Ayodhya Kanda Sarga 28 – అయోధ్యాకాండ అష్టావింశః సర్గః (౨౮)


|| వనదుఃఖప్రతిబోధనమ్ ||

స ఏవం బ్రువతీం సీతాం ధర్మజ్ఞో ధర్మవత్సలః |
న నేతుం కురుతే బుద్ధిం వనే దుఃఖాని చింతయన్ || ౧ ||

సాంత్వయిత్వా పునస్తాం తు బాష్పపర్యాకులేక్షణామ్ |
నివర్తనార్థే ధర్మాత్మా వాక్యమేతదువాచ హ || ౨ ||

సీతే మహాకులీనాఽసి ధర్మే చ నిరతా సదా |
ఇహాచర స్వధర్మం త్వం మా యథా మనసః సుఖమ్ || ౩ ||

సీతే యథా త్వాం వక్ష్యామి తథా కార్యం త్వయాఽబలే |
వనే దోషా హి బహవో వదతస్తాన్నిబోధ మే || ౪ ||

సీతే విముచ్యతామేషా వనవాసకృతా మతిః |
బహుదోషం హి కాంతారం వనమిత్యభిధీయతే || ౫ ||

హితబుద్ధ్యా ఖలు వచో మయైతదభిధీయతే |
సదా సుఖం న జానామి దుఃఖమేవ సదా వనమ్ || ౬ ||

గిరినిర్ఝరసంభూతా గిరికందరవాసినామ్ |
సింహానాం నినదా దుఃఖాః శ్రోతుం దుఃఖమతో వనమ్ || ౭ ||

క్రీడమానాశ్చ విస్రబ్ధా మత్తాః శూన్యే మహామృగాః |
దృష్ట్వా సమభివర్తంతే సీతే దుఃఖమతో వనమ్ || ౮ ||

సగ్రాహాః సరితశ్చైవ పంకవత్యశ్చ దుస్తరాః |
మత్తైరపి గజైర్నిత్యమతో దుఃఖతరం వనమ్ || ౯ ||

లతాకంటకసంకీర్ణాః కృకవాకూపనాదితాః |
నిరపాశ్చ సుదుర్గాశ్చ మార్గా దుఃఖమతో వనమ్ || ౧౦ ||

సుప్యతే పర్ణశయ్యాసు స్వయం భగ్నాసు భూతలే |
రాత్రిషు శ్రమఖిన్నేన తస్మాద్దుఃఖతరం వనమ్ || ౧౧ ||

అహోరాత్రం చ సంతోషః కర్తవ్యో నియతాత్మనా |
ఫలైర్వృక్షావపతితైః సీతే దుఃఖమతో వనమ్ || ౧౨ ||

ఉపవాసశ్చ కర్తవ్యో యథాప్రాణేన మైథిలి |
జటాభారశ్చ కర్తవ్యో వల్కలాంబరధారిణా || ౧౩ ||

దేవతానాం పితృణాం చ కర్తవ్యం విధిపూర్వకమ్ |
ప్రాప్తానామతిథీనాం చ నిత్యశః ప్రతిపూజనమ్ || ౧౪ ||

కార్యస్త్రిరభిషేకశ్చ కాలే కాలే చ నిత్యశః |
చరతా నియమేనైవ తస్మాద్దుఃఖతరం వనమ్ || ౧౫ ||

ఉపహారశ్చ కర్తవ్యః కుసుమైః స్వయమాహృతైః |
ఆర్షేణ విధినా వేద్యాం బాలే దుఃఖమతో వనమ్ || ౧౬ ||

యథాలబ్ధేన సంతోషః కర్తవ్యస్తేన మైథిలి |
యతాహారైర్వనచరైర్నిత్యం దుఃఖమతో వనమ్ || ౧౭ ||

అతీవ వాతాస్తిమిరం బుభుక్షా చాత్ర నిత్యశః |
భయాని చ మహాంత్యత్ర తతో దుఃఖతరం వనమ్ || ౧౮ ||

సరీసృపాశ్చ బహవో బహురూపాశ్చ భామిని |
చరంతి పృథివీం దర్పాత్తతో దుఃఖతరం వనమ్ || ౧౯ ||

నదీనిలయనాః సర్పా నదీకుటిలగామినః |
తిష్ఠంత్యావృత్య పంథానం తతో దుఃఖతరం వనమ్ || ౨౦ ||

పతంగా వృశ్చికాః కీటా దంశాశ్చ మశకైః సహ |
బాధంతే నిత్యమబలే తస్మాద్దుఃఖతరం వనమ్ || ౨౧ ||

ద్రుమాః కంటకినశ్చైవ కుశకాశాశ్చ భామిని |
వనే వ్యాకులశాఖాగ్రాస్తేన దుఃఖతరం వనమ్ || ౨౨ ||

కాయక్లేశాశ్చ బహవో భయాని వివిధాని చ |
అరణ్యవాసే వసతో దుఃఖమేవ తతో వనమ్ || ౨౩ ||

క్రోధలోభౌ విమోక్తవ్యౌ కర్తవ్యా తపసే మతిః |
న భేతవ్యం చ భేతవ్యే నిత్యం దుఃఖమతో వనమ్ || ౨౪ ||

తదలం తే వనం గత్వా క్షమం న హి వనం తవ |
విమృశన్నిహ పశ్యామి బహుదోషతరం వనమ్ || ౨౫ ||

వనం తు నేతుం న కృతా మతిస్తదా
బభూవ రామేణ యదా మహాత్మనా |
న తస్య సీతా వచనం చకార త-
-త్తతోఽబ్రవీద్రామమిదం సుదుఃఖితా || ౨౬ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే అష్టావింశః సర్గః || ౨౮ ||

అయోధ్యాకాండ ఏకోనత్రింశః సర్గః (౨౯) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed