

సూత యద్యస్తి తే కించిత్ మయా తు సుకృతం కృతమ్ |
త్వం ప్రాపయాశు మాం రామం ప్రాణాః సంత్వరయంతి మామ్ || ౨౧ ||

యద్యద్యాపి మమైవాజ్ఞా నివర్తయతు రాఘవమ్ |
న శక్ష్యామి వినా రామం ముహూర్తమపి జీవితుమ్ || ౨౨ ||

అథవాఽపి మహాబాహుర్గతో దూరం భవిష్యతి |
మామేవ రథమారోప్య శీఘ్రం రామాయ దర్శయ || ౨౩ ||

వృత్తదంష్ట్రో మహేష్వాసః క్వాసౌ లక్ష్మణపూర్వజః |
యది జీవామి సాధ్వేనం పశ్యేయం సీతయా సహ || ౨౪ ||

లోహితాక్షం మహాబాహుమాముక్త మణికుండలమ్ |
రామం యది న పశ్యాయం గమిష్యామి యమ క్షయమ్ || ౨౫ ||

అతో ను కిం దుఃఖతరం యోఽహమిక్ష్వాకునందనమ్ |
ఇమామవస్థామాపన్నో నేహ పశ్యామి రాఘవమ్ || ౨౬ ||

హా రామ రామానుజ హా హా వైదేహి తపస్వినీ |
న మాం జానీత దుఃఖేన మ్రియమాణమనాథవత్ || ౨౭ ||

స తేన రాజా దుఃఖేన భృశమర్పితచేతనః |
అవగాఢః సుదుష్పారం శోకసాగమబ్రవీత్ || ౨౮ ||

రామశోకమహాభోగః సీతావిరహపారగః |
శ్వసితోర్మిమహావర్తో బాష్పఫేనజలావిలః || ౨౯ ||

బాహువిక్షేపమీనౌఘో విక్రందితమహాస్వనః |
ప్రకీర్ణకేశశైవాలః కైకేయీవడవాముఖః || ౩౦ ||

మమాశ్రువేగప్రభవః కుబ్జావాక్యమహాగ్రహః |
వరవేలో నృశంసాయాః రామప్రవ్రాజనాయతః || ౩౧ ||

యస్మిన్ బత నిమగ్నోఽహం కౌసల్యే రాఘవం వినా |
దుస్తరః జీవతా దేవి మయాఽయం శోకసాగరః || ౩౨ ||

అశోభనం యోఽహమిహాద్య రాఘవమ్
దిదృక్షమాణో న లభే సలక్ష్మణమ్-
-ఇతీవ రాజా విలపన్ మహాయశః
పపాత తూర్ణం శయనే స మూర్చితః || ౩౩ ||

ఇతి విలపతి పార్థివే ప్రణష్టే
కరుణతరం ద్విగుణం చ రామహేతోః |
వచనమనునిశమ్య తస్య దేవీ
భయమగమత్ పునరేవ రామమాతా || ౩౪ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే ఏకోనషష్ఠితమః సర్గః || ౫౯ ||

అయోధ్యాకాండ షష్ఠితమః సర్గః (౬౦) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed