Ayodhya Kanda Sarga 103 – అయోధ్యాకాండ త్ర్యుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౩)


|| మాతృదర్శనమ్ ||

వసిష్ఠః పురతః కృత్వా దారాన్ దశరథస్య చ |
అభిచక్రామ తం దేశం రామదర్శనతర్షితః || ౧ ||

రాజపత్న్యశ్చ గచ్ఛంత్యో మందం మందాకినీం ప్రతి |
దదృశుస్తత్ర తత్తీర్థం రామలక్ష్మణసేవితమ్ || ౨ ||

కౌసల్యా బాష్పపూర్ణేన ముఖేన పరిశుష్యతా |
సుమిత్రామబ్రవీద్దీనా యాశ్చాన్యా రాజయోషితః || ౩ ||

ఇదం తేషామనాథానాం క్లిష్టమక్లిష్టకర్మణామ్ |
వనే ప్రాక్కేవలం తీర్థం యే తే నిర్విషయీకృతాః || ౪ ||

ఇతః సుమిత్రే పుత్రస్తే సదా జలమతంద్రితః |
స్వయం హరతి సౌమిత్రిర్మమ పుత్రస్య కారణాత్ || ౫ ||

జఘన్యమపి తే పుత్రః కృతవాన్న తు గర్హితః |
భ్రాతుర్యదర్థసహితం సర్వం తద్విహితం గుణైః || ౬ ||

అద్యాయమపి తే పుత్రః క్లేశానామతథోచితః |
నీచానర్థసమాచారం సజ్జం కర్మ ప్రముంచతు || ౭ ||

దక్షిణాగ్రేషు దర్భేషు సా దదర్శ మహీతలే |
పితురింగుదిపిణ్యాకం న్యస్తమాయతలోచనా || ౮ ||

తం భూమౌ పితురార్తేన న్యస్తం రామేణ వీక్ష్య సా |
ఉవాచ దేవీ కౌసల్యా సర్వా దశరథస్త్రియః || ౯ ||

ఇదమిక్ష్వాకునాథస్య రాఘవస్య మహాత్మనః |
రాఘవేణ పితుర్దత్తం పశ్యతైతద్యథావిధి || ౧౦ ||

తస్య దేవసమానస్య పార్థివస్య మహాత్మనః |
నైతదౌపయికం మన్యే భుక్తభోగస్య భోజనమ్ || ౧౧ ||

చతురంతాం మహీం భుక్త్వా మహేంద్రసదృశో విభుః |
కథమింగుదిపిణ్యాకం స భుంక్తే వసుధాఽధిపః || ౧౨ ||

అతో దుఃఖతరం లోకే న కించిత్ ప్రతిభాతి మా |
యత్ర రామః పితుర్దద్యాదింగుదీక్షోదమృద్ధిమాన్ || ౧౩ ||

రామేణేంగుదిపిణ్యాకం పితుర్దత్తం సమీక్ష్య మే |
కథం దుఃఖేన హృదయం న స్ఫోటతి సహస్రధా || ౧౪ ||

శ్రుతిస్తు ఖల్వియం సత్యా లౌకికీ ప్రతిభాతి మా |
యదన్నః పురుషో భవతి తదన్నాస్తస్య దేవతాః || ౧౫ ||

ఏవమార్తాం సపత్న్యస్తాః జగ్మురాశ్వాస్య తాం తదా |
దదృశుశ్చాశ్రమే రామం స్వర్గచ్యుతమివామరమ్ || ౧౬ ||

సర్వభోగైః పరిత్యక్తం రామం సంప్రేక్ష్య మాతరః |
ఆర్తా ముముచురశ్రూణి సస్వరం శోకకర్శితాః || ౧౭ ||

తాసాం రామః సముత్థాయ జగ్రాహ చరణాన్ శుభాన్ |
మాతౄఽణాం మనుజవ్యాఘ్రః సర్వాసాం సత్యసంగరః || ౧౮ ||

తాః పాణిభిః సుఖస్పర్శైర్మృద్వంగుళితలైః శుభైః |
ప్రమమార్జూ రజః పృష్ఠాద్రామస్యాయతలోచనాః || ౧౯ ||

సౌమిత్రిరపి తాః సర్వాః మాతౄఽస్సంప్రేక్ష్య దుఃఖితః |
అభ్యవాదయతాసక్తం శనై రామాదనంతరమ్ || ౨౦ ||

యథా రామే తథా తస్మిన్ సర్వా వవృతిరే స్త్రియః |
వృత్తిం దశరథాజ్జాతే లక్ష్మణే శుభలక్షణే || ౨౧ ||

సీతాఽపి చరణాంస్తాసాముపసంగృహ్య దుఃఖితా |
శ్వశ్రూణామశ్రుపూర్ణాక్షీ సా బభూవాగ్రతః స్థితా || ౨౨ ||

తాం పరిష్వజ్య దుఃఖార్తాం మాతా దుహితరం యథా |
వనవాసకృశాం దీనాం కౌసల్యా వాక్యమబ్రవీత్ || ౨౩ ||

విదేహరాజస్య సుతా స్నుషా దశరథస్య చ |
రామపత్నీ కథం దుఃఖం సంప్రాప్తా నిర్జనే వనే || ౨౪ ||

పద్మమాతపసంతప్తం పరిక్లిష్టమివోత్పలమ్ |
కాంచనం రజసా ధ్వస్తం క్లిష్టం చంద్రమివాంబుదైః || ౨౫ ||

ముఖం తే ప్రేక్ష్య మాం శోకో దహత్యగ్నిరివాశ్రయం
భృశం మనసి వైదేహి వ్యసనారణిసంభవః || ౨౬ ||

బ్రువంత్యామేవమార్తాయాం జనన్యాం భరతాగ్రజః |
పాదావాసాద్య జగ్రాహ వసిష్ఠస్య చ రాఘవః || ౨౭ ||

పురోహితస్యాగ్నిసమస్య వై తదా
బృహస్పతేరింద్ర ఇవామరాధిపః |
ప్రగృహ్య పాదౌ సుసమృద్ధతేజసః
సహైవ తేనోపవివేశ రాఘవః || ౨౮ ||

తతో జఘన్యం సహితైః సమంత్రిభిః
పురప్రధానైశ్చ సహైవ సైనికైః |
జనేన ధర్మజ్ఞతమేన ధర్మవాన్
ఉపోపవిష్టో భరతస్తదాగ్రజమ్ || ౨౯ ||

ఉపోపవిష్టస్తు తథా స వీర్యవాన్
తపస్వివేషేణ సమీక్ష్య రాఘవమ్ |
శ్రియా జ్వలంతం భరతః కృతాంజలిః
యథా మహేంద్రః ప్రయతః ప్రజాపతిమ్ || ౩౦ ||

కిమేష వాక్యం భరతోఽద్య రాఘవం
ప్రణమ్య సత్కృత్య చ సాధు వక్ష్యతి |
ఇతీవ తస్యార్యజనస్య తత్త్వతో
బభూవ కౌతూహలముత్తమం తదా || ౩౧ ||

స రాఘవః సత్యధృతిశ్చ లక్ష్మణో
మహానుభావో భరతశ్చ ధార్మికః |
వృతాః సుహృద్భిశ్చ విరేజురధ్వరే
యథా సదస్యైః సహితాస్త్రయోఽగ్నయః || ౩౨ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే త్ర్యుత్తరశతతమః సర్గః || ౧౦౩ ||

అయోధ్యాకాండ చతురుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౪) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


పైరసీ ప్రకటన : నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ మరియు శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు కలిసి మా రెండు పుస్తకాలను ("శ్రీ వారాహీ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ శ్యామలా స్తోత్రనిధి") ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed