Aranya Kanda Sarga 60 – అరణ్యకాండ షష్టితమః సర్గః (౬౦)


|| రామోన్మాదః ||

భృశమావ్రజమానస్య తస్యాధోవామలోచనమ్ |
ప్రాస్ఫురచ్చాస్ఖలద్రామో వేపథుశ్చాప్యజాయత || ౧ ||

ఉపాలక్ష్య నిమిత్తాని సోఽశుభాని ముహుర్ముహుః |
అపి క్షేమం ను సీతాయా ఇతి వై వ్యాజహార చ || ౨ ||

త్వరమాణో జగామాథ సీతాదర్శనలాలసః |
శూన్యమావసథం దృష్ట్వా బభూవోద్విగ్నమానసః || ౩ ||

ఉద్భ్రమన్నివ వేగేన విక్షిపన్ రఘునందనః |
తత్ర తత్రోటజస్థానమభివీక్ష్య సమంతతః || ౪ ||

దదర్శ పర్ణశాలాం చ రహితాం సీతయా తదా |
శ్రియా విరహితాం ధ్వస్తాం హేమంతే పద్మినీమీవ || ౫ ||

రుదంతమివ వృక్షైశ్చ మ్లానపుష్పమృగద్విజమ్ |
శ్రియా విహీనం విధ్వస్తం సంత్యక్తవనదేవతమ్ || ౬ ||

విప్రకీర్ణాజినకుశం విప్రవిద్ధబృసీకటమ్ |
దృష్ట్వా శూన్యం నిజస్థానం విలలాప పునః పునః || ౭ ||

హృతా మృతా వా నష్టా వా భక్షితా వా భవిష్యతి |
నిలీనాప్యథవా భీరురథవా వనమాశ్రితా || ౮ ||

గతా విచేతుం పుష్పాణి ఫలాన్యపి చ వా పునః |
అథవా పద్మినీం యాతా జలార్థం వా నదీం గతా || ౯ ||

యత్నాన్మృగయమాణస్తు నాససాద వనే ప్రియామ్ |
శోకరక్తేక్షణః శోకాదున్మత్త ఇవ లక్ష్యతే || ౧౦ ||

వృక్షాద్వృక్షం ప్రధావన్ స గిరేశ్చాద్రిం నదాన్నదీమ్ |
బభూవ విలపన్ రామః శోకపంకార్ణవాప్లుతః || ౧౧ ||

అపి కచ్చిత్త్వయా దృష్టా సా కదంబప్రియా ప్రియా |
కదంబ యది జానీషే శంస సీతాం శుభాననామ్ || ౧౨ ||

స్నిగ్ధపల్లవసంకాశా పీతకౌశేయవాసినీ |
శంసస్వ యది వా దృష్టా బిల్వ బిల్వోపమస్తనీ || ౧౩ ||

అథవాఽర్జున శంస త్వం ప్రియాం తామర్జునప్రియామ్ |
జనకస్య సుతా భీరుర్యది జీవతి వా న వా || ౧౪ ||

కకుభః కకుభోరూం తాం వ్యక్తం జానాతి మైథిలీమ్ |
యథా పల్లవపుష్పాఢ్యో భాతి హ్యేష వనస్పతిః || ౧౫ ||

భ్రమరైరుపగీతశ్చ యథా ద్రుమవరో హ్యయమ్ |
ఏష వ్యక్తం విజానాతి తిలకస్తిలకప్రియామ్ || ౧౬ ||

అశోక శోకాపనుద శోకోపహతచేతసమ్ |
త్వన్నామానం కురు క్షిప్రం ప్రియాసందర్శనేన మామ్ || ౧౭ ||

యది తాల త్వయా దృష్టా పక్వతాలఫలస్తనీ |
కథయస్వ వరారోహాం కారుణ్యం యది తే మయి || ౧౮ ||

యది దృష్టా త్వయా సీతా జంబు జంబూనదప్రభా | [-ఫలోపమామ్]
ప్రియాం యది విజానీషే నిఃశంకం కథయస్వ మే || ౧౯ ||

అహో త్వం కర్ణికారాద్య సుపుష్పైః శోభసే భృశమ్ |
కర్ణికారప్రియా సాధ్వీ శంస దృష్టా ప్రియా యది || ౨౦ ||

చూతనీపమహాసాలాన్ పనసాన్ కురవాన్ ధవాన్ |
దాడిమానసనాన్ గత్వా దృష్ట్వా రామో మహాయశాః || ౨౧ ||

మల్లికా మాధవీశ్చైవ చంపకాన్ కేతకీస్తథా |
పృచ్ఛన్ రామో వనే భ్రాంత ఉన్మత్త ఇవ లక్ష్యతే || ౨౨ ||

అథవా మృగశాబాక్షీం మృగ జానాసి మైథిలీమ్ |
మృగవిప్రేక్షణీ కాంతా మృగీభిః సహితా భవేత్ || ౨౩ ||

గజ సా గజనాసోరూర్యది దృష్టా త్వయా భవేత్ |
తాం మన్యే విదితాం తుభ్యమాఖ్యాహి వరవారణ || ౨౪ ||

శార్దూల యది సా దృష్టా ప్రియా చంద్రనిభాననా |
మైథిలీ మమ విస్రబ్ధం కథయస్వ న తే భయమ్ || ౨౫ ||

కిం ధావసి ప్రియే దూరం దృష్టాఽసి కమలేక్షణే |
వృక్షైరాచ్ఛాద్య చాత్మానం కిం మాం న ప్రతిభాషసే || ౨౬ ||

తిష్ఠ తిష్ఠ వరారోహే న తేఽస్తి కరుణా మయి |
నాత్యర్థం హాస్యశీలాఽసి కిమర్థం మాముపేక్షసే || ౨౭ ||

పీతకౌశేయకేనాసి సూచితా వరవర్ణిని |
ధావంత్యపి మయా దృష్టా తిష్ఠ యద్యస్తి సౌహృదమ్ || ౨౮ ||

నైవ సా నూనమథవా హింసితా చారుహాసినీ |
కృచ్ఛ్రం ప్రాప్తం న మాం నూనం యథోపేక్షితుమర్హతి || ౨౯ ||

వ్యక్తం సా భక్షితా బాలా రాక్షసైః పిశితాశనైః |
విభజ్యాంగాని సర్వాణి మయా విరహితా ప్రియా || ౩౦ ||

నూనం తచ్ఛుభదంతోష్ఠం సునాసం చారుకుండలమ్ |
పూర్ణచంద్రమివ గ్రస్తం ముఖం నిష్ప్రభతాం గతమ్ || ౩౧ ||

సా హి చంపకవర్ణాభా గ్రీవా గ్రైవేయశోభితా |
కోమలా విలపంత్యాస్తు కాంతాయా భక్షితా శుభా || ౩౨ ||

నూనం విక్షిప్యమాణౌ తౌ బాహూ పల్లవకోమలౌ |
భక్షితౌ వేపమానాగ్రౌ సహస్తాభరణాంగదౌ || ౩౩ ||

మయా విరహితా బాలా రక్షసాం భక్షణాయ వై |
సార్థేనేవ పరిత్యక్తా భక్షితా బహుబాంధవా || ౩౪ ||

హా లక్ష్మణ మహాబాహో పశ్యసి త్వం ప్రియాం క్వచిత్ |
హా ప్రియే క్వ గతా భద్రే హా సీతేతి పునః పునః || ౩౫ ||

ఇత్యేవం విలపన్రామః పరిధావన్వనాద్వనమ్ |
క్వచిదుద్భ్రమతే వేగాత్ క్వచిద్విభ్రమతే బలాత్ || ౩౬ ||

క్వచిన్మత్త ఇవాభాతి కాంతాన్వేషణతత్పరః |
స వనాని నదీః శైలాన్ గిరిప్రస్రవణాని చ |
కాననాని చ వేగేన భ్రమత్యపరిసంస్థితః || ౩౭ ||

తథా స గత్వా విపులం మహద్వనం
పరీత్య సర్వం త్వథ మైథిలీం ప్రతి |
అనిష్ఠితాశః స చకార మార్గణే
పునః ప్రియాయాః పరమం పరిశ్రమమ్ || ౩౮ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అరణ్యకాండే షష్టితమః సర్గః || ౬౦ ||


గమనిక : రాబోయే మహాశివరాత్రి సందర్భంగా "శ్రీ శివ స్తోత్రనిధి" పుస్తకము కొనుగోలుకు అందుబాటులో ఉంది. Click here to buy.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed