Aranya Kanda Sarga 63 – అరణ్యకాండ త్రిషష్టితమః సర్గః (౬౩)


|| దుఃఖానుచింతనమ్ ||

స రాజపుత్రః ప్రియయా విహీనః
కామేన శోకేన చ పీడ్యమానః |
విషాదయన్ భ్రాతరమార్తరూపో
భూయో విషాదం ప్రవివేశ తీవ్రమ్ || ౧ ||

స లక్ష్మణం శోకవశాభిపన్నం
శోకే నిమగ్నో విపులే తు రామః |
ఉవాచ వాక్యం వ్యసనానురూప-
-ముష్ణం వినిఃశ్వస్య రుదన్ సశోకమ్ || ౨ ||

న మద్విధో దుష్కృతకర్మకారీ
మన్యే ద్వితీయోఽస్తి వసుంధరాయామ్ |
శోకేన శోకో హి పరంపరాయా
మామేతి భిందన్ హృదయం మనశ్చ || ౩ ||

పూర్వం మయా నూనమభీప్సితాని
పాపాని కర్మాణ్యసకృత్కృతాని |
తత్రాయమద్యాపతితో విపాకో
దుఃఖేన దుఃఖం యదహం విశామి || ౪ ||

రాజ్యప్రణాశః స్వజనైర్వియోగః
పితుర్వినాశో జననీవియోగః |
సర్వాణి మే లక్ష్మణ శోకవేగ-
-మాపూరయంతి ప్రవిచింతితాని || ౫ ||

సర్వం తు దుఃఖం మమ లక్ష్మణేదం
శాంతం శరీరే వనమేత్య శూన్యమ్ |
సీతావియోగాత్ పునరప్యుదీర్ణం
కాష్ఠైరివాగ్నిః సహసా ప్రదీప్తః || ౬ ||

సా నూనమార్యా మమ రాక్షసేన
బలాద్ధృతా ఖం సముపేత్య భీరుః |
అపస్వరం సస్వరవిప్రలాపా
భయేన విక్రందితవత్యభీక్ష్ణమ్ || ౭ ||

తౌ లోహితస్య ప్రియదర్శనస్య
సదోచితావుత్తమచందనస్య |
వృత్తౌ స్తనౌ శోణితపంకదిగ్ధౌ
నూనం ప్రియాయా మమ నాభిభాతః || ౮ ||

తచ్ఛ్లక్ష్ణసువ్యక్తమృదుప్రలాపం
తస్యా ముఖం కుంచితకేశభారమ్ |
రక్షోవశం నూనముపాగతాయా
న భ్రాజతే రాహుముఖే యథేందుః || ౯ ||

తాం హారపాశస్య సదోచితాయా
గ్రీవాం ప్రియాయా మమ సువ్రతాయాః |
రక్షాంసి నూనం పరిపీతవంతి
విభిద్య శూన్యే రుధిరాశనాని || ౧౦ ||

మయా విహీనా విజనే వనే యా
రక్షోభిరాహృత్య వికృష్యమాణా |
నూనం వినాదం కురరీవ దీనా
సా ముక్తవత్యాయతకాంతనేత్రా || ౧౧ ||

అస్మిన్ మయా సార్ధముదారశీలా
శిలాతలే పూర్వముపోపవిష్టా |
కాంతస్మితా లక్ష్మణ జాతహాసా
త్వామాహ సీతా బహువాక్యజాతమ్ || ౧౨ ||

గోదావరీయం సరితాం వరిష్ఠా
ప్రియా ప్రియాయా మమ నిత్యకాలమ్ |
అప్యత్ర గచ్ఛేదితి చింతయామి
నైకాకినీ యతి హి సా కదాచిత్ || ౧౩ ||

పద్మాననా పద్మవిశాలనేత్రా
పద్మాని వానేతుమభిప్రయాతా |
తదప్యయుక్తం న హి సా కదాచి-
-న్మయా వినా గచ్ఛతి పంకజాని || ౧౪ ||

కామం త్విదం పుష్పితవృక్షషండం
నానావిధైః పక్షిగణైరుపేతమ్ |
వనం ప్రయాతా ను తదప్యయుక్త-
-మేకాకినీ సాఽతిబిభేతి భీరుః || ౧౫ ||

ఆదిత్య భో లోకకృతాకృతజ్ఞ
లోకస్య సత్యానృతకర్మసాక్షిన్ |
మమ ప్రియా సా క్వ గతా హృతా వా
శంసస్వ మే శోకవశస్య నిత్యమ్ || ౧౬ ||

లోకేషు సర్వేషు చ నాస్తి కించి-
-ద్యత్తే న నిత్యం విదితం భవేత్తత్ |
శంసస్వ వాయో కులశాలినీం తాం
హృతా మృతా వా పథి వర్తతే వా || ౧౭ ||

ఇతీవ తం శోకవిధేయదేహం
రామం విసంజ్ఞం విలపంతమేవమ్ |
ఉవాచ సౌమిత్రిరదీనసత్త్వో
న్యాయే స్థితః కాలయుతం చ వాక్యమ్ || ౧౮ ||

శోకం విముంచార్య ధృతిం భజస్వ
సోత్సాహతా చాస్తు విమార్గణేఽస్యాః |
ఉత్సాహవంతో హి నరా న లోకే
సీదంతి కర్మస్వతిదుష్కరేషు || ౧౯ ||

ఇతీవ సౌమిత్రిముదగ్రపౌరుషం
బ్రువంతమార్తో రఘువంశవర్ధనః |
న చింతయామాస ధృతిం విముక్తవాన్
పునశ్చ దుఃఖం మహదభ్యుపాగమత్ || ౨౦ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే అరణ్యకాండే త్రిషష్టితమః సర్గః || ౬౩ ||


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments
error: Not allowed