Ayodhya Kanda Sarga 12 – అయోధ్యాకాండ ద్వాదశః సర్గః (౧౨)


|| కైకేయీనివర్తనప్రయాసః ||

తతః శృత్వా మహారాజః కైకేయ్యా దారుణం వచః |
చింతామభిసమాపేదే ముహూర్తం ప్రతతాప చ || ౧ ||

కిం ను మే యది వా స్వప్నశ్చిత్తమోహూఽపి వా మమ |
అనుభూతోపసర్గో వా మనసో వాఽప్యుపద్రవః || ౨ ||

ఇతి సంచింత్య తద్రాజా నాభ్యగచ్ఛత్తదాసుఖమ్ |
ప్రతిలభ్య చిరాత్సంజ్ఞాం కైకేయీవాక్యతాపితః || ౩ || [తాడితః]

వ్యథితో విక్లవశ్చైవ వ్యాఘ్రీం దృష్ట్వా యథా మృగః |
అసంవృతాయామాసీనో జగత్యాం దీర్ఘముచ్ఛ్వసన్ || ౪ ||

మండలే పన్నగో రుద్ధో మంత్రైరివ మహావిషః |
అహో ధిగితి సామర్షో వాచముక్త్వా నరాధిపః || ౫ ||

మోహమాపేదివాన్భూయః శోకోపహతచేతనః |
చిరేణ తు నృపః సంజ్ఞాం ప్రతిలభ్య సుదుఃఖితః || ౬ ||

కైకేయీమబ్రవీత్క్రుద్ధః ప్రదహన్నివ చక్షుషా |
నృశంసే దుష్టచారిత్రే కులస్యాస్య వినాశిని || ౭ ||

కిం కృతం తవ రామేణ పాపం పాపే మయాపిఽవా |
యదా తే జననీతుల్యాం వృత్తిం వహతి రాఘవః || ౮ ||

తస్యైవ త్వమనర్థాయ కిం నిమిత్తమిహోద్యతా |
త్వం మయాఽఽత్మవినాశార్థం భవనం స్వం ప్రవేశితా || ౯ ||

అవిజ్ఞానాన్నృపసుతా వ్యాలీ తీక్ష్ణవిషా యథా |
జీవలోకో యదా సర్వో రామస్యాహ గుణస్తవమ్ || ౧౦ ||

అపరాధం కముద్దిశ్య త్యక్ష్యామీష్టమహం సుతమ్ |
కౌసల్యాం వా సుమిత్రాం వా త్యజేయమపి వా శ్రియమ్ || ౧౧ ||

జీవితం వాఽఽత్మనో రామం న త్వేవ పితృవత్సలమ్ |
పరా భవతి మే ప్రీతిర్దృష్ట్వా తనయమగ్రజమ్ || ౧౨ ||

అపశ్యతస్తు మే రామం నష్టా భవతి చేతనా |
తిష్ఠేల్లోకో వినా సూర్యం సస్యం వా సలిలం వినా || ౧౩ ||

న తు రామం వినా దేహే తిష్ఠేత్తు మమ జీవితమ్ |
తదలం త్యజ్యతామేషః నిశ్చయః పాపనిశ్చయే || ౧౪ ||

అపి తే చరణౌ మూర్ధ్నా స్పృశామ్యేష ప్రసీద మే |
కిమిదం చింతితం పాపే త్వయా పరమదారుణమ్ || ౧౫ ||

అథ జీజ్ఞాససే మాం త్వం భరతస్య ప్రియాప్రియే |
అస్తు యత్తత్త్వయా పూర్వం వ్యాహృతం రాఘవం ప్రతి || ౧౬ ||

స మే జ్యేష్ఠః సుతః శ్రీమాన్ధర్మజ్యేష్ఠ ఇతీవ మే |
తత్త్వయా ప్రియవాదిన్యా సేవార్థం కథితం భవేత్ || ౧౭ ||

తచ్ఛ్రుత్వా శోకసంతప్తా సంతాపయసి మాం భృశమ్ |
ఆవిష్టాఽసి గృహం శూన్యం సా త్వం పరవశం గతా || ౧౮ ||

ఇక్ష్వాకూణాం కులే దేవి సంప్రాప్తః సుమహానయమ్ |
అనయో నయసంపన్నే యత్ర తే వికృతా మతిః || ౧౯ ||

న హి కించిదయుక్తం వా విప్రియం వా పురా మమ |
అకరోస్త్వం విశాలాక్షి తేన న శ్రద్దధామ్యహమ్ || ౨౦ ||

నను తే రాఘవస్తుల్యో భరతేన మహాత్మనా |
బహుశో హి సుబాలే త్వం కథాః కథయసే మమ || ౨౧ ||

తస్య ధర్మాత్మనో దేవి వనే వాసం యశస్వినః |
కథం రోచయసే భీరు నవ వర్షాణి పంచ చ || ౨౨ ||

అత్యంతసుకుమారస్య తస్య ధర్మే ధృతాత్మనః |
కథం రోచయసే వాసమరణ్యే భృశదారుణే || ౨౩ ||

రోచయస్యభిరామస్య రామస్య శుభలోచనే |
తవ శుశ్రూషమాణస్య కిమర్థం విప్రవాసనమ్ || ౨౪ ||

రామో హి భరతాద్భూయస్తవ శుశ్రూషతే సదా |
విశేషం త్వయి తస్మాత్తు భరతస్య న లక్షయే || ౨౫ ||

శుశ్రూషాం గౌరవం చైవ ప్రమాణం వచనక్రియామ్ |
కస్తే భూయస్తరం కుర్యాదన్యత్ర మనుజర్షభాత్ || ౨౬ ||

బహూనాం స్త్రీసహస్రాణాం బహూనాం చోపజీవినామ్ |
పరివాదోఽపవాదో వా రాఘవే నోపపద్యతే || ౨౭ ||

సాంత్వయన్ సర్వభూతాని రామః శుద్ధేన చేతసా |
గృహ్ణాతి మనుజవ్యాఘ్రః ప్రియైర్విషయవాసినః || ౨౮ ||

సత్యేన లోకాన్ జయతి దీనాన్ దానేన రాఘవః |
గురూన్ శుశ్రూషయా వీరో ధనుషా యుధి శాత్రవాన్ || ౨౯ ||

సత్యం దానం తపస్త్యాగో మిత్రతా శౌచమార్జవమ్ |
విద్యా చ గురుశుశ్రూషా ధ్రువాణ్యేతాని రాఘవే || ౩౦ ||

తస్మిన్నార్జవసంపన్నే దేవి దేవోపమే కథమ్ |
పాపమాశంససే రామే మహర్షిసమతేజసి || ౩౧ ||

న స్మరామ్యప్రియం వాక్యం లోకస్య ప్రియవాదినః |
స కథం త్వత్కృతే రామం వక్ష్యామి ప్రియమప్రియమ్ || ౩౨ ||

క్షమా యస్మిన్దమస్త్యాగః సత్యం ధర్మః కృతజ్ఞతా |
అప్యహింసా చ భూతానాం తమృతే కా గతిర్మమ || ౩౩ ||

మమ వృద్ధస్య కైకేయి గతాంతస్య తపస్వినః |
దీనం లాలప్యమానస్య కారుణ్యం కర్తుమర్హసి || ౩౪ ||

పృథివ్యాం సాగరాంతాయాం యత్కించిదధిగమ్యతే |
తత్సర్వం తవ దాస్యామి మా చ త్వాం మన్యురావిశేత్ || ౩౫ ||

అంజలిం కుర్మి కైకేయి పాదౌ చాపి స్పృశామి తే |
శరణం భవ రామస్య మాఽధర్మో మామిహ స్పృశేత్ || ౩౬ ||

ఇతి దుఃఖాభిసంతప్తం విలపంతమచేతనమ్ |
ఘూర్ణమానం మహారాజం శోకేన సమభిప్లుతమ్ || ౩౭ ||

పారం శోకార్ణవస్యాశు ప్రార్థయంతం పునః పునః |
ప్రత్యువాచాథ కైకేయీ రౌద్రా రౌద్రతరం వచః || ౩౮ ||

యది దత్త్వా వరౌ రాజన్ పునః ప్రత్యనుతప్యసే |
ధార్మికత్వం కథం వీర పృథివ్యాం కథయిష్యసి || ౩౯ ||

యదా సమేతా బహవస్త్వయా రాజర్షయః సహ |
కథయిష్యంతి ధర్మజ్ఞాస్తత్ర కిం ప్రతివక్ష్యసి || ౪౦ ||

యస్యాః ప్రయత్నే జీవామి యా చ మామభ్యపాలయత్ | [ప్రసాదే]
తస్యాః కృతం మయా మిథ్యా కైకేయ్యా ఇతి వక్ష్యసి || ౪౧ ||

కిల్బిషత్వం నరేంద్రాణాం కరిష్యసి నరాధిప |
యో దత్వా వరమద్యైవ పునరన్యాని భాషసే || ౪౨ ||

శైబ్యః శ్యేనకపోతీయే స్వమాంసం పక్షిణే దదౌ |
అలర్కశ్చక్షుషీ దత్త్వా జగామ గతిముత్తమామ్ || ౪౩ ||

సాగరః సమయం కృత్వా న వేలామతివర్తతే |
సమయం మాఽనృతం కార్షీః పుర్వవృత్తమనుస్మరన్ || ౪౪ ||

స త్వం ధర్మం పరిత్యజ్య రామం రాజ్యేఽభిషిచ్య చ |
సహ కౌలస్యయా నిత్యం రంతుమిచ్ఛసి దుర్మతే || ౪౫ ||

భవత్వధర్మో ధర్మో వా సత్యం వా యది వాఽనృతమ్ |
యత్త్వయా సంశ్రుతం మహ్యం తస్య నాస్తి వ్యతిక్రమః || ౪౬ ||

అహం హి విషమద్యైవ పీత్వా బహు తవాగ్రతః |
పశ్యతస్తే మరిష్యామి రామో యద్యభిషిచ్యతే || ౪౭ ||

ఏకాహమపి పశ్యేయం యద్యహం రామమాతరమ్ |
అంజలిం ప్రతిగృహ్ణంతీం శ్రేయో నను మృతిర్మమ || ౪౮ ||

భరతేనాత్మనా చాహం శపే తే మనుజాధిప |
యథా నాన్యేన తుష్యేయమృతే రామవివాసనాత్ || ౪౯ ||

ఏతావదుక్త్వా వచనం కైకేయీ విరరామ హ |
విలపంతం చ రాజానం న ప్రతివ్యాజహార సా || ౫౦ ||

శ్రుత్వా తు రాజా కైకేయ్యా వృతం పరమదారుణమ్ | [పరమశోభనమ్]
రామస్య చ వనే వాసమైశ్వర్యం భరతస్య చ || ౫౧ ||

నాభ్యభాషత కైకేయీం ముహూర్తం వ్యాకులేంద్రియః |
ప్రైక్షతానిమిషో దేవీం ప్రియామప్రియవాదినీమ్ || ౫౨ ||

తాం హి వజ్రసమాం వాచమాకర్ణ్య హృదయాప్రియామ్ |
దుఃఖశోకమయీం ఘోరాం రాజా న సుఖితోఽభవత్ || ౫౩ ||

స దేవ్యా వ్యవసాయం చ ఘోరం చ శపథం కృతమ్ |
ధ్యాత్వా రామేతి నిఃశ్వస్య చ్ఛిన్నస్తరురివాపతత్ || ౫౪ ||

నష్టచిత్తో యథోన్మత్తో విపరీతో యథాఽతురః |
హృతతేజా యథా సర్పో బభూవ జగతీపతిః || ౫౫ ||

దీనయా తు గిరా రాజా ఇతి హోవాచ కైకయీమ్ |
అనర్థమిమమర్థాభం కేన త్వముపదర్శితా || ౫౬ ||

భూతోపహతచిత్తేవ బ్రువంతీ మాం న లజ్జసే |
శీలవ్యసనమేతత్తే నాభిజానామ్యహం పురా || ౫౭ ||

బాలాయాస్తత్త్విదానీం తే లక్షయే విపరీతవత్ |
కుతో వా తే భయం జాతం యా త్వమేవం‍విధం వరమ్ || ౫౮ ||

రాష్ట్రే భరతమాసీనం వృణీషే రాఘవం వనే |
విరమైతేన భావేన త్వమేతేనానృతేన వా || ౫౯ ||

యది భర్తుః ప్రియం కార్యం లోకస్య భరతస్య చ |
నృశంసే పాపసంకల్పే క్షుద్రే దుష్కృతకారిణి || ౬౦ ||

కిం ను దుఃఖమలీకం వా మయి రామే చ పశ్యసి |
న కథంచిదృతే రామాద్భరతో రాజ్యమావసేత్ || ౬౧ ||

రామాదపి హితం మన్యే ధర్మతో బలవత్తరమ్ |
కథం ద్రక్ష్యామి రామస్య వనం గచ్ఛేతి భాషితే || ౬౨ ||

ముఖవర్ణం వివర్ణం తం యథైవేందుముపప్లుతమ్ |
తాం హి మే సుకృతాం బుద్ధిం సుహృద్భిః సహ నిశ్చితామ్ || ౬౩ ||

కథం ద్రక్ష్యామ్యపావృత్తాం పరైరివ హతాం చమూమ్ |
కిం మాం వక్ష్యంతి రాజానో నానాదిగ్భ్యః సమాగతాః || ౬౪ ||

బాలో బతాయమైక్ష్వాకశ్చిరం రాజ్యమకారయత్ |
యదా తు బహవో వృద్ధాః గుణవంతో బహుశ్రుతాః || ౬౫ ||

పరిప్రక్ష్యంతి కాకుత్స్థం వక్ష్యామి కిమహం తదా |
కైకేయ్యా క్లిశ్యమానేన రామః ప్రవ్రాజితో మయా || ౬౬ ||

యది సత్యం బ్రవీమ్యేతత్తదసత్యం భవిష్యతి |
కిం మాం వక్ష్యతి కౌసల్యా రాఘవే వనమాస్థితే || ౬౭ ||

కిం చైనాం ప్రతివక్ష్యామి కృత్వా విప్రియమీదృశమ్ |
యదా యదా హి కౌసల్యా దాసీవచ్చ సఖీవ చ || ౬౮ ||

భార్యావద్భగినీవచ్చ మాతృవచ్చోపతిష్ఠతి |
సతతం ప్రియకామా మే ప్రియపుత్రా ప్రియం‍వదా || ౬౯ ||

న మయా సత్కృతా దేవి సత్కారార్హా కృతే తవ |
ఇదానీం తత్తపతి మాం యన్మయా సుకృతం త్వయి || ౭౦ ||

అపథ్యవ్యంజనోపేతం భుక్తమన్నమివాతురమ్ |
విప్రకారం చ రామస్య సంప్రయాణం వనస్య చ || ౭౧ ||

సుమిత్రా ప్రేక్ష్య వై భీతా కథం మే విశ్వసిష్యతి |
కృపణం బత వైదేహీ శ్రోష్యతి ద్వయమప్రియమ్ || ౭౨ ||

మాం చ పంచత్వమాపన్నం రామం చ వనమాశ్రితమ్ |
వైదేహీ బత మే ప్రాణాన్ శోచంతీ క్షపయిష్యతి || ౭౩ ||

హీనా హిమవతః పార్శ్వే కిన్నరేణేవ కిన్నరీ |
న హి రామమహం దృష్ట్వా ప్రవసంతం మహావనే || ౭౪ ||

చిరం జీవితుమాశంసే రుదంతీం చాపి మైథిలీమ్ |
సా నూనం విధవా రాజ్యం సపుత్రా కారయిష్యసి || ౭౫ ||

న హి ప్రవాజితే రామే దేవి జీవితుముత్సహే |
సతీం త్వామహమత్యంతం వ్యవస్యామ్యసతీం సతీమ్ || ౭౬ ||

రూపిణీం విషసంయుక్తాం పీత్వేవ మదిరాం నరః |
అనృతైర్బత మాం సాంత్వైః సాంత్వయంతీ స్మ భాషసే || ౭౭ ||

గీతశబ్దేన సంరుద్ధ్య లుబ్ధో మృగమివావధీః |
అనార్య ఇతి మామార్యాః పుత్రవిక్రాయకం ధ్రువమ్ || ౭౮ ||

ధిక్కరిష్యంతి రథ్యాసు సురాపం బ్రాహ్మణం యథా |
అహో దుఃఖమహో కృచ్ఛ్రం యత్ర వాచః క్షమే తవ || ౭౯ ||

దుఃఖమేవం‍విధం ప్రాప్తం పురాకృతమివాశుభమ్ |
చిరం ఖలు మయా పాపే త్వం పాపేనాభిరక్షితా || ౮౦ ||

అజ్ఞానాదుపసంపన్నా రజ్జురుద్బంధినీ యథా |
రమమాణస్త్వయా సార్ధం మృత్యుం త్వాం నాభిలక్షయే || ౮౧ ||

బాలో రహసి హస్తేన కృష్ణసర్పమివాస్పృశమ్ |
మయా హ్యపితృకః పుత్రః స మహాత్మా దురాత్మనా || ౮౨ ||

తం తు మాం జీవలోకోఽయం నూనమాక్రోష్టుమర్హతి |
బాలిశో బత కామాత్మా రాజా దశరథో భృశమ్ || ౮౩ ||

యః స్త్రీకృతే ప్రియం పుత్రం వనం ప్రస్థాపయిష్యతి |
వ్రతైశ్చ బ్రహ్మచర్యైశ్చ గురుభిశ్చోపకర్శితః || ౮౪ ||

భోగకాలే మహత్కృచ్ఛ్రం పునరేవ ప్రపత్స్యతే |
నాలం ద్వితీయం వచనం పుత్రో మాం ప్రతిభాషితుమ్ || ౮౫ ||

స వనం ప్రవ్రజేత్యుక్తో బాఢమిత్యేవ వక్ష్యతి |
యది మే రాఘవః కుర్యాద్వనం గచ్ఛేతి చోదితః || ౮౬ ||

ప్రతికూలం ప్రియం మే స్యాత్ న తు వత్సః కరిష్యతి |
శుద్ధభావో హి భావం మే న తు జ్ఞాస్యతి రాఘవః || ౮౭ ||

స వనం ప్రవ్రజేత్యుక్తో బాఢమిత్యేవ వక్ష్యతి |
రాఘవే హి వనం ప్రాప్తే సర్వలోకస్య ధిక్కృతమ్ || ౮౮ ||

మృత్యురక్షమణీయం మాం నయిష్యతి యమక్షయమ్ |
మృతే మయి గతే రామే వనం మనుజపుంగవే || ౮౯ ||

ఇష్టే మమ జనే శేషే కిం పాపం ప్రతిపత్స్యసే |
కౌసల్యా మాం చ రామం చ పుత్రౌ చ యది హాస్యతి || ౯౦ ||

దుఃఖాన్యసహతీ దేవీ మామేవానుమరిష్యతి |
కౌసల్యాం చ సుమిత్రాం చ మాం చ పుత్రైస్త్రిభిః సహ || ౯౧ ||

ప్రక్షిప్య నరకే సా త్వం కైకేయి సుఖితా భవ |
మయా రామేణ చ త్యక్తం శాశ్వతం సత్కృతం గుణైః || ౯౨ ||

ఇక్ష్వాకుకులమక్షోభ్యమాకులం పాలయిష్యసి |
ప్రియం చేద్భరతస్యైతద్రామప్రవ్రాజనం భవేత్ || ౯౩ ||

మా స్మ మే భరతః కార్షీత్ప్రేతకృత్యం గతాయుషః |
హంతానార్యే మమామిత్రే సకామా భవ కైకయి || ౯౪ ||

మృతే మయి గతే రామే వనం పురుషపుంగవే |
సేదానీం విధవా రాజ్యం సపుత్రా కారయిష్యసి || ౯౫ ||

త్వం రాజపుత్రీవాదేన న్యవసో మమ వేశ్మని |
అకీర్తిశ్చాతులా లోకే ధ్రువః పరిభవశ్చ మే || ౯౬ ||

సర్వభూతేషు చావజ్ఞా యథా పాపకృతస్తథా |
కథం రథైర్విభుర్యాత్వా గజాశ్వైశ్చ ముహుర్ముహుః || ౯౭ ||

పద్భ్యాం రామో మహారణ్యే వత్సో మే విచరిష్యతి |
యస్య త్వాహారసమయే సూదాః కుండలధారిణః || ౯౮ ||

అహం‍పుర్వాః పచంతి స్మ ప్రశస్తం పానభోజనమ్ |
స కథం ను కషాయాణి తిక్తాని కటుకాని చ || ౯౯ ||

భక్షయన్వన్యమాహారం సుతో మే వర్తయిష్యతి |
మహార్హవస్త్రసంవీతో భూత్వా చిరసుఖోషితః || ౧౦౦ ||

కాషాయపరిధానస్తు కథం భూమౌనివత్స్యతి |
కస్యైతద్దారుణం వాక్యమేవం‍విధమచింతితమ్ || ౧౦౧ ||

రామస్యారణ్యగమనం భరతస్యాభిషేచనమ్ |
ధిగస్తు యోషితో నామ శఠాః స్వార్థపరాః సదా |
న బ్రవీమి స్త్రియః సర్వా భరతస్యైవ మాతరమ్ || ౧౦౨ ||

అనర్థభావేఽర్థపరే నృశంసే
మమానుతాపాయ నివిష్టభావే |
కిమప్రియం పశ్యసి మన్నిమిత్తం
హితానుకారిణ్యథవాఽపి రామే || ౧౦౩ ||

పరిత్యజేయుః పితరో హి పుత్రా-
-న్భార్యాః పతీంశ్చాపి కృతానురాగాః |
కృత్స్నం హి సర్వం కుపితం జగత్స్యా-
-ద్దృష్ట్వైవ రామం వ్యసనే నిమగ్నమ్ || ౧౦౪ ||

అహం పునర్దేవకుమారరూప-
-మలంకృతం తం సుతమావ్రజంతమ్ |
నందామి పశ్యన్నపి దర్శనేన
భవామి దృష్ట్వా చ పునర్యువేవ || ౧౦౫ ||

వినాఽపి సూర్యేణ భవేత్ప్రవృత్తి-
-రవర్షతా వజ్రధరేణ వాఽపి |
రామం తు గచ్ఛంతమితః సమీక్ష్య
జీవేన్న కశ్చిత్త్వితి చేతనా మే || ౧౦౬ ||

వినాశకామామహితామమిత్రా-
-మావాసయం మృత్యుమివాత్మనస్త్వామ్ |
చిరం బతాంకేన ధృతాసి సర్పీ
మహావిషా తేన హతోఽస్మి మోహాత్ || ౧౦౭ ||

మయా చ రామేణ చ లక్ష్మణేన
ప్రశాస్తు హీనో భరతస్త్వయా సహ |
పురం చ రాష్ట్రం చ నిహత్య బాంధవాన్
మమాహితానాం చ భవాభిహర్షిణీ || ౧౦౮ ||

నృశంసవృత్తే వ్యసనప్రహారిణి
ప్రసహ్య వాక్యం యదిహాద్య భాషసే |
న నామ తే కేన ముఖాత్పతంత్యధో
విశీర్యమాణా దశనాః సహస్రధా || ౧౦౯ ||

న కించిదాహాహితమప్రియం వచో
న వేత్తి రామః పరుషాణి భాషితుమ్ |
కథం ను రామే హ్యభిరామవాదిని
బ్రవీషి దోషాన్గుణ నిత్యసమ్మతే || ౧౧౦ ||

ప్రతామ్య వా ప్రజ్వల వా ప్రణశ్య వా
సహస్రశో వా స్ఫుటితా మహీం వ్రజ |
న తే కరిష్యమి వచః సుదారుణం
మమాహితం కేకయరాజపాంసని || ౧౧౧ ||

క్షురోపమాం నిత్యమసత్ప్రియంవదాం
ప్రదుష్టభావాం స్వకులోపఘాతినీమ్ |
న జీవితుం త్వాం విషహేఽమనోరమాం
దిధక్షమాణాం హృదయం సబంధనమ్ || ౧౧౨ ||

న జీవితం మేఽస్తి పునః కుతః సుఖం
వినాఽఽత్మజేనాఽత్మవతః కుతో రతిః |
మమాహితం దేవి న కర్తుమర్హసి
స్పృశామి పాదావపి తే ప్రసీద మే || ౧౧౩ ||

స భూమిపాలో విలపన్ననాథవత్
స్త్రియా గృహీతో హృదయేఽతిమాత్రయా |
పపాత దేవ్యాశ్చరణౌ ప్రసారితా-
-వుభావసంస్పృశ్య యథాఽతురస్తథా || ౧౧౪ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే ద్వాదశః సర్గః || ౧౨ ||

అయోధ్యాకాండ త్రయోదశః సర్గః (౧౩) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed