Yuddha Kanda Sarga 89 – యుద్ధకాండ ఏకోననవతితమః సర్గః (౮౯)


|| సౌమిత్రిసంధుక్షణమ్ ||

తతః శరం దాశరథిః సంధాయామిత్రకర్శనః |
ససర్జ రాక్షసేంద్రాయ క్రుద్ధః సర్ప ఇవ శ్వసన్ || ౧ ||

తస్య జ్యాతలనిర్ఘోషం స శ్రుత్వా రావణాత్మజః |
వివర్ణవదనో భూత్వా లక్ష్మణం సముదైక్షత || ౨ ||

తం వివర్ణముఖం దృష్ట్వా రాక్షసం రావణాత్మజమ్ |
సౌమిత్రిం యుద్ధసంయుక్తం ప్రత్యువాచ విభీషణః || ౩ ||

నిమిత్తాన్యనుపశ్యామి యాన్యస్మిన్రావణాత్మజే |
త్వర తేన మహాబోహో భగ్న ఏష న సంశయః || ౪ ||

తతః సంధాయ సౌమిత్రిర్బాణానగ్నిశిఖోపమాన్ |
ముమోచ నిశితాంస్తస్మిన్ సర్పానివ మహావిషాన్ || ౫ ||

శక్రాశనిసమస్పర్శైర్లక్ష్మణేనాహతః శరైః |
ముహూర్తమభవన్మూఢః సర్వసంక్షుభితేంద్రియః || ౬ ||

ఉపలభ్య ముహూర్తేన సంజ్ఞాం ప్రత్యాగతేంద్రియః |
దదర్శావస్థితం వీరం వీరో దశరథాత్మజమ్ || ౭ ||

సోఽభిచక్రామ సౌమిత్రిం రోషాత్సంరక్తలోచనః |
అబ్రవీచ్చైనమాసాద్య పునః స పరుషం వచః || ౮ ||

కిం న స్మరసి తద్యుద్ధే ప్రథమే మత్పరాక్రమమ్ |
నిబద్ధస్త్వం సహ భ్రాత్రా యదా భువి వివేష్టసే || ౯ ||

యువాం ఖలు మహాయుద్ధే శక్రాశనిసమైః శరైః |
శాయితౌ ప్రథమం భూమౌ విసంజ్ఞౌ సపురఃసరౌ || ౧౦ ||

స్మృతిర్వా నాస్తి తే మన్యే వ్యక్తం వా యమసాదనమ్ |
గంతుమిచ్ఛసి యస్మాత్త్వం మాం ధర్షయితుమిచ్ఛసి || ౧౧ ||

యది తే ప్రథమే యుద్ధే న దృష్టో మత్పరాక్రమః |
అద్య తే దర్శయిష్యామి తిష్ఠేదానీం వ్యవస్థితః || ౧౨ ||

ఇత్యుక్త్వా సప్తభిర్బాణైరభివివ్యాధ లక్ష్మణమ్ |
దశభిస్తు హనూమంతం తీక్ష్ణధారైః శరోత్తమైః || ౧౩ ||

తతః శరశతేనైవ సుప్రయుక్తేన వీర్యవాన్ |
క్రోధాద్ద్విగుణసంరబ్ధో నిర్బిభేద విభీషణమ్ || ౧౪ ||

తద్దృష్ట్వేంద్రజితా కర్మ కృతం రామానుజస్తదా |
అచింతయిత్వా ప్రహసన్నైతత్కించిదితి బ్రువన్ || ౧౫ ||

ముమోచ స శరాన్ఘోరాన్సంగృహ్య నరపుంగవః |
అభీతవదనః క్రుద్ధో రావణిం లక్ష్మణో యుధి || ౧౬ ||

నైవం రణగతాః శూరాః ప్రహరంతే నిశాచర |
లఘవశ్చాల్పవీర్యాశ్చ సుఖా హీమే శరాస్తవ || ౧౭ ||

నైవం శూరాస్తు యుధ్యంతే సమరే జయకాంక్షిణః |
ఇత్యేవం తం బ్రువాణస్తు శరవర్షైరవాకిరత్ || ౧౮ ||

తస్య బాణైః సువిధ్వస్తం కవచం హేమభూషితమ్ |
వ్యశీర్యత రథోపస్థే తారాజాలమివాంబరాత్ || ౧౯ ||

విధూతవర్మా నారాచైర్బభూవ స కృతవ్రణః |
ఇంద్రజిత్సమరే వీరః ప్రరూఢ ఇవ సానుమాన్ || ౨౦ ||

తతః శరసహస్రేణ సంక్రుద్ధో రావణాత్మజః |
బిభేద సమరే వీరం లక్ష్మణం భీమవిక్రమః || ౨౧ ||

వ్యశీర్యత మహాదివ్యం కవచం లక్ష్మణస్య చ |
కృతప్రతికృతాన్యోన్యం బభూవతురభిద్రుతౌ || ౨౨ ||

అభీక్ష్ణం నిశ్వసంతౌ తౌ యుద్ధ్యేతాం తుములం యుధి |
శరసంకృత్తసర్వాంగౌ సర్వతో రుధిరోక్షితౌ || ౨౩ ||

సుదీర్ఘకాలం తౌ వీరావన్యోన్యం నిశితైః శరైః |
తతక్షతుర్మహాత్మానౌ రణకర్మవిశారదౌ || ౨౪ ||

బభూవతుశ్చాత్మజయే యత్తౌ భీమపరాక్రమౌ |
తౌ శరౌఘైస్తదా కీర్ణౌ నికృత్తకవచధ్వజౌ || ౨౫ ||

స్రవంతౌ రుధిరం చోష్ణం జలం ప్రస్రవణావివ |
శరవర్షం తతో ఘోరం ముంచతోర్భీమనిస్వనమ్ || ౨౬ ||

సాసారయోరివాకాశే నీలయోః కాలమేఘయోః |
తయోరథ మహాన్కాలో వ్యత్యయాద్యుధ్యమానయోః || ౨౭ ||

న చ తౌ యుద్ధవైముఖ్యం శ్రమం వాఽప్యుపజగ్మతుః |
అస్త్రాణ్యస్త్రవిదాం శ్రేష్ఠౌ దర్శయంతౌ పునఃపునః || ౨౮ ||

శరానుచ్చావచాకారానంతరిక్షే బబంధతుః |
వ్యపేతదోషమస్యంతౌ లఘు చిత్రం చ సుష్ఠు చ || ౨౯ ||

ఉభౌ తౌ తుములం ఘోరం చక్రతుర్నరరాక్షసౌ |
తయోః పృథక్పృథగ్భీమః శుశ్రువే తలనిఃస్వనః || ౩౦ ||

ప్రకంపయజ్జనం ఘోరో నిర్ఘాత ఇవ దారుణః |
స తయోర్భ్రాజతే శబ్దస్తదా సమరసక్తయోః || ౩౧ ||

సుఘోరయోర్నిష్టనతోర్గగనే మేఘయోర్యథా |
సువర్ణపుంఖైర్నారాచైర్బలవంతౌ కృతవ్రణౌ || ౩౨ ||

ప్రసుస్రువాతే రుధిరం కీర్తిమంతౌ జయే ధృతౌ |
తే గాత్రయోర్నిపతితా రుక్మపుంఖాః శరా యుధి || ౩౩ ||

అసృఙ్నద్ధా వినిష్పత్య వివిశుర్ధరణీతలమ్ |
అన్యే సునిశితైః శస్త్రైరాకాశే సంజఘట్టిరే || ౩౪ ||

బభంజుశ్చిచ్ఛిదుశ్చాన్యే తయోర్బాణాః సహస్రశః |
స బభూవ రణో ఘోరస్తయోర్బాణమయశ్చయః || ౩౫ ||

అగ్నిభ్యామివ దీప్తాభ్యాం సత్రే కుశమయశ్చయః |
తయోః కృతవ్రణౌ దేహౌ శుశుభాతే మహాత్మనోః || ౩౬ ||

సపుష్పావివ నిష్పత్రౌ వనే శాల్మలికింశుకౌ |
చక్రతుస్తుములం ఘోరం సన్నిపాతం ముహుర్ముహుః || ౩౭ ||

ఇంద్రజిల్లక్ష్మణశ్చైవ పరస్పరవధైషిణౌ |
లక్ష్మణో రావణిం యుద్ధే రావణిశ్చాపి లక్ష్మణమ్ || ౩౮ ||

అన్యోన్యం తావభిఘ్నంతౌ న శ్రమం ప్రత్యపద్యతామ్ |
బాణజాలైః శరీరస్థైరవగాఢైస్తరస్వినౌ || ౩౯ ||

శుశుభాతే మహావీర్యౌ ప్రరూఢావివ పర్వతౌ |
తయో రుధిరసిక్తాని సంవృతాని శరైర్భృశమ్ || ౪౦ ||

బభ్రాజుః సర్వగాత్రాణి జ్వలంత ఇవ పావకాః |
తయోరథ మహాన్కాలో వ్యత్యయాద్యుధ్యమానయోః |
న చ తౌ యుద్ధవైముఖ్యం శ్రమం వాఽప్యుపజగ్మతుః || ౪౧ ||

అథ సమరపరిశ్రమం నిహంతుం
సమరముఖేష్వజితస్య లక్ష్మణస్య |
ప్రియహితముపపాదయన్మహౌజాః
సమరముపేత్య విభీషణోఽవతస్థే || ౪౨ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే యుద్ధకాండే ఏకోననవతితమః సర్గః || ౮౯ ||

యుద్ధకాండ నవతితమః సర్గః (౯౦) >>


సంపూర్ణ శ్రీవాల్మీకి రామాయణ యుద్ధకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed