Rigveda Sandhya vandanam – ఋగ్వేద సంధ్యావందనం


శ్రీ గురుభ్యో నమః | హరిః ఓం |

అపవిత్రః పవిత్రో వా సర్వావస్థాం గతోఽపి వా |
యః స్మరేత్పుండరీకాక్షం స బాహ్యాభ్యంతరః శుచిః ||
పుండరీకాక్ష పుండరీకాక్ష పుండరీకాక్షాయ నమః |

ఆచమ్య –
ఓం కేశవాయ స్వాహా | ఓం నారాయణాయ స్వాహా |
ఓం మాధవాయ స్వాహా |
ఓం గోవిందాయ నమః | ఓం విష్ణవే నమః |
ఓం మధుసూదనాయ నమః | ఓం త్రివిక్రమాయ నమః |
ఓం వామనాయ నమః | ఓం శ్రీధరాయ నమః |
ఓం హృషీకేశాయ నమః | ఓం పద్మనాభాయ నమః |
ఓం దామోదరాయ నమః | ఓం సంకర్షణాయ నమః |
ఓం వాసుదేవాయ నమః | ఓం ప్రద్యుమ్నాయ నమః |
ఓం అనిరుద్ధాయ నమః | ఓం పురుషోత్తమాయ నమః |
ఓం అథోక్షజాయ నమః | ఓం నారసింహాయ నమః |
ఓం అచ్యుతాయ నమః | ఓం జనార్దనాయ నమః |
ఓం ఉపేంద్రాయ నమః | ఓం హరయే నమః |
ఓం శ్రీ కృష్ణాయ నమః |

భూతోచ్చాటనమ్ –
ఉత్తిష్ఠన్తు భూతపిశాచాః య ఏతే భూమిభారకాః |
ఏతేషామవిరోధేన బ్రహ్మకర్మ సమారభే ||

ఆసన సంస్కారం –
ఓం పృథ్వీతి మంత్రస్య | మేరుపృష్ఠ ఋషిః | కూర్మో దేవతా | సుతలం ఛందః | ఆసనే వినియోగః | అనంతాసనాయ నమః |
ఓం పృథ్వి త్వయా ధృతా లోకా దేవి త్వం విష్ణునా ధృతా |
త్వం చ ధారయ మాం దేవి పవిత్రం కురు చాసనమ్ ||

ప్రాణాయామం –
ప్రణవస్య పరబ్రహ్మ ఋషిః | పరమాత్మా దేవతా | దైవీ గాయత్రీ ఛందః | ప్రాణాయామే వినియోగః ||
ఓం భూః | ఓం భువః | ఓం స్వః | ఓం మహః | ఓం జనః | ఓం తపః |
ఓం స॒త్యం | ఓం తత్స॑వి॒తుర్వరే”ణ్య॒o భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి ధీయో॒ యో న॑: ప్రచో॒దయా”త్ | ఓం ఆపో॒ జ్యోతీ॒ రసో॒ఽమృత॒o బ్రహ్మ॒ భుర్భువ॒స్స్వ॒రోమ్ ||

సంకల్పం (దేశకాల సంకీర్తనం) –
శ్రీ శుభే శోభనే ముహూర్తే విష్ణోరాజ్ఞయా అత్ర పృథివ్యాం జంబూద్వీపే భరతవర్షే భరతఖండే మేరోః దక్షిణ దిగ్భాగే శ్రీశైలస్య …….. ప్రదేశే, …….. నద్యోః మధ్యదేశే లక్ష్మీనివాస గృహే, సమస్త దేవతా బ్రాహ్మణ హరిహరసన్నిధౌ, ఆద్య బ్రహ్మణః ద్వితీయే పరార్థే శ్రీ శ్వేతవరాహకల్పే వైవస్వత మన్వంతరే కలియుగే ప్రథమపాదే అస్మిన్ వర్తమాన వ్యావహారిక చాంద్రమానేన శ్రీ …… సంవత్సరే …… అయనే …… ఋతౌ …… మాసే …… పక్షే …… తిథౌ …… వాసరే శుభనక్షత్రే శుభయోగే శుభకరణ ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయాం శుభతిథౌ శ్రీలక్ష్మీనారాయణ [శ్రీపరమేశ్వర] ప్రీత్యర్థం ప్రాతః/మాధ్యాహ్నిక/సాయం సంధ్యాముపాశిష్యే |

మార్జనం –
ఆపోహిష్ఠేతి తృచస్య అంబరీషః సింధుద్వీప ఋషిః | ఆపో దేవతా | గాయత్రీ ఛందః | మార్జనే వినియోగః ||

ఓం ఆపో॒ హిష్ఠా మ॑యో॒భువ॑: |
తా న॑ ఊ॒ర్జే ద॑ధాతన |
మ॒హేరణా॑య॒ చక్ష॑సే |
యో వ॑: శి॒వత॑మో॒ రస॑: |
తస్య॑ భాజయతే॒ హ న॑: |
ఉ॒శ॒తీరి॑వ మా॒త॑రః |
తస్మా॒ అర॑ఙ్గమామవః |
యస్య॒ క్షయా॑య॒ జిన్వ॑థ |
ఆపో॑ జ॒నయ॑థా చ నః |

మంత్రాచమనం –
(ప్రాతః కాలే)
సూర్యశ్చేత్యస్య మంత్రస్య | నారాయణ ఋషిః | సూర్యమామన్యు మన్యుపతయో రాత్రిర్దేవతా | ప్రకృతిశ్ఛందః | మంత్రాచమనే వినియోగః ||

ఓం సూర్యశ్చ మా మన్యుశ్చ మన్యుపతయశ్చ మన్యు॑ కృతే॒భ్యః | పాపేభ్యో॑ రక్ష॒న్తామ్ | యద్రాత్రియా పాప॑మకా॒ర్షమ్ | మనసా వాచా॑ హస్తా॒భ్యామ్ | పద్భ్యాముదరే॑ణ శి॒శ్నా | రాత్రి॒స్తద॑వలు॒మ్పతు | యత్కిఞ్చ॑ దురి॒తం మయి॑ | ఇదమహం మామమృ॑త యో॒నౌ | సూర్యే జ్యోతిషి జుహో॑మి స్వా॒హా |

(మధ్యాహ్న కాలే)
ఆపః పునంత్విత్యస్య మంత్రస్య | పూత ఋషిః | ఆపో దేవతా | అష్ఠీ ఛందః | అపాం ప్రాశనే వినియోగః |

ఓం ఆప॑: పునన్తు పృథి॒వీం పృ॑థి॒వీ పూ॒తా పు॑నాతు॒ మామ్ |
పు॒నన్తు॒ బ్రహ్మ॑ణ॒స్పతి॒ర్బ్రహ్మ॑పూ॒తా పు॑నాతు॒ మామ్ ||
యదుచ్ఛి॑ష్ట॒మభో”జ్య॒o యద్వా॑ దు॒శ్చరి॑త॒o మమ॑ |
సర్వ॑o పునన్తు॒ మామాపో॑ఽస॒తాం చ॑ ప్రతి॒గ్రహ॒o స్వాహా” ||

(సాయం కాలే)
అగ్నిశ్చేత్యస్య మంత్రస్య | నారాయణ ఋషిః | అగ్నిమామన్యు మన్యుపతయో అహర్దేవతా | ప్రకృతిశ్ఛందః | మంత్రాచమనే వినియోగః ||

ఓం అగ్నిశ్చ మా మన్యుశ్చ మన్యుపతయశ్చ మన్యు॑ కృతే॒భ్యః | పాపేభ్యో॑ రక్ష॒న్తామ్ | యదహ్నా పాప॑మకా॒ర్షమ్ | మనసా వాచా॑ హస్తా॒భ్యామ్ | పద్భ్యాముదరే॑ణ శి॒శ్నా | అహ॒స్తద॑వలు॒మ్పతు | యత్కిఞ్చ॑ దురి॒తం మయి॑ | ఇ॒దమ॒హం మామమృ॑త యో॒నౌ | సత్యే జ్యోతిషి జుహో॑మి స్వా॒హా |

ఆచమ్య ||

పునర్మార్జనం –
ఆపోహిష్ఠేతి నవర్చస్య సూక్తస్య | అంబరీష సింధుద్వీప ఋషిః | ఆపో దేవతా | గాయత్రీ ఛందః | పంచమీ వర్ధమానా | సప్తమీ ప్రతిష్ఠా | అంత్యే ద్వే అనుష్టుభౌ | పునర్మార్జనే వినియోగః ||

ఓం ఆపో॒ హిష్ఠా మ॑యో॒భువ॑: |
తా న॑ ఊ॒ర్జే ద॑ధాతన |
మ॒హేరణా॑య॒ చక్ష॑సే |
యో వ॑: శి॒వత॑మో॒ రస॑: |
తస్య॑ భాజయతే॒ హ న॑: |
ఉ॒శ॒తీరి॑వ మా॒త॑రః |
తస్మా॒ అర॑ఙ్గమామవః |
యస్య॒ క్షయా॑య॒ జిన్వ॑థ |
ఆపో॑ జ॒నయ॑థా చ నః |

ఓం శం నో॑ దే॒వీర॒భిష్ట॑య॒ ఆపో॑ భవన్తు పీ॒తయే॑ |
శం యోర॒భి స్ర॑వన్తు నః ||
ఈశా॑నా॒ వార్యా॑ణా॒o క్షయ॑న్తీశ్చర్షణీ॒నామ్ |
అ॒పో యా॑చామి భేష॒జమ్ ||
అ॒ప్సు మే॒ సోమో॑ అబ్రవీద॒న్తర్విశ్వా॑ని భేష॒జా |
అ॒గ్నిం చ॑ వి॒శ్వశ॑oభువమ్ ||
ఆప॑: పృణీ॒త భే॑ష॒జం వరూ॑థం త॒న్వే॒ ౩॒ మమ॑ |
జ్యోక్చ॒ సూర్య॑o దృ॒శే ||
ఇ॒దమా॑ప॒: ప్రవ॑హత॒ యత్కిం చ॑ దురి॒తం మయి॑ |
యద్వా॒హమ॑భిదు॒ద్రోహ॒ యద్వా॑ శే॒ప ఉ॒తానృ॑తమ్ ||
ఆపో॑ అ॒ద్యాన్వ॑చారిష॒o రసే॑న॒ సమ॑గస్మహి |
పయ॑స్వానగ్న॒ ఆ గ॑హి॒ తం మా॒ సం సృ॑జ॒ వర్చ॑సా ||
స॒సృషీ॒స్తద॑పసో॒ దివా॒నక్త॑ఞ్చ స॒సృషీ”: |
వరే॑ణ్య క్ర॒తూరహ॑మా దే॒వీ॒ రవ॑సే హువే ||

పాపపురుష విసర్జనం –
ఋతం చేత్యస్య మంత్రస్య | అఘమర్షణ ఋషిః | భావవృత్తో దేవతా | అనుష్టుప్ ఛందః | మమ పాపపురుష జల విసర్జనే వినియోగః ||

ఓం ఋ॒తం చ॑ స॒త్యం చా॒భీ॑ద్ధా॒త్తప॒సోఽధ్య॑జాయత |
తతో॒ రాత్ర్య॑జాయత॒ తత॑: సము॒ద్రో అ॑ర్ణ॒వః |
స॒ము॒ద్రాద॑ర్ణ॒వాదధి॑ సంవథ్స॒రో అ॑జాయత ||
అ॒హో॒రా॒త్రాణి॑ వి॒దధ॒ద్విశ్వ॑స్య మిష॒తో వ॒శీ |
సూ॒ర్యా॒చ॒న్ద్ర॒మసౌ॑ ధా॒తా య॑థాపూ॒ర్వమ॑కల్పయత్ |
దివ॑o చ పృథి॒వీం చా॒న్తరి॑క్ష॒మథో॒ స్వ॑: ||

ఆచమ్య ||

ప్రాణాయామం ||

అర్ఘ్యప్రదానం –
పూర్వోక్త ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయాం శుభతిథౌ శ్రీలక్ష్మీనారాయణ ప్రీత్యర్థం ప్రాతః/మాధ్యాహ్నిక/సాయం సంధ్యార్ఘ్య ప్రదానం కరిష్యే ||

(ప్రాతః కాలే)
తత్సవితురిత్యస్య మంత్రస్య | విశ్వామిత్ర ఋషిః | సవితా దేవతా | గాయత్రీ ఛందః | ప్రాతః సంధ్యార్ఘ్యప్రదానే వినియోగః ||

ఓం భూర్భువ॒: స్వ॑: | తత్స॑వి॒తుర్వరే॑ణ్య॒o భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి |
ధియో॒ యో న॑: ప్రచో॒దయా॑త్ || (ఋ.౩.౬౨.౧౦)

[* ప్రాతః సంధ్యాంగ ముఖ్యకాలాతిక్రమణ దోషపరిహారార్థం ప్రాయశ్చిత్తర్ఘ్య ప్రదానం కరిష్యే |
యదద్యకచ్చేత్యస్య మంత్రస్య | కుత్స ఋషిః | సవితా దేవతా | గాయత్రీ ఛందః | ప్రాతః సంధ్యాంగ ప్రాయశ్చిత్తార్ఘ్యప్రదానే వినియోగః |
యద॒ద్య కచ్చ॑ వృత్రహన్ను॒దగా॑ అ॒భిసూ॑ర్య | సర్వ॒o తది॑oద్ర తే॒ వశే॑ |
*]

(మధ్యాహ్న కాలే)
హంసశ్శుచిషదిత్యస్య మంత్రస్య | గౌతమపుత్రో వామదేవ ఋషిః | సూర్యో దేవతా | జగతీ ఛందః | మాధ్యాహ్నిక సంధ్యార్ఘ్య ప్రదానే వినియోగః ||

ఓం హ॒oసశ్శు॑చి॒షద్వసు॑రన్తరిక్ష॒ సద్ధో॑ తావేది॒షదతి॑థిర్దురోణ॒ సత్ | నృ॒షద్వ॑ర॒ సదృ॑త॒ సద్వ్యో॑మ॒ సద॒బ్జా గో॒జా ఋ॑త॒జా అ॑ద్రి॒జా ఋ॒తం బృ॒హత్ | ఇతి ప్రథమార్ఘ్యమ్ ||

ఆకృష్ణేనేత్యస్య మంత్రస్య | హిరణ్య స్తూప ఋషిః | సవితా దేవతా | త్రిష్టుప్ఛందః | మాధ్యాహ్నిక సంధ్యార్ఘ్య ప్రదానే వినియోగః ||

ఓం ఆకృ॒ష్ణేన॒ రజ॑సా॒ వర్త॑మానో నివే॒శయ॑న్న॒మృత॒o మర్త్య॑ఞ్చ |
హి॒ర॒ణ్య యే॑న సవి॒తా రథే॒నాఽఽదే॒వో యా॑తి॒భువ॑నాని॒ పశ్యన్॑ | ఇతి ద్వితీయార్ఘ్యమ్ ||

తత్సవితురిత్యస్య మంత్రస్య | విశ్వామిత్ర ఋషిః | సవితా దేవతా | గాయత్రీ ఛందః | మాధ్యాహ్నిక సంధ్యార్ఘ్యప్రదానే వినియోగః ||

ఓం భూర్భువ॒: స్వ॑: | తత్స॑వి॒తుర్వరే॑ణ్య॒o భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి |
ధియో॒ యో న॑: ప్రచో॒దయా॑త్ | ఇతి తృతీయార్ఘ్యమ్ ||

[* మాధ్యాహ్నిక సంధ్యాంగ ముఖ్యకాలాతిక్రమణ దోషపరిహారార్థం ప్రాయశ్చిత్తర్ఘ్య ప్రదానం కరిష్యే |
ప్రాతర్దేవీత్యస్య మంత్రస్య | అభితప ఋషిః | సూర్యో దేవతా | త్రిష్టుప్ ఛందః | మాధ్యాహ్నిక సంధ్యాంగ ప్రాయశ్చిత్తార్ఘ్య ప్రదానే వినియోగః |
ఓం ప్రా॒తర్దే॒వీమది॑తిం జోహవీమి మ॒ధ్యం‍ది॑న॒ ఉది॑తా॒ సూర్య॑స్య | రా॒యే మి॑త్రా వరుణా స॒ర్వతా॒తే॑ళే తో॒కాయ॒ తన॑యాయ॒ శం యోః |
*]

(సాయం కాలే)
తత్సవితురిత్యస్య మంత్రస్య | విశ్వామిత్ర ఋషిః | సవితా దేవతా | గాయత్రీ ఛందః | సాయం సంధ్యార్ఘ్యప్రదానే వినియోగః ||

ఓం భూర్భువ॒: స్వ॑: | తత్స॑వి॒తుర్వరే॑ణ్య॒o భర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీమహి |
ధియో॒ యో న॑: ప్రచో॒దయా॑త్ ||

[* సాయం సంధ్యాంగ ముఖ్యకాలాతిక్రమణ దోషపరిహారార్థం ప్రాయశ్చిత్తర్ఘ్య ప్రదానం కరిష్యే |
ఉద్ఘేదభీత్యస్య మంత్రస్య | కుత్స ఋషిః | సవితా దేవతా | గాయత్రీ ఛందః | సాయం సంధ్యాంగ ప్రాయశ్చిత్తార్ఘ్య ప్రదానే వినియోగః |
ఓం ఉద్ఘేద॒భిశ్రు॒తా మ॑ఘం వృష॒భం నర్యా”పసమ్ | అస్తా”ర మేషి సూర్య |
*]

ఆత్మప్రదక్షిణ –
బ్రహ్మైవ సత్యం బ్రహ్మైవాహమ్ | యోసావాదిత్యో హిరణ్మయః పురుషః స ఏవాహమస్మి |
అ॒సావా॑ది॒త్యో బ్ర॒హ్మ ||

ఆచమ్య ||

ప్రాణాయామం ||

[* తర్పణం –
పూర్వోక్త ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయాం శుభతిథౌ శ్రీలక్ష్మీనారాయణ ప్రీత్యర్థం ప్రాతః/మాధ్యాహ్నిక/సాయం సంధ్యాంగ తర్పణం కరిష్యే |
(ప్రాతః కాలే)
సంధ్యాం తర్పయామి | గాయత్రీం తర్పయామి |
బ్రాహ్మీం తర్పయామి | నిమృజీం తర్పయామి |
(మధ్యాహ్న కాలే)
సంధ్యాం తర్పయామి | సావిత్రీం తర్పయామి |
రౌద్రీం తర్పయామి | నిమృజీం తర్పయామి |
(సాయం కాలే)
సంధ్యాం తర్పయామి | సరస్వతీం తర్పయామి |
వైష్ణవీం తర్పయామి | నిమృజీం తర్పయామి |
*]

గాయత్రీ ఆవాహనం –
ఓమిత్యేకాక్ష॑రం బ్ర॒హ్మ | అగ్నిర్దేవతా | బ్రహ్మ॑ ఇత్యా॒ర్షమ్ | గాయత్రీ ఛందః | పరమాత్మ॑o సరూ॒పం | సాయుజ్యం వి॑నియో॒గమ్ |
ఆయా॑తు॒ వర॑దా దే॒వీ॒ అ॒క్షర॑o బ్రహ్మ॒ సమ్మి॑తమ్ |
గా॒య॒త్రీ”o ఛన్ద॑సాం మా॒తేదం బ్ర॑హ్మ జు॒షస్వ॑ మే |
యదహ్నా”త్కురు॑తే పా॒ప॒o తదహ్నా”త్ప్రతి॒ ముచ్య॑తే |
యద్రాత్రియా”త్కురు॑తే పా॒ప॒o తద్రాత్రియా”త్ప్రతి॒ ముచ్య॑తే |
సర్వ॑వ॒ర్ణే మ॑హాదే॒వి॒ స॒oధ్యా వి॑ద్యే స॒రస్వ॑తి |
ఓజో॑ఽసి॒ సహో॑ఽసి॒ బలమ॑సి॒ భ్రాజో॑ఽసి దే॒వానా॒o ధామ॒నామా॑సి విశ్వ॑మసి వి॒శ్వాయు॒: సర్వ॑మసి స॒ర్వాయురభిభూరోమ్ |

గాయత్రీమావా॑హయా॒మి॒ |
సావిత్రీమావా॑హయా॒మి॒ |
సరస్వతీమావా॑హయా॒మి॒ |
ఛన్దర్షీనావా॑హయా॒మి॒ |
శ్రియమావా॑హయా॒మి॒ |
[* బలమావా॑హయా॒మి॒ | *]

గాయత్ర్యా గాయత్రీ ఛందో విశ్వామిత్ర ఋషిః సవితా దేవతా అగ్నిర్ముఖం బ్రహ్మా శిరో విష్ణుర్ హృదయం రుద్రః శిఖా పృథివీ యోనిః ప్రాణాపానవ్యానోదాన సమానా స ప్రాణా శ్వేతవర్ణా సాంఖ్యాయన సగోత్రా గాయత్రీ చతుర్వింశత్యక్షరా త్రిపదా॑ షట్కు॒క్షి॒: పంచశీర్షోపనయనే వి॑నియో॒గః ||

పూర్వోక్త ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయాం శుభతిథౌ శ్రీలక్ష్మీనారాయణ ప్రీత్యర్థం ప్రాతః/మాధ్యాహ్నిక/సాయం సంధ్యాంగ యథాశక్తి గాయత్రీ మహామంత్రజపం కరిష్యే ||

కరన్యాసమ్ |
ఓం తత్స॑వితు॒: బ్రహ్మాత్మనే అంగుష్ఠాభ్యాం నమః |
వరే”ణ్య॒మ్ విష్ణ్వాత్మనే తర్జనీభ్యాం నమః |
భర్గో॑ దేవ॒స్య॑ రుద్రాత్మనే మధ్యమాభ్యాం నమః |
ధీ॒మహి సత్యాత్మనే అనామికాభ్యాం నమః |
ధియో॒ యో న॑: జ్ఞానాత్మనే కనిష్ఠికాభ్యాం నమః |
ప్రచో॒దయా”త్ సర్వాత్మనే కరతల కరపృష్ఠాభ్యాం నమః |

అంగన్యాసమ్ |
ఓం తత్సవితు॒: బ్రహ్మాత్మనే హృదయాయ నమః |
వరే”ణ్య॒మ్ విష్ణ్వాత్మనే శిరసే స్వాహా |
భర్గో॑ దేవ॒స్య॑ రుద్రాత్మనే శిఖాయై వషట్ |
ధీ॒మహి సత్యాత్మనే కవచాయ హుమ్ |
ధియో॒ యో న॑: జ్ఞానాత్మనే నేత్రత్రయాయ వౌషట్ |
ప్రచో॒దయా”త్ సర్వాత్మనే అస్త్రాయ ఫట్ |
భూర్భువ॒స్స్వరోం ఇతి దిగ్బంధః ||

ధ్యానం –
ముక్తా విద్రుమ హేమనీల ధవళచ్ఛాయైర్ముఖైస్త్రీక్షణైః
యుక్తామిన్దు నిబద్ధ రత్నమకుటాం తత్త్వార్థ వర్ణాత్మికామ్ |
గాయత్రీం వరదాభయాంకుశ కశాశ్శుభ్రంకపాలం గదాం
శంఖం చక్రమథారవిన్దయుగళం హస్తైర్వహన్తీం భజే ||

ధ్యేయస్సదా సవితృమండలమధ్యవర్తీ
నారాయణస్సరసిజాసన సన్నివిష్టః |
కేయూరవాన్ మకరకుండలవాన్ కిరీటీ
హారీ హిరణ్మయ వపుర్ధృతశంఖచక్రః ||

[* ముద్రాప్రదర్శనం –
సుముఖం సంపుటం చైవ వితతం విస్తృతం తథా |
ద్విముఖం త్రిముఖం చైవ చతుః పంచముఖం తథా |
షణ్ముఖోఽధోముఖం చైవ వ్యాపికాఞ్జలికం తథా |
శకటం యమపాశం చ గ్రథితం సమ్ముఖోన్ముఖమ్ |
ప్రలమ్బం ముష్టికం చైవ మత్స్యః కూర్మో వరాహకమ్ |
సింహాక్రాన్తం మహాక్రాన్తం ముద్గరం పల్లవం తథా |
చతుర్వింశతి ముద్రా వై గాయత్ర్యాం సుప్రతిష్ఠితాః |
ఇతి ముద్రా న జానాతి గాయత్రీ నిష్ఫలాభవేత్ |
*]

గాయత్రీ మంత్రం –
ఓం భూర్భువ॒: స్వ॑: | తత్స॑వితు॒ర్వరే”ణ్య॒మ్ | భ॒ర్గో॑ దే॒వస్య॑ ధీ॒మహి |
ధియో॒ యో న॑: ప్రచో॒దయా”త్ ||

కరన్యాసమ్ |
ఓం తత్స॑వితు॒: బ్రహ్మాత్మనే అంగుష్ఠాభ్యాం నమః |
వరే”ణ్య॒మ్ విష్ణ్వాత్మనే తర్జనీభ్యాం నమః |
భర్గో॑ దేవ॒స్య॑ రుద్రాత్మనే మధ్యమాభ్యాం నమః |
ధీ॒మహి సత్యాత్మనే అనామికాభ్యాం నమః |
ధియో॒ యో న॑: జ్ఞానాత్మనే కనిష్ఠికాభ్యాం నమః |
ప్రచో॒దయా”త్ సర్వాత్మనే కరతల కరపృష్ఠాభ్యాం నమః |

అంగన్యాసమ్ |
ఓం తత్సవితు॒: బ్రహ్మాత్మనే హృదయాయ నమః |
వరే”ణ్య॒మ్ విష్ణ్వాత్మనే శిరసే స్వాహా |
భర్గో॑ దేవ॒స్య॑ రుద్రాత్మనే శిఖాయై వషట్ |
ధీ॒మహి సత్యాత్మనే కవచాయ హుమ్ |
ధియో॒ యో న॑: జ్ఞానాత్మనే నేత్రత్రయాయ వౌషట్ |
ప్రచో॒దయా”త్ సర్వాత్మనే అస్త్రాయ ఫట్ |
భూర్భువ॒స్స్వరోం ఇతి దిగ్విమోకః ||

[* ఉత్తరముద్రా ప్రదర్శనం –
సురభిః జ్ఞాన చక్రం చ యోనిః కూర్మోఽథ పంకజమ్ |
లింగం నిర్యాణ ముద్రా చేత్యష్టముద్రాః ప్రకీర్తితాః |
*]

సూర్యోపస్థానం –
జాతవేదసేత్యస్య మంత్రస్య కశ్యప ఋషిః | దుర్గాజాతవేదాగ్నిర్దేవతా | త్రిష్టుప్ ఛందః | సూర్యోపస్థానే వినియోగః |
ఓం జా॒తవే”దసే సునవామ॒ సోమ॑మరాతీయ॒తో నిద॑హాతి॒ వేద॑: |
స న॑: పర్ష॒దతి॑ దు॒ర్గాణి॒ విశ్వా” నా॒వేవ॒ సిన్ధు”o దురి॒తాఽత్య॒గ్నిః ||

త్ర్యంబకమితి మంత్రస్య | మైత్రా వరుణిర్వసిష్ఠ ఋషిః | రుద్రో దేవతా | అనుష్టుప్ ఛందః | ఉపస్థానే వినియోగః |
ఓం త్ర్య॑oబకం యజామహే సు॒గన్ధి॑o పుష్టి॒వర్ధ॑నమ్ |
ఉ॒ర్వా॒రు॒కమి॑వ॒ బన్ధ॑నాన్మృ॒త్యోర్మృ॑క్షీయ॒ మాఽమృతా॑త్ |

[* తచ్ఛంయోరిత్యస్య మంత్రస్య | శమ్యుర ఋషిః | విశ్వేదేవాః దేవతా | శక్వరీ ఛందః | శాంత్యర్థే ఉపస్థానే వినియోగః |
ఓం తచ్ఛ॒o యోరావృ॑ణీమహే | గా॒తుం య॒జ్ఞాయ॑ |
గా॒తుం య॒జ్ఞ॑పతయే | దైవీ”: స్వ॒స్తిర॑స్తు నః |
స్వ॒స్తిర్మాను॑షేభ్యః | ఊ॒ర్ధ్వం జి॑గాతు భేష॒జమ్ |
శం నో” అస్తు ద్వి॒పదే॒ | శం చతు॑ష్పదే |
*]

నమో బ్రహ్మణే ఇత్యస్య మంత్రస్య ప్రజాపతి ఋషిః విశ్వేదేవాః దేవతా | జగతీః ఛన్దః ప్రదక్షిణే వినియోగః |
ఓం నమో” బ్ర॒హ్మణే॒ నమో”ఽస్త్వ॒గ్నయే॒ నమ॑: పృథి॒వ్యై నమ॒ ఓష॑ధీభ్యః |
నమో” వా॒చే నమో” వా॒చస్ప॑తయే॒ నమో॒ విష్ణ॑వే మహ॒తే క॑రోమి ||

దిగ్దేవతా నమస్కారః –
ఓం నమ॒: ప్రాచ్యై॑ ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑
ఏ॒తస్యా॒o ప్రతి॑వసన్త్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః |
ఓం నమో॒ దక్షి॑ణాయై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑
ఏ॒తస్యా॒o ప్రతి॑వసన్త్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః |
ఓం నమ॒: ప్రతీ”చ్యై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑
ఏ॒తస్యా॒o ప్రతి॑వసన్త్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః |
ఓం నమ॒ ఉదీ”చ్యై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑
ఏ॒తస్యా॒o ప్రతి॑వసన్త్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః |
ఓం నమ॑ ఊ॒ర్ధ్వా॑యై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑
ఏ॒తస్యా॒o ప్రతి॑వసన్త్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః |
ఓం నమోఽధ॑రాయై ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑
ఏ॒తస్యా॒o ప్రతి॑వసన్త్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః |
ఓం నమో॑ఽవాన్త॒రాయై॑ ది॒శే యాశ్చ॑ దే॒వతా॑
ఏ॒తస్యా॒o ప్రతి॑వసన్త్యే॒ తాభ్య॑శ్చ॒ నమః ||

ఋషి దేవతాది నమస్కారః –
నమో గంగాయమునయోర్మధ్యే యే॑ వ॒సన్తి॒ తే మే ప్రసన్నాత్మానశ్చిరం జీవితం వ॑ర్ధయ॒న్తి॒
నమో గంగాయమునయోర్ముని॑భ్యశ్చ॒ నమో॒ నమో గంగాయమునయోర్ముని॑భ్యశ్చ నమః |

ఓం సంధ్యా॑యై నమః | సావి॑త్ర్యై నమః | గాయ॑త్ర్యై నమః | సర॑స్వత్యై నమః | సర్వా”భ్యో దే॒వతా”భ్యో॒ నమః | దే॒వేభ్యో॒ నమః | ఋషి॑భ్యో॒ నమః | ముని॑భ్యో॒ నమః | గురు॑భ్యో॒ నమః | మాతృ॑భ్యో॒ నమః | పితృ॑భ్యో॒ నమః | కామోఽకారిషీ”న్నమో॒ నమః | మన్యురకారిషీ”న్నమో॒ నమః |

యా॒o సదా॑ సర్వ॑భూతా॒ని॒ చ॒రా॑ణి స్థా॒వరా॑ణి చ |
సాయ॑o ప్రా॒తర్న॑మస్య॒న్తి సా॒మా॒ సన్ధ్యా॑ఽభిర॑క్షతు ||

దేవతా స్మరణం –
బ్రహ్మణ్యో దేవకీపుత్రో బ్రహ్మణ్యో మధుసూదనః |
బ్రహ్మణ్యః పుండరీకాక్షో బ్రహ్మణ్యో విష్ణురచ్యుతః ||
నమో బ్రహ్మణ్యదేవాయ గోబ్రాహ్మణహితాయ చ |
జగద్ధితాయ కృష్ణాయ గోవిందాయ నమో నమః ||
క్షీరేణ స్నాపితే దేవీ చందనేన విలేపితే |
బిల్వపత్రార్చితే దేవీ దుర్గేఽహం శరణం గతః ||

గాయత్రీ ప్రస్థాన ప్రార్థనా –
ఉ॒త్తమే॑ శిఖ॑రే జా॒తే॒ భూ॒మ్యాం ప॑ర్వత॒ మూర్ధ॑ని |
బ్రా॒హ్మణే॑భ్యోఽభ్య॑నుజ్ఞా॒తా॒ గ॒చ్ఛదే॑వి య॒థా సు॑ఖమ్ ||

స్తుతో మయా వరదా వే॑దమా॒తా॒ ప్రచోదయన్తీ పవనే” ద్విజా॒తా |
ఆయుః పృథివ్యాం ద్రవిణం బ్ర॑హ్మవ॒ర్చసం
మహ్యం దత్వా ప్రయాతుం బ్ర॑హ్మలో॒కమ్ ||

నారాయణ నమస్కృతి –
నమోఽస్త్వనన్తాయ సహస్ర మూర్తయే
సహస్ర పాదాక్షి శిరోరు బాహవే |
సహస్రనామ్నే పురుషాయ శాశ్వతే
సహస్ర కోటీ యుగధారిణే నమః ||

భూమ్యాకాశాభివందనం –
ఇ॒దం ద్యా॑వా పృథి॒వీ స॒త్యమ॑స్తు |
పిత॒ర్మాత॒ర్యది॒హోప॑బ్రువే వా॑మ్ |
భూ॒తం దే॒వానా॑మవ॒మే అవో॑భిః |
విద్యామే॒షం వృ॒జి॑నం జీ॒రదా॑నుమ్ |

ఆకాశాత్పతితం తోయం యథా గచ్ఛతి సాగరమ్ |
సర్వదేవ నమస్కారః కేశవం ప్రతిగచ్ఛతి ||

సర్వవేదేషు యత్పుణ్యం సర్వతీర్థేషు యత్ఫలమ్ |
తత్ఫలం సమవాప్నోతి స్తుత్వా దేవం జనార్దనమ్ ||
వాసనాద్వాసుదేవస్య వాసితం తే జగత్త్రయం |
సర్వభూత నివాసోఽసి వాసుదేవ నమోఽస్తు తే ||

అభివాదనం –
చతుస్సాగర పర్యంతం గోబ్రాహ్మణేభ్యః శుభం భవతు ||
…… ప్రవరాన్విత …… స గోత్రః ఆశ్వలాయనసూత్రః ఋక్ శాఖాధ్యాయీ …….. శర్మాఽహం భో అభివాదయే ||

ఆచమ్య ||

సమర్పణం –
యస్య స్మృత్యాచ నామోక్త్యా తపః సంధ్యా క్రియాదిషు |
న్యూనం సంపూర్ణతాం యాతి సద్యోవందే తమచ్యుతమ్ ||
మంత్రహీనం క్రియాహీనం భక్తిహీనం రమాపతే |
యత్కృతం తు మయాదేవ పరిపూర్ణం తదస్తు తే ||

అనేన ప్రాతః/మాధ్యాహ్నిక/సాయం సంధ్యావందనేన భగవాన్ సర్వాత్మకః శ్రీ లక్ష్మీనారాయణః ప్రీయతామ్ | సుప్రీతో వరదో భవతు |

ఆబ్రహ్మలోకాదాశేషాదాలోకాలోక పర్వతాత్ |
యే సన్తి బ్రాహణా దేవాస్తేభ్యో నిత్యం నమో నమః ||
కాయేన వాచా మనసేంద్రియైర్వా
బుద్ధ్యాత్మనా వా ప్రకృతేః స్వభావాత్ |
కరోమి యద్యత్సకలం పరస్మై
నారాయణాయేతి సమర్పయామి ||

సర్వం శ్రీమన్నారాయణార్పణమస్తు ||


మరిన్ని పూజావిధానాలు మరియు వ్రతములు చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

12 thoughts on “Rigveda Sandhya vandanam – ఋగ్వేద సంధ్యావందనం

  1. Dear Sir, I am regularly following this while performing Daily Sandhyaavandanam….Last two days the combined letters are changed into individual letters and bigger size…Pls. Check and arrange to correct..
    regards..
    PVSNPrasad

  2. Its a great work that you kept all important devotional matters including SANDHYAVANDANAM in this website. Our sincere thanks to you for the great effort. Meanwhile, we request you to enable the site for taking print outs or copy in to WORD. This would enable every one to use it freely and perform the procedures hassle-free which could be the main cause behind this fabulous work

స్పందించండి

error: Not allowed