Ayodhya Kanda Sarga 114 – అయోధ్యాకాండ చతుర్దశోత్తరశతతమః సర్గః (౧౧౪)


|| అయోధ్యాప్రవేశః ||

స్నిగ్ధగంభీరఘోషేణ స్యందనేనోపయాన్ ప్రభుః |
అయోధ్యాం భరతః క్షిప్రం ప్రవివేశ మహాయశాః || ౧ ||

బిడాలోలూకచరితామాలీననరవారణామ్ |
తిమిరాభ్యాహతాం కాలీమప్రకాశాం నిశామివ || ౨ ||

రాహుశత్రోః ప్రియాం పత్నీం శ్రియా ప్రజ్వలితప్రభామ్ |
గ్రహేణాభ్యుత్థితే నైకాం రోహిణీమివ పీడితామ్ || ౩ ||

అల్పోష్ణక్షుబ్ధసలిలాం ఘర్మోత్తప్తవిహంగమామ్ |
లీనమీనఝషగ్రాహాం కృశాం గిరినదీమివ || ౪ ||

విధూమామివ హేమాభామధ్వరాగ్నేః సముత్థితామ్ |
హవిరభ్యుక్షితాం పశ్చాత్ శిఖాం విప్రలయం గతామ్ || ౫ ||

విధ్వస్తకవచాం రుగ్ణగజవాజిరథధ్వజామ్ |
హతప్రవీరామాపన్నాం చమూమివ మహాహవే || ౬ ||

సఫేనా సస్వనా భూత్వా సాగరస్య సముత్థితామ్ |
ప్రశాంతమారుతోద్ఘాతాం జలోర్మిమివ నిస్వనామ్ || ౭ ||

త్యక్తాం యజ్ఞాయుధైః సర్వైరభిరూపైశ్చ యాజకైః |
సుత్యాకాలే వినిర్వృత్తే వేదిం గతరవామివ || ౮ ||

గోష్ఠమధ్యే స్థితామార్తామచరంతీం తృణం నవమ్ |
గోవృషేణ పరిత్యక్తాం గవాం పత్తిమివోత్సుకామ్ || ౯ ||

ప్రభాకరాద్యైః సుస్నిగ్ధైః ప్రజ్వలద్భిరివోత్తమైః |
వియుక్తాం మణిభిర్జాత్యైర్నవాం ముక్తావలీమివ || ౧౦ ||

సహసా చలితాం స్థానాన్మహీం పుణ్యక్షయాద్గతామ్ |
సంహృతద్యుతివిస్తారాం తారామివ దివశ్చ్యుతామ్ || ౧౧ ||

పుష్పనద్ధాం వసంతాంతే మత్తభ్రమరనాదితామ్ |
ద్రుతదావాగ్నివిప్లుష్టాం క్లాంతాం వనలతామివ || ౧౨ ||

సమ్మూఢనిగమాం స్తబ్ధాం సంక్షిప్తవిపణాపణామ్ |
ప్రచ్ఛన్నశశినక్షత్రాం ద్యామివాంబుధరైర్వృతామ్ || ౧౩ ||

క్షీణపానోత్తమైర్భిన్నైః శరావైరభిసంవృతామ్ |
హతశౌండామివాకాశే పానభూమిమసంస్కృతామ్ || ౧౪ ||

వృక్ణభూమితలాం నిమ్నాం వృక్ణపాత్రైః సమావృతామ్ |
ఉపయుక్తోదకాం భగ్నాం ప్రపాం నిపతితామివ || ౧౫ ||

విపులాం వితతాం చైవ యుక్తపాశాం తరస్వినామ్ |
భూమౌ బాణైర్వినిష్కృత్తాం పతితాం జ్యామివాయుధాత్ || ౧౬ ||

సహసా యుద్ధశౌండేన హయారోహేణ వాహితామ్ |
నిక్షిప్తభాండాముత్సృష్టాం కిశోరీమివ దుర్బలామ్ || ౧౭ ||

శుష్కతోయాం మహామత్స్యైః కూర్మైశ్చ బహుభిర్వృతామ్ |
ప్రభిన్నతటవిస్తీర్ణాం వాపీమివ హృతోత్పలామ్ || ౧౮ ||

పురుషస్యాప్రహృష్టస్య ప్రతిషిద్ధానులేపనామ్ |
సంతప్తామివ శోకేన గాత్రయష్టిమభూషణామ్ || ౧౯ ||

ప్రావృషి ప్రవిగాఢాయాం ప్రవిష్టస్యాభ్రమండలమ్ |
ప్రచ్ఛన్నాం నీలజీమూతైర్భాస్కరస్య ప్రభామివ || ౨౦ ||

భరతస్తు రథస్థః సన్ శ్రీమాన్ దశరథాత్మజః |
వాహయంతం రథశ్రేష్ఠం సారథిం వాక్యమబ్రవీత్ || ౨౧ ||

కిం ను ఖల్వద్య గంభీరో మూర్ఛితో న నిశమ్యతే |
యథాపురమయోధ్యాయాం గీతవాదిత్రనిస్వనః || ౨౨ ||

వారుణీమదగంధశ్చ మాల్యగంధశ్చ మూర్చ్ఛితః |
ధూపితాగరుగంధశ్చ న ప్రవాతి సమంతతః || ౨౩ ||

యానప్రవరఘోషశ్చ స్నిగ్ధశ్చ హయనిస్వనః |
ప్రమత్తగజనాదశ్చ మహాంశ్చ రథనిస్వనః |
నేదానీం శ్రూయతే పుర్యామస్యాం రామే వివాసితే || ౨౪ ||

చందనాగరుగంధాంశ్చ మహార్హాశ్చ నవస్రజః |
గతే హి రామే తరుణాః సంతప్తా నోపభుంజతే || ౨౫ ||

బహిర్యాత్రాం న గచ్ఛంతి చిత్రమాల్యధరా నరాః |
నోత్సవాః సంప్రవర్తంతే రామశోకార్దితే పురే || ౨౬ ||

సహ నూనం మమ భ్రాత్రా పురస్యాస్యద్యుతిర్గతా |
న హి రాజత్యయోధ్యేయం సాసారేవార్జునీ క్షపా || ౨౭ ||

కదా ను ఖలు మే భ్రాతా మహోత్సవ ఇవాగతః |
జనయిష్యత్యయోధ్యాయాం హర్షం గ్రీష్మ ఇవాంబుదః || ౨౮ ||

తరుణైశ్చారువేషైశ్చ నరైరున్నతగామిభిః |
సంపతద్భిరయోధ్యాయాం నాభిభాంతి మహాపథాః || ౨౯ ||

ఏవం బహువిధం జల్పన్ వివేశ వసతిం పితుః |
తేన హీనాం నరేంద్రేణ సింహహీనాం గుహామివ || ౩౦ ||

తదా తదంతఃపురముజ్ఝితప్రభమ్
సురైరివోత్సృష్టమభాస్కరం దినమ్ |
నిరీక్ష్య సర్వంతు వివిక్తమాత్మవాన్
ముమోచ బాష్పం భరతః సుదుఃఖితః || ౩౧ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అయోధ్యాకాండే చతుర్దశోత్తరశతతమః సర్గః || ౧౧౪ ||

అయోధ్యాకాండ పంచదశోత్తరశతతమః సర్గః (౧౧౫) >>


సంపూర్ణ వాల్మీకి రామాయణ అయోధ్యకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed