Ayodhya Kanda Sarga 8 – అయోధ్యాకాండ అష్టమః సర్గః (౮)


|| మంథరోపజాపః ||

మంథరా త్వభ్యసూయైనాముత్సృజ్యాభరణం చ తత్ |
ఉవాచేదం తతో వాక్యం కోపదుఃఖసమన్వితా || ౧ ||

హర్షం కిమిదమస్థానే కృతవత్యసి బాలిశే |
శోకసాగరమధ్యస్థం నాత్మానమవబుధ్యసే || ౨ || [నావబుధ్యసే]

మనసా ప్రహసామి త్వాం దేవి దుఃఖార్దితా సతీ |
యచ్ఛోచితవ్యే హృష్టాఽసి ప్రాప్యేదం వ్యసనం మహత్ || ౩ ||

శోచామి దుర్మతిత్వం తే కా హి ప్రాజ్ఞా ప్రహర్షయేత్ |
అరేః సపత్నీపుత్రస్య వృద్ధిం మృత్యోరివాగతామ్ || ౪ ||

భరతాదేవ రామస్య రాజ్యసాధారణాద్భయమ్ |
తద్విచింత్య విషణ్ణాస్మి భయం భీతాఽద్ధి జాయతే || ౫ ||

లక్ష్మణో హి మహేష్వాసో రామం సర్వాత్మనా గతః |
శత్రుఘ్నశ్చాపి భరతం కాకుత్స్థం లక్ష్మణో యథా || ౬ ||

ప్రత్యాసన్నక్రమేణాపి భరతస్యైవ భామిని |
రాజ్యక్రమో విప్రకృష్టస్తయోస్తావద్యవీయసోః || ౭ || [తయోస్తావత్కనీయసోః]

విదుషః క్షత్రచారిత్రే ప్రాజ్ఞస్య ప్రాప్తకారిణః |
భయాత్ప్రవేపే రామస్య చింతయంతీ తవాత్మజమ్ || ౮ ||

సుభగా ఖలు కౌసల్యా యస్యాః పుత్రోఽభిషేక్ష్యతే |
యౌవరాజ్యేన మహతా శ్వః పుష్యేణ ద్విజోత్తమైః || ౯ ||

ప్రాప్తాం సుమహతీం ప్రీతిం ప్రతీతాం తాం హతద్విషమ్ |
ఉపస్థాస్యసి కౌసల్యాం దాసీవ త్వం కృతాంజలిః || ౧౦ ||

ఏవం చేత్త్వం సహాస్మాభిస్తస్యాః ప్రేష్యా భవిష్యసి |
పుత్రశ్చ తవ రామస్య ప్రేష్యభావం గమిష్యతి || ౧౧ ||

హృష్టాః ఖలు భవిష్యంతి రామస్య పరమాః స్త్రియః |
అప్రహృష్టా భవిష్యంతి స్నుషాస్తే భరతక్షయే || ౧౨ ||

తాం దృష్ట్వా పరమప్రీతాం బ్రువంతీం మంథరాం తతః |
రామస్యైవ గుణాన్దేవీ కైకేయీ ప్రశశంస హ || ౧౩ ||

ధర్మజ్ఞో గురుభిర్దాంతః కృతజ్ఞః సత్యవాక్ఛుచిః |
రామో రాజ్ఞః సుతో జ్యేష్ఠో యౌవరాజ్యమతోఽర్హతి || ౧౪ ||

భ్రాతౄన్భృత్యాంశ్చ దీర్ఘాయుః పితృవత్పాలయిష్యతి |
సంతప్యసే కథం కుబ్జే శ్రుత్వా రామాభిషేచనమ్ || ౧౫ ||

భరతశ్చాపి రామస్య ధ్రువం వర్షశతాత్పరమ్ |
పితృపైతామహం రాజ్యం ప్రాప్నుయాత్పురుషర్షభః || ౧౬ || [అవాప్తాపురుషర్షభః]

సా త్వమభ్యుదయే ప్రాప్తే వర్తమానే చ మంథరే |
భవిష్యతి చ కల్యాణే కిమర్థం పరితప్యసే || ౧౭ ||

యథా మే భరతో మాన్యస్తథా భూయోఽపి రాఘావః |
కౌసల్యాతోఽతిరిక్తం చ సోఽనుశుశ్రూషతే హి మామ్ || ౧౮ ||

రాజ్యం యది హి రామస్య భరతస్యాపి తత్తథా |
మన్యతే హి యథాఽఽత్మానం తథా భ్రాతౄంస్తు రాఘవః || ౧౯ ||

కైకేయ్యా వచనం శ్రుత్వా మంథరా భృశదుఃఖితా |
దీర్ఘముష్ణం వినిశ్వస్య కైకేయీమిదమబ్రవీత్ || ౨౦ ||

అనర్థదర్శినీ మౌర్ఖ్యాన్నాత్మానమవబుధ్యసే |
శోకవ్యసనవిస్తీర్ణే మజ్జంతీ దుఃఖసాగరే || ౨౧ ||

భవితా రాఘవో రాజా రాఘవస్యాను యః సుతః |
రాజవంశాత్తు కైకేయీ భరతః పరిహాస్యతే || ౨౨ ||

న హి రాజ్ఞః సుతాః సర్వే రాజ్యే తిష్ఠంతి భామిని |
స్థాప్యమానేషు సర్వేషు సుమహాననయో భవేత్ || ౨౩ ||

తస్మాజ్జ్యేష్ఠే హి కైకేయి రాజ్యతంత్రాణి పార్థివాః |
స్థాపయంత్యనవద్యాంగి గుణవత్స్వితరేష్వపి || ౨౪ ||

అసావత్యంతనిర్భగ్నస్తవ పుత్రో భవిష్యతి |
అనాథవత్సుఖేభ్యశ్చ రాజవంశాచ్చ వత్సలే || ౨౫ ||

సాహం త్వదర్థే సంప్రాప్తా త్వం తు మాం నావబుధ్యసే |
సపత్నివృద్ధౌ యా మే త్వం ప్రదేయం దాతుమిచ్ఛసి || ౨౬ ||

ధ్రువం తు భరతం రామః ప్రాప్య రాజ్యమకంటకమ్ |
దేశాంతరం వా నయితా లోకాంతరమథాఽపి వా || ౨౭ ||

బాల ఏవ హి మాతుల్యం భరతో నాయితస్త్వయా |
సన్నికర్షాచ్చ సౌహార్దం జాయతే స్థావరేష్వపి || ౨౮ ||

భరతస్యాప్యనువశః శత్రుఘ్నోఽపి సమాగతః |
లక్ష్మణశ్చ యథా రామం తథాసౌ భరతం గతః || ౨౯ ||

శ్రూయతే హి ద్రుమః కశ్చిచ్ఛేత్తవ్యో వనజీవిభిః |
సన్నికర్షాదిషీకాభిర్మోచితః పరమాద్భయాత్ || ౩౦ ||

గోప్తా హి రామం సౌమిత్రిర్లక్ష్మణం చాపి రాఘవః |
అశ్వినోరివ సౌభ్రాత్రం తయోర్లోకేషు విశ్రుతమ్ || ౩౧ ||

తస్మాన్న లక్ష్మణే రామః పాపం కించిత్కరిష్యతి |
రామస్తు భరతే పాపం కుర్యాదితి న సంశయః || ౩౨ ||

తస్మాద్రాజగృహాద్దేవ వనం గచ్ఛతు తే సుతః |
ఏతద్ధి రోచతే మహ్యం భృశం చాపి హితం తవ || ౩౩ ||

ఏవం తే జ్ఞాతిపక్షస్య శ్రేయశ్చైవ భవిష్యతి |
యది చేద్భరతో ధర్మాత్పిత్ర్యం రాజ్యమవాప్స్యసి || ౩౪ ||

స తే సుఖోచితో బాలో రామస్య సహజో రిపుః |
సమృద్ధార్థస్య నష్టార్థో జీవిష్యతి కథం వశే || ౩౫ ||

అభిద్రుతమివారణ్యే సింహేన గజయూథపమ్ |
ప్రచ్ఛాద్యమానం రామేణ భరతం త్రాతుమర్హసి || ౩౬ ||

దర్పాన్నిరాకృతా పూర్వం త్వయా సౌభాగ్యవత్తయా |
రామమాతా సపత్నీ తే కథం వైరం న యాతయేత్ || ౩౭ ||

యదా హి రామః పృథివీమవాప్స్యతి
ప్రభూతరత్నాకరశైలపత్తనామ్ |
తదా గమిష్యస్యశుభం పరాభవం
సహైవ దీనా భరతేన భామిని || ౩౮ ||

యదా హి రామః పృథివీమవాప్స్యతి
ధ్రువం ప్రనష్టో భరతో భవిష్యతి |
అతో హి సంచింతయ రాజ్యమాత్మజే
పరస్య చైవాద్య వివాసకారణమ్ || ౩౯ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే అష్టమః సర్గః || ౮ ||

అయోధ్యాకాండ నవమః సర్గః (౯) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed