Read in తెలుగు / ಕನ್ನಡ / தமிழ் / देवनागरी / English (IAST)
|| hanūmadvr̥ttānukathanam ||
tatastasya girēḥ śr̥ṅgē mahēndrasya mahābalāḥ |
hanumatpramukhāḥ prītiṁ harayō jagmuruttamām || 1 ||
taṁ tataḥ pratisaṁhr̥ṣṭaḥ prītimantaṁ mahākapim |
jāmbavānkāryavr̥ttāntamapr̥cchadanilātmajam || 2 ||
kathaṁ dr̥ṣṭā tvayā dēvī kathaṁ vā tatra vartatē |
tasyāṁ vā sa kathaṁ vr̥ttaḥ krūrakarmā daśānanaḥ || 3 ||
tattvataḥ sarvamētannaḥ prabrūhi tvaṁ mahākapē |
śrutārthāścintayiṣyāmō bhūyaḥ kāryaviniścayam || 4 ||
yaścārthastatra vaktavyō gatairasmābhirātmavān |
rakṣitavyaṁ ca yattatra tadbhavānvyākarōtu naḥ || 5 ||
sa niyuktastatastēna samprahr̥ṣṭatanūruhaḥ |
praṇamya śirasā dēvyai sītāyai pratyabhāṣata || 6 ||
pratyakṣamēva bhavatāṁ mahēndrāgrātkhamāplutaḥ |
udadhērdakṣiṇaṁ pāraṁ kāṅkṣamāṇaḥ samāhitaḥ || 7 ||
gacchataśca hi mē ghōraṁ vighnarūpamivābhavat |
kāñcanaṁ śikharaṁ divyaṁ paśyāmi sumanōharam || 8 ||
sthitaṁ panthānamāvr̥tya mēnē vighnaṁ ca taṁ nagam |
upasaṅgamya taṁ divyaṁ kāñcanaṁ nagasattamam || 9 ||
kr̥tā mē manasā buddhirbhēttavyō:’yaṁ mayēti ca |
prahataṁ ca mayā tasya lāṅgūlēna mahāgirēḥ || 10 ||
śikharaṁ sūryasaṅkāśaṁ vyaśīryata sahasradhā |
vyavasāyaṁ ca taṁ buddhvā sa hōvāca mahāgiriḥ || 11 ||
putrēti madhurāṁ vāṇīṁ manaḥ prahlādayanniva |
pitr̥vyaṁ cāpi māṁ viddhi sakhāyaṁ mātariśvanaḥ || 12 ||
mainākamiti vikhyātaṁ nivasantaṁ mahōdadhau |
pakṣavantaḥ purā putra babhūvuḥ parvatōttamāḥ || 13 ||
chandataḥ pr̥thivīṁ cērurbādhamānāḥ samantataḥ |
śrutvā nagānāṁ caritaṁ mahēndraḥ pākaśāsanaḥ || 14 ||
cicchēda bhagavānpakṣānvajrēṇaiṣāṁ sahasraśaḥ |
ahaṁ tu mōkṣitastasmāttava pitrā mahātmanā || 15 ||
mārutēna tadā vatsa prakṣiptō:’smi mahārṇavē |
rāmasya ca mayā sāhyē vartitavyamarindama || 16 ||
rāmō dharmabhr̥tāṁ śrēṣṭhō mahēndrasamavikramaḥ |
ētacchrutvā vacastasya mainākasya mahātmanaḥ || 17 ||
kāryamāvēdya tu girērudyataṁ ca manō mama |
tēna cāhamanujñātō mainākēna mahātmanā || 18 ||
sa cāpyantarhitaḥ śailō mānuṣēṇa vapuṣmatā |
śarīrēṇa mahāśailaḥ śailēna ca mahōdadhau || 19 ||
uttamaṁ javamāsthāya śēṣaṁ panthānamāsthitaḥ |
tatō:’haṁ suciraṁ kālaṁ vēgēnābhyagamaṁ pathi || 20 ||
tataḥ paśyāmyahaṁ dēvīṁ surasāṁ nāgamātaram |
samudramadhyē sā dēvī vacanaṁ māmabhāṣata || 21 ||
mama bhakṣaḥ pradiṣṭastvamamarairharisattama |
atastvāṁ bhakṣayiṣyāmi vihitastvaṁ cirasya mē || 22 ||
ēvamuktaḥ surasayā prāñjaliḥ praṇataḥ sthitaḥ |
vivarṇavadanō bhūtvā vākyaṁ cēdamudīrayan || 23 ||
rāmō dāśarathiḥ śrīmānpraviṣṭō daṇḍakāvanam |
lakṣmaṇēna saha bhrātrā sītayā ca parantapaḥ || 24 ||
tasya sītā hr̥tā bhāryā rāvaṇēna durātmanā |
tasyāḥ sakāśaṁ dūtō:’haṁ gamiṣyē rāmaśāsanāt || 25 ||
kartumarhasi rāmasya sāhāyyaṁ viṣayē satī |
athavā maithilīṁ dr̥ṣṭvā rāmaṁ cākliṣṭakāriṇam || 26 ||
āgamiṣyāmi tē vaktraṁ satyaṁ pratiśr̥ṇōmi tē |
ēvamuktā mayā sā tu surasā kāmarūpiṇī || 27 ||
abravīnnātivartēta kaścidēṣa varō mama |
ēvamuktaḥ surasayā daśayōjanamāyataḥ || 28 ||
tatō:’rdhaguṇavistārō babhūvāhaṁ kṣaṇēna tu |
matpramāṇādhikaṁ caiva vyāditaṁ tu mukhaṁ tayā || 29 ||
taddr̥ṣṭvā vyāditaṁ cāsyaṁ hrasvaṁ hyakaravaṁ vapuḥ |
tasminmuhūrtē ca punarbabhūvāṅguṣṭhamātrakaḥ || 30 ||
abhipatyāśu tadvaktraṁ nirgatō:’haṁ tataḥ kṣaṇāt |
abravītsurasā dēvī svēna rūpēṇa māṁ punaḥ || 31 ||
arthasiddhyai hariśrēṣṭha gaccha saumya yathāsukham |
samānaya ca vaidēhīṁ rāghavēṇa mahātmanā || 32 ||
sukhī bhava mahābāhō prītāsmi tava vānara |
tatō:’haṁ sādhu sādhvīti sarvabhūtaiḥ praśaṁsitaḥ || 33 ||
tatōntarikṣaṁ vipulaṁ plutō:’haṁ garuḍō yathā |
chāyā mē nigr̥hītā ca na ca paśyāmi kiñcana || 34 ||
sō:’haṁ vigatavēgastu diśō daśa vilōkayan |
na kiñcittatra paśyāmi yēna mē:’pahr̥tā gatiḥ || 35 ||
tatō mē buddhirutpannā kiṁ nāma gaganē mama |
īdr̥śō vighna utpannō rūpaṁ yatra na dr̥śyatē || 36 ||
adhōbhāgēna mē dr̥ṣṭiḥ śōcatā pātitā mayā |
tatō:’drākṣamahaṁ bhīmāṁ rākṣasīṁ salilēśayām || 37 ||
prahasya ca mahānādamuktō:’haṁ bhīmayā tayā |
avasthitamasambhrāntamidaṁ vākyamaśōbhanam || 38 ||
kvāsi gantā mahākāya kṣudhitāyā mamēpsitaḥ |
bhakṣaḥ prīṇaya mē dēhaṁ ciramāhāravarjitam || 39 ||
bāḍhamityēva tāṁ vāṇīṁ pratyagr̥hṇāmahaṁ tataḥ |
āsyapramāṇādadhikaṁ tasyāḥ kāyamapūrayam || 40 ||
tasyāścāsyaṁ mahadbhīmaṁ vardhatē mama bhakṣaṇē |
na ca māṁ sādhu bubudhē mama vā nikr̥taṁ kr̥tam || 41 ||
tatō:’haṁ vipulaṁ rūpaṁ saṅkṣipya nimiṣāntarāt |
tasyā hr̥dayamādāya prapatāmi nabhaḥsthalam || 42 ||
sā visr̥ṣṭabhujā bhīmā papāta lavaṇāmbhasi |
mayā parvatasaṅkāśā nikr̥ttahr̥dayā satī || 43 ||
śr̥ṇōmi khagatānāṁ ca siddhānāṁ cāraṇaiḥ saha |
rākṣasī siṁhikā bhīmā kṣipraṁ hanumatā hatā || 44 ||
tāṁ hatvā punarēvāhaṁ kr̥tyamātyayikaṁ smaran |
gatvā cāhaṁ mahādhvānaṁ paśyāmi nagamaṇḍitam || 45 ||
dakṣiṇaṁ tīramudadhērlaṅkā yatra ca sā purī |
astaṁ dinakarē yātē rakṣasāṁ nilayaṁ puram || 46 ||
praviṣṭō:’hamavijñātō rakṣōbhirbhīmavikramaiḥ |
tatra praviśataścāpi kalpāntaghanasannibhā || 47 ||
aṭ-ṭahāsaṁ vimuñcantī nārī kāpyutthitā puraḥ |
jighāṁsantīṁ tatastāṁ tu jvaladagniśirōruhām || 48 ||
savyamuṣṭiprahārēṇa parājitya subhairavām |
pradōṣakālē praviśaṁ bhītayāhaṁ tayōditaḥ || 49 ||
ahaṁ laṅkāpurī vīra nirjitā vikramēṇa tē |
yasmāttasmādvijētāsi sarvarakṣāṁsyaśēṣataḥ || 50 ||
tatrāhaṁ sarvarātraṁ tu vicinvan janakātmajām |
rāvaṇāntaḥpuragatō na cāpaśyaṁ sumadhyamām || 51 ||
tataḥ sītāmapaśyaṁstu rāvaṇasya nivēśanē |
śōkasāgaramāsādya na pāramupalakṣayē || 52 ||
śōcatā ca mayā dr̥ṣṭaṁ prākārēṇa samāvr̥tam |
kāñcanēna vikr̥ṣṭēna gr̥hōpavanamuttamam || 53 ||
saprākāramavaplutya paśyāmi bahupādapam |
aśōkavanikāmadhyē śiṁśupāpādapō mahān || 54 ||
tamāruhya ca paśyāmi kāñcanaṁ kadalīvanam |
adūrē śiṁśupāvr̥kṣātpaśyāmi varavarṇinīm || 55 ||
śyāmāṁ kamalapatrākṣīmupavāsakr̥śānanām |
tadēkavāsaḥsaṁvītāṁ rajōdhvastaśirōruhām || 56 ||
śōkasantāpadīnāṅgīṁ sītāṁ bhartr̥hitē sthitām |
rākṣasībhirvirūpābhiḥ krūrābhirabhisaṁvr̥tām || 57 ||
māṁsaśōṇitabhakṣābhirvyāghrībhirhariṇīmiva |
sā mayā rākṣasīmadhyē tarjyamānā muhurmahuḥ || 58 ||
ēkavēṇīdharā dīnā bhartr̥cintāparāyaṇā |
bhūmiśayyā vivarṇāṅgī padminīva himāgamē || 59 ||
rāvaṇādvinivr̥ttārthā martavyakr̥taniścayā |
kathaṁ-cinmr̥gaśābākṣī tūrṇamāsāditā mayā || 60 ||
tāṁ dr̥ṣṭvā tādr̥śīṁ nārīṁ rāmapatnīṁ yaśasvinīm |
tatraiva śiṁśupāvr̥kṣē paśyannahamavasthitaḥ || 61 ||
tatō halahalāśabdaṁ kāñcīnūpuramiśritam |
śr̥ṇōmyadhikagambhīraṁ rāvaṇasya nivēśanē || 62 ||
tatō:’haṁ paramōdvignaḥ svaṁ rūpaṁ pratisaṁharan |
ahaṁ tu śiṁśupāvr̥kṣē pakṣīva gahanē sthitaḥ || 63 ||
tatō rāvaṇadārāśca rāvaṇaśca mahābalaḥ |
taṁ dēśaṁ samanuprāptā yatra sītābhavatsthitā || 64 ||
taddr̥ṣṭvātha varārōhā sītā rakṣōmahābalam |
saṅkucyōrū stanau pīnau bāhubhyāṁ parirabhya ca || 65 ||
vitrastāṁ paramōdvignāṁ vīkṣamāṇāṁ tatastataḥ |
trāṇaṁ kiñcidapaśyantīṁ vēpamānāṁ tapasvinīm || 66 ||
tāmuvāca daśagrīvaḥ sītāṁ paramaduḥkhitām |
avākchirāḥ prapatitō bahumanyasva māmiti || 67 ||
yadi cēttvaṁ tu darpānmāṁ nābhinandasi garvitē |
dvau māsāvantaraṁ sītē pāsyāmi rudhiraṁ tava || 68 ||
ētacchrutvā vacastasya rāvaṇasya durātmanaḥ |
uvāca paramakruddhā sītā vacanamuttamam || 69 ||
rākṣasādhama rāmasya bhāryāmamitatējasaḥ |
ikṣvākukulanāthasya snuṣāṁ daśarathasya ca || 70 ||
avācyaṁ vadatō jihvā kathaṁ na patitā tava |
kiñcidvīryaṁ tavānārya yō māṁ bharturasannidhau || 71 ||
apahr̥tyāgataḥ pāpa tēnādr̥ṣṭō mahātmanā |
na tvaṁ rāmasya sadr̥śō dāsyē:’pyasya na yujyasē || 72 ||
yajñīyaḥ satyavādī ca raṇaślāghī ca rāghavaḥ |
jānakyā paruṣaṁ vākyamēvamuktō daśānanaḥ || 73 ||
jajvāla sahasā kōpāccitāstha iva pāvakaḥ |
vivartya nayanē krūrē muṣṭimudyamya dakṣiṇam || 74 ||
maithilīṁ hantumārabdhaḥ strībhirhāhākr̥taṁ tadā |
strīṇāṁ madhyātsamutpatya tasya bhāryā durātmanaḥ || 75 ||
varā mandōdarīnāma tayā sa pratiṣēdhitaḥ |
uktaśca madhurāṁ vāṇīṁ tayā sa madanārditaḥ || 76 ||
sītayā tava kiṁ kāryaṁ mahēndrasamavikrama |
[* mayā saha ramasvādya madviśiṣṭā na jānakī | *]
dēvagandharvakanyābhiryakṣakanyābhirēva ca || 77 ||
sārdhaṁ prabhō ramasvēha sītayā kiṁ kariṣyasi |
tatastābhiḥ samētābhirnārībhiḥ sa mahābalaḥ || 78 ||
prasādya sahasā nītō bhavanaṁ svaṁ niśācaraḥ |
yātē tasmindaśagrīvē rākṣasyō vikr̥tānanāḥ || 79 ||
sītāṁ nirbhartsayāmāsurvākyaiḥ krūraiḥ sudāruṇaiḥ |
tr̥ṇavadbhāṣitaṁ tāsāṁ gaṇayāmāsa jānakī || 80 ||
garjitaṁ ca tadā tāsāṁ sītāṁ prāpya nirarthakam |
vr̥thāgarjitaniścēṣṭā rākṣasyaḥ piśitāśanāḥ || 81 ||
rāvaṇāya śaśaṁsustāḥ sītādhyavasitaṁ mahat |
tatastāḥ sahitāḥ sarvā vihatāśā nirudyamāḥ || 82 ||
parikṣipya samantāttāṁ nidrāvaśamupāgatāḥ |
tāsu caiva prasuptāsu sītā bhartr̥hitē ratā || 83 ||
vilapya karuṇaṁ dīnā praśuśōca suduḥkhitā |
tāsāṁ madhyātsamutthāya trijaṭā vākyamabravīt || 84 ||
ātmānaṁ khādata kṣipraṁ na sītā vinaśiṣyati |
janakasyātmajā sādhvī snuṣā daśarathasya ca || 85 ||
svapnō hyadya mayā dr̥ṣṭō dāruṇō rōmaharṣaṇaḥ |
rakṣasāṁ ca vināśāya bharturasyā jayāya ca || 86 ||
alamasmātparitrātuṁ rāghavādrākṣasīgaṇam |
abhiyācāma vaidēhīmētaddhi mama rōcatē || 87 ||
yasyā hyēvaṁvidhaḥ svapnō duḥkhitāyāḥ pradr̥śyatē |
sā duḥkhairvividhairmuktā sukhamāpnōtyanuttamam || 88 ||
praṇipātaprasannā hi maithilī janakātmajā |
tataḥ sā hrīmatī bālā bharturvijayaharṣitā || 89 ||
avōcadyadi tattathyaṁ bhavēyaṁ śaraṇaṁ hi vaḥ |
tāṁ cāhaṁ tādr̥śīṁ dr̥ṣṭvā sītāyā dāruṇāṁ daśām || 90 ||
cintayāmāsa vikrāntō na ca mē nirvr̥taṁ manaḥ |
sambhāṣaṇārthaṁ ca mayā jānakyāścintitō vidhiḥ || 91 ||
ikṣvākūṇāṁ hi vaṁśastu tatō mama puraskr̥taḥ |
śrutvā tu gaditāṁ vācaṁ rājarṣigaṇapūjitām || 92 ||
pratyabhāṣata māṁ dēvī bāṣpaiḥ pihitalōcanā |
kastvaṁ kēna kathaṁ cēha prāptō vānarapuṅgava || 93 ||
kā ca rāmēṇa tē prītistanmē śaṁsitumarhasi |
tasyāstadvacanaṁ śrutvā hyahamapyabravaṁ vacaḥ || 94 ||
dēvi rāmasya bhartustē sahāyō bhīmavikramaḥ |
sugrīvō nāma vikrāntō vānarēndrō mahābalaḥ || 95 ||
tasya māṁ viddhi bhr̥tyaṁ tvaṁ hanumantamihāgatam |
bhartrāhaṁ prēṣitastubhyaṁ rāmēṇākliṣṭakarmaṇā || 96 ||
idaṁ ca puruṣavyāghraḥ śrīmāndāśarathiḥ svayam |
aṅgulīyamabhijñānamadāttubhyaṁ yaśasvini || 97 ||
tadicchāmi tvayājñaptaṁ dēvi kiṁ karavāṇyaham |
rāmalakṣmaṇayōḥ pārśvaṁ nayāmi tvāṁ kimuttaram || 98 ||
ētacchrutvā viditvā ca sītā janakanandinī |
āha rāvaṇamutsādya rāghavō māṁ nayatviti || 99 ||
praṇamya śirasā dēvīmahamāryāmaninditām |
rāghavasya manōhlādamabhijñānamayāciṣam || 100 ||
atha māmabravītsītā gr̥hyatāmayamuttamaḥ |
maṇiryēna mahābāhū rāmastvāṁ bahu manyatē || 101 ||
ityuktvā tu varārōhā maṇipravaramadbhutam |
prāyacchatparamōdvignā vācā māṁ sandidēśa ha || 102 ||
tatastasyai praṇamyāhaṁ rājaputryai samāhitaḥ |
pradakṣiṇaṁ parikrāmamihābhyudgatamānasaḥ || 103 ||
uktō:’haṁ punarēvēdaṁ niścitya manasā tayā | [uttaraṁ]
hanumanmama vr̥ttāntaṁ vaktumarhasi rāghavē || 104 ||
yathā śrutvaiva nacirāttāvubhau rāmalakṣmaṇau |
sugrīvasahitau vīrāvupēyātāṁ tathā kuru || 105 ||
yadyanyathā bhavēdētaddvau māsau jīvitaṁ mama |
na māṁ drakṣyati kākutsthō mriyē sāhamanāthavat || 106 ||
tacchrutvā karuṇaṁ vākyaṁ krōdhō māmabhyavartata |
uttaraṁ ca mayā dr̥ṣṭaṁ kāryaśēṣamanantaram || 107 ||
tatō:’vardhata mē kāyastadā parvatasannibhaḥ |
yuddhakāṅkṣī vanaṁ tacca vināśayitumārabhē || 108 ||
tadbhagnaṁ vanaṣaṇḍaṁ tu bhrāntatrastamr̥gadvijam |
pratibuddhā nirīkṣantē rākṣasyō vikr̥tānanāḥ || 109 ||
māṁ ca dr̥ṣṭvā vanē tasminsamāgamya tatastataḥ |
tāḥ samabhyāgatāḥ kṣipraṁ rāvaṇāyācacakṣirē || 110 ||
rājanvanamidaṁ durgaṁ tava bhagnaṁ durātmanā |
vānarēṇa hyavijñāya tava vīryaṁ mahābala || 111 ||
durbuddhēstasya rājēndra tava vipriyakāriṇaḥ |
vadhamājñāpaya kṣipraṁ yathāsau vilayaṁ vrajēt || 112 ||
tacchrutvā rākṣasēndrēṇa visr̥ṣṭā bhr̥śadurjayāḥ |
rākṣasāḥ kiṅkarā nāma rāvaṇasya manō:’nugāḥ || 113 ||
tēṣāmaśītisāhasraṁ śūlamudgarapāṇinām |
mayā tasminvanōddēśē parighēṇa niṣūditam || 114 ||
tēṣāṁ tu hataśēṣā yē tē gatvā laghuvikramāḥ |
nihataṁ ca mahatsainyaṁ rāvaṇāyācacakṣirē || 115 ||
tatō mē buddhirutpannā caityaprāsādamākramam |
tatrasthānrākṣasānhatvā śataṁ stambhēna vai punaḥ || 116 ||
lalāmabhūtō laṅkāyāḥ sa ca vidhvaṁsitō mayā |
tataḥ prahastasya sutaṁ jambumālinamādiśat || 117 ||
rākṣasairbahubhiḥ sārdhaṁ ghōrarūpairbhayānakaiḥ |
tamahaṁ balasampannaṁ rākṣasaṁ raṇakōvidam || 118 ||
parighēṇātighōrēṇa sūdayāmi sahānugam |
tacchrutvā rākṣasēndrastu mantriputrānmahābalān || 119 ||
padātibalasampannānprēṣayāmāsa rāvaṇaḥ |
parighēṇaiva tānsarvānnayāmi yamasādanam || 120 ||
mantriputrānhatān śrutvā samarē laghuvikramān |
pañca sēnāgragān śūrānprēṣayāmāsa rāvaṇaḥ || 121 ||
tānahaṁ sahasainyānvai sarvānēvābhyasūdayam |
tataḥ punardaśagrīvaḥ putramakṣaṁ mahābalam || 122 ||
bahubhī rākṣasaiḥ sārdhaṁ prēṣayāmāsa rāvaṇaḥ |
taṁ tu mandōdarīputraṁ kumāraṁ raṇapaṇḍitam || 123 ||
sahasā khaṁ samutkrāntaṁ pādayōśca gr̥hītavān |
carmāsinaṁ śataguṇaṁ bhrāmayitvā vyapēṣayam || 124 ||
tamakṣamāgataṁ bhagnaṁ niśamya sa daśānanaḥ |
tata indrajitaṁ nāma dvitīyaṁ rāvaṇaḥ sutam || 125 ||
vyādidēśa susaṅkruddhō balinaṁ yuddhadurmadam |
taccāpyahaṁ balaṁ sarvaṁ taṁ ca rākṣasapuṅgavam || 126 ||
naṣṭaujasaṁ raṇē kr̥tvā paraṁ harṣamupāgamam |
mahatā hi mahābāhuḥ pratyayēna mahābalaḥ || 127 ||
prēṣitō rāvaṇēnaiva saha vīrairmadōtkaṭaiḥ |
sō:’viṣahyaṁ hi māṁ buddhvā svasainyaṁ cāvamarditam || 128 || [svabalaṁ]
brāhmēṇāstrēṇa sa tu māṁ prābadhnāccātivēgitaḥ |
rajjubhiścābhibadhnanti tatō māṁ tatra rākṣasāḥ || 129 ||
rāvaṇasya samīpaṁ ca gr̥hītvā māmupānayan |
dr̥ṣṭvā sambhāṣitaścāhaṁ rāvaṇēna durātmanā || 130 ||
pr̥ṣṭaśca laṅkāgamanaṁ rākṣasānāṁ ca taṁ vadham |
tatsarvaṁ ca mayā tatra sītārthamiti jalpitam || 131 ||
asyāhaṁ darśanākāṅkṣī prāptastvadbhavanaṁ vibhō |
mārutasyaurasaḥ putrō vānarō hanumānaham || 132 ||
rāmadūtaṁ ca māṁ viddhi sugrīvasacivaṁ kapim |
sō:’haṁ dūtyēna rāmasya tvatsakāśamihāgataḥ || 133 ||
sugrīvaśca mahātējāḥ sa tvāṁ kuśalamabravīt |
dharmārthakāmasahitaṁ hitaṁ pathyamuvāca ca || 134 ||
vasatō r̥śyamūkē mē parvatē vipuladrumē |
rāghavō raṇavikrāntō mitratvaṁ samupāgataḥ || 135 ||
tēna mē kathitaṁ rājñā bhāryā mē rakṣasā hr̥tā |
tatra sāhāyyamasmākaṁ kāryaṁ sarvātmanā tvayā || 136 ||
mayā ca kathitaṁ tasmai vālinaśca vadhaṁ prati |
tatra sāhāyyahētōrmē samayaṁ kartumarhasi || 137 ||
vālinā hr̥tarājyēna sugrīvēṇa saha prabhuḥ |
cakrē:’gnisākṣikaṁ sakhyaṁ rāghavaḥ sahalakṣmaṇaḥ || 138 ||
tēna vālinamutpāṭya śarēṇaikēna samyugē |
vānarāṇāṁ mahārājaḥ kr̥taḥ sa plavatāṁ prabhuḥ || 139 ||
tasya sāhāyyamasmābhiḥ kāryaṁ sarvātmanā tviha |
tēna prasthāpitastubhyaṁ samīpamiha dharmataḥ || 140 ||
kṣipramānīyatāṁ sītā dīyatāṁ rāghavāya ca |
yāvanna harayō vīrā vidhamanti balaṁ tava || 141 ||
vānarāṇāṁ prabhāvō hi na kēna viditaḥ purā |
dēvatānāṁ sakāśaṁ ca yē gacchanti nimantritāḥ || 142 ||
iti vānararājastvāmāhētyabhihitō mayā |
māmaikṣata tataḥ kruddhaścakṣuṣā pradahanniva || 143 ||
tēna vadhyō:’hamājñaptō rakṣasā raudrakarmaṇā |
matrpabhāvamavijñāya rāvaṇēna durātmanā || 144 ||
tatō vibhīṣaṇō nāma tasya bhrātā mahāmatiḥ |
tēna rākṣasarājō:’sau yācitō mama kāraṇāt || 145 ||
naivaṁ rākṣasaśārdūla tyajyatāmēṣa niścayaḥ |
rājaśāstravyapētō hi mārgaḥ saṁsēvyatē tvayā || 146 ||
dūtavadhyā na dr̥ṣṭā hi rājaśāstrēṣu rākṣasa |
dūtēna vēditavyaṁ ca yathārthaṁ hitavādinā || 147 ||
sumahatyaparādhē:’pi dūtasyātulavikrama |
virūpakaraṇaṁ dr̥ṣṭaṁ na vadhō:’stīha śāstrataḥ || 148 ||
vibhīṣaṇēnaivamuktō rāvaṇaḥ sandidēśa tān |
rākṣasānētadēvāsya lāṅgūlaṁ dahyatāmiti || 149 ||
tatastasya vacaḥ śrutvā mama pucchaṁ samantataḥ |
vēṣṭitaṁ śaṇavalkaiśca jīrṇaiḥ kārpāsajaiḥ paṭaiḥ || 150 ||
rākṣasāḥ siddhasannāhāstatastē caṇḍavikramāḥ |
tadādahyanta mē pucchaṁ nighnantaḥ kāṣṭhamuṣṭibhiḥ || 151 ||
baddhasya bahubhiḥ pāśairyantritasya ca rākṣasaiḥ |
tatastē rākṣasāḥ śūrā baddhaṁ māmagnisaṁvr̥tam || 152 ||
aghōṣayanrājamārgē nagaradvāramāgatāḥ |
tatō:’haṁ sumahadrūpaṁ saṅkṣipya punarātmanaḥ || 153 ||
vimōcayitvā taṁ bandhaṁ prakr̥tisthaḥ sthitaḥ punaḥ |
āyasaṁ parighaṁ gr̥hya tāni rakṣāṁsyasūdayam || 154 ||
tatastannagaradvāraṁ vēgēnāplutavānaham |
pucchēna ca pradīptēna tāṁ purīṁ sāṭ-ṭagōpurām || 155 ||
dahāmyahamasambhrāntō yugāntāgniriva prajāḥ |
tatō mē hyabhavantrāsō laṅkāṁ dagdhāṁ samīkṣya tu || 156 ||
vinaṣṭā jānakī vyaktaṁ na hyadagdhaḥ pradr̥śyatē |
laṅkāyāṁ kaściduddēśaḥ sarvā bhasmīkr̥tā purī || 157 ||
dahatā ca mayā laṅkāṁ dagdhā sītā na saṁśayaḥ |
rāmasya hi mahatkāryaṁ mayēdaṁ vitathīkr̥tam || 158 ||
iti śōkasamāviṣṭaścintāmahamupāgataḥ |
athāhaṁ vācamaśrauṣaṁ cāraṇānāṁ śubhākṣarām || 159 ||
jānakī na ca dagdhēti vismayōdantabhāṣiṇām |
tatō mē buddhirutpannā śrutvā tāmadbhutāṁ giram || 160 ||
adagdhā jānakītyēva nimittaiścōpalakṣitā |
dīpyamānē tu lāṅgūlē na māṁ dahati pāvakaḥ || 161 ||
hr̥dayaṁ ca prahr̥ṣṭaṁ mē vātāḥ surabhigandhinaḥ |
tairnimittaiśca dr̥ṣṭārthaiḥ kāraṇaiśca mahāguṇaiḥ || 162 ||
r̥ṣivākyaiśca siddhārthairabhavaṁ hr̥ṣṭamānasaḥ |
punardr̥ṣṭvā ca vaidēhīṁ visr̥ṣṭaśca tayā punaḥ || 163 ||
tataḥ parvatamāsādya tatrāriṣṭamahaṁ punaḥ |
pratiplavanamārēbhē yuṣmaddarśanakāṅkṣayā || 164 ||
tataḥ pavanacandrārkasiddhagandharvasēvitam |
panthānamahamākramya bhavatō dr̥ṣṭavāniha || 165 ||
rāghavasya prabhāvēna bhavatāṁ caiva tējasā |
sugrīvasya ca kāryārthaṁ mayā sarvamanuṣṭhitam || 166 ||
ētatsarvaṁ mayā tatra yathāvadupapāditam |
atra yanna kr̥taṁ śēṣaṁ tatsarvaṁ kriyatāmiti || 167 ||
ityārṣē śrīmadrāmāyaṇē vālmīkīyē ādikāvyē sundarakāṇḍē aṣṭapañcāśaḥ sargaḥ || 58 ||
sundarakāṇḍa ēkōnaṣaṣṭitamaḥ sargaḥ (59)>>
See Complete vālmīki sundarakāṇḍa for chanting.
మా తదుపరి ప్రచురణ : శ్రీ విష్ణు స్తోత్రనిధి ముద్రించుటకు ఆలోచన చేయుచున్నాము. ఇటీవల శ్రీ దక్షిణామూర్తి స్తోత్రనిధి పుస్తకము విడుదల చేశాము. Click here to buy.
పైరసీ ప్రకటన : శ్రీఆదిపూడి వెంకటశివసాయిరామ్ గారు మరియు నాగేంద్రాస్ న్యూ గొల్లపూడి వీరాస్వామి సన్ కలిసి స్తోత్రనిధి పుస్తకాలను ఉన్నది ఉన్నట్టు కాపీచేసి, పేరు మార్చి అమ్ముతున్నారు. దయచేసి గమనించగలరు.
Chant other stotras in తెలుగు, ಕನ್ನಡ, தமிழ், देवनागरी, english.
Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.