Ayodhya Kanda Sarga 18 – అయోధ్యాకాండ అష్టాదశః సర్గః (౧౮)


|| వనవాసనిదేశః ||

స దదర్శాసనే రామో నిషణ్ణం పితరం శుభే |
కైకేయీసహితం దీనం ముఖేన పరిశుష్యతా || ౧ ||

స పితుశ్చరణౌ పూర్వమభివాద్య వినీతవత్ |
తతో వవందే చరణౌ కైకేయ్యాః సుసమాహితః || ౨ ||

రామేత్యుక్త్వా చ వచనం బాష్పపర్యాకులేక్షణః |
శశాక నృపతిర్దీనో నేక్షితుం నాభిభాషితుమ్ || ౩ ||

తదపూర్వం నరపతేర్దృష్ట్వా రూపం భయావహమ్ |
రామోఽపి భయమాపన్నః పదా స్పృష్ట్వేవ పన్నగమ్ || ౪ ||

ఇంద్రియైరప్రహృష్టైస్తం శోకసంతాపకర్శితమ్ |
నిఃశ్వసంతం మహారాజం వ్యథితాకులచేతసమ్ || ౫ ||

ఊర్మిమాలినమక్షోభ్యం క్షుభ్యంతమివ సాగరమ్ |
ఉపప్లుతమివాదిత్యముక్తానృతమృషిం యథా || ౬ ||

అచింత్యకల్పం హి పితుస్తం శోకముపధారయన్ |
బభూవ సంరబ్ధతరః సముద్ర ఇవ పర్వణి || ౭ ||

చింతయామాస చ తదా రామః పితృహితే రతః |
కిం స్విదద్యైవ నృపతిర్న మాం ప్రత్యభినందతి || ౮ ||

అన్యదా మాం పితా దృష్ట్వా కుపితోఽపి ప్రసీదతి |
తస్య మామద్య సంప్రేక్ష్య కిమాయాసః ప్రవర్తతే || ౯ ||

స దీన ఇవ శోకార్తో విషణ్ణవదనద్యుతిః |
కైకేయీమభివాద్యైవ రామో వచనమబ్రవీత్ || ౧౦ ||

కచ్చిన్మయా నాపరాద్ధమజ్ఞానాద్యేన మే పితా |
కుపితస్తన్మమాచక్ష్వ త్వం చైవైనం ప్రసాదయ || ౧౧ ||

అప్రసన్నమనాః కిం ను సదా మాం ప్రతి వత్సలః |
వివర్ణవదనో దీనో న హి మామభిభాషతే || ౧౨ ||

శారీరో మానసో వాఽపి కచ్చిదేనం న బాధతే |
సంతాపో వాఽభితాపో వా దుర్లభం హి సదా సుఖమ్ || ౧౩ ||

కచ్చిన్న కించిద్భరతే కుమారే ప్రియదర్శనే |
శత్రుఘ్నే వా మహాసత్త్వే మాతౄణాం వా మమాశుభమ్ || ౧౪ ||

అతోషయన్మహారాజమకుర్వన్వా పితుర్వచః |
ముహూర్తమపి నేచ్ఛేయం జీవితుం కుపితే నృపే || ౧౫ ||

యతోమూలం నరః పశ్యేత్ప్రాదుర్భావమిహాత్మనః |
కథం తస్మిన్న వర్తేత ప్రత్యక్షే సతి దైవతే || ౧౬ ||

కచ్చిత్తే పరుషం కించిదభిమానాత్పితా మమ |
ఉక్తో భవత్యా కోపేన యత్రాస్య లులితం మనః || ౧౭ ||

ఏతదాచక్ష్వ మే దేవి తత్త్వేన పరిపృచ్ఛతః |
కిం నిమిత్తమపూర్వోఽయం వికారో మనుజాధిపే || ౧౮ ||

ఏవముక్తా తు కైకేయీ రాఘవేణ మహాత్మనా |
ఉవాచేదం సునిర్లజ్జా ధృష్టమాత్మహితం వచః || ౧౯ ||

న రాజా కుపితో రామ వ్యసనం నాస్య కించన |
కించిన్మనోగతం త్వస్య త్వద్భయాన్నాభిభాషతే || ౨౦ ||

ప్రియం త్వామప్రియం వక్తుం వాణీ నాస్యోపవర్తతే |
తదవశ్యం త్వయా కార్యం యదనేనాశ్రుతం మమ || ౨౧ ||

ఏష మహ్యం వరం దత్త్వా పురా మామభిపూజ్య చ |
స పశ్చాత్తప్యతే రాజా యథాఽన్యః ప్రాకృతస్తథా || ౨౨ ||

అతిసృజ్య దదానీతి వరం మమ విశాంపతిః |
స నిరర్థం గతజలే సేతుం బంధితుమిచ్ఛతి || ౨౩ ||

ధర్మమూలమిదం రామ విదితం చ సతామపి |
తత్సత్యం న త్యజేద్రాజా కుపితస్త్వత్కృతే యథా || ౨౪ ||

యది తద్వక్ష్యతే రాజా శుభం వా యది వాఽశుభమ్ |
కరిష్యసి తతః సర్వమాఖ్యాస్యామి పునస్త్వహమ్ || ౨౫ ||

యది త్వభిహితం రాజ్ఞా త్వయి తన్న విపత్స్యతే |
తతోఽహమభిధాస్యామి న హ్యేష త్వయి వక్ష్యతి || ౨౬ ||

ఏతత్తు వచనం శ్రుత్వా కైకేయ్యా సముదాహృతమ్ |
ఉవాచ వ్యథితో రామస్తాం దేవీం నృపసన్నిధౌ || ౨౭ ||

అహో ధిఙ్నార్హసే దేవి వక్తుం మామీదృశం వచః |
అహం హి వచనాద్రాజ్ఞః పతేయమపి పావకే || ౨౮ ||

భక్షయేయం విషం తీక్ష్ణం మజ్జేయమపి చార్ణవే |
నియుక్తో గురుణా పిత్రా నృపేణ చ హితేన చ || ౨౯ ||

తద్బ్రూహి వచనం దేవి రాజ్ఞో యదభికాంక్షితమ్ |
కరిష్యే ప్రతిజానే చ రామో ద్విర్నాభిభాషతే || ౩౦ ||

తమార్జవసమాయుక్తమనార్యా సత్యవాదినమ్ |
ఉవాచ రామం కైకేయీ వచనం భృశదారుణమ్ || ౩౧ ||

పురా దైవాసురే యుద్ధే పిత్రా తే మమ రాఘవ |
రక్షితేన వరౌ దత్తౌ సశల్యేన మహారణే || ౩౨ ||

తత్ర మే యాచితో రాజా భరతస్యాభిషేచనమ్ |
గమనం దండకారణ్యే తవ చాద్యైవ రాఘవ || ౩౩ ||

యది సత్యప్రతిజ్ఞం త్వం పితరం కర్తుమిచ్ఛసి |
ఆత్మానం చ నరశ్రేష్ఠ మమ వాక్యమిదం శృణు || ౩౪ ||

సన్నిదేశే పితుస్తిష్ఠ యథాఽనేన ప్రతిశ్రుతమ్ |
త్వయాఽరణ్యం ప్రవేష్టవ్యం నవ వర్షాణి పంచ చ || ౩౫ ||

భరతస్త్వభిషిచ్యేత యదేతదభిషేచనమ్ |
త్వదర్థే విహితం రాజ్ఞా తేన సర్వేణ రాఘవ || ౩౬ ||

సప్త సప్త చ వర్షాణి దండకారణ్యమాశ్రితః |
అభిషేకమిమం త్యక్త్వా జటాజినధరో వస || ౩౭ ||

భరతః కోసలపురే ప్రశాస్తు వసుధామిమామ్ |
నానారత్నసమాకీర్ణాం సవాజిరథకుంజరామ్ || ౩౮ ||

ఏతేన త్వాం నరేంద్రోఽయం కారుణ్యేన సమాప్లుతః |
శోకసంక్లిష్టవదనో న శక్నోతి నిరీక్షితుమ్ || ౩౯ ||

ఏతత్కురు నరేంద్రస్య వచనం రఘునందన |
సత్యేన మహతా రామ తారయస్వ నరేశ్వరమ్ || ౪౦ ||

ఇతీవ తస్యాం పరుషం వదంత్యాం
న చైవ రామః ప్రవివేశ శోకమ్ |
ప్రవివ్యథే చాపి మహానుభావో
రాజా తు పుత్రవ్యసనాభితప్తః || ౪౧ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే అష్టాదశః సర్గః || ౧౮ ||

అయోధ్యాకాండ ఏకోనవింశః సర్గః (౧౯) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


పైరసీ ప్రకటన : నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ మరియు శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు కలిసి మా రెండు పుస్తకాలను ("శ్రీ వారాహీ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ శ్యామలా స్తోత్రనిధి") ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed