Ayodhya Kanda Sarga 103 – అయోధ్యాకాండ త్ర్యుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౩)


|| మాతృదర్శనమ్ ||

వసిష్ఠః పురతః కృత్వా దారాన్ దశరథస్య చ |
అభిచక్రామ తం దేశం రామదర్శనతర్షితః || ౧ ||

రాజపత్న్యశ్చ గచ్ఛంత్యో మందం మందాకినీం ప్రతి |
దదృశుస్తత్ర తత్తీర్థం రామలక్ష్మణసేవితమ్ || ౨ ||

కౌసల్యా బాష్పపూర్ణేన ముఖేన పరిశుష్యతా |
సుమిత్రామబ్రవీద్దీనా యాశ్చాన్యా రాజయోషితః || ౩ ||

ఇదం తేషామనాథానాం క్లిష్టమక్లిష్టకర్మణామ్ |
వనే ప్రాక్కేవలం తీర్థం యే తే నిర్విషయీకృతాః || ౪ ||

ఇతః సుమిత్రే పుత్రస్తే సదా జలమతంద్రితః |
స్వయం హరతి సౌమిత్రిర్మమ పుత్రస్య కారణాత్ || ౫ ||

జఘన్యమపి తే పుత్రః కృతవాన్న తు గర్హితః |
భ్రాతుర్యదర్థసహితం సర్వం తద్విహితం గుణైః || ౬ ||

అద్యాయమపి తే పుత్రః క్లేశానామతథోచితః |
నీచానర్థసమాచారం సజ్జం కర్మ ప్రముంచతు || ౭ ||

దక్షిణాగ్రేషు దర్భేషు సా దదర్శ మహీతలే |
పితురింగుదిపిణ్యాకం న్యస్తమాయతలోచనా || ౮ ||

తం భూమౌ పితురార్తేన న్యస్తం రామేణ వీక్ష్య సా |
ఉవాచ దేవీ కౌసల్యా సర్వా దశరథస్త్రియః || ౯ ||

ఇదమిక్ష్వాకునాథస్య రాఘవస్య మహాత్మనః |
రాఘవేణ పితుర్దత్తం పశ్యతైతద్యథావిధి || ౧౦ ||

తస్య దేవసమానస్య పార్థివస్య మహాత్మనః |
నైతదౌపయికం మన్యే భుక్తభోగస్య భోజనమ్ || ౧౧ ||

చతురంతాం మహీం భుక్త్వా మహేంద్రసదృశో విభుః |
కథమింగుదిపిణ్యాకం స భుంక్తే వసుధాఽధిపః || ౧౨ ||

అతో దుఃఖతరం లోకే న కించిత్ ప్రతిభాతి మా |
యత్ర రామః పితుర్దద్యాదింగుదీక్షోదమృద్ధిమాన్ || ౧౩ ||

రామేణేంగుదిపిణ్యాకం పితుర్దత్తం సమీక్ష్య మే |
కథం దుఃఖేన హృదయం న స్ఫోటతి సహస్రధా || ౧౪ ||

శ్రుతిస్తు ఖల్వియం సత్యా లౌకికీ ప్రతిభాతి మా |
యదన్నః పురుషో భవతి తదన్నాస్తస్య దేవతాః || ౧౫ ||

ఏవమార్తాం సపత్న్యస్తాః జగ్మురాశ్వాస్య తాం తదా |
దదృశుశ్చాశ్రమే రామం స్వర్గచ్యుతమివామరమ్ || ౧౬ ||

సర్వభోగైః పరిత్యక్తం రామం సంప్రేక్ష్య మాతరః |
ఆర్తా ముముచురశ్రూణి సస్వరం శోకకర్శితాః || ౧౭ ||

తాసాం రామః సముత్థాయ జగ్రాహ చరణాన్ శుభాన్ |
మాతౄఽణాం మనుజవ్యాఘ్రః సర్వాసాం సత్యసంగరః || ౧౮ ||

తాః పాణిభిః సుఖస్పర్శైర్మృద్వంగుళితలైః శుభైః |
ప్రమమార్జూ రజః పృష్ఠాద్రామస్యాయతలోచనాః || ౧౯ ||

సౌమిత్రిరపి తాః సర్వాః మాతౄఽస్సంప్రేక్ష్య దుఃఖితః |
అభ్యవాదయతాసక్తం శనై రామాదనంతరమ్ || ౨౦ ||

యథా రామే తథా తస్మిన్ సర్వా వవృతిరే స్త్రియః |
వృత్తిం దశరథాజ్జాతే లక్ష్మణే శుభలక్షణే || ౨౧ ||

సీతాఽపి చరణాంస్తాసాముపసంగృహ్య దుఃఖితా |
శ్వశ్రూణామశ్రుపూర్ణాక్షీ సా బభూవాగ్రతః స్థితా || ౨౨ ||

తాం పరిష్వజ్య దుఃఖార్తాం మాతా దుహితరం యథా |
వనవాసకృశాం దీనాం కౌసల్యా వాక్యమబ్రవీత్ || ౨౩ ||

విదేహరాజస్య సుతా స్నుషా దశరథస్య చ |
రామపత్నీ కథం దుఃఖం సంప్రాప్తా నిర్జనే వనే || ౨౪ ||

పద్మమాతపసంతప్తం పరిక్లిష్టమివోత్పలమ్ |
కాంచనం రజసా ధ్వస్తం క్లిష్టం చంద్రమివాంబుదైః || ౨౫ ||

ముఖం తే ప్రేక్ష్య మాం శోకో దహత్యగ్నిరివాశ్రయం
భృశం మనసి వైదేహి వ్యసనారణిసంభవః || ౨౬ ||

బ్రువంత్యామేవమార్తాయాం జనన్యాం భరతాగ్రజః |
పాదావాసాద్య జగ్రాహ వసిష్ఠస్య చ రాఘవః || ౨౭ ||

పురోహితస్యాగ్నిసమస్య వై తదా
బృహస్పతేరింద్ర ఇవామరాధిపః |
ప్రగృహ్య పాదౌ సుసమృద్ధతేజసః
సహైవ తేనోపవివేశ రాఘవః || ౨౮ ||

తతో జఘన్యం సహితైః సమంత్రిభిః
పురప్రధానైశ్చ సహైవ సైనికైః |
జనేన ధర్మజ్ఞతమేన ధర్మవాన్
ఉపోపవిష్టో భరతస్తదాగ్రజమ్ || ౨౯ ||

ఉపోపవిష్టస్తు తథా స వీర్యవాన్
తపస్వివేషేణ సమీక్ష్య రాఘవమ్ |
శ్రియా జ్వలంతం భరతః కృతాంజలిః
యథా మహేంద్రః ప్రయతః ప్రజాపతిమ్ || ౩౦ ||

కిమేష వాక్యం భరతోఽద్య రాఘవం
ప్రణమ్య సత్కృత్య చ సాధు వక్ష్యతి |
ఇతీవ తస్యార్యజనస్య తత్త్వతో
బభూవ కౌతూహలముత్తమం తదా || ౩౧ ||

స రాఘవః సత్యధృతిశ్చ లక్ష్మణో
మహానుభావో భరతశ్చ ధార్మికః |
వృతాః సుహృద్భిశ్చ విరేజురధ్వరే
యథా సదస్యైః సహితాస్త్రయోఽగ్నయః || ౩౨ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే త్ర్యుత్తరశతతమః సర్గః || ౧౦౩ ||

అయోధ్యాకాండ చతురుత్తరశతతమః సర్గః (౧౦౪) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: మా రెండు పుస్తకాలు - "నవగ్రహ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ సూర్య స్తోత్రనిధి", విడుదల చేశాము. కొనుగోలుకు ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉన్నాయి.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed