Kishkindha Kanda Sarga 19 – కిష్కింధాకాండ ఏకోనవింశః సర్గః (౧౯)


|| తారాగమనమ్ ||

స వానరమహారాజః శయానః శరవిక్షతః |
ప్రత్యుక్తో హేతుమద్వాక్యైర్నోత్తరం ప్రత్యపద్యత || ౧ ||

అశ్మభిః ప్రవిభిన్నాంగః పాదపైరాహతో భృశమ్ |
రామబాణేన చ క్రాంతో జీవితాంతే ముమోహ సః || ౨ ||

తం భార్యా బాణమోక్షేణ రామదత్తేన సంయుగే |
హతం ప్లవగశార్దూలం తారా శుశ్రావ వాలినమ్ || ౩ ||

సా సపుత్రాప్రియం శ్రుత్వా వధం భర్తుః సుదారుణమ్ |
నిష్పపాత భృశం త్రస్తా మృగీవ గిరిగహ్వరాత్ || ౪ ||

యే త్వంగదపరీవారా వానరా భీమవిక్రమాః |
తే సకార్ముకమాలోక్య రామం త్రస్తాః ప్రదుద్రువుః || ౫ ||

సా దదర్శ తతస్త్రస్తాన్ హరీనాపతతో ద్రుతమ్ |
యూథాదివ పరిభ్రష్టాన్ మృగాన్నిహతయూథపాన్ || ౬ ||

తానువాచ సమాసాద్య దుఃఖితాన్ దుఃఖితా సతీ |
రామవిత్రాసితాన్ సర్వాననుబద్ధానివేషుభిః || ౭ ||

వానరా రాజసింహస్య యస్య యూయం పురఃసరాః |
తం విహాయ సుసంత్రస్తాః కస్మాద్ద్రవథ దుర్గతాః || ౮ ||

రాజ్యహేతోః స చేద్భ్రాతా భ్రాత్రా రౌద్రేణ పాతితః |
రామేణ ప్రహితై రౌద్రైర్మార్గణైర్దూరపాతిభిః || ౯ ||

కపిపత్న్యా వచః శ్రుత్వా కపయః కామరూపిణః |
ప్రాప్తకాలమవిక్లిష్టమూచుర్వచనమంగనామ్ || ౧౦ ||

జీవపుత్రే నివర్తస్వ పుత్రం రక్షస్వ చాంగదమ్ |
అంతకో రామరూపేణ హత్వా నయతి వాలినమ్ || ౧౧ ||

క్షిప్తాన్ వృక్షాన్ సమావిధ్య విపులాశ్చ శిలాస్తథా |
వాలీ వజ్రసమైర్బాణై రామేణ వినిపాతితః || ౧౨ ||

అభిద్రుతమిదం సర్వం విద్రుతం ప్రసృతం బలమ్ |
అస్మిన్ ప్లవగశార్దూలే హతే శక్రసమప్రభే || ౧౩ ||

రక్ష్యతాం నగరద్వారమంగదశ్చాభిషిచ్యతామ్ |
పదస్థం వాలినః పుత్రం భజిష్యంతి ప్లవంగమాః || ౧౪ ||

అథవారుచితం స్థానమిహ తే రుచిరాననే |
ఆవిశంతి హి దుర్గాణి క్షిప్రమన్యాని వానరాః || ౧౫ ||

అభార్యాశ్చ సభార్యాశ్చ సంత్యత్ర వనచారిణః |
లుబ్ధేభ్యో విప్రయుక్తేభ్యస్తేభ్యో నస్తుములం భయమ్ || ౧౬ ||

అల్పాంతరగతానాం తు శ్రుత్వా వచనమంగనా |
ఆత్మనః ప్రతిరూపం సా బభాషే చారుహాసినీ || ౧౭ ||

పుత్రేణ మమ కిం కార్యం కిం రాజ్యేన కిమాత్మనా |
కపిసింహే మహాభాగే తస్మిన్ భర్తరి నశ్యతి || ౧౮ ||

పాదమూలం గమిష్యామి తస్యైవాహం మహాత్మనః |
యోఽసౌ రామప్రయుక్తేన శరేణ వినిపాతితః || ౧౯ ||

ఏవముక్త్వా ప్రదుద్రావ రుదంతీ శోకకర్శితా |
శిరశ్చోరశ్చ బాహుభ్యాం దుఃఖేన సమభిఘ్నతీ || ౨౦ ||

ఆవ్రజంతీ దదర్శాథ పతిం నిపతితం భువి |
హంతారం దానవేంద్రాణాం సమరేష్వనివర్తినామ్ || ౨౧ ||

క్షేప్తారం పర్వతేంద్రాణాం వజ్రాణామివ వాసవమ్ |
మహావాతసమావిష్టం మహామేఘౌఘనిఃస్వనమ్ || ౨౨ ||

శక్రతుల్యపరాక్రాంతం వృష్ట్వేవోపరతం ఘనమ్ |
నర్దంతం నర్దతాం భీమం శూరం శూరేణ పాతితమ్ || ౨౩ ||

శార్దూలేనామిషస్యార్థే మృగరాజం యథా హతమ్ |
అర్చితం సర్వలోకస్య సపతాకం సవేదికమ్ || ౨౪ ||

నాగహేతోః సుపర్ణేన చైత్యమున్మథితం యథా |
అవష్టభ్య చ తిష్ఠంతం దదర్శ ధనురుత్తమమ్ || ౨౫ ||

రామం రామానుజం చైవ భర్తుశ్చైవానుజం శుభా |
తానతీత్య సమాసాద్య భర్తారం నిహతం రణే || ౨౬ ||

సమీక్ష్య వ్యథితా భూమౌ సంభ్రాంతా నిపపాత హ |
సుప్త్వేవ పునరుత్థాయ ఆర్యపుత్రేతి క్రోశతీ |
రురోద సా పతిం దృష్ట్వా సందితం మృత్యుదామభిః || ౨౭ ||

తామవేక్ష్య తు సుగ్రీవః క్రోశంతీం కురరీమివ |
విషాదమగమత్కష్టం దష్ట్వా చాంగదమాగతమ్ || ౨౮ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే కిష్కింధాకాండే ఏకోనవింశః సర్గః || ౧౯ ||

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed