Aranya Kanda Sarga 31 – అరణ్యకాండ ఏకత్రింశః సర్గః (౩౧)


|| రావణఖరవృత్తోపలంభః ||

త్వరమణస్తతో గత్వా జనస్థానాదకంపనః |
ప్రవిశ్య లంకాం వేగేన రావణం వాక్యమబ్రవీత్ || ౧ ||

జనస్థానస్థితా రాజన్ రాక్షసా బహవో హతాః |
ఖరశ్చ నిహతః సంఖ్యే కథంచిదహమాగతః || ౨ ||

ఏవముక్తో దశగ్రీవః క్రుద్ధః సంరక్తలోచనః |
అకంపనమువాచేదం నిర్దహన్నివ చక్షుషా || ౩ ||

కేన రమ్యాం జనస్థానం హతం మమ పరాసునా |
కో హి సర్వేషు లోకేషు గతిం చాధిగమిష్యతి || ౪ ||

న హి మే విప్రియం కృత్వా శక్యం మఘవతా సుఖమ్ |
ప్రాప్తుం వైశ్రవణేనాపి న యమేన న విష్ణునా || ౫ ||

కాలస్య చాప్యహం కాలో దహేయమపి పావకమ్ |
మృత్యుం మరణధర్మేణ సంయోజయితుముత్సహే || ౬ ||

దహేయమపి సంక్రుద్ధస్తేజసాఽఽదిత్యపావకౌ |
వాతస్య తరసా వేగం నిహంతుమహముత్సహే || ౭ ||

తథా క్రుద్ధం దశగ్రీవం కృతాంజలిరకంపనః |
భయాత్ సందిగ్ధయా వాచా రావణం యాచతేఽభయమ్ || ౮ ||

దశగ్రీవోఽభయం తస్మై ప్రదదౌ రక్షసాం వరః |
స విశ్రబ్ధోఽబ్రవీద్వాక్యమసందిగ్ధమకంపనః || ౯ ||

పుత్రో దశరథస్యాస్తి సింహసంహననో యువా |
రామో నామ వృషస్కంధో వృత్తాయతమహాభుజః || ౧౦ ||

వీరః పృథుయశాః శ్రీమానతుల్యబలవిక్రమః |
హతం తేన జనస్థానం ఖరశ్చ సహదూషణః || ౧౧ ||

అకంపనవచః శ్రుత్వా రావణో రాక్షసాధిపః |
నాగేంద్ర ఇవ నిఃశ్వస్య వచనం చేదమబ్రవీత్ || ౧౨ ||

స సురేంద్రేణ సంయుక్తో రామః సర్వామరైః సహ |
ఉపయాతో జనస్థానం బ్రూహి కచ్చిదకంపన || ౧౩ ||

రావణస్య పునర్వాక్యం నిశమ్య తదకంపనః |
ఆచచక్షే బలం తస్య విక్రమం చ మహాత్మనః || ౧౪ ||

రామో నామ మహాతేజాః శ్రేష్ఠః సర్వధనుష్మతామ్ |
దివ్యాస్త్రగుణసంపన్నః పురంధరసమో యుధి || ౧౫ ||

తస్యానురూపో బలవాన్ రక్తాక్షో దుందుభిస్వనః |
కనీయాన్ లక్ష్మణో నామ భ్రాతా శశినిభాననః || ౧౬ ||

స తేన సహ సంయుక్తః పావకేనానిలో యథా |
శ్రీమాన్రాజవరస్తేన జనస్థానం నిపాతితమ్ || ౧౭ ||

నైవ దేవా మహత్మానో నాత్ర కార్యా విచారణా |
శరా రామేణ తూత్సృష్టా రుక్మపుంఖాః పతత్రిణః || ౧౮ ||

సర్పాః పంచాననా భూత్వా భక్షయంతి స్మ రాక్షసాన్ |
యేన యేన చ గచ్ఛంతి రాక్షసా భయకర్శితాః || ౧౯ ||

తేన తేన స్మ పశ్యంతి రామమేవాగ్రతః స్థితమ్ |
ఇత్థం వినాశితం తేన జనస్థానం తవానఘ || ౨౦ ||

అకంపనవచః శ్రుత్వా రావణో వాక్యమబ్రవీత్ |
జనస్థానం గమిష్యామి హంతుం రామం సలక్ష్మణమ్ || ౨౧ ||

అథైవముక్తే వచనే ప్రోవాచేదమకంపనః |
శ్రుణు రాజన్యథావృత్తం రామస్య బలపౌరుషమ్ || ౨౨ ||

అసాధ్యః కుపితో రామో విక్రమేణ మహాయశాః |
ఆపగాయాః సుపూర్ణాయా వేగం పరిహరేచ్ఛరైః || ౨౩ ||

సతారాగ్రహనక్షత్రం నభశ్చాప్యవసాదయేత్ |
అసౌ రామస్తు మజ్జంతీం శ్రీమానభ్యుద్ధరేన్మహీమ్ || ౨౪ ||

భిత్త్వా వేలాం సముద్రస్య లోకానాప్లావయేద్విభుః |
వేగం వాఽపి సముద్రస్య వాయుం వా విధమేచ్ఛరైః || ౨౫ ||

సంహృత్య వా పునర్లోకాన్ విక్రమేణ మహాయశాః |
శక్తః స పురుషవ్యాఘ్రః స్రష్టుం పునరపి ప్రజాః || ౨౬ ||

న హి రామో దశగ్రీవ శక్యో జేతుం త్వయా యుధి |
రక్షసాం వాఽపి లోకేన స్వర్గః పాపజనైరివ || ౨౭ ||

న తం వధ్యమహం మన్యే సర్వైర్దేవాసురైరపి |
అయం తస్య వధోపాయస్తం మమైకమనాః శృణు || ౨౮ ||

భార్యా తస్యోత్తమా లోకే సీతా నామ సుమధ్యమా |
శ్యామా సమవిభక్తాంగీ స్త్రీరత్నం రత్నభూషితా || ౨౯ ||

నైవ దేవీ న గంధర్వీ నాఽప్సరా నాఽపి దానవీ |
తుల్యా సీమంతినీ తస్యా మానుషీషు కుతో భవేత్ || ౩౦ ||

తస్యాపహర భార్యాం త్వం ప్రమథ్య తు మహావనే |
సీతయా రహితః కామీ రామో హాస్యతి జీవితమ్ || ౩౧ ||

అరోచయత తద్వాక్యం రావణో రాక్షసాధిపః |
చింతయిత్వా మహాబాహురకంపనమువాచ హ || ౩౨ ||

బాఢం కాల్యం గమిష్యామి హ్యేకః సారథినా సహ |
ఆనయిష్యామి చ వైదేహీమిమాం హృష్టో మహాపురీమ్ || ౩౩ ||

అథైవముక్త్వా ప్రయయౌ ఖరయుక్తేన రావణః |
రథేనాదిత్యవర్ణేన దిశః సర్వాః ప్రకాశయన్ || ౩౪ ||

స రథో రాక్షసేంద్రస్య నక్షత్రపథగో మహాన్ |
సంచార్యమాణః శుశుభే జలదే చంద్రమా ఇవ || ౩౫ ||

స మారీచాశ్రమం ప్రాప్య తాటకేయముపాగమత్ |
మారీచేనార్చితో రాజా భక్ష్యభోజ్యైరమానుషైః || ౩౬ ||

తం స్వయం పూజయిత్వా తు ఆసనేనోదకేన చ |
అర్థోపహితయా వాచా మారీచో వాక్యమబ్రవీత్ || ౩౭ ||

కచ్చిత్సుకుశలం రాజన్ లోకానాం రాక్షసేశ్వర |
ఆశంకే నాథ జానే త్వం యతస్తూర్ణమిహాగతః || ౩౮ ||

ఏవముక్తో మహాతేజా మారీచేన స రావణః |
తతః పశ్చాదిదం వాక్యమబ్రవీద్వాక్యకోవిదః || ౩౯ ||

ఆరక్షో మే హతస్తాత రామేణాక్లిష్టకర్మణా |
జనస్థానమవధ్యం తత్సర్వం యుధి నిపాతితమ్ || ౪౦ ||

తస్య మే కురు సాచివ్యం తస్య భార్యాపహారణే |
రాక్షసేంద్రవచః శ్రుత్వా మారీచో వాక్యమబ్రవీత్ || ౪౧ ||

ఆఖ్యాతా కేన సీతా సా మిత్రరూపేణ శత్రుణా |
త్వయా రాక్షసశార్దూల కో న నందతి నిందితః || ౪౨ ||

సీతామిహానయస్వేతి కో బ్రవీతి బ్రవీహి మే |
రక్షోలోకస్య సర్వస్య కః శృంగం ఛేత్తుమిచ్ఛతి || ౪౩ ||

ప్రోత్సాహయతి కశ్చిత్వాం స హి శత్రురసంశయః |
ఆశీవిషముఖాదంష్ట్రాముద్ధర్తుం చేచ్ఛతి త్వయా || ౪౪ ||

కర్మణా తేన కేనాఽసి కాపథం ప్రతిపాదితః |
సుఖసుప్తస్య తే రాజన్ ప్రహృతం కేన మూర్ధని || ౪౫ ||

విశుద్ధవంశాభిజనాగ్రహస్త-
-స్తేజోమదః సంస్థితదోర్విషాణః |
ఉదీక్షితుం రావణ నేహ యుక్తః
స సంయుగే రాఘవగంధహస్తీ || ౪౬ ||

అసౌ రణాంతః స్థితిసంధివాలో
విదగ్ధరక్షోమృగహా నృసింహః |
సుప్తస్త్వయా బోధయితుం న యుక్తః
శరాంగపుర్ణో నిశితాసిదంష్ట్రః || ౪౭ ||

చాపావహారే భుజవేగపంకే
శరోర్మిమాలే సుమహాహవౌఘే |
న రామపాతాలముఖేఽతిఘోరే
ప్రస్కందితుం రాక్షసరాజ యుక్తమ్ || ౪౮ ||

ప్రసీద లంకేశ్వర రాక్షసేంద్ర
లంకాం ప్రసన్నో భవ సాధు గచ్ఛ |
త్వం స్వేషు దారేషు రమస్వ నిత్యమ్
రామః సభార్యో రమతాం వనేషు || ౪౯ ||

ఏవముక్తో దశగ్రీవో మారీచేన స రావణః |
న్యవర్తత పురీం లంకాం వివేశ చ గృహోత్తమమ్ || ౫౦ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అరణ్యకాండే ఏకత్రింశః సర్గః || ౩౧ ||

అరణ్యకాండ ద్వాత్రింశః సర్గః (౩౨) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణే అరణ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed