Read in తెలుగు / ಕನ್ನಡ / தமிழ் / देवनागरी / English (IAST)
అథ ప్రథమోఽధ్యాయః ||
ఈశ్వరానుగ్రహాదేవ పుంసామద్వైతవాసనా |
మహద్భయపరిత్రాణాద్విప్రాణాముపజాయతే || ౧ ||
యేనేదం పూరితం సర్వమాత్మనైవాత్మనాత్మని |
నిరాకారం కథం వందే హ్యభిన్నం శివమవ్యయమ్ || ౨ ||
పంచభూతాత్మకం విశ్వం మరీచిజలసన్నిభమ్ |
కస్యాప్యహో నమస్కుర్యామహమేకో నిరంజనః || ౩ ||
ఆత్మైవ కేవలం సర్వం భేదాభేదో న విద్యతే |
అస్తి నాస్తి కథం బ్రూయాం విస్మయః ప్రతిభాతి మే || ౪ ||
వేదాంతసారసర్వస్వం జ్ఞానం విజ్ఞానమేవ చ |
అహమాత్మా నిరాకారః సర్వవ్యాపీ స్వభావతః || ౫ ||
యో వై సర్వాత్మకో దేవో నిష్కలో గగనోపమః |
స్వభావనిర్మలః శుద్ధః స ఏవాయం న సంశయః || ౬ ||
అహమేవావ్యయోఽనంతః శుద్ధవిజ్ఞానవిగ్రహః |
సుఖం దుఃఖం న జానామి కథం కస్యాపి వర్తతే || ౭ ||
న మానసం కర్మ శుభాశుభం మే
న కాయికం కర్మ శుభాశుభం మే |
న వాచికం కర్మ శుభాశుభం మే
జ్ఞానామృతం శుద్ధమతీంద్రియోఽహమ్ || ౮ ||
మనో వై గగనాకారం మనో వై సర్వతోముఖమ్ |
మనోఽతీతం మనః సర్వం న మనః పరమార్థతః || ౯ ||
అహమేకమిదం సర్వం వ్యోమాతీతం నిరంతరమ్ |
పశ్యామి కథమాత్మానం ప్రత్యక్షం వా తిరోహితమ్ || ౧౦ ||
త్వమేవమేకం హి కథం న బుధ్యసే
సమం హి సర్వేషు విమృష్టమవ్యయమ్ |
సదోదితోఽసి త్వమఖండితః ప్రభో
దివా చ నక్తం చ కథం హి మన్యసే || ౧౧ ||
ఆత్మానం సతతం విద్ధి సర్వత్రైకం నిరంతరమ్ |
అహం ధ్యాతా పరం ధ్యేయమఖండం ఖండ్యతే కథమ్ || ౧౨ ||
న జాతో న మృతోఽసి త్వం న తే దేహః కదాచన |
సర్వం బ్రహ్మేతి విఖ్యాతం బ్రవీతి బహుధా శ్రుతిః || ౧౩ ||
స బాహ్యాభ్యంతరోఽసి త్వం శివః సర్వత్ర సర్వదా |
ఇతస్తతః కథం భ్రాంతః ప్రధావసి పిశాచవత్ || ౧౪ ||
సంయోగశ్చ వియోగశ్చ వర్తతే న చ తే న మే |
న త్వం నాహం జగన్నేదం సర్వమాత్మైవ కేవలమ్ || ౧౫ ||
శబ్దాదిపంచకస్యాస్య నైవాసి త్వం న తే పునః |
త్వమేవ పరమం తత్త్వమతః కిం పరితప్యసే || ౧౬ ||
జన్మ మృత్యుర్న తే చిత్తం బంధమోక్షౌ శుభాశుభౌ |
కథం రోదిషి రే వత్స నామరూపం న తే న మే || ౧౭ ||
అహో చిత్త కథం భ్రాంతః ప్రధావసి పిశాచవత్ |
అభిన్నం పశ్య చాత్మానం రాగత్యాగాత్సుఖీ భవ || ౧౮ ||
త్వమేవ తత్త్వం హి వికారవర్జితం
నిష్కంపమేకం హి విమోక్షవిగ్రహమ్ |
న తే చ రాగో హ్యథవా విరాగః
కథం హి సంతప్యసి కామకామతః || ౧౯ ||
వదంతి శ్రుతయః సర్వాః నిర్గుణం శుద్ధమవ్యయమ్ |
అశరీరం సమం తత్త్వం తన్మాం విద్ధి న సంశయః || ౨౦ ||
సాకారమనృతం విద్ధి నిరాకారం నిరంతరమ్ |
ఏతత్తత్త్వోపదేశేన న పునర్భవసంభవః || ౨౧ ||
ఏకమేవ సమం తత్త్వం వదంతి హి విపశ్చితః |
రాగత్యాగాత్పునశ్చిత్తమేకానేకం న విద్యతే || ౨౨ ||
అనాత్మరూపం చ కథం సమాధి-
-రాత్మస్వరూపం చ కథం సమాధిః |
అస్తీతి నాస్తీతి కథం సమాధి-
-ర్మోక్షస్వరూపం యది సర్వమేకమ్ || ౨౩ ||
విశుద్ధోఽసి సమం తత్త్వం విదేహస్త్వమజోఽవ్యయః |
జానామీహ న జానామీత్యాత్మానం మన్యసే కథమ్ || ౨౪ ||
తత్త్వమస్యాదివాక్యేన స్వాత్మా హి ప్రతిపాదితః |
నేతి నేతి శ్రుతిర్బ్రూయాదనృతం పాంచభౌతికమ్ || ౨౫ ||
ఆత్మన్యేవాత్మనా సర్వం త్వయా పూర్ణం నిరంతరమ్ |
ధ్యాతా ధ్యానం న తే చిత్తం నిర్లజ్జం ధ్యాయతే కథమ్ || ౨౬ ||
శివం న జానామి కథం వదామి
శివం న జానామి కథం భజామి |
అహం శివశ్చేత్పరమార్థతత్త్వం
సమస్వరూపం గగనోపమం చ || ౨౭ ||
నాహం తత్త్వం సమం తత్త్వం కల్పనాహేతువర్జితమ్ |
గ్రాహ్యగ్రాహకనిర్ముక్తం స్వసంవేద్యం కథం భవేత్ || ౨౮ ||
అనంతరూపం న హి వస్తు కించి-
-త్తత్త్వస్వరూపం న హి వస్తు కించిత్ |
ఆత్మైకరూపం పరమార్థతత్త్వం
న హింసకో వాపి న చాప్యహింసా || ౨౯ ||
విశుద్ధోఽసి సమం తత్త్వం విదేహమజమవ్యయమ్ |
విభ్రమం కథమాత్మార్థే విభ్రాంతోఽహం కథం పునః || ౩౦ ||
ఘటే భిన్నే ఘటాకాశం సులీనం భేదవర్జితమ్ |
శివేన మనసా శుద్ధో న భేదః ప్రతిభాతి మే || ౩౧ ||
న ఘటో న ఘటాకాశో న జీవో జీవవిగ్రహః |
కేవలం బ్రహ్మ సంవిద్ధి వేద్యవేదకవర్జితమ్ || ౩౨ ||
సర్వత్ర సర్వదా సర్వమాత్మానం సతతం ధ్రువమ్ |
సర్వం శూన్యమశూన్యం చ తన్మాం విద్ధి న సంశయః || ౩౩ ||
వేదా న లోకా న సురా న యజ్ఞా
వర్ణాశ్రమో నైవ కులం న జాతిః |
న ధూమమార్గో న చ దీప్తిమార్గో
బ్రహ్మైకరూపం పరమార్థతత్త్వమ్ || ౩౪ ||
వ్యాప్యవ్యాపకనిర్ముక్తః త్వమేకః సఫలం యది |
ప్రత్యక్షం చాపరోక్షం చ హ్యాత్మానం మన్యసే కథమ్ || ౩౫ ||
అద్వైతం కేచిదిచ్ఛంతి ద్వైతమిచ్ఛంతి చాపరే |
సమం తత్త్వం న విందంతి ద్వైతాద్వైతవివర్జితమ్ || ౩౬ ||
శ్వేతాదివర్ణరహితం శబ్దాదిగుణవర్జితమ్ |
కథయంతి కథం తత్త్వం మనోవాచామగోచరమ్ || ౩౭ ||
యదాఽనృతమిదం సర్వం దేహాదిగగనోపమమ్ |
తదా హి బ్రహ్మ సంవేత్తి న తే ద్వైతపరంపరా || ౩౮ ||
పరేణ సహజాత్మాపి హ్యభిన్నః ప్రతిభాతి మే |
వ్యోమాకారం తథైవైకం ధ్యాతా ధ్యానం కథం భవేత్ || ౩౯ ||
యత్కరోమి యదశ్నామి యజ్జుహోమి దదామి యత్ |
ఏతత్సర్వం న మే కించిద్విశుద్ధోఽహమజోఽవ్యయః || ౪౦ ||
సర్వం జగద్విద్ధి నిరాకృతీదం
సర్వం జగద్విద్ధి వికారహీనమ్ |
సర్వం జగద్విద్ధి విశుద్ధదేహం
సర్వం జగద్విద్ధి శివైకరూపమ్ || ౪౧ ||
తత్త్వం త్వం న హి సందేహః కిం జానామ్యథవా పునః |
అసంవేద్యం స్వసంవేద్యమాత్మానం మన్యసే కథమ్ || ౪౨ ||
మాయాఽమాయా కథం తాత ఛాయాఽఛాయా న విద్యతే |
తత్త్వమేకమిదం సర్వం వ్యోమాకారం నిరంజనమ్ || ౪౩ ||
ఆదిమధ్యాంతముక్తోఽహం న బద్ధోఽహం కదాచన |
స్వభావనిర్మలః శుద్ధ ఇతి మే నిశ్చితా మతిః || ౪౪ ||
మహదాది జగత్సర్వం న కించిత్ప్రతిభాతి మే |
బ్రహ్మైవ కేవలం సర్వం కథం వర్ణాశ్రమస్థితిః || ౪౫ ||
జానామి సర్వథా సర్వమహమేకో నిరంతరమ్ |
నిరాలంబమశూన్యం చ శూన్యం వ్యోమాదిపంచకమ్ || ౪౬ ||
న షంఢో న పుమాన్న స్త్రీ న బోధో నైవ కల్పనా |
సానందో వా నిరానందమాత్మానం మన్యసే కథమ్ || ౪౭ ||
షడంగయోగాన్న తు నైవ శుద్ధం
మనోవినాశాన్న తు నైవ శుద్ధమ్ |
గురూపదేశాన్న తు నైవ శుద్ధం
స్వయం చ తత్త్వం స్వయమేవ బుద్ధమ్ || ౪౮ ||
న హి పంచాత్మకో దేహో విదేహో వర్తతే న హి |
ఆత్మైవ కేవలం సర్వం తురీయం చ త్రయం కథమ్ || ౪౯ ||
న బద్ధో నైవ ముక్తోఽహం న చాహం బ్రహ్మణః పృథక్ |
న కర్తా న చ భోక్తాఽహం వ్యాప్యవ్యాపకవర్జితః || ౫౦ ||
యథా జలం జలే న్యస్తం సలిలం భేదవర్జితమ్ |
ప్రకృతిం పురుషం తద్వదభిన్నం ప్రతిభాతి మే || ౫౧ ||
యది నామ న ముక్తోఽసి న బద్ధోఽసి కదాచన |
సాకారం చ నిరాకారమాత్మానం మన్యసే కథమ్ || ౫౨ ||
జానామి తే పరం రూపం ప్రత్యక్షం గగనోపమమ్ |
యథా పరం హి రూపం యన్మరీచిజలసన్నిభమ్ || ౫౩ ||
న గురుర్నోపదేశశ్చ న చోపాధిర్న మే క్రియా |
విదేహం గగనం విద్ధి విశుద్ధోఽహం స్వభావతః || ౫౪ ||
విశుద్ధోఽస్యశరీరోఽసి న తే చిత్తం పరాత్పరమ్ |
అహం చాత్మా పరం తత్త్వమితి వక్తుం న లజ్జసే || ౫౫ ||
కథం రోదిషి రే చిత్త హ్యాత్మైవాత్మాత్మనా భవ |
పిబ వత్స కలాతీతమద్వైతం పరమామృతమ్ || ౫౬ ||
నైవ బోధో న చాబోధో న బోధాబోధ ఏవ చ |
యస్యేదృశః సదా బోధః స బోధో నాన్యథా భవేత్ || ౫౭ ||
జ్ఞానం న తర్కో న సమాధియోగో
న దేశకాలౌ న గురూపదేశః |
స్వభావసంవిత్తిరహం చ తత్త్వ-
-మాకాశకల్పం సహజం ధ్రువం చ || ౫౮ ||
న జాతోఽహం మృతో వాపి న మే కర్మ శుభాశుభమ్ |
విశుద్ధం నిర్గుణం బ్రహ్మ బంధో ముక్తిః కథం మమ || ౫౯ ||
యది సర్వగతో దేవః స్థిరః పూర్ణో నిరంతరః |
అంతరం హి న పశ్యామి స బాహ్యాభ్యంతరః కథమ్ || ౬౦ ||
స్ఫురత్యేవ జగత్కృత్స్నమఖండితనిరంతరమ్ |
అహో మాయామహామోహో ద్వైతాద్వైతవికల్పనా || ౬౧ ||
సాకారం చ నిరాకారం నేతి నేతీతి సర్వదా |
భేదాభేదవినిర్ముక్తో వర్తతే కేవలః శివః || ౬౨ ||
న తే చ మాతా చ పితా చ బంధు-
-ర్న తే చ పత్నీ న సుతశ్చ మిత్రమ్ |
న పక్షపాతో న విపక్షపాతః
కథం హి సంతప్తిరియం హి చిత్తే || ౬౩ ||
దివా నక్తం న తే చిత్తం ఉదయాస్తమయౌ న హి |
విదేహస్య శరీరత్వం కల్పయంతి కథం బుధాః || ౬౪ ||
నావిభక్తం విభక్తం చ న హి దుఃఖసుఖాది చ |
న హి సర్వమసర్వం చ విద్ధి చాత్మానమవ్యయమ్ || ౬౫ ||
నాహం కర్తా న భోక్తా చ న మే కర్మ పురాఽధునా |
న మే దేహో విదేహో వా నిర్మమేతి మమేతి కిమ్ || ౬౬ ||
న మే రాగాదికో దోషో దుఃఖం దేహాదికం న మే |
ఆత్మానం విద్ధి మామేకం విశాలం గగనోపమమ్ || ౬౭ ||
సఖే మనః కిం బహుజల్పితేన
సఖే మనః సర్వమిదం వితర్క్యమ్ |
యత్సారభూతం కథితం మయా తే
త్వమేవ తత్త్వం గగనోపమోఽసి || ౬౮ ||
యేన కేనాపి భావేన యత్ర కుత్ర మృతా అపి |
యోగినస్తత్ర లీయంతే ఘటాకాశమివాంబరే || ౬౯ ||
తీర్థే చాంత్యజగేహే వా నష్టస్మృతిరపి త్యజన్ |
సమకాలే తనుం ముక్తః కైవల్యవ్యాపకో భవేత్ || ౭౦ ||
ధర్మార్థకామమోక్షాంశ్చ ద్విపదాదిచరాచరమ్ |
మన్యంతే యోగినః సర్వం మరీచిజలసన్నిభమ్ || ౭౧ ||
అతీతానాగతం కర్మ వర్తమానం తథైవ చ |
న కరోమి న భుంజామి ఇతి మే నిశ్చలా మతిః || ౭౨ ||
శూన్యాగారే సమరసపూత-
-స్తిష్ఠన్నేకః సుఖమవధూతః |
చరతి హి నగ్నస్త్యక్త్వా గర్వం
విందతి కేవలమాత్మని సర్వమ్ || ౭౩ ||
త్రితయతురీయం నహి నహి యత్ర
విందతి కేవలమాత్మని తత్ర |
ధర్మాధర్మౌ నహి నహి యత్ర
బద్ధో ముక్తః కథమిహ తత్ర || ౭౪ ||
విందతి విందతి నహి నహి మంత్రం
ఛందోలక్షణం నహి నహి తంత్రమ్ |
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపితమేతత్పరమవధూతః || ౭౫ ||
సర్వశూన్యమశూన్యం చ సత్యాసత్యం న విద్యతే |
స్వభావభావతః ప్రోక్తం శాస్త్రసంవిత్తిపూర్వకమ్ || ౭౬ ||
ఇతి ప్రథమోఽధ్యాయః || ౧ ||
————-
అథ ద్వితీయోఽధ్యాయః ||
బాలస్య వా విషయభోగరతస్య వాపి
మూర్ఖస్య సేవకజనస్య గృహస్థితస్య |
ఏతద్గురోః కిమపి నైవ న చింతనీయం
రత్నం కథం త్యజతి కోఽప్యశుచౌ ప్రవిష్టమ్ || ౧ ||
నైవాత్ర కావ్యగుణ ఏవ తు చింతనీయో
గ్రాహ్యః పరం గుణవతా ఖలు సార ఏవ |
సిందూరచిత్రరహితా భువి రూపశూన్యా
పారం న కిం తరతి నౌరిహ గంతుకామాన్ || ౨ ||
ప్రయత్నేన వినా యేన నిశ్చలేన చలాచలమ్ |
గ్రస్తం స్వభావతః శాంతం చైతన్యం గగనోపమమ్ || ౩ ||
అయత్నాచ్చాలయేద్యస్తు ఏకమేవ చరాచరమ్ |
సర్వగం తత్కథం భిన్నమద్వైతం వర్తతే మమ || ౪ ||
అహమేవ పరం యస్మాత్ సారాత్ సారతరం శివమ్ |
గమాగమవినిర్ముక్తం నిర్వికల్పం నిరాకులమ్ || ౫ ||
సర్వావయవనిర్ముక్తం తథాహం త్రిదశార్చితమ్ |
సంపూర్ణత్వాన్న గృహ్ణామి విభాగం త్రిదశాదికమ్ || ౬ ||
ప్రమాదేన న సందేహః కిం కరిష్యామి వృత్తిమాన్ |
ఉత్పద్యంతే విలీయంతే బుద్బుదాశ్చ యథా జలే || ౭ ||
మహదాదీని భూతాని సమాప్యైవం సదైవ హి |
మృదుద్రవ్యేషు తీక్ష్ణేషు గుడేషు కటుకేషు చ || ౮ ||
కటుత్వం చైవ శైత్యత్వం మృదుత్వం చ యథా జలే |
ప్రకృతిః పురుషస్తద్వదభిన్నం ప్రతిభాతి మే || ౯ ||
సర్వాఖ్యారహితం యద్యత్సూక్ష్మాత్సూక్ష్మతరం పరమ్ |
మనోబుద్ధీంద్రియాతీతమకలంకం జగత్పతిమ్ || ౧౦ ||
ఈదృశం సహజం యత్ర అహం తత్ర కథం భవేత్ |
త్వమేవ హి కథం తత్ర కథం తత్ర చరాచరమ్ || ౧౧ ||
గగనోపమం తు యత్ప్రోక్తం తదేవ గగనోపమమ్ |
చైతన్యం దోషహీనం చ సర్వజ్ఞం పూర్ణమేవ చ || ౧౨ ||
పృథివ్యాం చరితం నైవ మారుతేన చ వాహితమ్ |
వరిణా పిహితం నైవ తేజోమధ్యే వ్యవస్థితమ్ || ౧౩ ||
ఆకాశం తేన సంవ్యాప్తం న తద్వ్యాప్తం చ కేనచిత్ |
స బాహ్యాభ్యంతరం తిష్ఠత్యవచ్ఛిన్నం నిరంతరమ్ || ౧౪ ||
సూక్ష్మత్వాత్తదదృశ్యత్వాన్నిర్గుణత్వాచ్చ యోగిభిః |
ఆలంబనాది యత్ప్రోక్తం క్రమాదాలంబనం భవేత్ || ౧౫ ||
సతతాఽభ్యాసయుక్తస్తు నిరాలంబో యదా భవేత్ |
తల్లయాల్లీయతే నాంతర్గుణదోషవివర్జితః || ౧౬ ||
విషవిశ్వస్య రౌద్రస్య మోహమూర్ఛాప్రదస్య చ |
ఏకమేవ వినాశాయ హ్యమోఘం సహజామృతమ్ || ౧౭ ||
భావగమ్యం నిరాకారం సాకారం దృష్టిగోచరమ్ |
భావాభావవినిర్ముక్తమంతరాలం తదుచ్యతే || ౧౮ ||
బాహ్యభావం భవేద్విశ్వమంతః ప్రకృతిరుచ్యతే |
అంతరాదంతరం జ్ఞేయం నారికేలఫలాంబువత్ || ౧౯ ||
భ్రాంతిజ్ఞానం స్థితం బాహ్యం సమ్యగ్జ్ఞానం చ మధ్యగమ్ |
మధ్యాన్మధ్యతరం జ్ఞేయం నారికేలఫలాంబువత్ || ౨౦ ||
పౌర్ణమాస్యాం యథా చంద్ర ఏక ఏవాతినిర్మలః |
తేన తత్సదృశం పశ్యేద్ద్విధాదృష్టిర్విపర్యయః || ౨౧ ||
అనేనైవ ప్రకారేణ బుద్ధిభేదో న సర్వగః |
దాతా చ ధీరతామేతి గీయతే నామకోటిభిః || ౨౨ ||
గురుప్రజ్ఞాప్రసాదేన మూర్ఖో వా యది పండితః |
యస్తు సంబుధ్యతే తత్త్వం విరక్తో భవసాగరాత్ || ౨౩ ||
రాగద్వేషవినిర్ముక్తః సర్వభూతహితే రతః |
దృఢబోధశ్చ ధీరశ్చ స గచ్ఛేత్పరమం పదమ్ || ౨౪ ||
ఘటే భిన్నే ఘటాకాశ ఆకాశే లీయతే యథా |
దేహాభావే తథా యోగీ స్వరూపే పరమాత్మని || ౨౫ ||
ఉక్తేయం కర్మయుక్తానాం మతిర్యాంతేఽపి సా గతిః |
న చోక్తా యోగయుక్తానాం మతిర్యాంతేఽపి సా గతిః || ౨౬ ||
యా గతిః కర్మయుక్తానాం సా చ వాగింద్రియాద్వదేత్ |
యోగినాం యా గతిః క్వాపి హ్యకథ్యా భవతోర్జితా || ౨౭ ||
ఏవం జ్ఞాత్వా త్వముం మార్గం యోగినాం నైవ కల్పితమ్ |
వికల్పవర్జనం తేషాం స్వయం సిద్ధిః ప్రవర్తతే || ౨౮ ||
తీర్థే వాంత్యజగేహే వా యత్ర కుత్ర మృతోఽపి వా |
న యోగీ పశ్యతే గర్భం పరే బ్రహ్మణి లీయతే || ౨౯ ||
సహజమజమచింత్యం యస్తు పశ్యేత్స్వరూపం
ఘటతి యది యథేష్టం లిప్యతే నైవ దోషైః |
సకృదపి తదభావాత్కర్మ కించిన్నకుర్యాత్
తదపి న చ విబద్ధః సంయమీ వా తపస్వీ || ౩౦ ||
నిరామయం నిష్ప్రతిమం నిరాకృతిం
నిరాశ్రయం నిర్వపుషం నిరాశిషమ్ |
నిర్ద్వంద్వనిర్మోహమలుప్తశక్తికం
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతమ్ || ౩౧ ||
వేదో న దీక్షా న చ ముండనక్రియా
గురుర్న శిష్యో న చ యంత్రసంపదః |
ముద్రాదికం చాపి న యత్ర భాసతే
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతమ్ || ౩౨ ||
న శాంభవం శాక్తికమాణవం న వా
పిండం చ రూపం చ పదాదికం న వా |
ఆరంభనిష్పత్తిఘటాదికం చ నో
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతమ్ || ౩౩ ||
యస్య స్వరూపాత్సచరాచరం జగ-
-దుత్పద్యతే తిష్ఠతి లీయతేఽపి వా |
పయోవికారాదివ ఫేనబుద్బుదా-
-స్తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతమ్ || ౩౪ ||
నాసానిరోధో న చ దృష్టిరాసనం
బోధోఽప్యబోధోఽపి న యత్ర భాసతే |
నాడీప్రచారోఽపి న యత్ర కించి-
-త్తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతమ్ || ౩౫ ||
నానాత్వమేకత్వముభత్వమన్యతా
అణుత్వదీర్ఘత్వమహత్త్వశూన్యతా |
మానత్వమేయత్వసమత్వవర్జితం
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతమ్ || ౩౬ ||
సుసంయమీ వా యది వా న సంయమీ
సుసంగ్రహీ వా యది వా న సంగ్రహీ |
నిష్కర్మకో వా యది వా సకర్మక-
-స్తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతమ్ || ౩౭ ||
మనో న బుద్ధిర్న శరీరమింద్రియం
తన్మాత్రభూతాని న భూతపంచకమ్ |
అహంకృతిశ్చాపి వియత్స్వరూపకం
తమీశమాత్మానముపైతి శాశ్వతమ్ || ౩౮ ||
విధౌ నిరోధే పరమాత్మతాం గతే
న యోగినశ్చేతసి భేదవర్జితే |
శౌచం న వాఽశౌచమలింగభావనా
సర్వం విధేయం యది వా నిషిధ్యతే || ౩౯ ||
మనో వచో యత్ర న శక్తమీరితుం
నూనం కథం తత్ర గురూపదేశతా |
ఇమాం కథాముక్తవతో గురోస్త-
-ద్యుక్తస్య తత్త్వం హి సమం ప్రకాశతే || ౪౦ ||
ఇతి ద్వితీయోఽధ్యాయః || ౨ ||
———-
అథ తృతీయోఽధ్యాయః ||
గుణవిగుణవిభాగో వర్తతే నైవ కించిత్
రతివిరతివిహీనం నిర్మలం నిష్ప్రపంచమ్ |
గుణవిగుణవిహీనం వ్యాపకం విశ్వరూపం
కథమహమిహ వందే వ్యోమరూపం శివం వై || ౧ ||
శ్వేతాదివర్ణరహితో నియతం శివశ్చ
కార్యం హి కారణమిదం హి పరం శివశ్చ |
ఏవం వికల్పరహితోఽహమలం శివశ్చ
స్వాత్మానమాత్మని సుమిత్ర కథం నమామి || ౨ ||
నిర్మూలమూలరహితో హి సదోదితోఽహం
నిర్ధూమధూమరహితో హి సదోదితోఽహమ్ |
నిర్దీపదీపరహితో హి సదోదితోఽహం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩ ||
నిష్కామకామమిహ నామ కథం వదామి
నిఃసంగసంగమిహ నామ కథం వదామి |
నిఃసారసారరహితం చ కథం వదామి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౪ ||
అద్వైతరూపమఖిలం హి కథం వదామి
ద్వైతస్వరూపమఖిలం హి కథం వదామి |
నిత్యం త్వనిత్యమఖిలం హి కథం వదామి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౫ ||
స్థూలం హి నో నహి కృశం న గతాగతం హి
ఆద్యంతమధ్యరహితం న పరాపరం హి |
సత్యం వదామి ఖలు వై పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౬ ||
సంవిద్ధి సర్వకరణాని నభోనిభాని
సంవిద్ధి సర్వవిషయాంశ్చ నభోనిభాంశ్చ |
సంవిద్ధి చైకమమలం న హి బంధముక్తం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౭ ||
దుర్బోధబోధగహనో న భవామి తాత
దుర్లక్ష్యలక్ష్యగహనో న భవామి తాత |
ఆసన్నరూపగహనో న భవామి తాత
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౮ ||
నిష్కర్మకర్మదహనో జ్వలనో భవామి
నిర్దుఃఖదుఃఖదహనో జ్వలనో భవామి |
నిర్దేహదేహదహనో జ్వలనో భవామి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౯ ||
నిష్పాపపాపదహనో హి హుతాశనోఽహం
నిర్ధర్మధర్మదహనో హి హుతాశనోఽహమ్ |
నిర్బంధబంధదహనో హి హుతాశనోఽహం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౦ ||
నిర్భావభావరహితో న భవామి వత్స
నిర్యోగయోగరహితో న భవామి వత్స |
నిశ్చిత్తచిత్తరహితో న భవామి వత్స
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౧ ||
నిర్మోహమోహపదవీతి న మే వికల్పో
నిఃశోకశోకపదవీతి న మే వికల్పః |
నిర్లోభలోభపదవీతి న మే వికల్పో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౨ ||
సంసారసంతతిలతా న చ మే కదాచిత్
సంతోషసంతతిసుఖో న చ మే కదాచిత్ |
అజ్ఞానబంధనమిదం న చ మే కదాచిత్
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౩ ||
సంసారసంతతిరజో న చ మే వికారః
సంతాపసంతతితమో న చ మే వికారః |
సత్త్వం స్వధర్మజనకం న చ మే వికారో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౪ ||
సంతాపదుఃఖజనకో న విధిః కదాచిత్
సంతాపయోగజనితం న మనః కదాచిత్ |
యస్మాదహంకృతిరియం న చ మే కదాచిత్
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౫ ||
నిష్కంపకంపనిధనం న వికల్పకల్పం
స్వప్నప్రబోధనిధనం న హితాహితం హి |
నిఃసారసారనిధనం న చరాచరం హి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౬ ||
నో వేద్యవేదకమిదం న చ హేతుతర్క్యం
వాచామగోచరమిదం న మనో న బుద్ధిః |
ఏవం కథం హి భవతః కథయామి తత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౭ ||
నిర్భిన్నభిన్నరహితం పరమార్థతత్త్వం
అంతర్బహిర్న హి కథం పరమార్థతత్త్వమ్ |
ప్రాక్సంభవం న చ రతం నహి వస్తు కించిత్
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౮ ||
రాగాదిదోషరహితం త్వహమేవ తత్త్వం
దైవాదిదోషరహితం త్వహమేవ తత్త్వమ్ |
సంసారశోకరహితం త్వహమేవ తత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౧౯ ||
స్థానత్రయం యది చ నేతి కథం తురీయం
కాలత్రయం యది చ నేతి కథం దిశశ్చ |
శాంతం పదం హి పరమం పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౦ ||
దీర్ఘో లఘుః పునరితీహ న మే విభాగో
విస్తారసంకటమితీహ న మే విభాగః |
కోణం హి వర్తులమితీహ న మే విభాగో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౧ ||
మాతాపితాది తనయాది న మే కదాచిత్
జాతం మృతం న చ మనో న చ మే కదాచిత్ |
నిర్వ్యాకులం స్థిరమిదం పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౨ ||
శుద్ధం విశుద్ధమవిచారమనంతరూపం
నిర్లేపలేపమవిచారమనంతరూపమ్ |
నిష్ఖండఖండమవిచారమనంతరూపం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౩ ||
బ్రహ్మాదయః సురగణాః కథమత్ర సంతి
స్వర్గాదయో వసతయః కథమత్ర సంతి |
యద్యేకరూపమమలం పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౪ ||
నిర్నేతి నేతి విమలో హి కథం వదామి
నిఃశేషశేషవిమలో హి కథం వదామి |
నిర్లింగలింగవిమలో హి కథం వదామి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౫ ||
నిష్కర్మకర్మపరమం సతతం కరోమి
నిఃసంగసంగరహితం పరమం వినోదమ్ |
నిర్దేహదేహరహితం సతతం వినోదం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౬ ||
మాయాప్రపంచరచనా న చ మే వికారః
కౌటిల్యదంభరచనా న చ మే వికారః |
సత్యానృతేతి రచనా న చ మే వికారో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౭ ||
సంధ్యాదికాలరహితం న చ మే వియోగో
హ్యంతః ప్రబోధరహితం బధిరో న మూకః |
ఏవం వికల్పరహితం న చ భావశుద్ధం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౮ ||
నిర్నాథనాథరహితం హి నిరాకులం వై
నిశ్చిత్తచిత్తవిగతం హి నిరాకులం వై |
సంవిద్ధి సర్వవిగతం హి నిరాకులం వై
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౨౯ ||
కాంతారమందిరమిదం హి కథం వదామి
సంసిద్ధసంశయమిదం హి కథం వదామి |
ఏవం నిరంతరసమం హి నిరాకులం వై
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౦ ||
నిర్జీవజీవరహితం సతతం విభాతి
నిర్బీజబీజరహితం సతతం విభాతి |
నిర్వాణబంధరహితం సతతం విభాతి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౧ ||
సంభూతివర్జితమిదం సతతం విభాతి
సంసారవర్జితమిదం సతతం విభాతి |
సంహారవర్జితమిదం సతతం విభాతి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౨ ||
ఉల్లేఖమాత్రమపి తే న చ నామరూపం
నిర్భిన్నభిన్నమపి తే న హి వస్తు కించిత్ |
నిర్లజ్జమానస కరోషి కథం విషాదం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౩ ||
కిం నామ రోదిషి సఖే న జరా న మృత్యుః
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ జన్మ దుఃఖమ్ |
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే వికారో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౪ ||
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే స్వరూపం
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే విరూపమ్ |
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే వయాంసి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౫ ||
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే వయాంసి
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే మనాంసి |
కిం నామ రోదిషి సఖే న తవేంద్రియాణి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౬ ||
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తేఽస్తి కామః
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే ప్రలోభః |
కిం నామ రోదిషి సఖే న చ తే విమోహో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౭ ||
ఐశ్వర్యమిచ్ఛసి కథం న చ తే ధనాని
ఐశ్వర్యమిచ్ఛసి కథం న చ తే హి పత్నీ |
ఐశ్వర్యమిచ్ఛసి కథం న చ తే మమేతి
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౮ ||
లింగప్రపంచజనుషీ న చ తే న మే చ
నిర్లజ్జమానసమిదం చ విభాతి భిన్నమ్ |
నిర్భేదభేదరహితం న చ తే న మే చ
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౩౯ ||
నో వాఽణుమాత్రమపి తే హి విరాగరూపం
నో వాఽణుమాత్రమపి తే హి సరాగరూపమ్ |
నో వాఽణుమాత్రమపి తే హి సకామరూపం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౪౦ ||
ధ్యాతా న తే హి హృదయే న చ తే సమాధి-
-ర్ధ్యానం న తే హి హృదయే న బహిః ప్రదేశః |
ధ్యేయం న చేతి హృదయే న హి వస్తు కాలో
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౪౧ ||
యత్సారభూతమఖిలం కథితం మయా తే
న త్వం న మే న మహతో న గురుర్న న శిష్యః |
స్వచ్ఛందరూపసహజం పరమార్థతత్త్వం
జ్ఞానామృతం సమరసం గగనోపమోఽహమ్ || ౪౨ ||
కథమిహ పరమార్థం తత్త్వమానందరూపం
కథమిహ పరమార్థం నైవమానందరూపమ్ |
కథమిహ పరమార్థం జ్ఞానవిజ్ఞానరూపం
యది పరమహమేకం వర్తతే వ్యోమరూపమ్ || ౪౩ ||
దహనపవనహీనం విద్ధి విజ్ఞానమేకం
అవనిజలవిహీనం విద్ధి విజ్ఞానరూపమ్ |
సమగమనవిహీనం విద్ధి విజ్ఞానమేకం
గగనమివ విశాలం విద్ధి విజ్ఞానమేకమ్ || ౪౪ ||
న శూన్యరూపం న విశూన్యరూపం
న శుద్ధరూపం న విశుద్ధరూపమ్ |
రూపం విరూపం న భవామి కించిత్
స్వరూపరూపం పరమార్థతత్త్వమ్ || ౪౫ ||
ముంచ ముంచ హి సంసారం త్యాగం ముంచ హి సర్వథా |
త్యాగాత్యాగవిషం శుద్ధమమృతం సహజం ధ్రువమ్ || ౪౬ ||
ఇతి తృతీయోఽధ్యాయః || ౩ ||
—————
అథ చతుర్థోఽధ్యాయః ||
నావాహనం నైవ విసర్జనం వా
పుష్పాణి పత్రాణి కథం భవంతి |
ధ్యానాని మంత్రాణి కథం భవంతి
సమాసమం చైవ శివార్చనం చ || ౧ ||
న కేవలం బంధవిబంధముక్తో
న కేవలం శుద్ధవిశుద్ధముక్తః |
న కేవలం యోగవియోగముక్తః
స వై విముక్తో గగనోపమోఽహమ్ || ౨ ||
సంజాయతే సర్వమిదం హి తథ్యం
సంజాయతే సర్వమిదం వితథ్యమ్ |
ఏవం వికల్పో మమ నైవ జాతః
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౩ ||
న సాంజనం చైవ నిరంజనం వా
న చాంతరం వాపి నిరంతరం వా |
అంతర్విభిన్నం న హి మే విభాతి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౪ ||
అబోధబోధో మమ నైవ జాతో
బోధస్వరూపం మమ నైవ జాతమ్ |
నిర్బోధబోధం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౫ ||
న ధర్మయుక్తో న చ పాపయుక్తో
న బంధయుక్తో న చ మోక్షయుక్తః |
యుక్తం త్వయుక్తం న చ మే విభాతి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౬ ||
పరాపరం వా న చ మే కదాచిత్
మధ్యస్థభావో హి న చారిమిత్రమ్ |
హితాహితం చాపి కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౭ ||
నోపాసకో నైవముపాస్యరూపం
న చోపదేశో న చ మే క్రియా చ |
సంవిత్స్వరూపం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౮ ||
నో వ్యాపకం వ్యాప్యమిహాస్తి కించి-
-న్న చాలయం వాపి నిరాలయం వా |
అశూన్యశూన్యం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౯ ||
న గ్రాహకో గ్రాహ్యకమేవ కించి-
-న్న కారణం వా మమ నైవ కార్యమ్ |
అచింత్యచింత్యం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౦ ||
న భేదకం వాపి న చైవ భేద్యం
న వేదకం వా మమ నైవ వేద్యమ్ |
గతాగతం తాత కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౧ ||
న చాస్తి దేహో న చ మే విదేహో
బుద్ధిర్మనో మే న హి చేంద్రియాణి |
రాగో విరాగశ్చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౨ ||
ఉల్లేఖమాత్రం న హి భిన్నముచ్చై-
-రుల్లేఖమాత్రం న తిరోహితం వై |
సమాసమం మిత్ర కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౩ ||
జితేంద్రియోఽహం త్వజితేంద్రియో వా
న సంయమో మే నియమో న జాతః |
జయాజయౌ మిత్ర కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౪ ||
అమూర్తమూర్తిర్న చ మే కదాచి-
-దాద్యంతమధ్యం న చ మే కదాచిత్ |
బలాబలం మిత్ర కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౫ ||
మృతామృతం వాపి విషావిషం చ
సంజాయతే తాత న మే కదాచిత్ |
అశుద్ధశుద్ధం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౬ ||
స్వప్నః ప్రబోధో న చ యోగముద్రా
నక్తం దివా వాపి న మే కదాచిత్ |
అతుర్యతుర్యం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౭ ||
సంవిద్ధి మాం సర్వవిసర్వముక్తం
మాయా విమాయా న చ మే కదాచిత్ |
సంధ్యాదికం కర్మ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౮ ||
సంవిద్ధి మాం సర్వసమాధియుక్తం
సంవిద్ధి మాం లక్ష్యవిలక్ష్యముక్తమ్ |
యోగం వియోగం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౧౯ ||
మూర్ఖోఽపి నాహం న చ పండితోఽహం
మౌనం విమౌనం న చ మే కదాచిత్ |
తర్కం వితర్కం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౨౦ ||
పితా చ మాతా చ కులం న జాతి-
-ర్జన్మాది మృత్యుర్న చ మే కదాచిత్ |
స్నేహం విమోహం చ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౨౧ ||
అస్తం గతో నైవ సదోదితోఽహం
తేజో వితేజో న చ మే కదాచిత్ |
సంధ్యాదికం కర్మ కథం వదామి
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౨౨ ||
అసంశయం విద్ధి నిరాకులం మాం
అసంశయం విద్ధి నిరంతరం మామ్ |
అసంశయం విద్ధి నిరంజనం మాం
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౨౩ ||
ధ్యానాని సర్వాణి పరిత్యజంతి
శుభాశుభం కర్మ పరిత్యజంతి |
త్యాగామృతం తాత పిబంతి ధీరాః
స్వరూపనిర్వాణమనామయోఽహమ్ || ౨౪ ||
విందతి విందతి న హి న హి యత్ర
ఛందోలక్షణం న హి న హి తత్ర |
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపతి తత్త్వం పరమవధూతః || ౨౫ ||
ఇతి చతుర్థోఽధ్యాయః || ౪ ||
———–
అథ పంచమోధ్యాయః ||
ఓం ఇతి గదితం గగనసమం తత్
న పరాపరసారవిచార ఇతి |
అవిలాసవిలాసనిరాకరణం
కథమక్షరబిందుసముచ్చరణమ్ || ౧ ||
ఇతి తత్త్వమసిప్రభృతిశ్రుతిభిః
ప్రతిపాదితమాత్మని తత్త్వమసి |
త్వముపాధివివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨ ||
అధ ఊర్ధ్వవివర్జితసర్వసమం
బహిరంతరవర్జితసర్వసమమ్ |
యది చైకవివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౩ ||
న హి కల్పితకల్పవిచార ఇతి
న హి కారణకార్యవిచార ఇతి |
పదసంధివివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౪ ||
న హి బోధవిబోధసమాధిరితి
న హి దేశవిదేశసమాధిరితి |
న హి కాలవికాలసమాధిరితి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౫ ||
న హి కుంభనభో న హి కుంభ ఇతి
న హి జీవవపుర్న హి జీవ ఇతి |
న హి కారణకార్యవిభాగ ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౬ ||
ఇహ సర్వనిరంతరమోక్షపదం
లఘుదీర్ఘవిచారవిహీన ఇతి |
న హి వర్తులకోణవిభాగ ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౭ ||
ఇహ శూన్యవిశూన్యవిహీన ఇతి
ఇహ శుద్ధవిశుద్ధవిహీన ఇతి |
ఇహ సర్వవిసర్వవిహీన ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౮ ||
న హి భిన్నవిభిన్నవిచార ఇతి
బహిరంతరసంధివిచార ఇతి |
అరిమిత్రవివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౯ ||
న హి శిష్యవిశిష్యస్వరూప ఇతి
న చరాచరభేదవిచార ఇతి |
ఇహ సర్వనిరంతరమోక్షపదం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౦ ||
నను రూపవిరూపవిహీన ఇతి
నను భిన్నవిభిన్నవిహీన ఇతి |
నను సర్గవిసర్గవిహీన ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౧ ||
న గుణాగుణపాశనిబంధ ఇతి
మృతజీవనకర్మ కరోమి కథమ్ |
ఇతి శుద్ధనిరంజనసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౨ ||
ఇహ భావవిభావవిహీన ఇతి
ఇహ కామవికామవిహీన ఇతి |
ఇహ బోధతమం ఖలు మోక్షసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౩ ||
ఇహ తత్త్వనిరంతరతత్త్వమితి
న హి సంధివిసంధివిహీన ఇతి |
యది సర్వవివర్జితసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౪ ||
అనికేతకుటీ పరివారసమం
ఇహ సంగవిసంగవిహీనపరమ్ |
ఇహ బోధవిబోధవిహీనపరం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౫ ||
అవికారవికారమసత్యమితి
అవిలక్షవిలక్షమసత్యమితి |
యది కేవలమాత్మని సత్యమితి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౬ ||
ఇహ సర్వసమం ఖలు జీవ ఇతి
ఇహ సర్వనిరంతరజీవ ఇతి |
ఇహ కేవలనిశ్చలజీవ ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౭ ||
అవివేకవివేకమబోధ ఇతి
అవికల్పవికల్పమబోధ ఇతి |
యది చైకనిరంతరబోధ ఇతి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౮ ||
న హి మోక్షపదం న హి బంధపదం
న హి పుణ్యపదం న హి పాపపదమ్ |
న హి పూర్ణపదం న హి రిక్తపదం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౧౯ ||
యది వర్ణవివర్ణవిహీనసమం
యది కారణకార్యవిహీనసమమ్ |
యది భేదవిభేదవిహీనసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౦ ||
ఇహ సర్వనిరంతరసర్వచితే
ఇహ కేవలనిశ్చలసర్వచితే |
ద్విపదాదివివర్జితసర్వచితే
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౧ ||
అతిసర్వనిరంతరసర్వగతం
అతినిర్మలనిశ్చలసర్వగతమ్ |
దినరాత్రివివర్జితసర్వగతం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౨ ||
న హి బంధవిబంధసమాగమనం
న హి యోగవియోగసమాగమనమ్ |
న హి తర్కవితర్కసమాగమనం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౩ ||
ఇహ కాలవికాలనిరాకరణం
అణుమాత్రకృశానునిరాకరణమ్ |
న హి కేవలసత్యనిరాకరణం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౪ ||
ఇహ దేహవిదేహవిహీన ఇతి
నను స్వప్నసుషుప్తివిహీనపరమ్ |
అభిధానవిధానవిహీనపరం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౫ ||
గగనోపమశుద్ధవిశాలసమం
అతిసర్వవివర్జితసర్వసమమ్ |
గతసారవిసారవికారసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౬ ||
ఇహ ధర్మవిధర్మవిరాగతరం
ఇహ వస్తువివస్తువిరాగతరమ్ |
ఇహ కామవికామవిరాగతరం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౭ ||
సుఖదుఃఖవివర్జితసర్వసమం
ఇహ శోకవిశోకవిహీనపరమ్ |
గురుశిష్యవివర్జితతత్త్వపరం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౮ ||
న కిలాంకురసారవిసార ఇతి
న చలాచలసామ్యవిసామ్యమితి |
అవిచారవిచారవిహీనమితి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౨౯ ||
ఇహ సారసముచ్చయసారమితి
కథితం నిజభావవిభేద ఇతి |
విషయే కరణత్వమసత్యమితి
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౩౦ ||
బహుధా శ్రుతయః ప్రవదంతి యతో
వియదాదిరిదం మృగతోయసమమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వసమం
కిము రోదిషి మానసి సర్వసమమ్ || ౩౧ ||
విందతి విందతి న హి న హి యత్ర
ఛందోలక్షణం న హి న హి తత్ర |
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపతి తత్త్వం పరమవధూతః || ౩౨ ||
ఇతి పంచమోఽధ్యాయః || ౫ ||
———
అథ షష్ఠమోఽధ్యాయః ||
బహుధా శ్రుతయః ప్రవదంతి వయం
వియదాదిరిదం మృగతోయసమమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
ఉపమేయమథోహ్యుపమా చ కథమ్ || ౧ ||
అవిభక్తివిభక్తివిహీనపరం
నను కార్యవికార్యవిహీనపరమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
యజనం చ కథం తపనం చ కథమ్ || ౨ ||
మన ఏవ నిరంతరసర్వగతం
హ్యవిశాలవిశాలవిహీనపరమ్ |
మన ఏవ నిరంతరసర్వశివం
మనసాపి కథం వచసా చ కథమ్ || ౩ ||
దినరాత్రివిభేదనిరాకరణం
ఉదితానుదితస్య నిరాకరణమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
రవిచంద్రమసౌ జ్వలనశ్చ కథమ్ || ౪ ||
గతకామవికామవిభేద ఇతి
గతచేష్టవిచేష్టవిభేద ఇతి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
బహిరంతరభిన్నమతిశ్చ కథమ్ || ౫ ||
యది సారవిసారవిహీన ఇతి
యది శూన్యవిశూన్యవిహీన ఇతి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
ప్రథమం చ కథం చరమం చ కథమ్ || ౬ ||
యది భేదవిభేదనిరాకరణం
యది వేదకవేద్యనిరాకరణమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
తృతీయం చ కథం తురీయం చ కథమ్ || ౭ ||
గదితావిదితం న హి సత్యమితి
విదితావిదితం న హి సత్యమితి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
విషయేంద్రియబుద్ధిమనాంసి కథమ్ || ౮ ||
గగనం పవనో న హి సత్యమితి
ధరణీ దహనో న హి సత్యమితి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
జలదశ్చ కథం సలిలం చ కథమ్ || ౯ ||
యది కల్పితలోకనిరాకరణం
యది కల్పితదేవనిరాకరణమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
గుణదోషవిచారమతిశ్చ కథమ్ || ౧౦ ||
మరణామరణం హి నిరాకరణం
కరణాకరణం హి నిరాకరణమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
గమనాగమనం హి కథం వదతి || ౧౧ ||
ప్రకృతిః పురుషో న హి భేద ఇతి
న హి కారణకార్యవిభేద ఇతి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
పురుషాపురుషం చ కథం వదతి || ౧౨ ||
తృతీయం న హి దుఃఖసమాగమనం
న గుణాద్ద్వితీయస్య సమాగమనమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
స్థవిరశ్చ యువా చ శిశుశ్చ కథమ్ || ౧౩ ||
నను ఆశ్రమవర్ణవిహీనపరం
నను కారణకర్తృవిహీనపరమ్ |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
అవినష్టవినష్టమతిశ్చ కథమ్ || ౧౪ ||
గ్రసితాగ్రసితం చ వితథ్యమితి
జనితాజనితం చ వితథ్యమితి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
అవినాశి వినాశి కథం హి భవేత్ || ౧౫ ||
పురుషాపురుషస్య వినష్టమితి
వనితావనితస్య వినష్టమితి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
అవినోదవినోదమతిశ్చ కథమ్ || ౧౬ ||
యది మోహవిషాదవిహీనపరో
యది సంశయశోకవిహీనపరః |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
అహమేతి మమేతి కథం చ పునః || ౧౭ ||
నను ధర్మవిధర్మవినాశ ఇతి
నను బంధవిబంధవినాశ ఇతి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
ఇహ దుఃఖవిదుఃఖమతిశ్చ కథమ్ || ౧౮ ||
న హి యాజ్ఞికయజ్ఞవిభాగ ఇతి
న హుతాశనవస్తువిభాగ ఇతి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
వద కర్మఫలాని భవంతి కథమ్ || ౧౯ ||
నను శోకవిశోకవిముక్త ఇతి
నను దర్పవిదర్పవిముక్త ఇతి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
నను రాగవిరాగమతిశ్చ కథమ్ || ౨౦ ||
న హి మోహవిమోహవికార ఇతి
న హి లోభవిలోభవికార ఇతి |
యది చైకనిరంతరసర్వశివం
హ్యవివేకవివేకమతిశ్చ కథమ్ || ౨౧ ||
త్వమహం న హి హంత కదాచిదపి
కులజాతివిచారమసత్యమితి |
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథమ్ || ౨౨ ||
గురుశిష్యవిచారవిశీర్ణ ఇతి
ఉపదేశవిచారవిశీర్ణ ఇతి |
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథమ్ || ౨౩ ||
న హి కల్పితదేహవిభాగ ఇతి
న హి కల్పితలోకవిభాగ ఇతి |
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథమ్ || ౨౪ ||
సరజో విరజో న కదాచిదపి
నను నిర్మలనిశ్చలశుద్ధ ఇతి |
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథమ్ || ౨౫ ||
న హి దేహవిదేహవికల్ప ఇతి
అనృతం చరితం న హి సత్యమితి |
అహమేవ శివః పరమార్థ ఇతి
అభివాదనమత్ర కరోమి కథమ్ || ౨౬ ||
విందతి విందతి న హి న హి యత్ర
ఛందోలక్షణం న హి న హి తత్ర |
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపతి తత్త్వం పరమవధూతః || ౨౭ ||
ఇతి షష్ఠోఽధ్యాయః || ౬ ||
———-
అథ సప్తమోఽధ్యాయః ||
రథ్యాకర్పటవిరచితకంథః
పుణ్యాపుణ్యవివర్జితపంథః |
శూన్యాగారే తిష్ఠతి నగ్నః
శుద్ధనిరంజనసమరసమగ్నః || ౧ ||
లక్ష్యాలక్ష్యవివర్జితలక్ష్యో
యుక్తాయుక్తవివర్జితదక్షః |
కేవలతత్త్వనిరంజనపూతో
వాదవివాదః కథమవధూతః || ౨ ||
ఆశాపాశవిబంధనముక్తాః
శౌచాచారవివర్జితయుక్తాః |
ఏవం సర్వవివర్జితశాంతా-
-స్తత్త్వం శుద్ధనిరంజనవంతః || ౩ ||
కథమిహ దేహవిదేహవిచారః
కథమిహ రాగవిరాగవిచారః |
నిర్మలనిశ్చలగగనాకారం
స్వయమిహ తత్త్వం సహజాకారమ్ || ౪ ||
కథమిహ తత్త్వం విందతి యత్ర
రూపమరూపం కథమిహ తత్ర |
గగనాకారః పరమో యత్ర
విషయీకరణం కథమిహ తత్ర || ౫ ||
గగనాకారనిరంతరహంస-
-స్తత్త్వవిశుద్ధనిరంజనహంసః |
ఏవం కథమిహ భిన్నవిభిన్నం
బంధవిబంధవికారవిభిన్నమ్ || ౬ ||
కేవలతత్త్వనిరంతరసర్వం
యోగవియోగౌ కథమిహ గర్వమ్ |
ఏవం పరమనిరంతరసర్వం
ఏవం కథమిహ సారవిసారమ్ || ౭ ||
కేవలతత్త్వనిరంజనసర్వం
గగనాకారనిరంతరశుద్ధమ్ |
ఏవం కథమిహ సంగవిసంగం
సత్యం కథమిహ రంగవిరంగమ్ || ౮ ||
యోగవియోగై రహితో యోగీ
భోగవిభోగై రహితో భోగీ |
ఏవం చరతి హి మందం మందం
మనసా కల్పితసహజానందమ్ || ౯ ||
బోధవిబోధైః సతతం యుక్తో
ద్వైతాద్వైతైః కథమిహ ముక్తః |
సహజో విరజః కథమిహ యోగీ
శుద్ధనిరంజనసమరసభోగీ || ౧౦ ||
భగ్నాభగ్నవివర్జితభగ్నో
లగ్నాలగ్నవివర్జితలగ్నః |
ఏవం కథమిహ సారవిసారః
సమరసతత్త్వం గగనాకారః || ౧౧ ||
సతతం సర్వవివర్జితయుక్తః
సర్వం తత్త్వవివర్జితముక్తః |
ఏవం కథమిహ జీవితమరణం
ధ్యానాధ్యానైః కథమిహ కరణమ్ || ౧౨ ||
ఇంద్రజాలమిదం సర్వం యథా మరుమరీచికా |
అఖండితమనాకారో వర్తతే కేవలః శివః || ౧౩ ||
ధర్మాదౌ మోక్షపర్యంతం నిరీహాః సర్వథా వయమ్ |
కథం రాగవిరాగైశ్చ కల్పయంతి విపశ్చితః || ౧౪ ||
విందతి విందతి న హి న హి యత్ర
ఛందోలక్షణం న హి న హి తత్ర |
సమరసమగ్నో భావితపూతః
ప్రలపతి తత్త్వం పరమవధూతః || ౧౫ ||
ఇతి సప్తమోఽధ్యాయః || ౭ ||
————-
అథ అష్టమోఽధ్యాయః ||
త్వద్యాత్రయా వ్యాపకతా హతా తే
ధ్యానేన చేతఃపరతా హతా తే |
స్తుత్యా మయా వాక్పరతా హతా తే
క్షమస్వ నిత్యం త్రివిధాపరాధాన్ || ౧ ||
కామైరహతధీర్దాంతో మృదుః శుచిరకించనః |
అనీహో మితభుక్ శాంతః స్థిరో మచ్ఛరణో మునిః || ౨ ||
అప్రమత్తో గభీరాత్మా ధృతిమాన్ జితషడ్గుణః |
అమానీ మానదః కల్పో మైత్రః కారుణికః కవిః || ౩ ||
కృపాలురకృతద్రోహస్తితిక్షుః సర్వదేహినామ్ |
సత్యసారోఽనవద్యాత్మా సమః సర్వోపకారకః || ౪ ||
అవధూతలక్షణం వర్ణైర్జ్ఞాతవ్యం భగవత్తమైః |
వేదవర్ణార్థతత్త్వజ్ఞైర్వేదవేదాంతవాదిభిః || ౫ ||
ఆశాపాశవినిర్ముక్త ఆదిమధ్యాంతనిర్మలః |
ఆనందే వర్తతే నిత్యమకారం తస్య లక్షణమ్ || ౬ ||
వాసనా వర్జితా యేన వక్తవ్యం చ నిరామయమ్ |
వర్తమానేషు వర్తేత వకారం తస్య లక్షణమ్ || ౭ ||
ధూలిధూసరగాత్రాణి ధూతచిత్తో నిరామయః |
ధారణాధ్యాననిర్ముక్తో ధూకారస్తస్య లక్షణమ్ || ౮ ||
తత్త్వచింతా ధృతా యేన చింతాచేష్టావివర్జితః |
తమోఽహంకారనిర్ముక్తస్తకారస్తస్య లక్షణమ్ || ౯ ||
దత్తాత్రేయావధూతేన నిర్మితానందరూపిణా |
యే పఠంతి చ శృణ్వంతి తేషాం నైవ పునర్భవః || ౧౦ ||
ఇతి అష్టమోఽధ్యాయః || ౮ ||
ఇతి అవధూతగీతా సమాప్తా ||
మరిన్ని శ్రీ దత్తాత్రేయ స్తోత్రాలు చూడండి.
గమనిక : హనుమద్విజయోత్సవం (హనుమజ్జయంతి) సందర్భంగా "శ్రీ ఆంజనేయ స్తోత్రనిధి" పుస్తకము కొనుగోలుకు అందుబాటులో ఉంది. Click here to buy.
పైరసీ ప్రకటన : శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు మరియు నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ కలిసి మా పుస్తకాలను ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.
Chant other stotras in తెలుగు, ಕನ್ನಡ, தமிழ், देवनागरी, english.
Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.
