Ayodhya Kanda Sarga 18 – అయోధ్యాకాండ అష్టాదశః సర్గః (౧౮)


|| వనవాసనిదేశః ||

స దదర్శాసనే రామో నిషణ్ణం పితరం శుభే |
కైకేయీసహితం దీనం ముఖేన పరిశుష్యతా || ౧ ||

స పితుశ్చరణౌ పూర్వమభివాద్య వినీతవత్ |
తతో వవందే చరణౌ కైకేయ్యాః సుసమాహితః || ౨ ||

రామేత్యుక్త్వా చ వచనం బాష్పపర్యాకులేక్షణః |
శశాక నృపతిర్దీనో నేక్షితుం నాభిభాషితుమ్ || ౩ ||

తదపూర్వం నరపతేర్దృష్ట్వా రూపం భయావహమ్ |
రామోఽపి భయమాపన్నః పదా స్పృష్ట్వేవ పన్నగమ్ || ౪ ||

ఇంద్రియైరప్రహృష్టైస్తం శోకసంతాపకర్శితమ్ |
నిఃశ్వసంతం మహారాజం వ్యథితాకులచేతసమ్ || ౫ ||

ఊర్మిమాలినమక్షోభ్యం క్షుభ్యంతమివ సాగరమ్ |
ఉపప్లుతమివాదిత్యముక్తానృతమృషిం యథా || ౬ ||

అచింత్యకల్పం హి పితుస్తం శోకముపధారయన్ |
బభూవ సంరబ్ధతరః సముద్ర ఇవ పర్వణి || ౭ ||

చింతయామాస చ తదా రామః పితృహితే రతః |
కిం స్విదద్యైవ నృపతిర్న మాం ప్రత్యభినందతి || ౮ ||

అన్యదా మాం పితా దృష్ట్వా కుపితోఽపి ప్రసీదతి |
తస్య మామద్య సంప్రేక్ష్య కిమాయాసః ప్రవర్తతే || ౯ ||

స దీన ఇవ శోకార్తో విషణ్ణవదనద్యుతిః |
కైకేయీమభివాద్యైవ రామో వచనమబ్రవీత్ || ౧౦ ||

కచ్చిన్మయా నాపరాద్ధమజ్ఞానాద్యేన మే పితా |
కుపితస్తన్మమాచక్ష్వ త్వం చైవైనం ప్రసాదయ || ౧౧ ||

అప్రసన్నమనాః కిం ను సదా మాం ప్రతి వత్సలః |
వివర్ణవదనో దీనో న హి మామభిభాషతే || ౧౨ ||

శారీరో మానసో వాఽపి కచ్చిదేనం న బాధతే |
సంతాపో వాఽభితాపో వా దుర్లభం హి సదా సుఖమ్ || ౧౩ ||

కచ్చిన్న కించిద్భరతే కుమారే ప్రియదర్శనే |
శత్రుఘ్నే వా మహాసత్త్వే మాతౄణాం వా మమాశుభమ్ || ౧౪ ||

అతోషయన్మహారాజమకుర్వన్వా పితుర్వచః |
ముహూర్తమపి నేచ్ఛేయం జీవితుం కుపితే నృపే || ౧౫ ||

యతోమూలం నరః పశ్యేత్ప్రాదుర్భావమిహాత్మనః |
కథం తస్మిన్న వర్తేత ప్రత్యక్షే సతి దైవతే || ౧౬ ||

కచ్చిత్తే పరుషం కించిదభిమానాత్పితా మమ |
ఉక్తో భవత్యా కోపేన యత్రాస్య లులితం మనః || ౧౭ ||

ఏతదాచక్ష్వ మే దేవి తత్త్వేన పరిపృచ్ఛతః |
కిం నిమిత్తమపూర్వోఽయం వికారో మనుజాధిపే || ౧౮ ||

ఏవముక్తా తు కైకేయీ రాఘవేణ మహాత్మనా |
ఉవాచేదం సునిర్లజ్జా ధృష్టమాత్మహితం వచః || ౧౯ ||

న రాజా కుపితో రామ వ్యసనం నాస్య కించన |
కించిన్మనోగతం త్వస్య త్వద్భయాన్నాభిభాషతే || ౨౦ ||

ప్రియం త్వామప్రియం వక్తుం వాణీ నాస్యోపవర్తతే |
తదవశ్యం త్వయా కార్యం యదనేనాశ్రుతం మమ || ౨౧ ||

ఏష మహ్యం వరం దత్త్వా పురా మామభిపూజ్య చ |
స పశ్చాత్తప్యతే రాజా యథాఽన్యః ప్రాకృతస్తథా || ౨౨ ||

అతిసృజ్య దదానీతి వరం మమ విశాంపతిః |
స నిరర్థం గతజలే సేతుం బంధితుమిచ్ఛతి || ౨౩ ||

ధర్మమూలమిదం రామ విదితం చ సతామపి |
తత్సత్యం న త్యజేద్రాజా కుపితస్త్వత్కృతే యథా || ౨౪ ||

యది తద్వక్ష్యతే రాజా శుభం వా యది వాఽశుభమ్ |
కరిష్యసి తతః సర్వమాఖ్యాస్యామి పునస్త్వహమ్ || ౨౫ ||

యది త్వభిహితం రాజ్ఞా త్వయి తన్న విపత్స్యతే |
తతోఽహమభిధాస్యామి న హ్యేష త్వయి వక్ష్యతి || ౨౬ ||

ఏతత్తు వచనం శ్రుత్వా కైకేయ్యా సముదాహృతమ్ |
ఉవాచ వ్యథితో రామస్తాం దేవీం నృపసన్నిధౌ || ౨౭ ||

అహో ధిఙ్నార్హసే దేవి వక్తుం మామీదృశం వచః |
అహం హి వచనాద్రాజ్ఞః పతేయమపి పావకే || ౨౮ ||

భక్షయేయం విషం తీక్ష్ణం మజ్జేయమపి చార్ణవే |
నియుక్తో గురుణా పిత్రా నృపేణ చ హితేన చ || ౨౯ ||

తద్బ్రూహి వచనం దేవి రాజ్ఞో యదభికాంక్షితమ్ |
కరిష్యే ప్రతిజానే చ రామో ద్విర్నాభిభాషతే || ౩౦ ||

తమార్జవసమాయుక్తమనార్యా సత్యవాదినమ్ |
ఉవాచ రామం కైకేయీ వచనం భృశదారుణమ్ || ౩౧ ||

పురా దైవాసురే యుద్ధే పిత్రా తే మమ రాఘవ |
రక్షితేన వరౌ దత్తౌ సశల్యేన మహారణే || ౩౨ ||

తత్ర మే యాచితో రాజా భరతస్యాభిషేచనమ్ |
గమనం దండకారణ్యే తవ చాద్యైవ రాఘవ || ౩౩ ||

యది సత్యప్రతిజ్ఞం త్వం పితరం కర్తుమిచ్ఛసి |
ఆత్మానం చ నరశ్రేష్ఠ మమ వాక్యమిదం శృణు || ౩౪ ||

సన్నిదేశే పితుస్తిష్ఠ యథాఽనేన ప్రతిశ్రుతమ్ |
త్వయాఽరణ్యం ప్రవేష్టవ్యం నవ వర్షాణి పంచ చ || ౩౫ ||

భరతస్త్వభిషిచ్యేత యదేతదభిషేచనమ్ |
త్వదర్థే విహితం రాజ్ఞా తేన సర్వేణ రాఘవ || ౩౬ ||

సప్త సప్త చ వర్షాణి దండకారణ్యమాశ్రితః |
అభిషేకమిమం త్యక్త్వా జటాజినధరో వస || ౩౭ ||

భరతః కోసలపురే ప్రశాస్తు వసుధామిమామ్ |
నానారత్నసమాకీర్ణాం సవాజిరథకుంజరామ్ || ౩౮ ||

ఏతేన త్వాం నరేంద్రోఽయం కారుణ్యేన సమాప్లుతః |
శోకసంక్లిష్టవదనో న శక్నోతి నిరీక్షితుమ్ || ౩౯ ||

ఏతత్కురు నరేంద్రస్య వచనం రఘునందన |
సత్యేన మహతా రామ తారయస్వ నరేశ్వరమ్ || ౪౦ ||

ఇతీవ తస్యాం పరుషం వదంత్యాం
న చైవ రామః ప్రవివేశ శోకమ్ |
ప్రవివ్యథే చాపి మహానుభావో
రాజా తు పుత్రవ్యసనాభితప్తః || ౪౧ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే అష్టాదశః సర్గః || ౧౮ ||

అయోధ్యాకాండ ఏకోనవింశః సర్గః (౧౯) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: మా రెండు పుస్తకాలు - "నవగ్రహ స్తోత్రనిధి" మరియు "శ్రీ సూర్య స్తోత్రనిధి", విడుదల చేశాము. కొనుగోలుకు ఇప్పుడు అందుబాటులో ఉన్నాయి.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed